Cách tôi bảo vệ các điều luật

Ai cũng đều xứng đáng được bảo vệ dưới pháp luật - ngay cả khi luật đó bị lãng quên hoặc lơ là. Cô chia sẻ ba trường hợp từ kinh nghiệm pháp lý quốc tế, Kimberley Motley, một luật sư Hoa Kỳ đã và đang thực tập tại Afghanistan cũng như nhiều nơi khác cho thấy luật của nước này có thể mang lại công bằng và "lý lẽ" như thế nào: sử dụng luật pháp vào đúng mục đích của nó, chính là để bảo vệ.

Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện

về một bé gái tên là Naghma.

Naghma sống tại một trại tỵ nạn

với bố mẹ và 8 anh chị em

Vào mỗi sáng, bố cô thức dậy

cùng hi vọng sẽ được nhận làm thợ xây

và vào một tháng đẹp trời, ông có thể
kiếm được 50 đô la.

Mùa đông năm ấy khắc nghiệt,

và không may, anh trai của Nagma chết

và mẹ của em đổ bệnh nặng.

Trong tuyệt vọng, bố em đi sang láng giềng

để vay 2,500 đô la.

Sau vài tháng chờ đợi,

người láng giếng mất kiên nhẫn

và yêu cầu số tiền phải được trả lại.

Run rủi thay, bố Naghma không có đủ tiền

và hai người đàn ông đã đồng ý
theo lệ làng "jirga"

Jirga đơn giản là một tập tục hòa giải

được sử dụng tùy nghi tại Afghanistan.

Nó thường được quy định bởi những lãnh đạo
tôn giáo

và những già làng

Jirgas thường được sử dụng ở những
miền quê như Afghanistan,

nơi có sự thù ghét sâu sắc

đối với hệ thống (pháp luật) chính thống.

Tại buổi Jirga, 2 người đàn ông ngồi cạnh nhau

và họ quyết định
cách tốt nhất để giải quyết món nợ

là gả Naghma cho con trai 21 tuổi
của người láng giềng.

Em Nagma mới 6 tuổi.

Những câu chuyện tương tự như Naghma

không may lại quá phổ biến

và từ những mái ấm ở nơi khác,

chúng ta có thể xem những chuyện này

đe dọa nghiêm trọng tới quyền phụ nữ.

Và nếu bạn theo dõi tin tức về Afghanistan

bạn có thể cho rằng rằng
đây là một nhà nước thất bại.

Tuy nhiên Afghanistan có một hệ thống
pháp luật chính thống

và cho dù jirgas được xây dựng trên
thông lệ lâu đời của các bộ lạc

thì cũng phải tuân theo pháp luật,

và một điều không phải bàn cãi là

dùng con mình để trả nợ không chỉ

vô đạo đức mà còn trái pháp luật.

Vào năm 2008, tôi đến Afghanistan

trong một chương trình hỗ trợ pháp lý

Ban đầu, tôi đến đó trong chương trình
kéo dài 9 tháng

để đào tạo luật sư Afghanistan.

Trong 9 tháng ấy, tôi đi đến mọi vùng

trò chuyện với trăm người đang bị giam,

thảo luận với nhiều doanh nghiệp

đang hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan.

Và qua những hội thoại này,

tôi bắt đầu thấy có sự nối kết

giữa những doanh nghiệp và người dân

và việc luật pháp đáng ra để bảo vệ họ

đang không được tận dụng đúng mức.

Trong khi đó những phương pháp trừng phạt
tồi tệ và phi lý lại đang bị lạm dụng.

Điều đó đặt tôi vào sứ mệnh tìm ra lẽ phải

và công lý đối với tôi nghĩa là

áp dụng luật pháp với mục đích ban đầu

hay chính là để bảo vệ.

Chức năng của pháp luật là bảo vệ.

Do đó, tôi quyết định theo đuổi một
dự định cá nhân,

trở thành người nước ngoài đầu tiên
biện hộ

tại tòa án Afghanistan.

