WEBVTT

00:00:06.966 --> 00:00:08.830
We kennen allemaal de dinosauriërs

00:00:08.830 --> 00:00:10.714
die ooit de planeet bewandelden.

00:00:10.714 --> 00:00:12.966
Maar lang nadat zij uitstierven,

00:00:12.966 --> 00:00:15.380
leefden grote dieren
die we megafauna noemen

00:00:15.380 --> 00:00:17.964
op elk werelddeel.

00:00:17.964 --> 00:00:21.843
In Amerika leefde grondluiaards
zo groot als olifanten

00:00:21.843 --> 00:00:24.216
die bomen neerhaalden 
met hun klauwen.

00:00:24.216 --> 00:00:26.799
En sabeltandtijgers 
zo groot als bruine beren

00:00:26.799 --> 00:00:28.266
die joegen in groepen.

00:00:28.266 --> 00:00:30.506
Maar ze konden niet op 
tegen de kortsnuitbeer,

00:00:30.506 --> 00:00:33.216
die staand wel 
4 meter hoog was

00:00:33.216 --> 00:00:36.673
en deze katten van 
hun prooi kon verjagen.

00:00:36.673 --> 00:00:39.610
Er waren gordeldieren 
zo groot als kleine auto's,

00:00:39.610 --> 00:00:41.131
een bever van 2,5 meter

00:00:41.131 --> 00:00:44.324
en een vogel met een 
vleugelwijdte van 8 meter.

00:00:44.324 --> 00:00:46.909
Bijna overal ter wereld
stierf de megafauna uit,

00:00:46.909 --> 00:00:50.381
vaak doordat ze bejaagd werden
door mensen.

00:00:50.381 --> 00:00:54.298
Sommige soorten leven nog voort
in delen van Afrika en Azië.

00:00:54.298 --> 00:00:59.005
Op andere plekken zie je 
de erfenis van deze grote dieren.

00:00:59.005 --> 00:01:00.882
De meeste bomen kunnen 
opnieuw kiemen

00:01:00.882 --> 00:01:02.547
als hun stam is gebroken,

00:01:02.547 --> 00:01:04.966
overleven het als hun schors 
wordt afgehaald

00:01:04.966 --> 00:01:07.798
en doorstaan knakken, 
draaien en vertrappen

00:01:07.798 --> 00:01:12.132
deels omdat zij evolueerden 
naast de olifant.

00:01:12.132 --> 00:01:14.632
De Amerikaanse gaffelbok 
kan zo snel lopen

00:01:14.632 --> 00:01:17.799
omdat hij evolueerde om 
de Amerikaanse cheeta te ontlopen.

00:01:17.799 --> 00:01:21.029
De overgebleven dieren leven 
in spook-ecosystemen,

00:01:21.029 --> 00:01:25.148
aangepast aan de dreiging van 
soorten die er niet meer zijn.

00:01:25.148 --> 00:01:28.381
Vandaag de dag is het mogelijk 
een aantal van hen terug te brengen,

00:01:28.381 --> 00:01:31.242
en verloren diersoorten te doen herrijzen
met genetisch materiaal.

00:01:31.242 --> 00:01:33.216
Er is bijvoorbeeld onderzoek naar

00:01:33.216 --> 00:01:36.716
het klonen van mammoeten 
vanuit bevroren overblijfselen.

00:01:36.716 --> 00:01:38.466
Maar zelfs als dat niet mogelijk is,

00:01:38.466 --> 00:01:41.340
kunnen we toch veel 
ecosystemen herstellen

00:01:41.340 --> 00:01:43.217
die we kwijt zijn geraakt.

00:01:43.217 --> 00:01:47.095
Hoe? Door gebruik te maken 
van verlaten boerderijen.

00:01:47.095 --> 00:01:49.133
Omdat de voedselmarkt 
is geglobaliseerd,

00:01:49.133 --> 00:01:51.966
is het onaantrekkelijk om 
onvruchtbaar land te bewerken.

