De opkomst van een mondiale klasse superrijken
-
0:01 - 0:06Dit is het belangrijkste
economische feit van deze tijd: -
0:06 - 0:10we leven in een tijdperk
van groeiende inkomensongelijkheid, -
0:10 - 0:13vooral tussen degenen helemaal bovenaan
-
0:13 - 0:15en alle anderen.
-
0:15 - 0:19Deze verschuiving is het duidelijkst
in de V.S. en in het Verenigd Koninkrijk, -
0:19 - 0:21maar het is een wereldwijd fenomeen.
-
0:21 - 0:23Het gebeurt in het communistische China,
-
0:23 - 0:25in het voorheen communistische Rusland,
-
0:25 - 0:28in India en in mijn geboorteland, Canada.
-
0:28 - 0:31We zien het zelfs
in knusse sociaal-democratieën -
0:31 - 0:35als Zweden, Finland en Duitsland.
-
0:35 - 0:39Laat ik je met wat cijfers
een overzicht geven van wat er gebeurt. -
0:39 - 0:41In de jaren 70 bezat de 'Een Procent'
-
0:41 - 0:46ongeveer 10% van het nationaal inkomen
-
0:46 - 0:48in de Verenigde Staten.
-
0:48 - 0:51Momenteel is hun aandeel meer dan verdubbeld
-
0:51 - 0:53tot boven de 20%.
-
0:53 - 0:55Maar nog opvallender
-
0:55 - 0:58is wat er gebeurt aan het uiterste topje
-
0:58 - 1:00van de inkomensladder.
-
1:00 - 1:03In de V.S. vertegenwoordigt 0,1%
-
1:03 - 1:07van de bevolking ruim 8%
-
1:07 - 1:08van het nationale inkomen.
-
1:08 - 1:13Zij bezitten wat de 'Een Procent'
30 jaar geleden bezat. -
1:13 - 1:16Een ander cijfer
brengt dat in perspectief. -
1:16 - 1:20Dit is in 2005 berekend door Robert Reich,
-
1:20 - 1:23de staatssecretaris van werkgelegenheid
onder Clinton. -
1:23 - 1:29Reich nam de rijkdom
van twee buitengewoon rijke mannen, -
1:29 - 1:31Bill Gates en Warren Buffet,
-
1:31 - 1:34en zag dat deze gelijk was
aan de rijkdom -
1:34 - 1:39van de onderste 40%
van de Amerikaanse bevolking, -
1:39 - 1:42120 miljoen mensen.
-
1:42 - 1:44Nu is Warren Buffet
-
1:44 - 1:47niet alleen een plutocraat,
-
1:47 - 1:51maar ook een van de meest scherpzinnige
waarnemers van dat fenomeen -
1:51 - 1:54en hij heeft zijn eigen favoriete cijfer.
-
1:54 - 1:58Buffet wijst er graag op dat in 1992
-
1:58 - 2:00de gezamenlijke rijkdom van de mensen
-
2:00 - 2:03op de Forbes 400-lijst
-
2:03 - 2:06-- dat is de lijst met de 400 rijkste Amerikanen --
-
2:06 - 2:09300 miljard dollar was.
-
2:09 - 2:10Denk je eens in.
-
2:10 - 2:12Je hoefde niet eens miljardair te zijn
-
2:12 - 2:15om in 1992 op die lijst te komen.
-
2:15 - 2:19Dat cijfer is ruim vervijfvoudigd
-
2:19 - 2:22tot 1,7 biljoen vandaag
-
2:22 - 2:24en ik hoef je niet te vertellen
-
2:24 - 2:27dat we niets vergelijkbaars
hebben zien gebeuren -
2:27 - 2:28met de middenklasse,
-
2:28 - 2:33wier bezit stagneerde of zelfs afnam.
-
2:33 - 2:37We leven dus in het tijdperk
van de mondiale plutocratie, -
2:37 - 2:39maar we krijgen dat pas laat in de gaten.
