Cfarë do të ndodhte nëse nuk do të pinim ujë? Mia Nacamulli
-
0:07 - 0:09Uji është pothuajse gjithkund,
-
0:09 - 0:11nga lagështia e tokës dhe akullnajave,
-
0:11 - 0:14deri te qelizat në trupat tanë.
-
0:14 - 0:15Varësisht prej rrethanave si pozicioni,
-
0:16 - 0:17indeksi i dhjamit,
-
0:17 - 0:18moshës,
-
0:18 - 0:19dhe gjinisë,
-
0:19 - 0:24trupi i një personi mesatar përmban
55-60% ujë. -
0:24 - 0:27Trupi i foshnjeve kur lindin përmban edhe
më shumë ujë. -
0:27 - 0:3275% të përbërë nga uji, ata janë
të ngjashëm me peshqit. -
0:32 - 0:37Kjo përqindje e ujit zvoglohet në
65% gjatë vitit të tyre të parë. -
0:37 - 0:40Pra, çfarë roli luan uji ne
trupat tanë, -
0:40 - 0:44dhe sa ujë duhet te pijmë
që të jemi të shëndetshëm? -
0:44 - 0:49Uji në trupat tanë përdoret për zbutjen
dhe lëmimin e nyjeve, -
0:49 - 0:50rregullimin e temperaturës,
-
0:50 - 0:54dhe për ushqimin e trurit dhe
palcës kurrizore. -
0:54 - 0:56Uji nuk gjendet vetëm në gjak.
-
0:56 - 1:01Truri dhe zemra e një të rrituri përmbajnë
rreth 75% ujë. -
1:01 - 1:04Që është pothuajse e barabartë me
lageshtinë në një banane. -
1:04 - 1:08Mushkëritë janë të ngjashëm me mollën
në 83%. -
1:08 - 1:14Edhe kockat në dukje të thata
të njeriut përbën nga 31% ujë. -
1:14 - 1:16Atëherë nëse përbëhemi nga uji,
-
1:16 - 1:18dhe të rrethuar nga uji,
-
1:18 - 1:20pse duhet të pijmë aq shumë?
-
1:20 - 1:24Çdo ditë ne humbim dy deri në tri litra
ujë me djersë, -
1:24 - 1:25urinë,
-
1:25 - 1:27jashtqitje,
-
1:27 - 1:28e edhe me frymëmarrje.
-
1:28 - 1:31Ndërsa këto veprime janë thelbësore
për mbijetesë, -
1:31 - 1:33ne duhet ta kompensojmë humbjen
e lëngjeve. -
1:33 - 1:38Mbajtja e nivelit të ujit në balancë është
thelbësore për shmangjen e dehidratimit, -
1:38 - 1:40apo tejhidratimit,
-
1:40 - 1:43të dyja mund të kenë ndikim shkatërrues
në shëndetin e përgjithshëm. -
1:43 - 1:45Në hasjen e parë të nivelit të ulët
të ujit, -
1:45 - 1:48receptorët ndijor në hipotalamusin e
trurit -
1:48 - 1:51japin sinjal për lirimin
e hormonit antidiuretik. -
1:51 - 1:54Kur ky hormon arrin në veshka,
formon akuaporine, -
1:54 - 2:00kanale të veçanta që i mundësojnë gjakut
thithjen dhe ruajtjen e ujit, -
2:00 - 2:03kjo çon drejt urinës së koncentruar
dhe të errët. -
2:03 - 2:07Dehidratimi i lartë mund të shkaktojë
rënie të dukshme në energji, -
2:07 - 2:08humor,
-
2:08 - 2:09lagështi të lëkurës,
-
2:09 - 2:10dhe shtypje të gjakut,
-
2:10 - 2:13poashtu edhe shenja të dëmtimit
të të menduarit. -
2:13 - 2:17Një tru i dehidratuar punon më shumë
që të arrijë të njëjtin synim me -
2:17 - 2:19një tru normal,
-
2:19 - 2:23e poashtu zvogëlohet pëkohësisht
për shkak të mungesës së ujit. -
2:23 - 2:26Tejhidratimi, apo hyponatremia,
-
2:26 - 2:31shkaktohet nga konsumimi i tepërt i ujit
për një periudhë të shkurtër kohore. -
2:31 - 2:33Atletët zakonishtë janë viktima të
tejhidratimit -
2:33 - 2:37për shkak të komplikimeve në
rregullimin e nivelit të ujit -
2:37 - 2:39në kushte ekstreme fizike.
