< Return to Video

Vanaf de top van de voedselketen naar beneden: de wildernis terug brengen - George Monbiot

  • 0:07 - 0:09
    We kennen allemaal de dinosauriërs
  • 0:09 - 0:11
    die ooit de planeet bewandelden.
  • 0:11 - 0:13
    Maar lang nadat zij uitstierven,
  • 0:13 - 0:15
    leefden grote dieren
    die we megafauna noemen
  • 0:15 - 0:18
    op elk werelddeel.
  • 0:18 - 0:22
    In Amerika leefde grondluiaards
    zo groot als olifanten
  • 0:22 - 0:24
    die bomen neerhaalden
    met hun klauwen.
  • 0:24 - 0:27
    En sabeltandtijgers
    zo groot als bruine beren
  • 0:27 - 0:28
    die joegen in groepen.
  • 0:28 - 0:31
    Maar ze konden niet op
    tegen de kortsnuitbeer,
  • 0:31 - 0:33
    die staand wel
    4 meter hoog was
  • 0:33 - 0:37
    en deze katten van
    hun prooi kon verjagen.
  • 0:37 - 0:40
    Er waren gordeldieren
    zo groot als kleine auto's,
  • 0:40 - 0:41
    een bever van 2,5 meter
  • 0:41 - 0:44
    en een vogel met een
    vleugelwijdte van 8 meter.
  • 0:44 - 0:47
    Bijna overal ter wereld
    stierf de megafauna uit,
  • 0:47 - 0:50
    vaak doordat ze bejaagd werden
    door mensen.
  • 0:50 - 0:54
    Sommige soorten leven nog voort
    in delen van Afrika en Azië.
  • 0:54 - 0:59
    Op andere plekken zie je
    de erfenis van deze grote dieren.
  • 0:59 - 1:01
    De meeste bomen kunnen
    opnieuw kiemen
  • 1:01 - 1:03
    als hun stam is gebroken,
  • 1:03 - 1:05
    overleven het als hun schors
    wordt afgehaald
  • 1:05 - 1:08
    en doorstaan knakken,
    draaien en vertrappen
  • 1:08 - 1:12
    deels omdat zij evolueerden
    naast de olifant.
  • 1:12 - 1:15
    De Amerikaanse gaffelbok
    kan zo snel lopen
  • 1:15 - 1:18
    omdat hij evolueerde om
    de Amerikaanse cheeta te ontlopen.
  • 1:18 - 1:21
    De overgebleven dieren leven
    in spook-ecosystemen,
  • 1:21 - 1:25
    aangepast aan de dreiging van
    soorten die er niet meer zijn.
  • 1:25 - 1:28
    Vandaag de dag is het mogelijk
    een aantal van hen terug te brengen,
  • 1:28 - 1:31
    en verloren diersoorten te doen herrijzen
    met genetisch materiaal.
  • 1:31 - 1:33
    Er is bijvoorbeeld onderzoek naar
  • 1:33 - 1:37
    het klonen van mammoeten
    vanuit bevroren overblijfselen.
  • 1:37 - 1:38
    Maar zelfs als dat niet mogelijk is,
  • 1:38 - 1:41
    kunnen we toch veel
    ecosystemen herstellen
  • 1:41 - 1:43
    die we kwijt zijn geraakt.
  • 1:43 - 1:47
    Hoe? Door gebruik te maken
    van verlaten boerderijen.
  • 1:47 - 1:49
    Omdat de voedselmarkt
    is geglobaliseerd,
  • 1:49 - 1:52
    is het onaantrekkelijk om
    onvruchtbaar land te bewerken.
  • 1:52 - 1:55
    Boeren in onvruchtbare gebieden
    kunnen niet concurreren
  • 1:55 - 1:57
    met mensen die elders gewassen
    verbouwen op betere grond.
  • 1:57 - 2:01
    Als gevolg is landbouw in veel gebieden
    aan het verdwijnen
  • 2:01 - 2:04
    en zijn de bomen teruggekeerd.
  • 2:04 - 2:07
    Één schatting beweert dat twee-derde
    van de grond in de VS,
  • 2:07 - 2:10
    die ooit bebost was, maar werd
    gekapt voor de landbouw,
  • 2:10 - 2:12
    nu weer bebost is.
  • 2:12 - 2:14
    Een andere schatting beweert
    dat er tegen 2030
  • 2:14 - 2:16
    in Europa een gebied
    ter grootte van Polen
  • 2:16 - 2:18
    door boeren verlaten zal zijn.
  • 2:18 - 2:20
    Dus zelfs als we met DNA
  • 2:20 - 2:23
    de grondluiaard en reuzengordeldieren
    niet terug kunnen brengen
  • 2:23 - 2:26
    kunnen we beren, wolven, poema's
  • 2:26 - 2:27
    lynxen, elanden en bizons
    uitzetten
  • 2:27 - 2:29
    op de plekken waar
    zij ooit leefden.
  • 2:29 - 2:32
    Enkele van deze dieren kunnen
    hun omgeving opnieuw vormgeven,
  • 2:32 - 2:36
    waardoor andere soorten
    het beter zullen doen.
  • 2:36 - 2:37
    Toen wolven weer werden uitgezet
  • 2:37 - 2:40
    in het Yellowstone Park
    in de VS in 1995,
  • 2:40 - 2:42
    veranderden zij snel