-
2:39 - 2:40Een van de redenen
is volgens mij -
2:40 - 2:43een soort 'kikker-in-de-kookpot'-syndroom.
-
2:43 - 2:46Veranderingen die langzaam
en geleidelijk gaan, -
2:46 - 2:48kunnen moeilijk op te merken zijn
-
2:48 - 2:50ook al is hun uiteindelijke impact enorm.
-
2:50 - 2:54Denk maar aan het lot
van de arme kikker. -
2:54 - 2:56Maar er is nog iets anders aan de hand.
-
2:56 - 2:59Het gespreksonderwerp inkomensongelijkheid
-
2:59 - 3:01kan zelfs voor
de niet-superrijken onder ons -
3:01 - 3:03een ongemakkelijk gespreksonderwerp zijn.
-
3:03 - 3:07Het voelt minder positief,
minder optimistisch, -
3:07 - 3:09om te praten over
hoe de taart verdeeld wordt, -
3:09 - 3:12in plaats van hoe
de taart groter te maken. -
3:12 - 3:15En als je toevallig
op de Forbes 400-lijst staat, -
3:15 - 3:18kan het thema inkomensverdeling,
-
3:18 - 3:21en diens onvermijdelijke neefje,
inkomens-herverdeling, -
3:21 - 3:24simpelweg bedreigend zijn.
-
3:24 - 3:28We leven dus in het tijdperk van
groeiende inkomensongelijkheid, -
3:28 - 3:30met name aan de top.
-
3:30 - 3:33Wat drijft dit aan,
en wat kunnen we eraan doen? -
3:34 - 3:38Eén groep oorzaken is politiek:
-
3:38 - 3:43lagere belasting, deregulering,
vooral van financiële diensten, -
3:43 - 3:48privatisering, zwakkere rechtsbescherming
voor vakbonden. -
3:48 - 3:51Dit alles heeft bijgedragen
-
3:51 - 3:55aan de inkomensgroei aan de uiterste top.
-
3:55 - 3:58Veel van deze politieke factoren
kunnen breed worden samengevat -
3:58 - 4:02in de categorie 'schurkenkapitalisme',
-
4:02 - 4:04politieke veranderingen
die ten goede komen -
4:04 - 4:06aan een selecte club ons-kent-ons-mensen,
-
4:06 - 4:10maar die de rest van ons geen goed doet.
-
4:10 - 4:13In de praktijk is het tenietdoen
van schurkenkapitalisme -
4:13 - 4:15buitengewoon moeilijk.
-
4:15 - 4:18Denk aan al die jaren
waarin hervormers van allerlei pluimage -
4:18 - 4:22hebben getracht af te komen
van de corruptie in Rusland, bijvoorbeeld. -
4:22 - 4:25Of hoe moeilijk het is
om de banken te her-reguleren, -
4:25 - 4:28zelfs na de grootste financiële crisis
-
4:28 - 4:30sinds de Grote Depressie,
-
4:30 - 4:34of hoe moeilijk het is
om de grote multinationale ondernemingen, -
4:34 - 4:38inclusief die met het motto
'Doe geen kwaad', -
4:38 - 4:40belasting te laten betalen
-
4:40 - 4:43in de buurt van wat
de middenklasse moet betalen. -
4:43 - 4:46Maar terwijl tenietdoen
van schurkenkapitalisme -
4:46 - 4:48in de praktijk erg lastig blijkt,
-
4:48 - 4:52is het -- tenminste intellectueel --
een makkelijk probleem. -
4:52 - 4:57Er is tenslotte niemand
vóór schurkenkapitalisme. -
4:57 - 5:00Het is een van de zeldzame kwesties
-
5:00 - 5:03die links en rechts samenbrengen.
-
5:03 - 5:06Kritiek op schurkenkapitalisme is evenzeer
-
5:06 - 5:10van de Tea Party
als van Occupy Wall Street. -
5:10 - 5:15Maar als schurkenkapitalisme --
tenminste theoretisch -- -
5:15 - 5:17het gemakkelijke deel van het probleem is,
-
5:17 - 5:20worden de dingen ingewikkelder
als je kijkt naar de economische krachten -
5:20 - 5:23achter groeiende inkomensongelijkheid.
