1 00:00:08,480 --> 00:00:11,420 Men sxemalar haqida topgan eng ajoyib narsalardan biri bu 2 00:00:11,780 --> 00:00:18,440 elektron tizim san'at turi bo'lishi mumkinligidir, masalan, menda ijodiy g'oya bo'lsa, sxemalar bilan amalga oshirishim mumkin. 3 00:00:20,300 --> 00:00:24,700 Shunday qilib, agar sizda g'oyalar bo'lsa, ularni hayotga yetkazish uchun texnologiyadan foydalanishingiz mumkin. 4 00:00:26,860 --> 00:00:32,340 Kompyuterning har qanday kirishi yoki chiqishi aslida elektr signallarini yoqish yoki o'chirish 5 00:00:32,340 --> 00:00:37,240 yoki bir va nol bilan ifodalanishi 6 00:00:37,240 --> 00:00:39,060 mumkin bo'lgan axborot turidir. 7 00:00:39,400 --> 00:00:46,360 Kiritilgan ma'lumotni qayta ishlash va aks ettiriladigan ma'lumotlarni yaratish uchun, 8 00:00:46,360 --> 00:00:49,920 kompyuter kirish signallarini o'zgartirishi va birlashtirishi kerak. 9 00:00:50,540 --> 00:00:58,520 Buning uchun kompyuter mikrosxemalarga birlashtirilgan millionlab kichik elektron komponentlardan foydalanadi. 10 00:01:03,040 --> 00:01:08,460 Keling, sxemalar birlik va nollarda ko'rsatilgan ma'lumotlarni qanday o'zgartirishi va qayta ishlashi mumkinligini batafsil ko'rib chiqamiz. 11 00:01:09,460 --> 00:01:12,280 Bu juda oddiy sxema. 12 00:01:12,280 --> 00:01:15,820 U elektr signalini yoqadi yoki o'chiradi hamda aylantiradi. 13 00:01:15,820 --> 00:01:20,580 Shunday qilib, agar siz bergan signal 1 bo'lsa, sxema sizga 0 qaytaradi, 14 00:01:20,580 --> 00:01:23,620 agar siz sxemaga 0 bersangiz, u sizga 1 ni qaytaradi. 15 00:01:23,630 --> 00:01:29,680 Kirish signali chiqish signali bilan bir xil emas, shuning uchun biz ushbu sxemani "inkor" deb nomlaymiz. 16 00:01:30,040 --> 00:01:36,580 Keyinchalik murakkab sxemalar bir nechta signallarni qabul qilishi va ularni birlashtirib, sizga boshqacha natija berishi mumkin. 17 00:01:36,580 --> 00:01:43,480 Ushbu misolda sxema ikkita elektr signalini oladi, endi ularning har biri 1 yoki 0 bo'lishi mumkin. 18 00:01:43,880 --> 00:01:49,580 Agar kiruvchi signallarning birortasi 0 bo'lsa, unda natija ham 0 ga teng bo'ladi. 19 00:01:49,580 --> 00:01:52,720 Agar birinchi signal ham, ikkinchi signal ham 1 bo'lsa, 20 00:01:52,780 --> 00:02:00,760 ushbu sxema sizga faqat 1 beradi, shuning uchun biz sxemani "va" deb nomlaymiz. 21 00:02:01,220 --> 00:02:06,600 Oddiy mantiqiy hisob-kitoblarni amalga oshiradigan bunday kichik sxemalar ko'p. 22 00:02:06,600 --> 00:02:13,400 Ushbu sxemalarni bir-biriga bog'lab, biz yanada murakkab hisob-kitoblarni amalga oshiradigan yanada murakkab sxemalarni yaratishimiz mumkin. 23 00:02:13,940 --> 00:02:19,760 Masalan, "qo'shuvchi" deb nomlangan hamda 2 ta bitni qo'shadigan sxemani yaratishingiz mumkin. 24 00:02:19,840 --> 00:02:27,040 Ushbu sxema har biri 1 yoki 0 qiymatiga ega bo'lgan 2 ta alohida bitni oladi va yig'indini hisoblash uchun ularni birlashtiradi. 