1 00:00:06,101 --> 00:00:08,200 Şimdi, Londra'da İngiliz müzesinin... 2 00:00:08,200 --> 00:00:11,360 ...eski Mısırdan kalma mumyalarla ... 3 00:00:11,360 --> 00:00:15,565 ....ve aynı zamanda da ziyaretçi çocuklarla ... 4 00:00:15,565 --> 00:00:18,779 ....ve tabi ki turistlerle de dolu bir odasındayız.. Burası, çok büyük ve kalabalık! 5 00:00:18,779 --> 00:00:21,672 Şu an, çerçevelenmiş süslü bir yazıya bakıyoruz. 6 00:00:21,672 --> 00:00:22,876 Bu yazı büyük ölçüde göz ardı ediliyor. 7 00:00:22,968 --> 00:00:24,101 Bu bir papirüs yazısı. 8 00:00:24,178 --> 00:00:27,390 Papirüs, Nil Deltasında yetişen bir kamıştır. 9 00:00:27,606 --> 00:00:29,806 Bu kamış, kağıt yapımında ham madde olarak kullanılır. 10 00:00:29,806 --> 00:00:34,003 Aslında, bu tek taraflı önemli yüzey... 11 00:00:34,003 --> 00:00:35,578 ... Ortaçağ'da yazı yazmaya uygundur. 12 00:00:35,715 --> 00:00:40,305 Şu anda, ölüler kitabına bakıyoruz. 13 00:00:40,305 --> 00:00:43,021 Bu kitabın bir diğer adı Mısırlıların atalarıdır. 14 00:00:43,021 --> 00:00:44,864 Ama bu eski kitapta ... 15 00:00:44,864 --> 00:00:48,063 ...ölülerin öldükten sonra ihtiyaç duyacakları... 16 00:00:48,063 --> 00:00:50,275 ....büyüler, dualar ve sihirli sözler vardır. 17 00:00:50,275 --> 00:00:53,411 Bu, Eski Krala kadar uzanan bir gelenektir. 18 00:00:53,411 --> 00:00:56,444 Bu yazıya piramit metni diyoruz. 19 00:00:56,444 --> 00:00:59,065 Burada öldükten sonraki hayat için öneriler vardır. 20 00:00:59,065 --> 00:01:03,195 Sonra, burada tabutların üzerine yazılmış tabut metinleri de vardır. 21 00:01:03,195 --> 00:01:05,566 Yeni Kral için yazılmış bir mektup dahi vardır. 22 00:01:05,566 --> 00:01:08,675 Böyle, ölülerin kitapları dediğimiz süslü yazılar da vardır. 23 00:01:08,675 --> 00:01:10,803 Bizim bir tanesini gördüğümüz gibi bazen bu metinler... 24 00:01:10,803 --> 00:01:11,943 .... papirüs üzerine yazılır. 25 00:01:11,943 --> 00:01:13,996 Bazen de ölüleri sarıp koydukları... 26 00:01:13,996 --> 00:01:15,410 ... kefenlerin üzerine yazılır. 27 00:01:15,410 --> 00:01:22,102 Bu yüzden, bunlar krallar ve Eski Kral için önemlidir. 28 00:01:22,102 --> 00:01:26,697 Ancak, bunu asil olmayan ailelerde yapmaya başlamışsa da... 29 00:01:26,697 --> 00:01:30,432 ... burada gördüklerimiz yüksek rütbeli insanlara ait olanlardır. 30 00:01:30,432 --> 00:01:35,308 Metin, Hunefer adında katip olan birinin mezarında bulundu. 31 00:01:35,308 --> 00:01:37,395 Bu katip, din adamı statüsündeydi. 32 00:01:37,395 --> 00:01:39,608 Böylece, biz şuan okuma yazma bilen biriyle muhatap oluyoruz 33 00:01:39,608 --> 00:01:43,198 Bu kişi, Mısır kültüründe çok yüksek bir konumda çalışıyordu. 