< Return to Video

Cuộc phỏng vấn hiếm hoi với nhà toán học đã giải mã Phố Wall

  • 0:01 - 0:04
    Chris Anderson: Ông có một điều gì đó
    của một thần đồng toán học .
  • 0:04 - 0:07
    Ngài đã dạy ở Harvard
    và MIT khi còn rất trẻ.
  • 0:07 - 0:09
    Và sau đó NSA liên hệ với ông
  • 0:09 - 0:11
    Chuyện đó là như thế nào?
  • 0:11 - 0:15
    Jim Simons: à NSA - đó là Hội đồng an ninh quốc gia
  • 0:15 - 0:17
    họ không thực sự liên hệ với tôi.
  • 0:17 - 0:22
    Họ có một hoạt động ở Princeton,
    nơi họ thuê các nhà toán học
  • 0:22 - 0:25
    để giải các mật mã
    và những thứ như vậy
  • 0:25 - 0:27
    Và tôi biết về hoạt động này.
  • 0:27 - 0:29
    Và họ có một chính sách rất tốt,
  • 0:30 - 0:33
    vì bạn có thể có một nửa thời gian
    làm toán học của riêng bạn,
  • 0:33 - 0:37
    và ít nhất nửa thời gian còn lại
    làm công việc của họ.
  • 0:38 - 0:39
    Và họ trả thù lao khá lắm.
  • 0:39 - 0:42
    Vì vậy thật là khó cưỡng lại điều này.
  • 0:42 - 0:44
    Vì vậy, tôi đã tới đó.
  • 0:44 - 0:45
    CA: Ông từng là một người giải mật mã.
  • 0:45 - 0:47
    JS: Đúng vậy, tôi đã từng.
  • 0:47 - 0:48
    CA: Cho đến khi ông bị sa thải.
  • 0:48 - 0:49
    JS: Ồ vâng, tôi bị sa thải. Đúng vậy.
  • 0:49 - 0:51
    CA: Sao lại như vậy?
  • 0:51 - 0:53
    JS: Sao lại như vậy ấy hả?
  • 0:54 - 0:59
    Tôi bị sa thải, bởi vì,
    à,lúc đó đang có chiến tranh ở Việt Nam,
  • 0:59 - 1:04
    ông chủ của các ông chủ trong tổ chức
    cũng là một người hâm mộ chiến tranh
  • 1:04 - 1:09
    đã viết một bài báo trên tờ New York Times,
    một câu chuyện trên trang bìa,
  • 1:09 - 1:11
    về việc làm thể nào để chiến thắng ở Việt Nam.
  • 1:11 - 1:14
    Và tôi thì không thích chiến tranh,
    tôi nghĩ nó thật ngu xuẩn.
  • 1:14 - 1:16
    Và tôi đã viết một lá thư cho tờ Times,
    tờ báo mà họ đã xuất bản,
  • 1:16 - 1:20
    nói rằng không phải tất cả mọi người
    làm việc cho Maxwell Taylor,
  • 1:20 - 1:25
    nếu ai đó nhớ cái tên này,
    đồng ý với quan điểm của ông ta.
  • 1:26 - 1:27
    Và tôi đã đưa ra quan điểm cá nhân...
  • 1:27 - 1:29
    CA: À, vâng. Tôi có thể thấy điều này có thể
  • 1:29 - 1:32
    JS:...khác với những gì General Taylor nói.
  • 1:32 - 1:34
    Nhưng đến cuối cùng,không ai nói gì cả.
  • 1:34 - 1:38
    Nhưng sau đó, lúc đó tôi đang 29 tuổi,
    có một người đến gần,
  • 1:38 - 1:41
    và nói rằng cậu ấy là phóng viên
    của tạp chí Newsweek
  • 1:41 - 1:46
    và cậu ấy muốn phỏng vấn tôi
    và hỏi tôi đang làm gì với quan điểm đó.
  • 1:46 - 1:50
    Và tôi đã nói với cậu ấy,"tôi hầu như đang
    giải quyết các bài toán của mình,
  • 1:50 - 1:53
    và khi chiến tranh kết thúc,
    tôi gần như sẽ làm việc cho họ."
  • 1:54 - 1:57
    tôi đã làm một việc thông minh nhất
    từ trước đến giờ vào ngày hôm đó
  • 1:57 - 2:01
    Tôi nói với ông chủ của tôi rằng
    tôi đã có một cuộc phỏng vấn.
  • 2:01 - 2:03
    Và ông ấy nói, " Cậu đã nói gì?"
  • 2:03 - 2:04
    Và tôi kể lại cho ông ấy nghe.
  • 2:04 - 2:06
    Và sau đó ông ấy nói,
    "Tôi phải gọi điện cho Taylor."
  • 2:06 - 2:09
    Ông ấy đã gọi cho Taylor, mất 10 phút.
  • 2:09 - 2:11
    Tôi bị sa thải 5 phút sau đó.
  • 2:12 - 2:13
    CA: Vâng.
  • 2:13 - 2:14
    JS: Nhưng điều này không tệ đâu.
  • 2:14 - 2:17
    CA: Nó không tệ,
    bởi vì ông đã tới Stony Brook,
  • 2:17 - 2:20
    và tiếp tục công việc toán học của mình.
  • 2:20 - 2:22
    Ông bắt đầu làm việc
    với người đàn ông này.
  • 2:22 - 2:23
    Đó là ai vậy?
  • 2:24 - 2:26
    JS: À, đó là [ Shiing- Shen] Chern.
  • 2:26 - 2:29
    Chern là một trong những nhà toán học
    giỏi nhất trong thế kỉ.
  • 2:29 - 2:34
    Tôi biết ông ấy
    khi còn là thạc sĩ ở Berkeley.