25 00:02:27,350 --> 00:02:29,829 Yig'indi 0 + 0 = 0, 26 00:02:30,340 --> 00:02:34,340 0 + 1 = 1 yoki 1 + 1 = 2 bo'lishi mumkin. 27 00:02:34,360 --> 00:02:39,440 Sizga ikkita chiqish simlari kerak, chunki yig'indini ko'rsatish uchun ikkita ikkitomonlama raqam bo'lishi mumkin. 28 00:02:40,060 --> 00:02:44,500 Agar sizda ikkita bit ma'lumot qo'shadigan bitta qo'shimchangiz bo'lsa, 29 00:02:44,500 --> 00:02:50,340 juda ko'p sonlarni qo'shish uchun ushbu qo'shimchalarning bir nechta sxemasini yonma-yon ulashingiz mumkin. 30 00:02:51,170 --> 00:02:56,229 Masalan, mana 8-bitli qo'shuvchi 25 va 50 raqamlarini qanday qo'shgani kabi. 31 00:02:57,260 --> 00:03:03,730 Har bir raqam 8 bit bilan ifodalanadi, natijada sxemaga 16 xil elektr signallari kiradi. 32 00:03:04,920 --> 00:03:10,760 8-bitli qo'shimchalar sxemasi ichida summani hisoblab chiqadigan ko'plab kichik qo'shimchalar mavjud. 33 00:03:12,500 --> 00:03:17,340 Turli xil elektr zanjirlari olib tashlash yoki ko'paytirish kabi boshqa oddiy hisob-kitoblarni amalga oshirishi mumkin. 34 00:03:17,340 --> 00:03:24,720 Darhaqiqat, sizning kompyuteringiz amalga oshiradigan barcha amallar juda ko'p oddiy va sodda axborotni qayta ishlash operatsiyalaridir. 35 00:03:24,720 --> 00:03:30,520 Kompyuter tomonidan amalga oshiriladigan har qanday operatsiya shunchalik soddaki, uni odam bajarishi mumkin, 36 00:03:30,520 --> 00:03:34,100 ammo kompyuterlar ichidagi ushbu sxemalar juda juda tez bajaradi. 37 00:03:34,820 --> 00:03:38,660 Bir vaqtlar bu sxemalar katta va noqulay edi 38 00:03:38,660 --> 00:03:44,780 va 8-bitli sxemalar muzlatgichdek katta bo'lishi mumkin edi hamda oddiy hisoblashni bajarish uchun bir necha daqiqa vaqt ketardi. 39 00:03:45,100 --> 00:03:50,060 Hozirgi kunda kompyuter sxemalari mikroskopik hajmga ega va juda tez. 40 00:03:50,580 --> 00:03:53,200 Nima uchun kichik kompyuterlar ham tez? 41 00:03:53,200 --> 00:03:58,140 Chunki elektron kichikroq bo'lsa, elektr signali bosib o'tadigan masofa ham kichik bo'ladi. 42 00:03:58,360 --> 00:04:04,340 Elektr energiyasi yorug'lik tezligida harakat qiladi, shuning uchun zamonaviy sxemalar soniyada milliardlab hisob-kitoblarni amalga oshirishi mumkin. 43 00:04:05,320 --> 00:04:10,720 Shunday qilib, xoh o'yin o'ynasangiz, xoh videoni yozsangiz yoki kosmosni o'rgansangiz, 44 00:04:11,860 --> 00:04:18,019 texnologiya bilan qila oladigan har qanday narsa axborotni juda tez qayta ishlashni talab qiladi. 45 00:04:18,860 --> 00:04:24,900 Ushbu murakkablikning ostida faqat ikkilik signallarni yoqadigan bir nechta kichik sxemalar yashiringan, 46 00:04:24,900 --> 00:04:27,720 veb-saytlarda, videolar, musiqa va o'yinlarda ham. 47 00:04:27,720 --> 00:04:31,960 Ushbu sxemalar kasalliklarni aniqlash va davolash uchun DNKni aniqlashda yordam beradi. 48 00:04:31,960 --> 00:04:34,920 Xo'sh, bu barcha sxemalar bilan nima qilishni xohlardingiz?