-
2:39 - 2:44Ndërsa truri i dehidratuar e shpejton
prodhimin e horminit antidiruetik, -
2:44 - 2:49truri i tejhidratuar e ngadalson, apo
edhe ndalon, lirimin e tij në gjak. -
2:49 - 2:52Përqëndrimi i joneve të natriumit
zvogëlohet -
2:52 - 2:54duke shkaktuar eksplodimin e
qelizës. -
2:54 - 2:56Në raste më të rënda,
-
2:56 - 3:00veshkët nuk mund ta përballojnë vëllimin
e shkaktuar të urinës së holluar. -
3:00 - 3:02Atëherë ndodh dehja e ujit,
-
3:02 - 3:04që shkakton dhimbje koke,
-
3:04 - 3:05të vjella,
-
3:05 - 3:08dhe, në raste të rralla, kriza apo vdekje.
-
3:08 - 3:10Por kjo është një situatë tepër ekstreme.
-
3:10 - 3:12Në nje ditë të rregullt,
-
3:12 - 3:16mbajtja e rregullt e nivelit të ujit
është e lehtë -
3:16 - 3:20për ata prej nesh që kemi ujë
të pastër e të pijshëm. -
3:20 - 3:24Një kohë të gjatë, thuhej se duhet
të pijmë 8 gota ujë në ditë. -
3:24 - 3:26Pas një kohe të gjatë ky vlerësim ka
pësuar përshtatje. -
3:26 - 3:30Tani, marrëveshja e përgjithshme
është që sasia e ujit që duhet të pijmë -
3:30 - 3:33varet nga pesha dhe mjedisi.
-
3:33 - 3:40Mesatarja e ujit që këshillohet të pihet
në ditë është 2.5-3.7 litra për meshkuj -
3:40 - 3:43dhe rreth 2-2.7 litra për femra,
-
3:43 - 3:46e cila mund të ndryshojë nësë jeni të
shëndetshëm, -
3:46 - 3:47aktiv,
-
3:47 - 3:48i vjetër,
-
3:48 - 3:50ose në temperatura të larta.
-
3:50 - 3:52Edhe pse uji është hidratuesi më i mirë
-
3:52 - 3:53pijet e tjera,
-
3:53 - 3:55edhe ato me kafeinë
si kafja apo çaji, -
3:55 - 3:57i përmbushin lëngjet e nevojshme.
-
3:57 - 4:02Uji në ushqim përbën 20% të ujit
që ne e konsumojmë për një ditë. -
4:02 - 4:04Frutat dhe perimet si luleshtrydhet,
-
4:04 - 4:05trangujt,
-
4:05 - 4:09dhe madje edhe brokoli janë
90% ujë -
4:09 - 4:14dhe mund të plotësojnë marrjen e lëngut
duke siguruar vlera ushqyese dhe fibra. -
4:14 - 4:17Pirja e rregullt mund të ketë përfitime të
ndryshme afatgjatë. -
4:17 - 4:22Studimet tregojnë se hidratimi optimal
zvogëlon mundësinë për ishemi, -
4:22 - 4:23ndihmon menaxhimin e diabetit,
-
4:23 - 4:28dhe zvogëlon konsiderueshëm rrezikun e
disa llojeve të kancerit. -
4:28 - 4:32Pavarësisht, konsumimi i sasisë së duhur
të lëngjeve bën një dallim të madh -
4:32 - 4:33në atë se si do të ndiheni,
-
4:33 - 4:34mendoni,
-
4:34 - 4:36dhe funksiononi ditë pas dite.
- Title:
- Cfarë do të ndodhte nëse nuk do të pinim ujë? Mia Nacamulli
- Speaker:
- Mia Nacamulli
- Description:
-
Shiko të gjithë leksionin: http://ed.ted.com/lessons/what-would-happen-if-you-didn-t-drink-water-mia-nacamulli
Uji është kudo në botë dhe njeriu mesatar është i përbërë nga 55-60% ujë. Cfarë roli loz uji në trupin tonë dhe sa duhet të pimë për të qenë të shëndetshëm? Mia Nacamulli detajon përfitimin shëndetsor të hidratimit.
Leksioni nga Mia Nacamulli, animacioni nga Chris Bishop.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:52
![]() |
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Helena Bedalli accepted Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Helena Bedalli edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Doruntin Shabani edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Doruntin Shabani edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Doruntin Shabani edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? | |
![]() |
Doruntin Shabani edited Albanian subtitles for What would happen if you didn't drink water? |