-
Men sxemalar haqida topgan eng ajoyib narsalardan biri bu
-
elektron tizim san'at turi bo'lishi mumkinligidir, masalan, menda ijodiy
g'oya bo'lsa, sxemalar bilan amalga oshirishim mumkin.
-
Shunday qilib, agar sizda g'oyalar bo'lsa, ularni hayotga
yetkazish uchun texnologiyadan foydalanishingiz mumkin.
-
Kompyuterning har qanday kirishi yoki chiqishi
aslida elektr signallarini yoqish yoki o'chirish
-
yoki bir va nol bilan ifodalanishi
-
mumkin bo'lgan axborot turidir.
-
Kiritilgan ma'lumotni qayta ishlash va aks ettiriladigan
ma'lumotlarni yaratish uchun,
-
kompyuter kirish signallarini o'zgartirishi va birlashtirishi
kerak.
-
Buning uchun kompyuter mikrosxemalarga birlashtirilgan millionlab
kichik elektron komponentlardan foydalanadi.
-
Keling, sxemalar birlik va nollarda ko'rsatilgan ma'lumotlarni
qanday o'zgartirishi va qayta ishlashi mumkinligini batafsil
ko'rib chiqamiz.
-
Bu juda oddiy sxema.
-
U elektr signalini yoqadi yoki o'chiradi hamda aylantiradi.
-
Shunday qilib, agar siz bergan signal 1 bo'lsa, sxema sizga 0
qaytaradi,
-
agar siz sxemaga 0 bersangiz, u sizga 1 ni qaytaradi.
-
Kirish signali chiqish signali bilan bir xil emas, shuning uchun
biz ushbu sxemani "inkor" deb nomlaymiz.
-
Keyinchalik murakkab sxemalar bir nechta signallarni qabul
qilishi va ularni birlashtirib, sizga boshqacha natija berishi
mumkin.
-
Ushbu misolda sxema ikkita elektr signalini oladi, endi
ularning har biri 1 yoki 0 bo'lishi mumkin.
-
Agar kiruvchi signallarning birortasi 0 bo'lsa, unda natija ham
0 ga teng bo'ladi.
-
Agar birinchi signal ham, ikkinchi signal ham 1 bo'lsa,
-
ushbu sxema sizga faqat 1 beradi,
shuning uchun biz sxemani "va" deb nomlaymiz.
-
Oddiy mantiqiy hisob-kitoblarni amalga oshiradigan bunday kichik
sxemalar ko'p.
-
Ushbu sxemalarni bir-biriga bog'lab, biz yanada murakkab
hisob-kitoblarni amalga oshiradigan yanada murakkab sxemalarni
yaratishimiz mumkin.
-
Masalan, "qo'shuvchi" deb nomlangan hamda 2 ta bitni qo'shadigan sxemani
yaratishingiz mumkin.
-
Ushbu sxema har biri 1 yoki 0 qiymatiga ega bo'lgan 2 ta alohida
bitni oladi va yig'indini hisoblash uchun ularni birlashtiradi.
-
Yig'indi 0 + 0 = 0,
-
0 + 1 = 1 yoki 1 + 1 = 2 bo'lishi mumkin.
-
Sizga ikkita chiqish simlari kerak, chunki yig'indini ko'rsatish
uchun ikkita ikkitomonlama raqam bo'lishi mumkin.
-
Agar sizda ikkita bit ma'lumot qo'shadigan bitta qo'shimchangiz
bo'lsa,
-
juda ko'p sonlarni qo'shish uchun ushbu qo'shimchalarning bir
nechta sxemasini yonma-yon ulashingiz mumkin.
-
Masalan, mana 8-bitli qo'shuvchi 25 va 50 raqamlarini qanday
qo'shgani kabi.
-
Har bir raqam 8 bit bilan ifodalanadi, natijada sxemaga 16 xil
elektr signallari kiradi.
-
8-bitli qo'shimchalar sxemasi ichida summani hisoblab chiqadigan
ko'plab kichik qo'shimchalar mavjud.
-
Turli xil elektr zanjirlari olib tashlash yoki ko'paytirish kabi
boshqa oddiy hisob-kitoblarni amalga oshirishi mumkin.
-
Darhaqiqat, sizning kompyuteringiz amalga oshiradigan barcha amallar
juda ko'p oddiy va sodda axborotni qayta ishlash operatsiyalaridir.
-
Kompyuter tomonidan amalga oshiriladigan har qanday operatsiya
shunchalik soddaki, uni odam bajarishi mumkin,
-
ammo kompyuterlar ichidagi ushbu sxemalar juda juda tez bajaradi.
-
Bir vaqtlar bu sxemalar katta va noqulay edi
-
va 8-bitli sxemalar muzlatgichdek katta bo'lishi mumkin edi
hamda oddiy hisoblashni bajarish uchun bir necha daqiqa vaqt ketardi.
-
Hozirgi kunda kompyuter sxemalari mikroskopik hajmga ega va juda
tez.
-
Nima uchun kichik kompyuterlar ham tez?
-
Chunki elektron kichikroq bo'lsa, elektr signali bosib
o'tadigan masofa ham kichik bo'ladi.
-
Elektr energiyasi yorug'lik tezligida harakat qiladi, shuning
uchun zamonaviy sxemalar soniyada milliardlab hisob-kitoblarni
amalga oshirishi mumkin.
-
Shunday qilib, xoh o'yin o'ynasangiz, xoh videoni yozsangiz
yoki kosmosni o'rgansangiz,
-
texnologiya bilan qila oladigan har qanday narsa
axborotni juda tez qayta ishlashni talab qiladi.
-
Ushbu murakkablikning ostida faqat ikkilik signallarni yoqadigan
bir nechta kichik sxemalar yashiringan,
-
veb-saytlarda, videolar, musiqa va o'yinlarda ham.
-
Ushbu sxemalar kasalliklarni aniqlash va davolash uchun
DNKni aniqlashda yordam beradi.
-
Xo'sh, bu barcha sxemalar bilan nima qilishni xohlardingiz?
Code.org