  • 2:34 - 2:36
    Và tôi có một vài ý tưởng,
  • 2:36 - 2:39
    tôi mang chúng đến cho ông ấy
    và ông ấy thích chúng.
  • 2:39 - 2:45
    chúng tôi đã làm công việc này cùng nhau
    mà bạn có thể xem ở trên đây.
  • 2:45 - 2:46
    Chính là nó.
  • 2:47 - 2:51
    CA: Các ông đã công bố công trình vĩ đại nhất
    cùng với nhau.
  • 2:51 - 2:54
    Ông có thể giải thích công việc như thế nào
    được không ạ?
  • 2:55 - 2:56
    JS: Không được.
  • 2:56 - 2:58
    (Cười lớn)
  • 2:59 - 3:01
    JS: Ý tôi là, tôi có thể giải thích
    cho một ai đó.
  • 3:01 - 3:03
    (Cười lớn)
  • 3:03 - 3:05
    CA: Vậy giải thích cái này thì sao ạ?
  • 3:05 - 3:08
    JS: Không nhiều đâu.
    Không nhiều người đâu.
  • 3:09 - 3:12
    CA: Tôi nghĩ rằng ông có thể cho tôi biết
    ta có thể làm gì với mặt cầu này,
  • 3:12 - 3:14
    hãy bắt đầu từ đây.
  • 3:14 - 3:17
    JS: Ồ, đúng như vậy
    nhưng tôi sẽ không nói về công việc đó đâu
  • 3:17 - 3:21
    Nó có một vài điều để làm cùng,
    nhưng trước khi chúng tôi làm được
  • 3:21 - 3:24
    Đó thực sự là toán học.
  • 3:24 - 3:27
    Tôi đã rất hạnh phúc khi thực hiện nó,
    Chern cũng vậy.
  • 3:28 - 3:32
    Nó thậm chí bắt đầu với một vài tập con
    mà bây giờ đã mở rộng hơn.
  • 3:33 - 3:38
    Nhưng, thú vị hơn,
    điều này xảy ra khi áp dụng vào Vật lí,
  • 3:38 - 3:42
    về những điều chúng ta không biết--
    ít nhất là tôi không biết gì về vật lí,
  • 3:42 - 3:45
    và tôi không nghĩ rằng Chern
    biết nhiều hơn tôi là mấy.
  • 3:45 - 3:49
    Và trong khoảng 10 năm
    sau khi công trình được công bố,
  • 3:49 - 3:53
    một người tên là Ed Witten ở Princeton
    bắt đầu áp dụng nó vào lí thuyết dây
  • 3:53 - 3:58
    và những người ở Nga bắt đầu áp dụng nó
    vào một thứ tên là" chất rắn."
  • 3:58 - 4:03
    Ngày nay, những thứ đó được gọi là
    định luật Chern-Simons bất biến
  • 4:03 - 4:05
    đã được áp dụng rất nhiều trong vật lí.
  • 4:05 - 4:06
    Và điều đó thật kì diệu.
  • 4:06 - 4:07
    Chúng tôi không biết gì về Vật lí.
  • 4:08 - 4:11
    Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng
    công trình này có thể áp dụng vào vật lí.
  • 4:11 - 4:14
    Nhưng đó là toán học-
    bạn không thể đoán được nó đang đi đến đâu.
  • 4:14 - 4:16
    CA: Thật không thể tin được.
  • 4:16 - 4:20
    Chúng ta đang nói về sự tiến hóa
    làm thay đổi suy nghĩ của con người như thế nào
  • 4:20 - 4:23
    rằng họ có thể hoặc không thể
    nhận thức được sự thật.
  • 4:23 - 4:26
    bằng một cách nào đó, bạn đi lên
    với một lí thuyết toán học,
  • 4:26 - 4:28
    mà không biết gì về vật lí,
  • 4:28 - 4:31
    khám phá ra hai thập kỉ sau
    nó đang được áp dụng
  • 4:31 - 4:34
    để miêu tả một cách sâu sắc
    thế giới vật lí thực tế.
  • 4:34 - 4:35
    Sao chuyện này có thể xảy ra?
  • 4:35 - 4:36
    JS: Có Chúa mới biết được.
  • 4:36 - 4:38
    (Cười lớn)
  • 4:39 - 4:42
    Nhưng có một nhà Vật lí học nổi tiếng
    tên là [Eugene] Wigner,
  • 4:42 - 4:48
    ông ấy đã viết một bài luận
    về những hiệu quả bất hợp lí của toán học.
  • 4:48 - 4:52
    Bằng cách nào đó, toán học,
    bắt nguồn từ thế giới thực
  • 4:52 - 4:57
    theo cách nào đó--chúng ta học đếm,
    đo đạc, mọi người đều có thể làm được-
  • 4:57 - 4:58
    và sau đó thì nó tự phát triển.
  • 4:59 - 5:02
    Nhưng thường thì nó quay trở lại ban đầu
    để tiết kiệm thời gian.
  • 5:02 - 5:04
    Thuyết tương đối là một ví dụ.
  • 5:04 - 5:08
    [Hermann] Minkowski có khối hình học này,
    và Einstein đã nhận ra,
  • 5:08 - 5:11
    "Xem này! Đây là một thứ mà tôi có thể
    kiểm nghiệm thuyết tương đối"
  • 5:12 - 5:15
    Do vậy, bạn không bao giờ biết được.
    Đó là một bí mật.
  • 5:15 - 5:16
    Đó là một bí mật.
  • 5:16 - 5:20
    CA: Chúng ta có ở đây
    một bài toán sáng tạo
  • 5:20 - 5:21
    Hãy nói về bài toán này.
  • 5:21 - 5:27
    JS: Quả bóng đó-là một hình cầu,
    và có một lưới sắt bao quanh nó--
  • 5:27 - 5:29
    nhìn xem, những hình vuông đó.