Trong suốt quá trình đó, tôi nghiên cứu
rất nhiều điều luật,

tôi nói chuyện với nhiều người

đọc nhiều vụ kiện,

và nhận ra rằng thiếu công lý

không chỉ là vấn để của riêng Afghanistan

mà là vấn đề của cả thế giới.

Trước đây tôi vốn cố gắng tránh

đối mặt với những trường hợp nhân quyền

vì tôi lo lắng vì nó có thể

ảnh hướng đến tôi cả phương diện
sự nghiệp lẫn cá nhân

Tôi nhận ra nhu cầu đòi công lý
là quá lớn

khiến cho tôi không thể tiếp tục
lờ đi

Và do vậy tôi bắt đầu tình nguyện
đại diện

cho những người như Naghma

Đến nay, kể từ khi ở Afghanistan

và làm luật sư hơn 10 năm,

tôi đã làm đại diện cho nhiều CEO
của những công ty tốp 500 Fortune

cho đến những vị đại sứ, và những em bé
như Naghma

và gặt hái nhiều thành công.

Lý do thành công của tôi rất đơn giản

Tôi thay đổi hệ thống từ trong ra

và sử dụng luật pháp

theo đúng cách mà nó phải được thực thi.

Tôi nhận ra rằng

đạt được công bằng ở những nơi
như Afganistan

là rất khó do 3 nguyên nhân sau.

Điều thứ nhất đơn giản là

dân chúng hiểu biết rất ít
tới những quyền lợi pháp lý của họ

và đó là vấn đề mang tính toàn cầu

Vấn đề thứ hai là

ngay cả khi những điều luật
được viết ra trong sách

thì chúng cũng bị thay thế hoặc lờ đi

bởi những tập quán làng xã,
như thỏa thuận Jirga

mà Naghma bị đem đi bán.

Và vấn đề thứ ba để đạt được công lý

là ngay cả khi tồn tại những bộ luật
cực kỳ tốt trên văn bản

thì lại không có những con người
những luật sư sẵn sàng

tranh đấu cho công lý.

Và đó là những gì tôi làm:
tôi dùng những luật hiện hành

thường là những bộ luật bị bỏ lơ

Tôi làm những việc đấy phục vụ lợi ích
cho thân chủ của mình.

Tất cả chúng ta cần phải đưa nhân quyền

trở thành một nét văn hóa toàn cầu

và trở thành những nhà đầu tư
của một nền kinh tế nhân quyền toàn cầu

bằng cách làm việc dựa trên thái độ đó

chúng ta cùng nhau có thể cải thiện
công lý trên toàn cầu

Bây giờ trở lại với Naghma

Có một số người biết đến câu chuyện này

họ liên lạc với tôi vì họ muốn

trả số tiền nợ 2,500 đô la.

Nhưng vấn đề không đơn giản như vậy

Bạn không thể cứ đưa tiền vào vấn đề

và cho rằng nó sẽ biến mất.

Điều đó không có hiệu quả tại Afganistan

Và tôi trả lời với họ rằng tôi sẽ tham gia

Nhưng để tham gia, điều cần thiết

là phải có một cuộc họp Jirga lần hai

một phiên jirga kháng cáo.

Để điều này xảy ra

chúng tôi cần họp mặt những già làng

và những thủ lĩnh bộ lạc

những lãnh tụ tôn giáo với nhau.

Bố của Naghma cần phải đồng ý,

người láng giềng cần phải đồng ý,

và con trai của ông cũng vậy

Và tôi nghĩ, nếu tôi muốn tham gia

thì họ cần thiết phải đồng ý rằng
tôi sẽ chủ trì phiên họp.

Và sau hàng giờ tranh luận

tìm kiếm họ,

và sau khoảng 30 chén trà,

họ đồng ý rằng chúng tôi có thể có

một phiên Jirga thứ hai,
và chúng tôi đã thực hiện.

Và điều gì khác biệt ở phiên Jirga thứ hai

Lần này, chúng tôi đặt luật pháp ở tâm

và điều quan trọng với tôi

là tất cả họ phải hiểu được rằng Naghma

có quyền được bảo vệ.

