-
Şimdi, Londra'da İngiliz müzesinin...
-
...eski Mısırdan kalma mumyalarla ...
-
....ve aynı zamanda da ziyaretçi çocuklarla ...
-
....ve tabi ki turistlerle de dolu bir odasındayız..
Burası, çok büyük ve kalabalık!
-
Şu an, çerçevelenmiş
süslü bir yazıya bakıyoruz.
-
Bu yazı büyük ölçüde göz ardı ediliyor.
-
Bu bir papirüs yazısı.
-
Papirüs, Nil Deltasında yetişen bir kamıştır.
-
Bu kamış, kağıt yapımında
ham madde olarak kullanılır.
-
Aslında, bu tek taraflı
önemli yüzey...
-
... Ortaçağ'da yazı yazmaya uygundur.
-
Şu anda, ölüler kitabına bakıyoruz.
-
Bu kitabın bir diğer adı Mısırlıların atalarıdır.
-
Ama bu eski kitapta ...
-
...ölülerin öldükten sonra ihtiyaç duyacakları...
-
....büyüler, dualar ve sihirli sözler vardır.
-
Bu, Eski Krala kadar uzanan bir gelenektir.
-
Bu yazıya piramit metni diyoruz.
-
Burada öldükten sonraki hayat için öneriler vardır.
-
Sonra, burada tabutların üzerine yazılmış
tabut metinleri de vardır.
-
Yeni Kral için yazılmış bir mektup dahi vardır.
-
Böyle, ölülerin kitapları
dediğimiz süslü yazılar da vardır.
-
Bizim bir tanesini gördüğümüz
gibi bazen bu metinler...
-
.... papirüs üzerine yazılır.
-
Bazen de ölüleri sarıp koydukları...
-
... kefenlerin üzerine yazılır.
-
Bu yüzden, bunlar krallar ve Eski Kral için önemlidir.
-
Ancak, bunu asil olmayan ailelerde
yapmaya başlamışsa da...
-
... burada gördüklerimiz
yüksek rütbeli insanlara ait olanlardır.
-
Metin, Hunefer adında katip
olan birinin mezarında bulundu.
-
Bu katip, din adamı statüsündeydi.
-
Böylece, biz şuan okuma yazma bilen
biriyle muhatap oluyoruz
-
Bu kişi, Mısır kültüründe çok yüksek
bir konumda çalışıyordu.
-
Metinde, bu metinle gömülen adamın
açıklamalarını görüyoruz.
-
Eğer yazının sol üst köşesine bakarsanız....
-
....ona iyi bir hayat yaşadığı için...
-
...öldükten sonra da iyi bir yer
kazandığı kehanetini söyleyen....
-
...sıra sıra çömelmiş olarak dizili tanrıları...
-
....ve yine çömelmiş, beyaz giyimli onlarla konuşan....
-
....adam figürünün Hunefer olduğunu görebilirsiniz.
-
Peki, aşağıya doğru bakıldığında...
-
...Hunefer'in iyi bir hayat sürüp de öldükten sonra yine iyi bir hayat hak edip etmediğine....
-
....dair olan hükmün tablosu vardır.
-
Biz, sol tarafda Hunefer'i tekrar görüyoruz.
-
Onu giydiği beyaz urbasından tanıyoruz.
-
Ona, çakal başlı tanrı Anubis tarafından ...
-
...mumyalanma ve mezarlıklarla ....
-
....alakalı iyi şeyler vaat edilir.
-
Hunefer sol elinde sonsuzluğun
sembolü olan yaşam çarmıhını taşıyor.
-
Bu, tamamen, Hunefer'in sonra
yaşayacaklarının göstergesidir.
-
Sağ tarafa doğru devam edersek...
-
...çakal başlı tanrı Anubis'i tekrar görürüz.
-
Bu kez, Anubis çömelmiş ve
adalet terazisini dengede tutuyor.
-
Terazinin sol tarafında, ölünün kalbini....
-
....terazinin öbür tarafında da kuş tüyünü görüyoruz.
-
Bu kuş tüyü, terazinin başındaki
Ma'at' a(adaletin sembolu) ait...
-
...ve onun başından geldiğini anlıyoruz.
-
İşte, Ma'at ise kutsal emir , ahlaklı yaşam ...
-
...ve hayat düzeni ile alakalı tanrıdır.
-
Kuş tüyü alçaldı ve ağır geldi.
-
Bu durumda, Hunfer ahlaklı bir
hayat sürdü ve bu yüzden o, öte dünya getirildi.
-
Hunefer, Anubis'in yanında duran şeytani görünüşlü
canavar tarafından yok edilemeyecektir.
-
Bu, Ammit adında başı timsah, vücudu aslan ve arka bacakları da su aygırı olan bir canavardı.
-
Bu canavar, eğer Hunefer Ma'at'a göre...
-
...ahlaklı bir hayat sürmediği ortaya çıkarsa, onun kalbini yemek için bekliyordu.
-
Mısırlılar, bu testi geçebilen ve
öte dünyada yaşamayı hak eden insanların...