  • 5:31 - 5:36
    Điều tôi đang chỉ ra ở đây
    được quan sát bởi [Leonhard] Euler,
  • 5:36 - 5:38
    một nhà toán học vĩ đại
    vào những năm 1770.
  • 5:38 - 5:43
    Và nó dần dần trở thành
    một lĩnh vực quan trọng trong toán học:
  • 5:43 - 5:46
    tô pô đại số, hình học.
  • 5:47 - 5:51
    Bài viết trên đó có nguồn gốc
    từ những vấn đề này.
  • 5:51 - 5:53
    Và vấn đề đó đây:
  • 5:53 - 5:58
    nó có 8 đỉnh,
    12 cạnh, 6 mặt.
  • 5:58 - 6:02
    Và nếu bạn nhìn nó ở một mặt khác-
    lấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt
  • 6:02 - 6:03
    bạn được 2.
  • 6:03 - 6:05
    Ok, ồ, 2. Đó là một con số đẹp.
  • 6:05 - 6:09
    Đây là một cách khác để làm --
    có 3 hình tam giác bao trùm
  • 6:09 - 6:14
    nó có 12 đỉnh và 30 cạnh
  • 6:14 - 6:18
    và 20 mặt, 20 ngói
  • 6:19 - 6:23
    và các đỉnh trừ các cạnh
    công các mặt vẫn bằng 2.
  • 6:23 - 6:26
    Và thực ra, bạn có thể giải bài toán
    theo nhiều cách khác nữa
  • 6:26 - 6:29
    che cái này đi với những thứ như là
    các đa giác và các hình tam giác
  • 6:29 - 6:31
    và trộn chúng lại với nhau.
  • 6:31 - 6:34
    Và bạn lấy các đỉnh trừ các cạnh
    cộng các mặt-- vẫn sẽ bằng 2.
  • 6:34 - 6:36
    Đây là một hình khối khác.
  • 6:36 - 6:42
    Đây là một hình xuyến, hoặc bề mặt
    của chiếc bánh donut: 16 đỉnh
  • 6:42 - 6:46
    được phủ lên bởi những hình chữ nhật,
    32 cạnh, 16 mặt.
  • 6:47 - 6:49
    Các đỉnh trừ các cạnh có kết quả là 0.
  • 6:49 - 6:51
    Nó sẽ luôn cho kết quả bằng 0.
  • 6:51 - 6:55
    Mỗi lần bạn phủ lên vòng xuyến
    những hình vuông hoặc hình tam giác
  • 6:55 - 6:59
    hoặc bất cứ thứ gì như vậy
    kết quả vẫn bằng 0.
  • 7:01 - 7:03
    Vì vậy, nó được gọi là
    tính chất Euler.
  • 7:03 - 7:06
    Và đó là thứ được gọi là
    tô pô bất biến.
  • 7:07 - 7:08
    Nó khá là thú vị.
  • 7:08 - 7:11
    Dù bạn làm cách nào đi nữa,
    bạn sẽ luôn nhận đươc kết quả như nhau.
  • 7:11 - 7:17
    Đó là bước tiến mạnh mẽ đầu tiên
    từ giữa những năm 1700,
  • 7:17 - 7:21
    đến cái đích mà bây giờ được gọi là
    tô pô đại số.
  • 7:21 - 7:24
    CA: và công việc của ông
    là tiếp nhận ý tưởng này và phát triển nó
  • 7:24 - 7:26
    đến lý thuyết không gian cao hơn,
  • 7:26 - 7:30
    vật thể không gian cao hơn,
    và tìm thấy những vật bất biến mới?
  • 7:30 - 7:34
    JS: Những thứ đó đã là những
    vật thể bất biến trong không gian cao hơn:
  • 7:34 - 7:39
    các lớp học Pontryagin-
    thực ra là các lớp học của Chern.
  • 7:39 - 7:42
    Có một loạt các loại vật thể bất biến.
  • 7:42 - 7:46
    Tôi đã gặp khó khăn khi làm việc
    với một trong số chúng
  • 7:46 - 7:51
    và sắp xếp chúng thành một tổ hợp,
  • 7:51 - 7:54
    thay vì làm theo cách thông thường,
  • 7:54 - 7:58
    và dẫn đến công việc này
    chúng tôi đã phát hiện ra một số thứ mới
  • 7:58 - 8:02
    Nhưng nếu nó không phải vì Mr.Euler-
  • 8:02 - 8:06
    người đã viết gần 70 cuốn sách về toán học
  • 8:06 - 8:07
    và có 13 người con,
  • 8:07 - 8:14
    người mà ông sẽ bế trên đùi
    khi đang viết sách--
  • 8:14 - 8:20
    nếu không phải vì Mr.Euler, có thể
    sẽ không có những vật thể bất biến này
  • 8:20 - 8:24
    CA: OK, ít nhất điều đó mang lại
    cơ hội được thưởng thức tài năng này.
  • 8:25 - 8:26
    Hãy nói về Renaissance.
  • 8:26 - 8:32
    Vì ông đã nhận được trí tuệ tuyệt vời
    và trở thành nhà giải mã tại NSA,
  • 8:32 - 8:35
    ông bắt đầu trở thành một nhà giải mã
    trong ngành công nghiệp tài chính,
  • 8:36 - 8:38
    tôi nghĩ rằng ông có thể không mua
    lý thuyết thị trường hiệu quả.
  • 8:38 - 8:45
    Bằng cách nào đó ông đã tìm ra cách
    tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc trong hơn 2 thập kỉ qua.
  • 8:45 - 8:46
    Điều này đã giải thích cho tôi,
  • 8:46 - 8:50
    điều đáng chú ý về những gì ông đã làm
    đó không chỉ là về số lượng lợi nhuận,
  • 8:50 - 8:54
    mà ông đã lấy chúng với sự biến động thấp
    một cách đáng kinh ngạc và rủi ro,
  • 8:54 - 8:56
    so với những quỹ đầu tư khác.