Khi kết thúc phiên họp Jirga,

chủ tọa tuyên bố rằng

quyết định đầu tiên bị bãi bỏ

và khoản tiền 2,500 đô la được hoàn trả

và tất cả chúng tôi cùng ký vào một
biên bản ghi nhận

rằng hai người đàn ông đã
thừa nhận rằng

những gì họ làm là trái pháp luật

và nếu tái phạm, họ có thể
bị ngồi tù.

Hầu hết ---

(khán giả vỗ tay)

Xin cảm ơn.

Và điều quan trọng nhất là

thỏa thuận đầu tiên bị loại bỏ

và Naghma được tự do

Bảo vệ Naghma và quyền tự do của em

là bảo vệ chính chúng ta.

Công việc của tôi gắn liền với

mức rủi ro cao hơn trung bình.

Tôi đã từng bị tạm giam

bị cáo buộc chứa chấp gái mại dâm

bị cáo buộc gián điệp

đã từng nhận được một quả lựu đạn ném vào
văn phòng làm việc.

Mặc dù nó không phát nổ

Tôi nhận thấy công việc của tôi

mang lại nhiều thành tựu vượt trên
cả những nguy hiểm

và so với những nguy hiểm tôi
phải đối diện

thì khách hàng của tôi chịu nhiều
hiểm nguy hơn

bởi vì họ sẽ mất mát rất nhiều

nếu hoàn cảnh của họ không
được biết đến

hoặc tồi tệ hơn, nếu họ phải chịu phạt
vì để tôi làm luật sư.

Với mỗi vụ mà tôi đảm nhận,

tôi nhận ra rằng khi tôi ủng hộ họ,

thì họ cũng sẽ ủng hộ tôi,

và điều đó giúp tôi có thể tiếp tục.

Pháp luật như một điểm bật

rất quan trọng trong việc bảo về chúng ta

Những nhà báo đóng vai trò
quan trọng trong việc đảm bảo

rằng thông tin được đưa ra công luận.

Và lẽ thường tình, chúng ta nhận
thông tin từ báo chí

nhưng chúng ta quên mất rằng
làm sao họ có được thông tin đó

Đây là hình ảnh của

những tập đoàn báo chí Anh ở Afghanistan.

Nó được bạn tôi David Grill
chụp vài năm về trước.

Theo Ủy ban bảo vệ các nhà báo,

từ năm 2010, có hàng ngàn nhà báo

bị đe dọa, đánh đập,

giết hại, giam giữ.

Hẳn nhiên, khi chúng ta có được thông tin,

chúng ta quên mất nó ảnh hưởng đến ai

hoặc làm thế nào thông tin ấy đến được
với chúng ta.

Những gì nhiều nhà báo có thế làm,
cả trong và ngoài nước

rất đáng nói, đặc biệt
ở những nơi như Afghanistan,

và quan trọng là chúng ta không
bao giờ quên điều đó

bởi những gì họ đang bảo vệ

không chỉ là quyền của chúng ta được
tiếp nhận thông tin đó

mà còn bởi quyền tự do báo chí, thứ rất

quan trọng đối với xã hội dân chủ.

Matt Rosenberg là nhà báo ở Afghanistan.

Anh ấy làm cho tạp chí New York Times,

và trớ trêu thay, vài tháng trước

anh ấy có viết một bài đụng chạm đến

người trong chính phủ.

Kết quả là anh ấy bị giam giữ tạm thời

và sau đó là bị trục xuất trái pháp luật
ra khỏi quốc gia.

Tôi là luật sư đại diện cho Matt,

và sau khi làm việc với chính quyền,

Tôi được xác nhận pháp lý rằng

anh ấy đã bị trục xuất trái luật,

và quyền tự do báo chí mà ta nói
chẳng tồn tại ở Afghanistan,

và có những hậu quả nếu quyền đó
không được xem xét.

