-
We zijn in het British Museum te Londen
-
in een kamer die vol Egyptische mummies staat
-
en daarom nu ook vol met moderne mensen staat.
-
en toeristen. Het is een fantastische kamer, er zijn hier mooie dingen.
-
We kijken naar een fragment van een boekrol
-
die vaak over het hoofd gezien wordt
-
Het is een papyrus rol
-
Papyrus is een rietsoort die in de Nijl delta groeit.
-
en waarvan een papierachtig materiaal van gemaakt werd.
-
Het was het het belangrijkste schrijfmateriaal
-
Tot en met de Middeleeuwen.
-
We kijken hier naar een tekstfragment dat wij een 'dodenboek' noemen.
-
Maar de oude Egyptenaren gaven het andere namen.
-
Het is dus een heel oude tekst met
-
voorspellingen, gebeden en bezweringen
-
Allemaal dingen die de dode in zijn hiernamaals nodig had.
-
Deze traditie gaat terug tot in het Oude Rijk.
-
Geschriften die we dan pyramide teksten noemen.
-
Ze bevatten instructies voor het hiernamaals.
-
Later vinden we die teksten terug op sarcofagen.
-
en nog later, tijdens het Nieuwe Rijk
-
vinden we deze boekrollen, die we 'dodenboeken' noemen.
-
Soms werden deze teksten geschreven op papyrus.
-
zoals de tekst die we hier zien.
-
Soms werden ze geschreven op de lijkwade
-
waarin de dode gewikkeld werd.
-
Het zijn dus belangrijke teksten die aanvankelijk enkel voor de koningen van het Oude Rijk dienden
-
maar geleidelijk aan ook gebruikt werden door mensen die niet tot de koninklijke familie behoorden
-
maar toch wel belangrijke mensen en naar zo iemand kijken we hier.
-
Deze tekst werd gevonden in het graf van ene Hunefer, een schrijver.
-
Een schrijver had de status van 'geestelijke'.
-
Dus dit was een geletterd iemand.
-
met een hoge status had in de Egyptische samenleving.
-
We zien de overleden persoon ook feitelijk afgebeeld
-
Begraven samen met zijn tekst.
-
Als je in de linker bovenhoek kijkt
-
zie je een witte figuur in een gewikkeld gewaad.
-
Hunefer, die spreekt tot een reeks gehurkte goden
-
Deze goden declameren het 'juiste' leven dat hij leidde
-
en wat er voor zorgde dat hij een plaats verdiende in het hiernamaals.
-
Hieronder zien we de scène van de 'weging van de ziel'
-
Heeft Hunifer een goed, juist leven geleid
-
en verdient hij zijn plaats in het hiernamaals?
-
en hier zien we Hunefer terug, uiterst links, staande...
-
We herkennen hem omdat hij dezelfde kleding draagt.
-
Hij wordt begeleid door een god met jakhalzenhoofd, Anubis.
-
Deze god wordt geassocieerd
-
met de doden, mummificatie, begraafplaatsen...
-
in zijn linkerhand draagt hij een Ankh
-
Het symbool van eeuwig leven, net wat Hunefer wenst
-
We kijken verder naar rechts
-
en we zien de jakhals god opnieuw, gehurkt nu
-
en de weegschaal bijstellend, zodat ze zeker juist hangt.
-
Links in de weegschaal zien we het hart van de overledene.
-
Het hart van de overledene aan de ene kant van de weegschaal, aan de andere kant een veer.
-
De veer behoort tot Ma'at die we bovenop de weegschaal zien.
-
En er komt ook een veer uit zijn hoofd.
-
Ma'at is de godheid van de Goddelijke Orde.
-
Het leven van een juist, ethisch verantwoord leven.
-
In dit geval is de veer lager. De veer is zwaarder
-
Hunefer heeft een juist leven geleid en wordt toegelaten in het hiernamaals.
-
Hij zal dus niet verslonden worden door het monster naast Anubis.
-
Dat is Ammit met het hoofd van een krokodil, het lichaam van een leeuw en het achterlijf van een nijlpaard.
-
Hij zou het hart van Hunifer verscheuren, wanneer hij geen juist leven zou geleid hebben.
-
als hij niet geleefd had volgens de regels van Ma'at, de Goddelijke Orde.
-
De oude Egyptenaren geloofden dat je enkel eeuwig leven verkreeg wanneer je deze test doorstond.