00:01:51.966 --> 00:01:54.639
Boeren in onvruchtbare gebieden 
kunnen niet concurreren

00:01:54.639 --> 00:01:57.382
met mensen die elders gewassen
verbouwen op betere grond.

00:01:57.382 --> 00:02:01.360
Als gevolg is landbouw in veel gebieden 
aan het verdwijnen

00:02:01.360 --> 00:02:03.988
en zijn de bomen teruggekeerd.

00:02:03.988 --> 00:02:07.116
Één schatting beweert dat twee-derde 
van de grond in de VS,

00:02:07.116 --> 00:02:09.827
die ooit bebost was, maar werd 
gekapt voor de landbouw,

00:02:09.827 --> 00:02:11.632
nu weer bebost is.

00:02:11.632 --> 00:02:13.832
Een andere schatting beweert 
dat er tegen 2030

00:02:13.832 --> 00:02:16.166
in Europa een gebied 
ter grootte van Polen

00:02:16.166 --> 00:02:18.299
door boeren verlaten zal zijn.

00:02:18.299 --> 00:02:20.363
Dus zelfs als we met DNA

00:02:20.363 --> 00:02:23.173
de grondluiaard en reuzengordeldieren 
niet terug kunnen brengen

00:02:23.173 --> 00:02:25.509
kunnen we beren, wolven, poema's

00:02:25.509 --> 00:02:27.466
lynxen, elanden en bizons 
uitzetten

00:02:27.466 --> 00:02:29.382
op de plekken waar 
zij ooit leefden.

00:02:29.382 --> 00:02:32.145
Enkele van deze dieren kunnen 
hun omgeving opnieuw vormgeven,

00:02:32.145 --> 00:02:35.518
waardoor andere soorten 
het beter zullen doen.

00:02:35.518 --> 00:02:37.049
Toen wolven weer werden uitgezet

00:02:37.049 --> 00:02:39.938
in het Yellowstone Park 
in de VS in 1995,

00:02:39.938 --> 00:02:42.382
veranderden zij snel 
het ecosysteem.

00:02:42.382 --> 00:02:44.987
De overbevolking van herten 
werd teruggebracht,

00:02:44.987 --> 00:02:47.071
waardoor vegetatie begon te herstellen.

00:02:47.071 --> 00:02:51.299
De hoogte van sommige bomen 
vervijfvoudigde in slechts zes jaar.

00:02:51.299 --> 00:02:54.632
Met de terugkeer van het bos 
kwamen ook de zangvogels.

00:02:54.632 --> 00:02:57.706
In de rivieren kwamen 
meer bevers, die bomen eten,


00:02:57.706 --> 00:02:59.582
en hun dammen werden een thuis

00:02:59.582 --> 00:03:04.049
voor otters, muskusratten, 
eenden, kikkers en vissen.

00:03:04.049 --> 00:03:06.630
De wolven doodden coyotes, 
waardoor konijnen

00:03:06.630 --> 00:03:08.426
en muizen konden toenemen,

00:03:08.426 --> 00:03:11.011
wat weer meer voedsel biedt 
voor haviken, wezels,

00:03:11.011 --> 00:03:12.930
vossen en dassen.

00:03:12.930 --> 00:03:15.766
Zeearenden en raven voeden 
zich op de resten

00:03:15.766 --> 00:03:17.603
die de wolven achterlaten.

00:03:17.603 --> 00:03:19.632
Net als beren, die ook de bessen eten

00:03:19.632 --> 00:03:21.966
van de teruggekeerde struiken.

00:03:21.966 --> 00:03:23.966
Bizons namen in aantal toe

00:03:23.966 --> 00:03:26.153
door het herleefde bos.

00:03:26.153 --> 00:03:29.549
De wolven veranderden 
vrijwel alles.