Và tôi vui mừng thông báo rằng

vài ngày trước,

chính quyền Afghanistan

đã chính thức mời anh ấy trở lại đất nước

và họ hủy bỏ lệnh trục xuất anh ấy.

(Vỗ tay)

Nếu cấm đoán một nhà báo,
thì sẽ đánh động đến những người khác

và chẳng chóng quốc gia bị buộc câm lặng.

Việc chúng ta bảo vệ các nhà báo

và quyền tự do báo chí rất quan trọng

bởi điều đó sẽ khiến chính quyền
có trách nhiệm hơn với chúng ta

và trở nên minh bạch hơn.

Bảo vệ nhà báo và quyền tiếp nhận

thông tin của chúng ta sẽ bảo vệ chúng ta.

Thế giới chúng ta đang đổi thay. Hiện
chúng ta sống trong một thế giới khác

và những gì từng chỉ là vấn đề của cá nhân

nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.

Hai tuần trước, Afghanistan đã có sự

chuyển giao quyền lực dân chủ đầu tiên

và bầu ra tổng thống Ashraf Ghani, rất
quan trọng,

và tôi rất lạc quan về ông ấy,

và tôi hy vọng rằng ông ấy có thể đem đến

cho Afghanistan sự thay đổi mà nó cần,

đặc biệt là trong lĩnh vực pháp lý.

Chúng ta sống trong thế giới khác hẳn

Chúng ta đang sống trong thế giới mà
đứa con gái 8 tuổi của tôi

chỉ biết mỗi một vị tổng thống người da màu.

Có khả năng cao rằng tổng thống kế nhiệm

sẽ là một phụ nữ,

và khi con bé lớn lên, nó có thể tự hỏi,

liệu một người da trắng có thể là
tổng thống chăng?

(Cười)

(Vỗ tay)

Thế giới đang đổi thay, và chúng ta
cần phải thay đổi theo,

và những gì từng là vấn đề cá nhân

nay trở thành vấn đề của tất cả chúng ta.

Theo Quỹ nhi đồng LHQ,

hiện nay có khoảng hơn 280 triệu

người nam và nữ kết hôn

khi còn dưới 15 tuổi.

Hai trăm tám mươi triệu.

Tảo hôn làm dài thêm cái vòng lẩn quẩn

của nghèo đói, ốm yếu, mù chữ.

Ở độ tuổi 12, Sahar đã kết hôn.

Cô bé bị ép hôn

và bị chính anh trai mình bán đi.

Khi cô bé về nhà chồng,

họ bắt cô bé hành nghề mại dâm.

Khi cô bé từ chối, cô bé đã bị tra tấn.

Cô bé bị đánh đập dã man bằng roi kim loại

Chúng thiêu cô bé.

Chúng trói cô bé dưới tầng hầm và bỏ đói.

Chúng dùng kiềm để rút móng cô bé.

Đến lúc,

cô bé tìm cách trốn thoát khỏi
phòng tra tấn

đến nhà hàng xóm,

và khi đến đó, thay thì bảo vệ cô bé,

họ lại lôi cô bé

về lại nhà chồng,

cô bé thậm chí còn bị tra tấn dã man hơn

Vào lần đầu gặp Sahar, ơn trời,

tổ chức Phụ nữ vì Phụ nữ Afghanistan

đã cho cô bé chỗ ẩn náu an toàn.

Với tư cách là luật sư, tôi tỏ ra mạnh mẽ

vì thân chủ của mình,

bởi đó là điều quan trọng với tôi,

nhưng việc nhìn thấy cô bé,

bị tổn thương và yếu đuối biết chừng nào,

quả là một điều khó khăn.

Phải mất hàng tuần để chúng tôi có thể

chia sẻ về những gì xảy ra

khi cô bé ở trong ngôi nhà đó,

nhưng cuối cùng khi cô bé bắt đầu mở lòng
với tôi,

và khi cô bé cởi mở hơn,

những gì tôi nghe là

cô bé không hề biết mình có những quyền gì

nhưng cô bé biết mình có quyền
được bảo hộ nhất định

bởi chính phủ mà đã bỏ rơi cô bé,

vì thế khi chúng tôi có thể bàn

những lựa chọn pháp lý mà cô bé có.