    het ecosysteem.
  • 2:42 - 2:45
    De overbevolking van herten
    werd teruggebracht,
  • 2:45 - 2:47
    waardoor vegetatie begon te herstellen.
  • 2:47 - 2:51
    De hoogte van sommige bomen
    vervijfvoudigde in slechts zes jaar.
  • 2:51 - 2:55
    Met de terugkeer van het bos
    kwamen ook de zangvogels.
  • 2:55 - 2:58
    In de rivieren kwamen
    meer bevers, die bomen eten,
  • 2:58 - 3:00
    en hun dammen werden een thuis
  • 3:00 - 3:04
    voor otters, muskusratten,
    eenden, kikkers en vissen.
  • 3:04 - 3:07
    De wolven doodden coyotes,
    waardoor konijnen
  • 3:07 - 3:08
    en muizen konden toenemen,
  • 3:08 - 3:11
    wat weer meer voedsel biedt
    voor haviken, wezels,
  • 3:11 - 3:13
    vossen en dassen.
  • 3:13 - 3:16
    Zeearenden en raven voeden
    zich op de resten
  • 3:16 - 3:18
    die de wolven achterlaten.
  • 3:18 - 3:20
    Net als beren, die ook de bessen eten
  • 3:20 - 3:22
    van de teruggekeerde struiken.
  • 3:22 - 3:24
    Bizons namen in aantal toe
  • 3:24 - 3:26
    door het herleefde bos.
  • 3:26 - 3:30
    De wolven veranderden
    vrijwel alles.
  • 3:30 - 3:32
    Dit is een voorbeeld van
    een trofische cascade;
  • 3:32 - 3:34
    een verandering aan
    de top van de voedselketen
  • 3:34 - 3:37
    die helemaal tot op
    de bodem neerslaat
  • 3:37 - 3:38
    en elk onderdeel raakt.
  • 3:38 - 3:42
    De ontdekking van
    grote trofische cascades
  • 3:42 - 3:44
    is misschien één van de spannendste
    wetenschappelijke ontdekkingen
  • 3:44 - 3:46
    van de afgelopen 50 jaar.
  • 3:46 - 3:48
    Ze laten ons zien
    dat ecosystemen
  • 3:48 - 3:51
    waar maar één of twee grote dieren
    uit verdwenen zijn,
  • 3:51 - 3:53
    geheel anders
    kunnen worden
  • 3:53 - 3:55
    dan ecosystemen die ze behouden.
  • 3:55 - 3:57
    Er zijn wereldwijd
    nieuwe bewegingen
  • 3:57 - 3:59
    om het natuurherstel
    op gang te brengen
  • 3:59 - 4:02
    in een proces dat
    herintroductie van soorten heet.
  • 4:02 - 4:05
    Dit houdt in dat schade
    ongedaan gemaakt moet worden,
  • 4:05 - 4:07
    soorten terugbrengen die
    uitgedreven zijn
  • 4:07 - 4:09
    en dan een stap terug nemen.
  • 4:09 - 4:12
    Er is geen poging om een
    ideaal ecosysteem te maken,
  • 4:12 - 4:15
    om een heideveld, regenwoud
    of koraalrif op te leveren.
  • 4:15 - 4:18
    Herintroductie gaat over
    soorten terug brengen
  • 4:18 - 4:20
    die dynamische processen sturen
  • 4:20 - 4:22
    en de natuur haar gang laten gaan.
  • 4:22 - 4:25
    Maar het is essentieel dat het
    nooit gebruikt moet worden
  • 4:25 - 4:28
    als reden om mensen
    van hun land te jagen.
  • 4:28 - 4:30
    Het moet gebeuren
    in toestemming met
  • 4:30 - 4:33
    en door het enthousiasme
    van de mensen die er werken.
  • 4:33 - 4:35
    Stel je voor dat je
    op een rots in Engeland staat
  • 4:35 - 4:38
    te kijken hoe potvissen
    een school haring te lijf gaan
  • 4:38 - 4:40
    zoals ze dat vlak voor de kust deden
  • 4:40 - 4:42
    tot de 18e eeuw.
  • 4:42 - 4:43
    Door reservaten
    op zee te creëren,
  • 4:43 - 4:45
    waar niet grootschalig
    gevist mag worden,
  • 4:45 - 4:47
    kan dit terugkomen.
  • 4:47 - 4:49
    Stel je een
    Europese Serengeti voor,
  • 4:49 - 4:51
    vol met dieren
    die daar ooit leefden:
  • 4:51 - 4:55
    nijlpaarden, neushoorns,
    olifanten, hyena's en leeuwen.
  • 4:55 - 4:57
    Wat herintroductie
    van soorten brengt,
  • 4:57 - 5:00
    naast de introductie
    van die soort,
  • 5:00 - 5:03
    is de zeldzame ding
    dat hoop heet.
  • 5:03 - 5:05
    Het zegt ons dat
    ecologische verandering
  • 5:05 - 5:08
    niet altijd in dezelfde
    richting hoeft te gaan.
  • 5:08 - 5:12
    De stille lente kan worden gevolgd
    door een wilde zomer.
Title:
Vanaf de top van de voedselketen naar beneden: de wildernis terug brengen - George Monbiot
Description:

