1
00:00:06,966 --> 00:00:08,830
We kennen allemaal de dinosauriërs

2
00:00:08,830 --> 00:00:10,714
die ooit de planeet bewandelden.

3
00:00:10,714 --> 00:00:12,966
Maar lang nadat zij uitstierven,

4
00:00:12,966 --> 00:00:15,380
leefden grote dieren
die we megafauna noemen

5
00:00:15,380 --> 00:00:17,964
op elk werelddeel.

6
00:00:17,964 --> 00:00:21,843
In Amerika leefde grondluiaards
zo groot als olifanten

7
00:00:21,843 --> 00:00:24,216
die bomen neerhaalden 
met hun klauwen.

8
00:00:24,216 --> 00:00:26,799
En sabeltandtijgers 
zo groot als bruine beren

9
00:00:26,799 --> 00:00:28,266
die joegen in groepen.

10
00:00:28,266 --> 00:00:30,506
Maar ze konden niet op 
tegen de kortsnuitbeer,

11
00:00:30,506 --> 00:00:33,216
die staand wel 
4 meter hoog was

12
00:00:33,216 --> 00:00:36,673
en deze katten van 
hun prooi kon verjagen.

13
00:00:36,673 --> 00:00:39,610
Er waren gordeldieren 
zo groot als kleine auto's,

14
00:00:39,610 --> 00:00:41,131
een bever van 2,5 meter

15
00:00:41,131 --> 00:00:44,324
en een vogel met een 
vleugelwijdte van 8 meter.

16
00:00:44,324 --> 00:00:46,909
Bijna overal ter wereld
stierf de megafauna uit,

17
00:00:46,909 --> 00:00:50,381
vaak doordat ze bejaagd werden
door mensen.

18
00:00:50,381 --> 00:00:54,298
Sommige soorten leven nog voort
in delen van Afrika en Azië.

19
00:00:54,298 --> 00:00:59,005
Op andere plekken zie je 
de erfenis van deze grote dieren.

20
00:00:59,005 --> 00:01:00,882
De meeste bomen kunnen 
opnieuw kiemen

21
00:01:00,882 --> 00:01:02,547
als hun stam is gebroken,

22
00:01:02,547 --> 00:01:04,966
overleven het als hun schors 
wordt afgehaald

23
00:01:04,966 --> 00:01:07,798
en doorstaan knakken, 
draaien en vertrappen

24
00:01:07,798 --> 00:01:12,132
deels omdat zij evolueerden 
naast de olifant.

25
00:01:12,132 --> 00:01:14,632
De Amerikaanse gaffelbok 
kan zo snel lopen

26
00:01:14,632 --> 00:01:17,799
omdat hij evolueerde om 
de Amerikaanse cheeta te ontlopen.

27
00:01:17,799 --> 00:01:21,029
De overgebleven dieren leven 
in spook-ecosystemen,

28
00:01:21,029 --> 00:01:25,148
aangepast aan de dreiging van 
soorten die er niet meer zijn.

29
00:01:25,148 --> 00:01:28,381
Vandaag de dag is het mogelijk 
een aantal van hen terug te brengen,

30
00:01:28,381 --> 00:01:31,242
en verloren diersoorten te doen herrijzen
met genetisch materiaal.

31
00:01:31,242 --> 00:01:33,216
Er is bijvoorbeeld onderzoek naar

32
00:01:33,216 --> 00:01:36,716
het klonen van mammoeten 
vanuit bevroren overblijfselen.

33
00:01:36,716 --> 00:01:38,466
Maar zelfs als dat niet mogelijk is,

34
00:01:38,466 --> 00:01:41,340
kunnen we toch veel 
ecosystemen herstellen

35
00:01:41,340 --> 00:01:43,217
die we kwijt zijn geraakt.

36
00:01:43,217 --> 00:01:47,095
Hoe? Door gebruik te maken 
van verlaten boerderijen.

37
00:01:47,095 --> 00:01:49,133
Omdat de voedselmarkt 
is geglobaliseerd,

38
00:01:49,133 --> 00:01:51,966
is het onaantrekkelijk om 
onvruchtbaar land te bewerken.