Vì vậy chúng tôi quyết định đưa vụ án

lên Tòa án Tối cao.

Điều này hiện tại là cực kỳ có ý nghĩa,

bởi đây là lần đầu tiên

một nạn nhân của bạo hành gia đình ở
Afghanistan

được một luật sư đại diện,

điều luật mà còn trên sách vở
trong nhiều năm,

nhưng cho đến Sahar, chưa bao giờ
được dùng.

Thêm nữa, chúng tôi cũng quyết định

kiện đòi bồi thường dân sự,

và lần nữa một điều luật chưa từng dùng,

được chúng tôi áp dụng vào vụ của cô bé.

Chúng tôi tại Tòa án Tối cao

đã tranh luận trước 12 quan tòa
người Afghanistan

tôi với tư cách một nữ luật sư người Mỹ,

và Sahar, một cô gái trẻ

người mà khi tôi gặp lần đầu
không thể nói thành tiếng.

Cô ấy đứng dậy,

tìm thấy tiếng nói,

và cô gái của tôi đã nói rằng cô ấy muốn
công lý,

và cô ấy đã có nó,

Cuối phiên tòa, quan tòa nhất trí phán

rằng gia đình nhà chồng sẽ bị bắt vì
những gì họ làm với cô ấy,

và người anh trai đê tiện cũng sẽ bị bắt

vì đã buôn bán cô ấy ---

(Vỗ tay) ---

và họ đồng ý rằng cô ấy có quyền

được bồi thường dân sự.

Những gì Sahar cho chúng ta thấy là
chúng ta có thể tấn công

vào những hủ lậu xấu đang tồn tại
bằng cách dùng luật

theo cách mà chúng được định ra,

và bằng việc bảo vệ Sahar,

chúng ta đang bảo vệ chính mình.

Sau khi làm việc tại Afghanistan

được hơn sáu năm đến nay,

nhiều người trong gia đình và bạn bè nghĩ

rằng những gì tôi làm tương tự như thế này

(Cười)

Nhưng trên thực tế, những gì tôi làm
tương tự như thế này.

Hiện tại, tất cả chúng ta có thể làm
một điều gì đó.

Tôi không nói là chúng ta nên mua một vé
máy bay và đến Afghanistan

nhưng tất cả chúng ta có thể đóng góp

vào nền kinh tế nhân quyền toàn cầu.

Chúng ta có thể tạo làn sóng
văn hóa minh bạch

và trách nhiệm đối với pháp luật,

và buộc chính phủ có trách nhiệm
với chúng ta hơn,

như chúng ta có trách nhiệm với họ.

Vài tháng trước, một luật sư người Nam Phi

đến gặp tôi tại văn phòng

và bảo rằng "Tôi muốn gặp cô.

Tôi muốn xem một người điên trông như nào"

Luật pháp là của chúng ta,

và bất kể bạn thuộc dân tộc nào,

quốc gia nào, giới tính nào, chủng tộc nào

luật đều là của chúng ta,

và đấu tranh cho công lý không phải là
hành động điên rồ.

Những doanh nghiệp cũng cần phải đóng góp.

Một sự đầu tư về nhân quyền từ
doanh nghiệp

là một nguồn thu lớn đối với kinh doanh

và dù bạn có là doanh nghiệp, hay
tổ chức phi chính phủ

hay tư nhân, luật pháp đều làm lợi
tất cả chúng ta.

Và bằng việc hợp tác phối hợp nhau,

giữa mọi người, trong lĩnh vực công và tư,

chúng ta có thể tạo dựng một nền kinh tế
nhân quyền toàn cầu

và tất cả đều trở thành nhà đầu tư
về nhân quyền

Và bằng cách thực hiện điều này,

chúng ta có thể cùng nhau đạt được công lý

Xin cám ơn.

(Vỗ tay)