-
5:23 - 5:26Op zich zijn deze niet zo heel mysterieus.
-
5:26 - 5:29Globalisatie en
de technologische revolutie, -
5:29 - 5:32de twee economische transformaties
-
5:32 - 5:34die onze levens veranderen
-
5:34 - 5:36en de mondiale economie transformeren,
-
5:36 - 5:39voeden tevens de opkomst
van de superrijken. -
5:39 - 5:41Bedenk eens even.
-
5:41 - 5:43Voor het eerst in de geschiedenis
-
5:43 - 5:46heb je als energetische ondernemer
-
5:46 - 5:47met een briljant nieuw idee
-
5:47 - 5:50of een fantastisch nieuw product,
-
5:50 - 5:53bijna ogenblikkelijke
en makkelijke toegang -
5:53 - 5:57tot een wereldwijde markt
van ruim een miljard mensen. -
5:57 - 6:01Daarom kun je
als je heel heel slim bent -
6:01 - 6:03en heel veel mazzel hebt,
-
6:03 - 6:06heel erg rijk worden
-
6:06 - 6:08in heel weinig tijd.
-
6:08 - 6:11Het meest recente voorbeeld
van dit fenomeen -
6:11 - 6:13is David Karp.
-
6:13 - 6:16De 26-jarige oprichter van Tumblr
-
6:16 - 6:19verkocht zijn bedrijf recentelijk aan Yahoo
-
6:19 - 6:22voor 1,1 miljard dollar.
-
6:22 - 6:23Denk je eens even in:
-
6:23 - 6:281,1 miljard dollar, 26 jaar oud.
-
6:28 - 6:31Het is het makkelijkst om te zien
hoe de technologische revolutie -
6:31 - 6:35en globalisatie dit soort
superster-effect creëren -
6:35 - 6:37in goed zichtbare gebieden,
-
6:37 - 6:39zoals sport en amusement.
-
6:39 - 6:42We kunnen allemaal zien
hoe een fantastische atleet -
6:42 - 6:47of een fantastische performer
tegenwoordig zijn of haar talenten -
6:47 - 6:51te gelde kan maken als nooit tevoren.
-
6:51 - 6:53Maar dat superster-effect
-
6:53 - 6:56zie je nu door de hele economie.
-
6:56 - 6:58We hebben supersterren in de technologie.
-
6:58 - 6:59We hebben superster-bankiers.
-
6:59 - 7:03We hebben superster-
advocaten en -architecten. -
7:03 - 7:04Er zijn superster-koks
-
7:04 - 7:06en superster-boeren.
-
7:06 - 7:09Er zijn zelfs,
dat is mijn persoonlijke favoriet, -
7:09 - 7:11superster-tandartsen.
-
7:11 - 7:13Het meest flitsende voorbeeld hiervan
-
7:13 - 7:16is Bernard Touati,
de Fransman die sleutelt -
7:16 - 7:18aan de glimlachen van collega-supersterren
-
7:18 - 7:21als de Russische oligarch Roman Abramovich
-
7:21 - 7:24of de Europees-Amerikaanse modeontwerpster
-
7:24 - 7:26Diane von Furstenberg.
-
7:26 - 7:29Maar terwijl het makkelijk is
te zien hoe globalisatie -
7:29 - 7:31en de technologische revolutie
-
7:31 - 7:33deze mondiale plutocratie creëren,
-
7:33 - 7:38is het veel moeilijker om te besluiten
wat je ervan vindt. -
7:38 - 7:39Dat komt omdat,
-
7:39 - 7:41in tegenstelling tot schurkenkapitalisme,
-
7:41 - 7:45veel van wat globalisatie
en de technologische revolutie -
7:45 - 7:48hebben gedaan, zeer positief is.
-
7:48 - 7:49Laten we beginnen met technologie.