  • 8:56 - 8:58
    Ông đã làm như thế nào vậy, Jim?
  • 8:58 - 9:02
    JS: tôi đã làm điều này
    với những con người tuyệt vời.
  • 9:02 - 9:06
    Khi tôi bắt đầu giao dịch,
    tôi đã thấy hơi mệt mỏi với toán học.
  • 9:06 - 9:10
    Tôi đã khoảng 30 tuổi,
    tôi có một ít tiền.
  • 9:10 - 9:13
    Tôi bắt đầu kinh doanh
    và mọi thứ đều ổn.
  • 9:13 - 9:16
    Tôi đã kiếm được khá nhiều tiền
    nhờ may mắn.
  • 9:16 - 9:18
    Ý tôi là, tôi nghĩ thực sự là nhờ may mắn
  • 9:18 - 9:20
    Đó chắc chắn không phải là toán học.
  • 9:20 - 9:23
    Nhưng nhìn vào những dữ liệu
    sau một thời gian tôi đã nhận ra:
  • 9:24 - 9:26
    nó giống nhau ở một vài cấu trúc.
  • 9:26 - 9:30
    Và tôi đã tuyển một vài nhà toán học,
    chúng tôi bắt đầu dựng một số mô hình
  • 9:30 - 9:34
    chỉ là một số thứ như chúng tôi đã làm
    khi còn ở IDA [Viện Phân tích Quốc phòng]
  • 9:34 - 9:37
    Bạn viết một thuật toán,
    bạn thử nghiệm nó trên máy tính.
  • 9:37 - 9:39
    Liệu nó có chạy được không?
    Nó không làm việc được à? Cứ như vậy.
  • 9:39 - 9:41
    CA: Chúng ta có thể xem cái này
    một chút không ạ?
  • 9:41 - 9:45
    Bởi vì ở đây có một đồ thị điển hình
    cho một số mặt hàng.
  • 9:46 - 9:51
    Tôi nhìn vào nó, và tôi nói, "Đó chỉ là
    sự ngẫu nhiên,đi lên và đi xuống
  • 9:51 - 9:53
    có thể có xu hướng tăng nhẹ
    trong toàn bộ khoảng thời gian."
  • 9:53 - 9:56
    Ông giao dịch thế nào khi nhìn vào đó.
  • 9:56 - 9:58
    và nhìn thấy thứ gì đó không chỉ
    là một sự ngẫu nhiên?
  • 9:58 - 10:01
    JS: Ngày xưa-- đây là một đồ thị
    được sử dụng từ lâu rồi,
  • 10:01 - 10:05
    hàng hóa và tiền tệ
    có một xu hướng nhất định.
  • 10:06 - 10:12
    Không nhất thiết là xu hướng
    như ở đây,mà còn là xu hướng theo giai đoạn.
  • 10:12 - 10:16
    Và nếu bạn đã quyết định, OK,
    tôi sẽ dự đoán ngày hôm nay,
  • 10:16 - 10:21
    bởi sự dịch chuyển trung bình
    trong vòng 20 ngày qua.
  • 10:21 - 10:24
    có thể đó là một dự đoán đúng,
    và tôi sẽ kiếm được tiền,
  • 10:24 - 10:29
    Và thực sự, nhiều năm trước
    hệ thống như thế này có thể hoạt động
  • 10:29 - 10:32
    không chuẩn xác lắm, nhưng nó
    có thể hoạt động được.
  • 10:32 - 10:34
    Bạn có thể kiếm được tiền, bạn có thể
    thua lỗ, bạn kiếm được tiền.
  • 10:34 - 10:37
    Nhưng đây là giá trị của một năm,
  • 10:37 - 10:41
    và bạn có thể kiếm được tiền
    trong giai đoạn này.
  • 10:42 - 10:44
    Đó là một hệ thống có từ rất lâu rồi.
  • 10:45 - 10:48
    CA: Vậy ông có thể kiểm nghiệm
    một loạt độ dài của các xu hướng trong khoảng thời gian
  • 10:48 - 10:51
    và nhìn thấy có hay không, ví dụ,
  • 10:51 - 10:54
    xu hướng kéo dài 10 ngày hoặc 15 ngày
    được dự đoán những gì xảy ra tiếp theo.
  • 10:54 - 11:01
    JS: Chắc chắn rồi, anh có thể thử tất cả
    những thứ đó và xem cái nào hoạt động tốt nhất.
  • 11:02 - 11:05
    Xu hướng kéo theo đã trở nên
    tuyệt vời vào những năm 60,
  • 11:05 - 11:07
    và khá ổn vào những năm 70.
  • 11:07 - 11:09
    Đến những năm 80 thì
    không còn được như vậy.
  • 11:09 - 11:12
    CA: Vì mọi người đều có thể làm được như vậy.
  • 11:12 - 11:15
    Làm thế nào để ông luôn dẫn đầu
    trong tình huống này?
  • 11:15 - 11:21
    JS: Chúng tôi dẫn đầu
    bằng cách tìm cách thức tiếp cận khác--
  • 11:21 - 11:24
    phương pháp tiếp cận ngắn hạn
    đến một mức nào đó.
  • 11:25 - 11:28
    Thực ra là thu thập
    một lượng dữ liệu lớn--
  • 11:28 - 11:32
    và chúng tôi phải thu thập chúng
    bằng tay vào những ngày đầu tiên.
  • 11:32 - 11:36
    Chúng tôi đến Cục Dự trữ liên bang
    và sao chép lịch sử lãi suất
  • 11:36 - 11:39
    và những thứ như vậy,
    bởi vì nó không có trên máy tính.