Bekijk de hele les: http://ed.ted.com/lessons/from-the-top-of-the-food-chain-down-rewilding-our-world-george-monbiot

Onze planeet werd ooit bevolkt door megafauna, grote roofdieren aan de top van onze voedselketen die bijdroegen aan de balans van ons ecosysteem. Toen die megafauna verdween, is het gevolg een "trofische cascade", waar elk onderdeel van het ecosysteem reageert op dit verlies. Hoe kunnen we in balans blijven? George Monbiot stelt een wildernisnatuurvisie voor: wolven, leeuwen en andere roofdieren terug op hun plek zetten -- met verassende resultaten.

Les door George Monbiot, animatie door Avi Ofer.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:28

  • Els De Keyser

    Dag Feike,

    Ook in deze vertaling zitten te lange zinnen.

    Veel succes met
    http://archifabrika.hu/tools/

    en tot later,

    Els

  • Els De Keyser

    Dag Feike,

    Ik ben niet helemaal gewonnen voor de 'wildernisnatuurvisie' van 3:59. Dat is wel de visie die hier uiteengezet wordt, maar het is gek om een proces 'wildernisnatuurvisie' te noemen. Heb je een ander voorstel? Elders vertaal je als 'herintroductie van soorten'.

  • Els De Keyser

    Er stond nog een keer wildernisnatuurvisie; vervangen door herintroductie van soorten.

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.