-
7:49 - 7:53Ik ben dol op internet.
En op mijn mobiele apparaten. -
7:53 - 7:55Ik vind het geweldig dat iedereen
-
7:55 - 7:59die dat wil, deze talk
zal kunnen bekijken, -
7:59 - 8:01ver buiten deze zaal.
-
8:01 - 8:04Ik hou zelfs nog meer van globalisatie.
-
8:04 - 8:06Dit is de transformatie
-
8:06 - 8:08die honderden miljoenen
van 's werelds armste mensen -
8:08 - 8:11heeft opgetild van armoede
-
8:11 - 8:13naar de middenklasse.
-
8:13 - 8:16En als je in het rijke deel
van de wereld leeft, -
8:16 - 8:19heeft het veel nieuwe producten
betaalbaar gemaakt -- -
8:19 - 8:22wie denk je dat je iPhone bouwde? --
-
8:22 - 8:26en oude vertrouwde zaken
een stuk goedkoper. -
8:26 - 8:28Denk aan je vaatwasser of je t-shirt.
-
8:28 - 8:31Dus wat is dan het probleem?
-
8:31 - 8:33Nou, een paar dingen.
-
8:33 - 8:35Een van de dingen die me verontrusten
-
8:35 - 8:39is hoe makkelijk zogenaamde
'meritocratische plutocratie' -
8:39 - 8:42kan veranderen in schurken-plutocratie.
-
8:42 - 8:44Stel je bent een briljante ondernemer
-
8:44 - 8:49die met succes dat idee of dat product
verkocht aan miljarden mondiale afnemers -
8:49 - 8:52en zodoende miljardair is geworden.
-
8:52 - 8:54Het wordt dan verleidelijk
-
8:54 - 8:57om je economische gewicht te gebruiken
-
8:57 - 9:01om de regels van
de mondiale politieke economie -
9:01 - 9:03in je voordeel te buigen.
-
9:03 - 9:06Dat is geen hypothetisch voorbeeld.
-
9:06 - 9:10Denk aan Amazon, Apple, Google, Starbucks.
-
9:10 - 9:12Die behoren tot 's werelds
meest bewonderde, -
9:12 - 9:15geliefdste en meest innovatieve bedrijven.
-
9:15 - 9:17Ze zijn tevens bijzonder handig
-
9:17 - 9:20in het bespelen van het
internationale belastingsysteem -
9:20 - 9:25teneinde hun aanslag
drastisch te verlagen. -
9:25 - 9:28En waarom zou je stoppen
bij het bespelen -
9:28 - 9:31van het bestáánde
politieke en economische systeem -
9:31 - 9:33voor je eigen gewin?
-
9:33 - 9:38Wanneer je eenmaal de
gigantische economische macht hebt -
9:38 - 9:41die we aan de uiterste top
van de inkomensladder zien, -
9:41 - 9:44en de politieke macht die dit onvermijdelijk inhoudt,
-
9:44 - 9:48wordt het verleidelijk om te trachten
-
9:48 - 9:50de regels van het spel
-
9:50 - 9:52in jouw voordeel te buigen.
-
9:52 - 9:55Nogmaals, dit is niet hypothetisch.
-
9:55 - 9:57Dit is wat de Russische oligarchen deden
-
9:57 - 10:00tijdens de grootscheepse privatisatie
-
10:00 - 10:02van Ruslands natuurlijke bronnen.
-
10:02 - 10:03Je kan zo ook beschrijven
-
10:03 - 10:06wat er gebeurde met de deregulering
van financiële diensten -
10:06 - 10:08in de VS en het Verenigd Koninkrijk.
-
10:08 - 10:10Ten tweede verontrust me
-
10:10 - 10:13het gemak waarmee
meritocratische plutocratie -
10:13 - 10:16kan veranderen in aristocratie.
-
10:16 - 10:18Eén manier om de plutocraten
te omschrijven -
10:18 - 10:19is als 'alfa-geeks'.