  • 11:39 - 11:41
    Chúng tôi đã lấy được rất nhiều dữ liệu.
  • 11:41 - 11:45
    Và những người cực kì thông minh-
    đó chính là chìa khóa.
  • 11:45 - 11:49
    Tôi thực sự không biết cách
    làm thế nào để thuê nhân viên làm những giao dịch cơ bản.
  • 11:50 - 11:53
    Tôi đã thuê một vài người-
    một số thì kiếm tiền,một số thì không.
  • 11:53 - 11:55
    Làm kinh doanh không thể tránh
    được điều này.
  • 11:55 - 11:57
    Nhưng tôi không biết làm thế nào
    để thuê những nhà khoa học
  • 11:57 - 12:00
    vì tôi có một vài thị hiếu riêng
    trong ngành này.
  • 12:00 - 12:02
    Đó chính là điều chúng tôi đã làm.
  • 12:02 - 12:05
    Và dẫn dần những mô hình này
    trở nên tốt hơn, tốt hơn,
  • 12:05 - 12:07
    tốt hơn và tốt hơn.
  • 12:07 - 12:10
    CA: Ông được tín nhiệm bởi
    những việc gây chú ý khi ở Renaissance.
  • 12:10 - 12:12
    đó là xây dựng nên văn hóa này,
    những con người này,
  • 12:12 - 12:16
    những người không phải thuê
    bằng súng, những người có thể bị lừa bởi tiền bạc.
  • 12:16 - 12:20
    Mục tiêu của họ
    là làm việc với toán học và khoa học.
  • 12:20 - 12:22
    JS: Tôi hy vọng điều đó có thể
    trở thành sự thật.
  • 12:22 - 12:26
    Nhưng vẫn có một số là vì tiền.
  • 12:26 - 12:27
    CA: Họ đã kiếm được rất nhiều tiền.
  • 12:27 - 12:30
    JS: Tôi không thể nói rằng
    không có ai đến làm là vì tiền.
  • 12:30 - 12:32
    Tôi nghĩ rất nhiều người
    đến làm là vì tiền.
  • 12:32 - 12:34
    Nhưng họ cũng nghĩ nó thú vị.
  • 12:34 - 12:37
    CA: Vậy "máy học" có vai trò gì
    trong tất cả việc này?
  • 12:37 - 12:40
    JS: Theo một cách nào đó,
    điều chúng tôi làm chính là "máy học".
  • 12:41 - 12:47
    Bạn xem xét rất nhiều dữ liệu, và bạn
    thử mô phỏng theo các chương trình khác nhau,
  • 12:47 - 12:49
    đến khi dữ liệu đó trở nên chuẩn xác hơn.
  • 12:49 - 12:53
    Không cần thiết phải xem xét chúng lại
    như cách chúng ta thường làm.
  • 12:53 - 12:56
    Nhưng nó có hiệu quả.
  • 12:56 - 13:00
    CA: Vậy những chương trình dự đoán
    khác nhau này có thể khá thoải mái và bất ngờ.
  • 13:00 - 13:02
    Ý tôi là, chúng ta đang xem xét
    mọi thứ phải không?
  • 13:02 - 13:05
    Chúng ta xem thời tiết,
    độ dài của những bộ váy, quan điểm chính trị.
  • 13:06 - 13:08
    JS: Đúng vậy, độ dài của những bộ váy
    là điều chúng tôi chưa thử làm.
  • 13:08 - 13:10
    CA: Những thứ như thế nào?
  • 13:10 - 13:12
    JS: Ồ, tất cả mọi thứ,
  • 13:12 - 13:15
    Những thứ như lúa mạch cho cối xay
    ngoại trừ chiều dài của đường viền.
  • 13:17 - 13:19
    Thời tiết, báo cáo hàng năm,
  • 13:19 - 13:24
    báo cáo quý, dữ liệu lịch sử của chúng,
    các cuốn sách, bạn đặt tên cho nó.
  • 13:24 - 13:25
    Bất kể thứ gì.
  • 13:25 - 13:28
    Chúng tôi lấy hàng Terabytes dữ liệu
    một ngày.
  • 13:28 - 13:32
    Và dự trữ nó và masage nó
    và khiến cho nó sẵn sàng để phân tích.
  • 13:33 - 13:35
    Anh đang tìm kiếm điều khác thường.
  • 13:35 - 13:38
    Anh tìm kiếm - như anh vừa nói,
  • 13:38 - 13:40
    Giả thuyết thị trường hiệu quả
    là không chính xác,
  • 13:40 - 13:44
    CA: Nhưng một điều khác thường bất kì
    có thể chỉ là một sự ngẫu nhiên.
  • 13:44 - 13:47
    Vậy, điều bí mật ở đây là chỉ nhìn vào
    những điều khác thường,
  • 13:47 - 13:49
    và nhìn xem khi nào thì chúng kết hợp với nhau?
  • 13:49 - 13:52
    JS: Bất kì một sự khác thường nào
    đều có thể chỉ là ngẫu nhiên;
  • 13:52 - 13:56
    tuy nhiên, nếu bạn nhìn đủ lượng dữ liệu
    anh có thể nói rằng không phải như vậy.
  • 13:56 - 14:00
    Anh có thể nhìn ra điều khác thường
    kéo dài trong một thời gian vừa đủ--
  • 14:01 - 14:05
    khả năng là một sự ngẫu nhiên không cao.
  • 14:06 - 14:10
    Nhưng một lúc sau chúng có thể mờ dần; những điều khác thường có thể biến mất.
  • 14:10 - 14:13
    Vì vậy anh phải luôn đặt việc kinh doanh
    lên hàng đầu.