34 00:01:43,198 --> 00:01:46,473 Metinde, bu metinle gömülen adamın açıklamalarını görüyoruz. 35 00:01:46,473 --> 00:01:48,522 Eğer yazının sol üst köşesine bakarsanız.... 36 00:01:48,522 --> 00:01:52,783 ....ona iyi bir hayat yaşadığı için... 37 00:01:52,783 --> 00:01:55,471 ...öldükten sonra da iyi bir yer kazandığı kehanetini söyleyen.... 38 00:01:55,471 --> 00:01:59,973 ...sıra sıra çömelmiş olarak dizili tanrıları... 39 00:01:59,973 --> 00:02:02,665 ....ve yine çömelmiş, beyaz giyimli onlarla konuşan.... 40 00:02:02,665 --> 00:02:04,846 ....adam figürünün Hunefer olduğunu görebilirsiniz. 41 00:02:04,908 --> 00:02:08,172 Peki, aşağıya doğru bakıldığında... 42 00:02:08,172 --> 00:02:10,747 ...Hunefer'in iyi bir hayat sürüp de öldükten sonra yine iyi bir hayat hak edip etmediğine.... 43 00:02:10,747 --> 00:02:13,566 ....dair olan hükmün tablosu vardır. 44 00:02:13,566 --> 00:02:17,676 Biz, sol tarafda Hunefer'i tekrar görüyoruz. 45 00:02:17,676 --> 00:02:21,115 Onu giydiği beyaz urbasından tanıyoruz. 46 00:02:21,115 --> 00:02:26,297 Ona, çakal başlı tanrı Anubis tarafından ... 47 00:02:26,297 --> 00:02:27,972 ...mumyalanma ve mezarlıklarla .... 48 00:02:27,972 --> 00:02:31,774 ....alakalı iyi şeyler vaat edilir. 49 00:02:31,774 --> 00:02:34,357 Hunefer sol elinde sonsuzluğun sembolü olan yaşam çarmıhını taşıyor. 50 00:02:34,357 --> 00:02:38,829 Bu, tamamen, Hunefer'in sonra yaşayacaklarının göstergesidir. 51 00:02:38,829 --> 00:02:41,108 Sağ tarafa doğru devam edersek... 52 00:02:41,108 --> 00:02:44,308 ...çakal başlı tanrı Anubis'i tekrar görürüz. 53 00:02:44,308 --> 00:02:49,279 Bu kez, Anubis çömelmiş ve adalet terazisini dengede tutuyor. 54 00:02:49,279 --> 00:02:52,473 Terazinin sol tarafında, ölünün kalbini.... 55 00:02:52,473 --> 00:02:56,532 ....terazinin öbür tarafında da kuş tüyünü görüyoruz. 56 00:02:56,532 --> 00:03:02,034 Bu kuş tüyü, terazinin başındaki Ma'at' a(adaletin sembolu) ait... 57 00:03:02,111 --> 00:03:04,506 ...ve onun başından geldiğini anlıyoruz. 58 00:03:04,506 --> 00:03:08,872 İşte, Ma'at ise kutsal emir , ahlaklı yaşam ... 59 00:03:08,933 --> 00:03:11,578 ...ve hayat düzeni ile alakalı tanrıdır. 60 00:03:11,763 --> 00:03:15,962 Kuş tüyü alçaldı ve ağır geldi. 61 00:03:15,962 --> 00:03:20,972 Bu durumda, Hunfer ahlaklı bir hayat sürdü ve bu yüzden o, öte dünya getirildi. 62 00:03:20,972 --> 00:03:26,945 Hunefer, Anubis'in yanında duran şeytani görünüşlü canavar tarafından yok edilemeyecektir. 63 00:03:26,945 --> 00:03:33,695 Bu, Ammit adında başı timsah, vücudu aslan ve arka bacakları da su aygırı olan bir canavardı. 64 00:03:33,695 --> 00:03:39,695 Bu canavar, eğer Hunefer Ma'at'a göre... 65 00:03:39,695 --> 00:03:42,671 ...ahlaklı bir hayat sürmediği ortaya çıkarsa, onun kalbini yemek için bekliyordu. 