0:00:00.817,0:00:03.651
Chris Anderson: Ông có một điều gì đó[br]của một thần đồng toán học .

0:00:03.675,0:00:06.739
Ngài đã dạy ở Harvard [br]và MIT khi còn rất trẻ.

0:00:06.763,0:00:08.953
Và sau đó NSA liên hệ với ông

0:00:09.464,0:00:10.668
Chuyện đó là như thế nào?

0:00:11.207,0:00:15.130
Jim Simons: à NSA - đó là Hội đồng an ninh quốc gia

0:00:15.154,0:00:17.123
họ không thực sự liên hệ với tôi.

0:00:17.465,0:00:21.939
Họ có một hoạt động ở Princeton,[br]nơi họ thuê các nhà toán học

0:00:21.963,0:00:24.905
để giải các mật mã[br]và những thứ như vậy

0:00:25.294,0:00:26.966
Và tôi biết về hoạt động này.

0:00:27.315,0:00:29.495
Và họ có một chính sách rất tốt,

0:00:29.519,0:00:33.369
vì bạn có thể có một nửa thời gian[br]làm toán học của riêng bạn,

0:00:33.393,0:00:36.877
và ít nhất nửa thời gian còn lại[br]làm công việc của họ.

0:00:37.559,0:00:39.033
Và họ trả thù lao khá lắm.

0:00:39.057,0:00:42.108
Vì vậy thật là khó cưỡng lại điều này.

0:00:42.132,0:00:44.044
Vì vậy, tôi đã tới đó.

0:00:44.068,0:00:45.406
CA: Ông từng là một người giải mật mã.

0:00:45.430,0:00:46.596
JS: Đúng vậy, tôi đã từng.

0:00:46.620,0:00:47.777
CA: Cho đến khi ông bị sa thải.

0:00:47.801,0:00:49.384
JS: Ồ vâng, tôi bị sa thải. Đúng vậy.

0:00:49.408,0:00:50.653
CA: Sao lại như vậy?

0:00:51.280,0:00:52.613
JS: Sao lại như vậy ấy hả?

0:00:53.611,0:00:58.567
Tôi bị sa thải, bởi vì,[br]à,lúc đó đang có chiến tranh ở Việt Nam,

0:00:58.591,0:01:04.329
ông chủ của các ông chủ trong tổ chức [br]cũng là một người hâm mộ chiến tranh

0:01:04.353,0:01:08.748
đã viết một bài báo trên tờ New York Times,[br]một câu chuyện trên trang bìa,

0:01:08.772,0:01:10.542
về việc làm thể nào để chiến thắng ở Việt Nam.

0:01:10.566,0:01:13.695
Và tôi thì không thích chiến tranh,[br]tôi nghĩ nó thật ngu xuẩn.

0:01:13.719,0:01:16.384
Và tôi đã viết một lá thư cho tờ Times,[br]tờ báo mà họ đã xuất bản,

0:01:16.408,0:01:20.422
nói rằng không phải tất cả mọi người[br]làm việc cho Maxwell Taylor,

0:01:20.446,0:01:25.132
nếu ai đó nhớ cái tên này,[br]đồng ý với quan điểm của ông ta.

0:01:25.553,0:01:27.211
Và tôi đã đưa ra quan điểm cá nhân...

0:01:27.235,0:01:29.399
CA: À, vâng. Tôi có thể thấy điều này có thể

0:01:29.423,0:01:31.978
JS:...khác với những gì General Taylor nói.

0:01:32.002,0:01:33.908
Nhưng đến cuối cùng,không ai nói gì cả.

0:01:33.932,0:01:37.633
Nhưng sau đó, lúc đó tôi đang 29 tuổi,[br]có một người đến gần,

0:01:37.657,0:01:40.745
và nói rằng cậu ấy là phóng viên[br]của tạp chí Newsweek

0:01:40.769,0:01:46.136
và cậu ấy muốn phỏng vấn tôi[br]và hỏi tôi đang làm gì với quan điểm đó.

0:01:46.160,0:01:50.059
Và tôi đã nói với cậu ấy,"tôi hầu như đang[br]giải quyết các bài toán của mình,

0:01:50.083,0:01:53.456
và khi chiến tranh kết thúc,[br]tôi gần như sẽ làm việc cho họ."

0:01:54.123,0:01:56.948
tôi đã làm một việc thông minh nhất[br]từ trước đến giờ vào ngày hôm đó

0:01:56.972,0:02:01.129
Tôi nói với ông chủ của tôi rằng[br]tôi đã có một cuộc phỏng vấn.