  • 14:13 - 14:16
    CA: Rất nhiều người trông chờ vào
    những quỹ đầu tư công nghiệp hiện nay
  • 14:16 - 14:20
    và khá là sốc về chúng,
  • 14:20 - 14:22
    bởi lợi nhuận có thể kiếm ra từ đó,
  • 14:22 - 14:24
    và bởi bao nhiêu tài năng
    đang tiếp cận chúng.
  • 14:26 - 14:30
    Anh đã bao giờ từng nghi ngại
    về nền công nghiệp đó,
  • 14:30 - 14:32
    và có thể là ngành tài chính
    công nghiệp nói chung chưa?
  • 14:32 - 14:35
    Đại loại như đang trên một con tàu đang chạy--
  • 14:35 - 14:39
    Tôi không biết nữa--
    đang giúp gia tăng sự bất bình đẳng?
  • 14:39 - 14:43
    Anh đấu tranh thế nào cho những gì đang xảy ra với nền công nghiệp quỹ đầu tư?
  • 14:43 - 14:45
    JS: tôi nghĩ rằng trong 3
    hay 4 năm trước,
  • 14:45 - 14:47
    quỹ đầu tư chưa thực sự làm tốt lắm.
  • 14:47 - 14:49
    Chúng ta đã làm nên điều kì diệu,
  • 14:49 - 14:53
    nhưng tổng thể nền công nghiệp
    quỹ đầu tư chưa thực sự tuyệt vời lắm.
  • 14:53 - 14:58
    Thị trường chứng khoán đang phát triển
    lớn mạnh như mọi người đã biết,
  • 14:58 - 15:01
    và tỷ lệ giá thu về cũng tăng.
  • 15:01 - 15:04
    Vì vậy lợi nhuận khổng lồ
    cuối cùng cũng được tạo ra--
  • 15:04 - 15:08
    xem nào, 5 hay 6 năm nữa--
    sẽ không còn được tạo ra bởi quỹ đầu tư.
  • 15:08 - 15:12
    Mọi người sẽ hỏi tôi rằng,
    " Quỹ đầu tư là gì?"
  • 15:12 - 15:14
    Và tôi sẽ nói rằng, " 1 và 20."
  • 15:14 - 15:18
    Nghĩa là-- bây giờ là 2 và 20--
  • 15:18 - 15:21
    2% phí cố định
    và 20% lợi nhuận.
  • 15:21 - 15:23
    Quỹ đầu tư là tất cả
    nhiều loại khác nhau.
  • 15:23 - 15:27
    CA: Có tin đồn là bạn phải trả
    phí cao hơn như vậy một chút.
  • 15:27 - 15:30
    JS: Chúng tôi tính phí cao nhất
    thế giới trong một thời điểm.
  • 15:30 - 15:34
    5 và 44, là mức phí của chúng tôi.
  • 15:34 - 15:35
    CA: 5 và 44.
  • 15:35 - 15:38
    Vậy là 5% cố định,
    44% lợi nhuận.
  • 15:38 - 15:41
    Ông vẫn khiến nhà đầu tư
    đầu tư một lượng tiền lớn.
  • 15:41 - 15:43
    JS: Chúng tôi mang lại lợi nhuận cao,
    vâng đúng vậy.
  • 15:43 - 15:46
    Mọi người đều giận điên lên:
    "Sao ông có thể tính phí cao như vậy?"
  • 15:46 - 15:47
    Tôi nói, " Ok, vậy anh có thể rút lui."
  • 15:47 - 15:50
    Nhưng "Làm thế nào để tôi nhận được
    nhiều hơn?" mọi người đều vậy.
  • 15:50 - 15:52
    (Cười lớn)
  • 15:52 - 15:54
    Nhưng tại một thời điểm nhất định,
    tôi nghĩ là tôi đã nói rồi,
  • 15:54 - 15:59
    chúng tôi mua lại tất cả khoản đầu tư
    vì đó là năng lực của quỹ.
  • 15:59 - 16:02
    CA: Nhưng chúng ta có nên lo lăng
    về ngành công nghiệp quỹ đầu tư
  • 16:02 - 16:08
    thu hút quá nhiều những nhà toán học
    đại tài trên thế giới và nhiều tài năng khác
  • 16:08 - 16:11
    để làm việc này, và ngược lại
    với những vấn đề khác trên thế giới?
  • 16:11 - 16:13
    JS: Ồ, không phải mỗi toán học thôi đâu.
  • 16:13 - 16:15
    Chúng tôi thuê cả nhà thiên văn học,
    vật lí học và những thứ kiểu như vậy.
  • 16:16 - 16:18
    Tôi không nghĩ rằng chúng tôi
    nên lo lắng quá về điều này.
  • 16:18 - 16:21
    Đây vẫn chỉ là một nền công nghiệp
    có quy mô khá nhỏ.
  • 16:21 - 16:27
    Và thật ra, mang khoa học
    vào lĩnh vực đầu tư
  • 16:27 - 16:30
    là đang cải thiện lĩnh vực đó.
  • 16:30 - 16:34
    Nó làm giảm thiểu sự biến động,
    gia tăng tính thanh khoản.
  • 16:34 - 16:37
    Sự lan rộng còn hạn hẹp bởi vì
    mọi người đang giao dịch những thứ như vậy.
  • 16:37 - 16:42
    Tôi không quá lo lắng về việc Einstein
    sẽ đi tới và bắt đầu đầu tư.
  • 16:42 - 16:47
    CA: Ông đang thực sự đầu tư, mặc dù,
  • 16:47 - 16:50
    ở phía bên kia của chuỗi cung ứng--
  • 16:50 - 16:55
    thật ra là ông đang thúc đẩy
    toán học trên toàn nước Mỹ.
  • 16:55 - 16:56
    Đây là vợ của ông, bà Marilyn.
  • 16:56 - 17:01
    Hai ông bà đang làm công tác từ thiện.
  • 17:01 - 17:02
    Hãy nói cho tôi về công việc này đi ạ.