66 00:03:42,763 --> 00:03:47,470 Mısırlılar, bu testi geçebilen ve öte dünyada yaşamayı hak eden insanların... 67 00:03:47,470 --> 00:03:52,203 ...sadece ahlaklı bir hayat sürenler olduğuna inanıyorlar. Kutsanmış yada günahkar kimse ... 68 00:03:52,234 --> 00:03:54,936 ....olup olmasa da ve Cennete yahut Cehenneme mi gideceğinin bir önemi olmadan... 69 00:03:54,982 --> 00:03:57,007 ...öldükten sonra herkesin gideceği bir öte dünyanın varlığı... 70 00:03:57,007 --> 00:03:59,508 ....şeklinde olan Hristiyan anlayışına terstir. 71 00:03:59,508 --> 00:04:03,913 Burada, eğer sen ahlaklı isen öte dünyaya gidebilirsin. 72 00:04:03,990 --> 00:04:07,078 Sonraki figürde, bu kez bir kuşun başı olan turna başıyla ... 73 00:04:07,078 --> 00:04:10,403 ...başka bir tanrı görüyoruz. 74 00:04:10,465 --> 00:04:16,150 İşte bu tanrı Thoth, Hunefer'nin davasını rapor ediyor. 75 00:04:16,150 --> 00:04:20,806 Bu durumda, onun başarılı olduğunu ve öte dünyaya gidebileceğini bildiriyor. 76 00:04:20,806 --> 00:04:25,858 Thoth'un suretini seviyorum. O Çok dik duruyor. 77 00:04:25,858 --> 00:04:30,318 Uzatılmış kolları ise ona güvenmek, ona verilen hakmış hissini veriyor. 78 00:04:30,349 --> 00:04:35,307 Biz, Hunefer'i tekrar görüyoruz. Bu kez de,... 79 00:04:35,307 --> 00:04:40,306 ...Mısır tanrılarının en yücesi Osiris ile tanışıyor. 80 00:04:40,306 --> 00:04:43,998 Ve, Osiris'in oğlu Horus Hunefer'i Osiris ile tanıştırıyor. 81 00:04:43,998 --> 00:04:45,673 Horus'u hatırlamak kolaydır. 82 00:04:45,673 --> 00:04:49,472 Çünkü, o kartal başlıdır. 83 00:04:49,472 --> 00:04:55,650 Horos, Osiris'in oğludur. Sol elinde, daha önceden de gördüğümüz.... 84 00:04:55,650 --> 00:04:58,525 ....sonsuzluk sembolü olan ankh'yi tutuyor. 85 00:04:58,525 --> 00:05:02,252 Horos, Hunefer'i şahane bir yerde bulunan Osiris ile... 86 00:05:02,252 --> 00:05:06,127 ...tanıştırıyor ve Hunefer en önemli tanrı ile konuşuyor. 87 00:05:06,173 --> 00:05:13,746 Osiris, üzerinde Mısır'ın sembolleriyle tahta çıkmış ve sonsuzluk sembolü olan nilüfer çiçeğinin ... 88 00:05:13,746 --> 00:05:20,963 ...arkasında oturuyor.Bu nilüfer çiçeğinin üstünde ... 89 00:05:20,963 --> 00:05:22,996 ...Güney, Kuzey, Doğu ve Batı 'yı temsil eden Horus'un dört oğlu bulunur. 90 00:05:22,996 --> 00:05:27,534 Horus'un çocukları Canopic jars'a konulan... 91 00:05:27,534 --> 00:05:29,848 ...iç organlardan sorumludurlar. 92 00:05:29,848 --> 00:05:33,567 Bu yüzden de ölünün korunması adına görevleri büyüktür. 93 00:05:33,567 --> 00:05:36,701 Horus'u yine görüyoruz ama bu kez göz şeklinde resmedilmiş. 94 00:05:36,701 --> 00:05:40,066 Hatırladığımız üzere, Horus bir kuş olan Kartal ile temsil ediliyor. 