-
het is dus anders dan het Christelijke (ook Joods en Islamitische) concept van het hiernamaals.
-
waarbij er voor iedereen een hiernamaals is.
-
zowel voor de gezegenden als de zondaars.
-
je gaat naar de Hemel of naar de Hel.
-
Hier ga je enkel naar het eeuwige leven als je 'juist' geleefd hebt.
-
De volgende figuur is nog een godheid.
-
Deze heeft het hoofd van een ibis, een vogel.
-
Het is Thoth, die noteert wat er gebeurt met Hunefer.
-
en in dit geval is de overledene geslaagd en kan hij naar het eeuwige leven.
-
Ik hou erg van de voorstelling van Thoth.Hij staat rechtop en strekt arm uit.
-
Hij staat er zo dat we geloven dat hij het juist heeft.
-
Daarnaast zien we terug Hunefer die wordt voorgesteld
-
aan een van de oppergoden van het Egyptische Pantheon, Osiris.
-
en hij wordt aan Osiris voorgesteld door diens zoon Horus.
-
Horus is heel herkenbaar.
-
Horus wordt geassocieerd met de valk en hij heeft dus een valkenhoofd.
-
Horus is de zoon van Osiris en houdt in zijn linkerhand een ankh, iets wat we eerder al zagen.
-
En ook hier is het het symbool voor het eeuwige leven.
-
Hij stelt Hunefer voor aan Osiris die
-
in deze opstelling duidelijk als belangrijk overkomt.
-
Hij zit op een troon en draagt de symbolen van Egypte en hij zit achter een lotusbloem, symbool van eeuwig leven ook.
-
en bovenop de lotusbloem zien we de 4 kinderen van Horus die de 4 hoeken van de wereld voorstellen.
-
noord, zuid, oost en west.
-
De kinderen van Horus zijn verantwoordelijk voor de interne organen van de overledene.
-
die in canopes worden geplaatst.
-
Ze zijn dus essentieel om de overledene goed te 'bewaren'.
-
Hier zien we Horus symbolisch voorgesteld als een oog.
-
Je weet dat Horus als valk voorgesteld wordt, een vogel
-
Hoewel hij hier symbolisch voorgesteld wordt, heeft hij dus vleugels in plaats van handen.
-
En deze dragen een struisvogelveer, ook een symbool van het eeuwige leven.
-
De symbolische voorstelling van het oog van Horus heeft te maken met een andere oude Egyptische mythe
-
Het gevecht tussen Horus en Seth, maar dat is een ander verhaal.
-
Achter Osiris zien we 2 kleinere, vrouwelijke staande figuren.
-
Een ervan is Isis, de vrouw van Osiris en de andere haar zus, Nephtys.
-
Zij is de bewaakster van het dodenrijk en de moeder van Anubis (de jakhals god)
-
de figuur die we in het begin zagen en die Hunefer binnenleidde naar de 'weging van de ziel'.
-
Let op het witte vloer waarop die figuren staan. Het stelt natrium voor.
-
Het natuurlijkze zout dat afgezet werd in de Nijl en door de oude Egyptenaren gebruikt werd
-
om de mummies te drogen in deze ruimte.
-
zodat ze konden bewaard worden.
-
Het woord 'bewaring' is eigenlijk een sleutelwoord als je naar de Egyptische beschaving kijkt.
-
omdat in deze beschaving de vormen,
-
de voorstellingen en de kunst gedurende 1000en jaren bijna onveranderd bleven.
-
Zelfs tijdens periodes van grote onstabiliteit of zelfs tijdens de vroegere Amarna periode
-
waarin we heel andere voorstellingen krijgen van de menselijke figuur.
-
Wat we hier zien, lijkt heel herkenbaar voor ons.
-
omdat het de typische manier is
-
waarop Egyptenaren de menselijke figuur weergaven.
-
Hoewel deze tekening dateert uit het Nieuwe Rijk, zouden deze afbeeldingen
-
heel herkenbaar zijn voor Egyptenaren die 1000 jaren vroeger leefden tijdens het Oude Rijk.
-
En we zien hier die mengeling die zo typisch is voor de oude Egyptische kunst
-
een mengeling van hiërogliefen, van tekst en beeld.
-
Ik hou van die mix. In onze moderne cultuur
-
maken we een duidelijk onderscheid tussen beeldende kunst en taal
-
maar hier in het Oude Egypte
-
is er een sterkere band, een grotere integratie tussen beide.
Khan Academy