  • 17:02 - 17:06
    JS: Ồ, Marilyn bắt đầu--
  • 17:06 - 17:10
    bà ấy đang kia kìa,
    bà vợ xinh đẹp của tôi--
  • 17:10 - 17:13
    bà ấy bắt đầu xây dựng quỹ từ thiện
    từ khoảng 20 năm trước.
  • 17:13 - 17:14
    Tôi nghĩ là vào năm 1994.
  • 17:14 - 17:16
    Tôi cho là vào năm 1993 nhưng bà ấy
    nói là năm 1994,
  • 17:16 - 17:18
    một trong hai năm đó thôi.
  • 17:18 - 17:21
    (Cười lớn)
  • 17:21 - 17:27
    Chúng tôi bắt đầu xây dựng quỹ,
    đơn giản là để đưa cho tổ chức từ thiện.
  • 17:28 - 17:31
    Bà ấy giữ lại những cuốn sách, và cứ như vậy.
  • 17:31 - 17:38
    Lúc đó chúng tôi không nghĩ gì nhiều
    nhưng dần dần có một khả năng xuất hiện
  • 17:38 - 17:43
    nghĩa là tập trung vào toán học và
    khoa học, tập trung vào nghiên cứu cơ bản nhất.
  • 17:44 - 17:46
    Và đó chính là việc chúng tôi đã làm.
  • 17:46 - 17:53
    Khoảng 6 năm trước, tôi rời
    Renaissance và làm việc cho quỹ.
  • 17:53 - 17:54
    Đó là điều chúng tôi làm.
  • 17:54 - 17:57
    CA: Và Toán học đối với nước Mỹ
    chỉ đơn thuần là đào tạo
  • 17:57 - 18:00
    những giáo viên dạy toán
    trên khắp cả nước,
  • 18:00 - 18:04
    cho họ có thêm thu nhập,
    cho họ sự ủng hộ và dạy dỗ.
  • 18:04 - 18:07
    Và người ta đang thực sự cố gắng
    để làm cho nó có hiệu quả hơn
  • 18:07 - 18:09
    và biến chúng thành
    lời kêu gọi để giáo viên có thể mong chờ
  • 18:09 - 18:14
    JS: Vâng--thay vì loại bỏ
    những giáo viên tồi,
  • 18:14 - 18:19
    trong đó có vấn đề về đạo đức
    thông qua tổ chức giáo dục,
  • 18:19 - 18:22
    đặc biệt là trong toán học
    và khoa học,
  • 18:22 - 18:28
    chúng ta tập trung vào việc tán dương
    những giáo viên tốt, trao cho họ chức vị.
  • 18:28 - 18:31
    Vâng, chúng ta trả thêm thu nhập cho họ
    15,000 đô một năm.
  • 18:31 - 18:35
    Chúng ta có 800 giáo viên dạy toán
    và khoa học ở New York
    tại các trường công
  • 18:35 - 18:37
    như là một phần thiết yếu.
  • 18:37 - 18:41
    Họ có một tinh thần tuyệt với.
  • 18:41 - 18:43
    Họ làm việc trong lĩnh vực này.
  • 18:43 - 18:46
    Năm sau, sẽ có 1,000
    và sẽ là 10%
  • 18:46 - 18:50
    giáo viên toán và khoa học
    ở New York tại các trường công.
  • 18:50 - 18:56
    (Vỗ tay).
  • 18:56 - 18:59
    CA: Jim, đây là một dự án tự thiện khác
    mà ông đang ủng hộ:
  • 18:59 - 19:02
    Tìm kiếm những giá trị cốt lõi
    trong cuộc sống, tôi nghĩ vậy.
  • 19:02 - 19:03
    Chúng ta đang tìm kiếm điều gì ở đây?
  • 19:04 - 19:05
    JS:Ồ, tôi sẽ giữ điều đó đến giây phút cuối cùng.
  • 19:05 - 19:08
    Và tôi sẽ nói với anh
    anh đang nhìn vào thứ gì.
  • 19:08 - 19:11
    Nguồn gốc của cuộc sống
    là một câu hỏi hay.
  • 19:11 - 19:12
    Làm thế nào chúng ta có thể
    đạt đến mức này?
  • 19:13 - 19:15
    Ồ, có hai câu hỏi như thế này:
  • 19:15 - 19:21
    Một, từ địa chất học đến sinh học
    là theo con đường nào--
  • 19:21 - 19:22
    làm thế nào chúng ta đến đây?
  • 19:22 - 19:25
    Và một câu hỏi nữa,
    Chúng ta bắt đầu với cái gì?
  • 19:25 - 19:28
    Nếu có, chúng ta làm việc với thứ gì
    trên con đường này?
  • 19:28 - 19:31
    Đây là hai câu hỏi thực sự
    thực sự rất thú vị.
  • 19:32 - 19:38
    Câu hỏi đầu tiên là một con đường
    quanh co để đi từ địa chất tới RNA ( một phân tử polyme tương tự như DNA)
  • 19:38 - 19:40
    hoặc cái gì đó tương tự như vậy--
    làm sao chúng hoạt động được?
  • 19:40 - 19:42
    Và câu hỏi còn lại,
    Chúng ta phải làm gì với chúng?
  • 19:42 - 19:44
    Nhiều hơn chúng ta nghĩ đấy.
  • 19:44 - 19:49
    Vậy những gì chúng ta thấy ở đây
    là một ngôi sao đang hình thành.
  • 19:50 - 19:53
    Bây giờ, hàng năm trong dải ngân hà
    Milky Way, có 100 tỷ ngôi sao,
  • 19:53 - 19:56
    có 2 ngôi sao mới được tạo ra.
  • 19:56 - 19:58
    Đừng hỏi tôi làm thế nào,
    nhưng chúng được tạo ra.