-
10:19 - 10:22Het zijn mensen die
feilloos in de gaten hebben -
10:22 - 10:24hoe belangrijk zeer ontwikkelde
-
10:24 - 10:28analytische en kwantitatieve vaardigheden
zijn in de huidige economie. -
10:28 - 10:31Daarom stoppen ze
-
10:31 - 10:33ongekend veel tijd en middelen
-
10:33 - 10:36in het opleiden van hun eigen kinderen.
-
10:36 - 10:39De middenklasse geeft ook
meer uit aan scholing, -
10:39 - 10:41maar in de mondiale onderwijs-wapenwedloop
-
10:41 - 10:43die begint op de kleuterschool
-
10:43 - 10:47en eindigt op Harvard, Stanford of MIT,
-
10:47 - 10:50moeten de 99% het steeds vaker afleggen
-
10:50 - 10:52tegen de 1%.
-
10:52 - 10:56Het resultaat wordt door de economen
Alan Krueger en Miles Corak -
10:56 - 10:58de 'grote Gatsby-curve' genoemd.
-
10:58 - 11:01Met de toename van ongelijkheid
-
11:01 - 11:04daalt de sociale mobiliteit.
-
11:04 - 11:06De plutocratie is dan
misschien een meritocratie, -
11:06 - 11:09maar in toenemende mate
moet je geboren zijn -
11:09 - 11:14op de bovenste sport van de ladder
om zelfs maar deel te nemen aan de race. -
11:14 - 11:17Het derde, en dit verontrust me het meest,
-
11:17 - 11:21is de mate waarin diezelfde,
overwegend positieve krachten -
11:21 - 11:24die de mondiale plutocratie doen opkomen,
-
11:24 - 11:28tevens de middenklasse uithollen
-
11:28 - 11:31in Westerse
geïndustrialiseerde economieën. -
11:31 - 11:33Laten we beginnen met technologie.
-
11:33 - 11:36Dezelfde krachten die miljardairs creëren,
-
11:36 - 11:40vernietigen ook vele traditionele
middenklasse-banen. -
11:40 - 11:43Wanneer heb jij voor het laatst
bij een reisbureau geboekt? -
11:43 - 11:46En in tegenstelling
tot de industriële revolutie -
11:46 - 11:48creëren de titanen van de nieuwe economie
-
11:48 - 11:51niet zo heel veel nieuwe banen.
-
11:51 - 11:55Op zijn piek had General Motors
honderdduizenden werknemers. -
11:55 - 11:58Facebook minder dan 10.000.
-
11:58 - 12:00Hetzelfde geldt voor globalisering.
-
12:00 - 12:04Hoewel ze honderden miljoenen mensen
in opkomende economieën -
12:04 - 12:06uit de armoede tilt,
-
12:06 - 12:09worden ook veel banen weggehaald
-
12:09 - 12:11uit de ontwikkelde westerse economieën.
-
12:11 - 12:14De angstaanjagende realiteit is
-
12:14 - 12:16dat er geen economische regel bestaat
-
12:16 - 12:19die toegenomen economische groei
-
12:19 - 12:21automatisch vertaalt
-
12:21 - 12:23in breed gedeelde welvaart.
-
12:23 - 12:26Dat wordt duidelijk uit
de volgens mij -
12:26 - 12:29meest beangstigende
economische statistiek van onze tijd. -
12:29 - 12:33Sinds eind jaren 90
is toename in productiviteit -
12:33 - 12:38losgekoppeld van toename
in lonen en werkgelegenheid. -
12:38 - 12:41Dat betekent dat
onze landen rijker worden, -
12:41 - 12:43onze bedrijven steeds efficiënter,
-
12:43 - 12:46maar we krijgen er geen banen bij
-
12:46 - 12:49en we betalen mensen,
over het totaal genomen, niet meer. -
12:49 - 12:54Eén enge conclusie die je
uit dit alles kan trekken, -
12:54 - 12:57is bezorgdheid
over structurele werkloosheid. -
12:57 - 13:01Ik ben bezorgder
over een ander doemscenario. -
13:01 - 13:04Op een totaal vrije arbeidsmarkt
kunnen we tenslotte -
13:04 - 13:07voor bijna iedereen wel een baan vinden.