39
00:01:51,966 --> 00:01:54,639
Boeren in onvruchtbare gebieden 
kunnen niet concurreren

40
00:01:54,639 --> 00:01:57,382
met mensen die elders gewassen
verbouwen op betere grond.

41
00:01:57,382 --> 00:02:01,360
Als gevolg is landbouw in veel gebieden 
aan het verdwijnen

42
00:02:01,360 --> 00:02:03,988
en zijn de bomen teruggekeerd.

43
00:02:03,988 --> 00:02:07,116
Één schatting beweert dat twee-derde 
van de grond in de VS,

44
00:02:07,116 --> 00:02:09,827
die ooit bebost was, maar werd 
gekapt voor de landbouw,

45
00:02:09,827 --> 00:02:11,632
nu weer bebost is.

46
00:02:11,632 --> 00:02:13,832
Een andere schatting beweert 
dat er tegen 2030

47
00:02:13,832 --> 00:02:16,166
in Europa een gebied 
ter grootte van Polen

48
00:02:16,166 --> 00:02:18,299
door boeren verlaten zal zijn.

49
00:02:18,299 --> 00:02:20,363
Dus zelfs als we met DNA

50
00:02:20,363 --> 00:02:23,173
de grondluiaard en reuzengordeldieren 
niet terug kunnen brengen

51
00:02:23,173 --> 00:02:25,509
kunnen we beren, wolven, poema's

52
00:02:25,509 --> 00:02:27,466
lynxen, elanden en bizons 
uitzetten

53
00:02:27,466 --> 00:02:29,382
op de plekken waar 
zij ooit leefden.

54
00:02:29,382 --> 00:02:32,145
Enkele van deze dieren kunnen 
hun omgeving opnieuw vormgeven,

55
00:02:32,145 --> 00:02:35,518
waardoor andere soorten 
het beter zullen doen.

56
00:02:35,518 --> 00:02:37,049
Toen wolven weer werden uitgezet

57
00:02:37,049 --> 00:02:39,938
in het Yellowstone Park 
in de VS in 1995,

58
00:02:39,938 --> 00:02:42,382
veranderden zij snel 
het ecosysteem.

59
00:02:42,382 --> 00:02:44,987
De overbevolking van herten 
werd teruggebracht,

60
00:02:44,987 --> 00:02:47,071
waardoor vegetatie begon te herstellen.

61
00:02:47,071 --> 00:02:51,299
De hoogte van sommige bomen 
vervijfvoudigde in slechts zes jaar.

62
00:02:51,299 --> 00:02:54,632
Met de terugkeer van het bos 
kwamen ook de zangvogels.

63
00:02:54,632 --> 00:02:57,706
In de rivieren kwamen 
meer bevers, die bomen eten,


64
00:02:57,706 --> 00:02:59,582
en hun dammen werden een thuis

65
00:02:59,582 --> 00:03:04,049
voor otters, muskusratten, 
eenden, kikkers en vissen.

66
00:03:04,049 --> 00:03:06,630
De wolven doodden coyotes, 
waardoor konijnen

67
00:03:06,630 --> 00:03:08,426
en muizen konden toenemen,

68
00:03:08,426 --> 00:03:11,011
wat weer meer voedsel biedt 
voor haviken, wezels,

69
00:03:11,011 --> 00:03:12,930
vossen en dassen.

70
00:03:12,930 --> 00:03:15,766
Zeearenden en raven voeden 
zich op de resten

71
00:03:15,766 --> 00:03:17,603
die de wolven achterlaten.

72
00:03:17,603 --> 00:03:19,632
Net als beren, die ook de bessen eten

73
00:03:19,632 --> 00:03:21,966
van de teruggekeerde struiken.

74
00:03:21,966 --> 00:03:23,966
Bizons namen in aantal toe

75
00:03:23,966 --> 00:03:26,153
door het herleefde bos.

76
00:03:26,153 --> 00:03:29,549
De wolven veranderden 
vrijwel alles.

77
00:03:29,549 --> 00:03:32,155
Dit is een voorbeeld van 
een trofische cascade;

78
00:03:32,155 --> 00:03:34,410
een verandering aan 
de top van de voedselketen

79
00:03:34,410 --> 00:03:36,799
die helemaal tot op 
de bodem neerslaat

80
00:03:36,799 --> 00:03:38,466
en elk onderdeel raakt.