  • 19:58 - 20:01
    Phải mất hàng triệu năm
    để hình thành trọn vẹn.
  • 20:02 - 20:04
    Vì vậy, trong một trạng thái ổn định,
  • 20:04 - 20:08
    có khoảng 2 triệu ngôi sao
    đang hình thành bất kì lúc nào.
  • 20:08 - 20:12
    Có một cái ở đâu đó
    cũng đang trong giai đoạn nguội dần này
  • 20:12 - 20:15
    Và xung quanh nó
    là một vòng tròn,
  • 20:15 - 20:17
    có bụi và một số thứ khác nữa.
  • 20:17 - 20:21
    Và nó có thể sẽ hình thành hệ Mặt trời,
    hoặc bất kì thứ gì khác.
  • 20:21 - 20:23
    Nhưng vấn đề là--
  • 20:23 - 20:29
    trong đám bụi xung quanh
    ngôi sao mới hình thành này
  • 20:29 - 20:35
    đã tìm ra, hiện nay,
    lượng phân tử hữu cơ đáng kể.
  • 20:36 - 20:42
    Các phân tử này không những
    là mêtan,foócmanđêhít, xianít
  • 20:42 - 20:49
    chúng là những khối xây dựng--
    những hạt giống, sau này sẽ là sự sống.
  • 20:49 - 20:52
    Vì vậy, chúng có thể là ví dụ điển hình.
  • 20:52 - 20:59
    Điển hình như các hành tình
    xung quanh vũ trụ
  • 20:59 - 21:03
    bắt đầu từ một vài
    những khối xây dựng cơ bản này.
  • 21:04 - 21:07
    Vậy nghĩa là
    sự sống sẽ tồn tại ở khắp nơi?
  • 21:07 - 21:08
    Có thể lắm chứ.
  • 21:08 - 21:12
    Nhưng đó là câu hỏi
    của con đường này quanh co ra làm sao
  • 21:12 - 21:17
    từ những sự bắt đầu lỏng lẻo,
    những hạt giống này, bằng tất cả mọi cách để tồn tại.
  • 21:17 - 21:22
    Và hầu hết các hạt giống này
    sẽ rơi vào những hành tinh bị bỏ hoang.
  • 21:22 - 21:23
    CA: Vậy đối với ông, cá nhân mà nói,
  • 21:23 - 21:26
    tìm ra câu trả lời cho câu hỏi
    chúng ta đến từ đâu,
  • 21:26 - 21:30
    mọi chuyện xảy ra như thế nào,
    là những thứ mà ông rất muốn xem.
  • 21:30 - 21:31
    JS: Tôi rất muốn xem chúng.
  • 21:31 - 21:33
    Và muốn được biết--
  • 21:33 - 21:38
    nếu con đường này đủ quanh co,
    và không chắc sẽ xảy ra,
  • 21:38 - 21:43
    rằng bất kể bạn bắt đầu từ đâu,
    chúng ta đều đặc biệt.
  • 21:43 - 21:44
    Nhưng mặt khác,
  • 21:45 - 21:48
    đưa tất cả đám bụi hữu cơ này
    vào không gian,
  • 21:48 - 21:52
    chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều
    những người bạn ở ngoài kia.
  • 21:53 - 21:54
    Thật tốt khi biết điều đó.
  • 21:54 - 21:58
    CA: Jim, mấy năm trước, tôi có cơ hội
    được nói chuyện với Elon Musk,
  • 21:58 - 22:00
    và tôi đã hỏi về bí mật thành công của ông ấy,
  • 22:00 - 22:04
    ông nói rằng do đã học một khóa vật lí
    một cách nghiêm túc.
  • 22:05 - 22:09
    Như ông nói thì ông đã học toán học
    một cách nghiêm túc,
  • 22:09 - 22:12
    với cả cuộc đời mình.
  • 22:12 - 22:17
    Điều đó đã cho ông một khối tài sản lớn,
    cho phép ông đầu tư
  • 22:17 - 22:21
    vào tương lai của hàng nghìn, hàng nghìn
    trẻ em trên khắp nước Mỹ và những nơi khác
  • 22:22 - 22:24
    Khoa học có thực sự làm được điều đó?
  • 22:24 - 22:27
    Toán học có thực sự làm được?
  • 22:27 - 22:32
    JS: Ồ, toán học thực sự làm được.
    Toán học thực sự có thể.
  • 22:32 - 22:33
    Nhưng cũng thú vị đấy chứ.
  • 22:33 - 22:38
    Làm việc với Marilyn và mang nó đi
    khắp nơi rất thú vị.
  • 22:38 - 22:41
    CA: Thật sự điều này-
    một suy nghĩ mang lại cảm hứng cho tôi,
  • 22:41 - 22:45
    bằng việc học tập một cách nghiêm túc,
    chúng ta có thể làm được rất nhiều việc.
  • 22:45 - 22:48
    Cám ơn cuộc sống kì diệu của ông,
    và cám ơn ông đã đến với TED hôm nay.
  • 22:48 - 22:49
    Cám ơn.
  • 22:49 - 22:50
    Jim Simons !
  • 22:50 - 22:54
    (Vỗ tay)
Title:
Cuộc phỏng vấn hiếm hoi với nhà toán học đã giải mã Phố Wall
Speaker:
Jim Simons
Description:

Jim Simons là một nhà toán học và nhà mật mã học- người đã nhận ra: môn toán học phức tạp mà ông dùng để giải mãi có thể giải thích những mô hình trong thế giới tài chính. Sau đó, ông đã hỗ trợ thế hệ những giáo viên và học giả toán học tiếp theo. Chris Anderson của TED đã cùng với Simons nói chuyện về cuộc sống phi thường với những con số của ông.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
23:03

Vietnamese subtitles

Revisions