-
...sadece ahlaklı bir hayat sürenler olduğuna inanıyorlar. Kutsanmış yada günahkar kimse ...
-
....olup olmasa da ve Cennete yahut Cehenneme
mi gideceğinin bir önemi olmadan...
-
...öldükten sonra herkesin
gideceği bir öte dünyanın varlığı...
-
....şeklinde olan Hristiyan anlayışına terstir.
-
Burada, eğer sen ahlaklı isen
öte dünyaya gidebilirsin.
-
Sonraki figürde, bu kez bir
kuşun başı olan turna başıyla ...
-
...başka bir tanrı görüyoruz.
-
İşte bu tanrı Thoth,
Hunefer'nin davasını rapor ediyor.
-
Bu durumda, onun başarılı olduğunu ve
öte dünyaya gidebileceğini bildiriyor.
-
Thoth'un suretini seviyorum.
O Çok dik duruyor.
-
Uzatılmış kolları ise ona güvenmek,
ona verilen hakmış hissini veriyor.
-
Biz, Hunefer'i tekrar görüyoruz. Bu kez de,...
-
...Mısır tanrılarının en yücesi Osiris ile tanışıyor.
-
Ve, Osiris'in oğlu Horus Hunefer'i Osiris ile tanıştırıyor.
-
Horus'u hatırlamak kolaydır.
-
Çünkü, o kartal başlıdır.
-
Horos, Osiris'in oğludur. Sol elinde,
daha önceden de gördüğümüz....
-
....sonsuzluk sembolü olan ankh'yi tutuyor.
-
Horos, Hunefer'i şahane
bir yerde bulunan Osiris ile...
-
...tanıştırıyor ve Hunefer en önemli tanrı ile konuşuyor.
-
Osiris, üzerinde Mısır'ın sembolleriyle tahta çıkmış ve sonsuzluk sembolü olan nilüfer çiçeğinin ...
-
...arkasında oturuyor.Bu nilüfer çiçeğinin üstünde ...
-
...Güney, Kuzey, Doğu ve Batı 'yı
temsil eden Horus'un dört oğlu bulunur.
-
Horus'un çocukları Canopic jars'a konulan...
-
...iç organlardan sorumludurlar.
-
Bu yüzden de ölünün korunması
adına görevleri büyüktür.
-
Horus'u yine görüyoruz ama
bu kez göz şeklinde resmedilmiş.
-
Hatırladığımız üzere, Horus bir kuş olan
Kartal ile temsil ediliyor.
-
Bu yüzden de burada onun göz sembolüne rağmen,
elleri yerine pençeleri vardır.
-
Bu pençeler yine sonsuzluk sembolü olan,
deve kuşu tüyünü taşır.
-
Horus'u gözünün temsil edilmesi başka
bir Mısır efsanesiyle alakalıdır.
-
Bu efsane, Horus ve Seth arasındaki savaştır
ama bu bir diğer hikayedir.
-
Osiris'in arkasında iki kadın figürü vardır.
-
Bir tanesi Osiris'in karısı Isis,
öteki de Isis'in kardeşi Nephthys'dir.
-
Nephthys öbür dünyanın muhafızı ve
Hunefer'e yargılanırken...
-
...kılavuzluk eden en başta gördüğümüz
Anubis'in annesidir.
-
İşte bu, bütün bu figürlerin üzerinde bulunduğu beyaz platform sodyum karbonatı temsil eder.
-
Bu doğal tuz, Nil'de bulunur ve eski Mısırlılar onu...
-
... mumyaların tamamen kuruması için kullanıyorlardı.
Bu odadaki mumyalar da öyle.
-
Böylece, onlar korunmuş oluyorlardı.
-
Aslında, 'muhafaza' kelimesi
Mısır'ın kültürünü bize açan anahtar gibidir.
-
Çünkü; bu kültürün şekilleri,
sembolleri ve sanatı binlerce yıl...
-
... boyunca inanılmaz şekilde
aynı kalmayı başarmıştır.
-
Değişken süreçlere rağmen yada
bundan önce Amarna Period'unda da...
-
... insan figürlerinin çok farklı
temsil edildiğini görmüş olduk.
-
Burada gördüklerimiz, şekil olarak
bize çok tanıdık geldi.
-
Çünkü, bu eski Mısırlıların, insan figürlerini...
-
...yansıttığı standart yöntemdir.
-
Hatta, bu Yeni Kral'ın resmi de olsa, bu şekil...
-
... Eski Kral zamanından olan binlerce yıl önceki
Mısırlıları dahi tanıtabilir.
-
Mısır sanatını; sözcükler,
hiyeroglif yazı ve resimlerden...
-
.... oluşan bir karışım şeklinde gözlemledik.
-
Bu karışımı seviyorum. Bizim modern kültürümüzde...
-
... yazı dili ile görsel sanatları birbirinden ayırıyoruz.
-
Ama, eski Mısır'da ise bunların...
-
...aralarında gerçekten de yakın bir ilişki
ve büyük bir bütünlük var.
Khan Academy