-
13:07 - 13:09De dystopie waarover ik inzit,
-
13:09 - 13:13is een universum waarin
een paar genieën -
13:13 - 13:15Google en aanverwante zaken uitvinden
-
13:15 - 13:20en de rest van ons
hen massages mogen geven. -
13:20 - 13:22Wanneer ik hierover echt
gedeprimeerd raak, -
13:22 - 13:26stel ik mezelf gerust met gedachten
over de Industriële Revolutie. -
13:26 - 13:30Ondanks haar 'duivelse fabrieken'
-
13:30 - 13:33heeft het redelijk goed uitgepakt, niet?
-
13:33 - 13:40We zijn tenslotte allemaal rijker,
gezonder, langer -- -
13:40 - 13:42met enkele uitzonderingen --
-
13:42 - 13:47en we leven langer dan onze voorvaderen
in de vroege 19e eeuw. -
13:47 - 13:49Maar het is belangrijk te onthouden
-
13:49 - 13:51dat voordat we leerden
-
13:51 - 13:53de vruchten van de Industriële Revolutie
-
13:53 - 13:56te delen met brede lagen van de bevolking,
-
13:56 - 13:59we door twee depressies heen moesten,
-
13:59 - 14:02de Grote Depressie van de jaren 1930
-
14:02 - 14:04en de Lange Depressie van de jaren 1870,
-
14:04 - 14:08twee wereldoorlogen,
communistische revoluties -
14:08 - 14:10in Rusland en China
-
14:10 - 14:14en een periode van enorme
sociale en politieke onrust in het westen. -
14:14 - 14:17We gingen tevens --
en niet toevallig -- -
14:17 - 14:22door een periode van
grote sociale en politieke vernieuwingen. -
14:22 - 14:25We creëerden de moderne welvaartsstaat.
-
14:25 - 14:27We creëerden openbaar onderwijs.
-
14:27 - 14:29We creëerden publieke gezondheidszorg.
-
14:29 - 14:30We creëerden pensioenen voor iedereen.
-
14:30 - 14:32We creëerden vakbonden.
-
14:32 - 14:35Nu gaan we door een periode
-
14:35 - 14:37van economische transformatie,
-
14:37 - 14:40vergelijkbaar in schaal en reikwijdte
-
14:40 - 14:42met de Industriële Revolutie.
-
14:42 - 14:45Om zeker te zijn dat deze nieuwe economie
ons allen ten goede komt -
14:45 - 14:47en niet alleen de plutocraten,
-
14:47 - 14:50hebben we een periode
van vergelijkbaar ambitieuze -
14:50 - 14:53sociale en politieke verandering nodig.
-
14:53 - 14:57Wat we nodig hebben
is een nieuwe New Deal. -
14:57 - 15:04(Applaus)
- Title:
- De opkomst van een mondiale klasse superrijken
- Speaker:
- Chrystia Freeland
- Description:
-
Technologie ontwikkelt zich razendsnel -- maar economische ongelijkheid ook, zegt auteur Chrystia Freeland. In een gepassioneerde talk beschrijft ze de opkomst van een nieuwe klasse plutocraten (vanwege hun rijkdom extreem machtige individuen), en suggereert dat globalisatie en nieuwe technologie de mondiale inkomenskloof eerder vergroten dan verkleinen. Freeland presenteert drie problemen inzake plutocratie ... en een glimp van hoop.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:24
![]() |
Axel Saffran edited Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser approved Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser accepted Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser commented on Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Els De Keyser edited Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich | |
![]() |
Axel Saffran edited Dutch subtitles for The rise of the new global super-rich |
Els De Keyser
Dag Axel, ik heb een paar kleine aanpassingen gedaan. Ik keur de vertaling alvast goed.Als er dingen zijn die je problematisch vindt, kunnen we achteraf nog aanpassen.