00:03:29.549 --> 00:03:32.155
Dit is een voorbeeld van 
een trofische cascade;

00:03:32.155 --> 00:03:34.410
een verandering aan 
de top van de voedselketen

00:03:34.410 --> 00:03:36.799
die helemaal tot op 
de bodem neerslaat

00:03:36.799 --> 00:03:38.466
en elk onderdeel raakt.

00:03:38.466 --> 00:03:41.800
De ontdekking van 
grote trofische cascades

00:03:41.800 --> 00:03:44.198
is misschien één van de spannendste 
wetenschappelijke ontdekkingen

00:03:44.198 --> 00:03:45.920
van de afgelopen 50 jaar.

00:03:45.920 --> 00:03:47.857
Ze laten ons zien 
dat ecosystemen

00:03:47.857 --> 00:03:50.633
waar maar één of twee grote dieren 
uit verdwenen zijn,

00:03:50.633 --> 00:03:53.215
geheel anders 
kunnen worden

00:03:53.215 --> 00:03:54.931
dan ecosystemen die ze behouden.

00:03:54.931 --> 00:03:56.851
Er zijn wereldwijd 
nieuwe bewegingen

00:03:56.851 --> 00:03:59.215
om het natuurherstel 
op gang te brengen

00:03:59.215 --> 00:04:01.716
in een proces dat 
herintroductie van soorten heet.

00:04:01.716 --> 00:04:04.523
Dit houdt in dat schade 
ongedaan gemaakt moet worden,

00:04:04.523 --> 00:04:07.049
soorten terugbrengen die 
uitgedreven zijn

00:04:07.049 --> 00:04:08.737
en dan een stap terug nemen.

00:04:08.737 --> 00:04:11.882
Er is geen poging om een 
ideaal ecosysteem te maken,

00:04:11.882 --> 00:04:15.189
om een heideveld, regenwoud 
of koraalrif op te leveren.

00:04:15.189 --> 00:04:17.860
Herintroductie gaat over 
soorten terug brengen

00:04:17.860 --> 00:04:19.966
die dynamische processen sturen

00:04:19.966 --> 00:04:22.337
en de natuur haar gang laten gaan.

00:04:22.337 --> 00:04:25.134
Maar het is essentieel dat het 
nooit gebruikt moet worden

00:04:25.134 --> 00:04:27.847
als reden om mensen 
van hun land te jagen.

00:04:27.847 --> 00:04:29.716
Het moet gebeuren 
in toestemming met

00:04:29.716 --> 00:04:32.548
en door het enthousiasme 
van de mensen die er werken.

00:04:32.548 --> 00:04:35.015
Stel je voor dat je 
op een rots in Engeland staat

00:04:35.015 --> 00:04:38.049
te kijken hoe potvissen 
een school haring te lijf gaan

00:04:38.049 --> 00:04:40.142
zoals ze dat vlak voor de kust deden

00:04:40.142 --> 00:04:41.694
tot de 18e eeuw.

00:04:41.694 --> 00:04:43.362
Door reservaten 
op zee te creëren,

00:04:43.362 --> 00:04:45.382
waar niet grootschalig 
gevist mag worden,

00:04:45.382 --> 00:04:46.900
kan dit terugkomen.

00:04:46.900 --> 00:04:48.984
Stel je een 
Europese Serengeti voor,

00:04:48.984 --> 00:04:51.322
vol met dieren 
die daar ooit leefden:

00:04:51.322 --> 00:04:54.947
nijlpaarden, neushoorns, 
olifanten, hyena's en leeuwen.

00:04:54.947 --> 00:04:57.132
Wat herintroductie 
van soorten brengt,

00:04:57.132 --> 00:05:00.163
naast de introductie 
van die soort,

00:05:00.163 --> 00:05:02.882
is de zeldzame ding 
dat hoop heet.

00:05:02.882 --> 00:05:05.001
Het zegt ons dat 
ecologische verandering

00:05:05.001 --> 00:05:07.921
niet altijd in dezelfde 
richting hoeft te gaan.

00:05:07.921 --> 00:05:11.633
De stille lente kan worden gevolgd 
door een wilde zomer.