81
00:03:38,466 --> 00:03:41,800
De ontdekking van 
grote trofische cascades

82
00:03:41,800 --> 00:03:44,198
is misschien één van de spannendste 
wetenschappelijke ontdekkingen

83
00:03:44,198 --> 00:03:45,920
van de afgelopen 50 jaar.

84
00:03:45,920 --> 00:03:47,857
Ze laten ons zien 
dat ecosystemen

85
00:03:47,857 --> 00:03:50,633
waar maar één of twee grote dieren 
uit verdwenen zijn,

86
00:03:50,633 --> 00:03:53,215
geheel anders 
kunnen worden

87
00:03:53,215 --> 00:03:54,931
dan ecosystemen die ze behouden.

88
00:03:54,931 --> 00:03:56,851
Er zijn wereldwijd 
nieuwe bewegingen

89
00:03:56,851 --> 00:03:59,215
om het natuurherstel 
op gang te brengen

90
00:03:59,215 --> 00:04:01,716
in een proces dat 
herintroductie van soorten heet.

91
00:04:01,716 --> 00:04:04,523
Dit houdt in dat schade 
ongedaan gemaakt moet worden,

92
00:04:04,523 --> 00:04:07,049
soorten terugbrengen die 
uitgedreven zijn

93
00:04:07,049 --> 00:04:08,737
en dan een stap terug nemen.

94
00:04:08,737 --> 00:04:11,882
Er is geen poging om een 
ideaal ecosysteem te maken,

95
00:04:11,882 --> 00:04:15,189
om een heideveld, regenwoud 
of koraalrif op te leveren.

96
00:04:15,189 --> 00:04:17,860
Herintroductie gaat over 
soorten terug brengen

97
00:04:17,860 --> 00:04:19,966
die dynamische processen sturen

98
00:04:19,966 --> 00:04:22,337
en de natuur haar gang laten gaan.

99
00:04:22,337 --> 00:04:25,134
Maar het is essentieel dat het 
nooit gebruikt moet worden

100
00:04:25,134 --> 00:04:27,847
als reden om mensen 
van hun land te jagen.

101
00:04:27,847 --> 00:04:29,716
Het moet gebeuren 
in toestemming met

102
00:04:29,716 --> 00:04:32,548
en door het enthousiasme 
van de mensen die er werken.

103
00:04:32,548 --> 00:04:35,015
Stel je voor dat je 
op een rots in Engeland staat

104
00:04:35,015 --> 00:04:38,049
te kijken hoe potvissen 
een school haring te lijf gaan

105
00:04:38,049 --> 00:04:40,142
zoals ze dat vlak voor de kust deden

106
00:04:40,142 --> 00:04:41,694
tot de 18e eeuw.

107
00:04:41,694 --> 00:04:43,362
Door reservaten 
op zee te creëren,

108
00:04:43,362 --> 00:04:45,382
waar niet grootschalig 
gevist mag worden,

109
00:04:45,382 --> 00:04:46,900
kan dit terugkomen.

110
00:04:46,900 --> 00:04:48,984
Stel je een 
Europese Serengeti voor,

111
00:04:48,984 --> 00:04:51,322
vol met dieren 
die daar ooit leefden:

112
00:04:51,322 --> 00:04:54,947
nijlpaarden, neushoorns, 
olifanten, hyena's en leeuwen.

113
00:04:54,947 --> 00:04:57,132
Wat herintroductie 
van soorten brengt,

114
00:04:57,132 --> 00:05:00,163
naast de introductie 
van die soort,

115
00:05:00,163 --> 00:05:02,882
is de zeldzame ding 
dat hoop heet.

116
00:05:02,882 --> 00:05:05,001
Het zegt ons dat 
ecologische verandering

117
00:05:05,001 --> 00:05:07,921
niet altijd in dezelfde 
richting hoeft te gaan.

118
00:05:07,921 --> 00:05:11,633
De stille lente kan worden gevolgd 
door een wilde zomer.