95 00:05:40,066 --> 00:05:45,211 Bu yüzden de burada onun göz sembolüne rağmen, elleri yerine pençeleri vardır. 96 00:05:45,319 --> 00:05:49,576 Bu pençeler yine sonsuzluk sembolü olan, deve kuşu tüyünü taşır. 97 00:05:49,623 --> 00:05:53,702 Horus'u gözünün temsil edilmesi başka bir Mısır efsanesiyle alakalıdır. 98 00:05:53,702 --> 00:05:56,702 Bu efsane, Horus ve Seth arasındaki savaştır ama bu bir diğer hikayedir. 99 00:05:56,702 --> 00:06:01,196 Osiris'in arkasında iki kadın figürü vardır. 100 00:06:01,196 --> 00:06:06,351 Bir tanesi Osiris'in karısı Isis, öteki de Isis'in kardeşi Nephthys'dir. 101 00:06:06,351 --> 00:06:09,563 Nephthys öbür dünyanın muhafızı ve Hunefer'e yargılanırken... 102 00:06:09,563 --> 00:06:13,945 ...kılavuzluk eden en başta gördüğümüz Anubis'in annesidir. 103 00:06:13,945 --> 00:06:18,639 İşte bu, bütün bu figürlerin üzerinde bulunduğu beyaz platform sodyum karbonatı temsil eder. 104 00:06:18,639 --> 00:06:24,264 Bu doğal tuz, Nil'de bulunur ve eski Mısırlılar onu... 105 00:06:24,310 --> 00:06:27,734 ... mumyaların tamamen kuruması için kullanıyorlardı. Bu odadaki mumyalar da öyle. 106 00:06:27,811 --> 00:06:29,567 Böylece, onlar korunmuş oluyorlardı. 107 00:06:29,567 --> 00:06:34,262 Aslında, 'muhafaza' kelimesi Mısır'ın kültürünü bize açan anahtar gibidir. 108 00:06:34,262 --> 00:06:37,111 Çünkü; bu kültürün şekilleri, sembolleri ve sanatı binlerce yıl... 109 00:06:37,111 --> 00:06:42,291 ... boyunca inanılmaz şekilde aynı kalmayı başarmıştır. 110 00:06:42,291 --> 00:06:46,869 Değişken süreçlere rağmen yada bundan önce Amarna Period'unda da... 111 00:06:46,869 --> 00:06:50,526 ... insan figürlerinin çok farklı temsil edildiğini görmüş olduk. 112 00:06:50,526 --> 00:06:55,145 Burada gördüklerimiz, şekil olarak bize çok tanıdık geldi. 113 00:06:55,191 --> 00:06:57,274 Çünkü, bu eski Mısırlıların, insan figürlerini... 114 00:06:57,304 --> 00:07:00,104 ...yansıttığı standart yöntemdir. 115 00:07:00,104 --> 00:07:04,848 Hatta, bu Yeni Kral'ın resmi de olsa, bu şekil... 116 00:07:04,848 --> 00:07:08,852 ... Eski Kral zamanından olan binlerce yıl önceki Mısırlıları dahi tanıtabilir. 117 00:07:08,852 --> 00:07:12,484 Mısır sanatını; sözcükler, hiyeroglif yazı ve resimlerden... 118 00:07:12,576 --> 00:07:16,195 .... oluşan bir karışım şeklinde gözlemledik. 119 00:07:16,548 --> 00:07:20,596 Bu karışımı seviyorum. Bizim modern kültürümüzde... 120 00:07:20,596 --> 00:07:22,912 ... yazı dili ile görsel sanatları birbirinden ayırıyoruz. 121 00:07:22,912 --> 00:07:24,397 Ama, eski Mısır'da ise bunların... 122 00:07:24,397 --> 00:07:28,165 ...aralarında gerçekten de yakın bir ilişki ve büyük bir bütünlük var.