0:02:01.153,0:02:02.612
Và ông ấy nói, " Cậu đã nói gì?"

0:02:02.636,0:02:04.102
Và tôi kể lại cho ông ấy nghe.

0:02:04.126,0:02:06.441
Và sau đó ông ấy nói,[br]"Tôi phải gọi điện cho Taylor."

0:02:06.465,0:02:08.842
Ông ấy đã gọi cho Taylor, mất 10 phút.

0:02:08.866,0:02:11.128
Tôi bị sa thải 5 phút sau đó.

0:02:11.590,0:02:12.812
CA: Vâng.

0:02:12.836,0:02:13.987
JS: Nhưng điều này không tệ đâu.

0:02:14.011,0:02:16.504
CA: Nó không tệ,[br]bởi vì ông đã tới Stony Brook,

0:02:16.528,0:02:19.661
và tiếp tục công việc toán học của mình.

0:02:19.685,0:02:22.137
Ông bắt đầu làm việc [br]với người đàn ông này.

0:02:22.161,0:02:23.325
Đó là ai vậy?

0:02:24.352,0:02:25.764
JS: À, đó là [ Shiing- Shen] Chern.

0:02:25.788,0:02:28.892
Chern là một trong những nhà toán học[br]giỏi nhất trong thế kỉ.

0:02:28.916,0:02:34.149
Tôi biết ông ấy [br]khi còn là thạc sĩ ở Berkeley.

0:02:34.173,0:02:36.044
Và tôi có một vài ý tưởng,

0:02:36.068,0:02:38.515
tôi mang chúng đến cho ông ấy[br]và ông ấy thích chúng.

0:02:38.539,0:02:45.165
chúng tôi đã làm công việc này cùng nhau[br]mà bạn có thể xem ở trên đây.

0:02:45.189,0:02:46.339
Chính là nó.

0:02:47.198,0:02:50.804
CA: Các ông đã công bố công trình vĩ đại nhất[br]cùng với nhau.

0:02:50.828,0:02:54.066
Ông có thể giải thích công việc như thế nào [br]được không ạ?

0:02:55.028,0:02:56.186
JS: Không được.

0:02:56.210,0:02:58.484
(Cười lớn)

0:02:58.966,0:03:01.030
JS: Ý tôi là, tôi có thể giải thích[br]cho một ai đó.

0:03:01.054,0:03:03.129
(Cười lớn)

0:03:03.153,0:03:05.017
CA: Vậy giải thích cái này thì sao ạ?

0:03:05.041,0:03:07.770
JS: Không nhiều đâu.[br]Không nhiều người đâu.

0:03:09.144,0:03:11.958
CA: Tôi nghĩ rằng ông có thể cho tôi biết[br]ta có thể làm gì với mặt cầu này,

0:03:11.982,0:03:13.844
hãy bắt đầu từ đây.

0:03:13.868,0:03:17.468
JS: Ồ, đúng như vậy[br]nhưng tôi sẽ không nói về công việc đó đâu

0:03:17.492,0:03:20.692
Nó có một vài điều để làm cùng,[br]nhưng trước khi chúng tôi làm được

0:03:20.716,0:03:24.256
Đó thực sự là toán học.

0:03:24.280,0:03:26.772
Tôi đã rất hạnh phúc khi thực hiện nó, [br]Chern cũng vậy.

0:03:27.910,0:03:32.086
Nó thậm chí bắt đầu với một vài tập con[br]mà bây giờ đã mở rộng hơn.

0:03:32.638,0:03:37.932
Nhưng, thú vị hơn,[br]điều này xảy ra khi áp dụng vào Vật lí,

0:03:37.956,0:03:42.251
về những điều chúng ta không biết--[br]ít nhất là tôi không biết gì về vật lí,

0:03:42.275,0:03:44.557
và tôi không nghĩ rằng Chern[br]biết nhiều hơn tôi là mấy.

0:03:44.581,0:03:48.544
Và trong khoảng 10 năm [br]sau khi công trình được công bố,

0:03:48.568,0:03:53.048
một người tên là Ed Witten ở Princeton[br]bắt đầu áp dụng nó vào lí thuyết dây

0:03:53.072,0:03:57.924
và những người ở Nga bắt đầu áp dụng nó[br]vào một thứ tên là" chất rắn."

0:03:57.948,0:04:02.841
Ngày nay, những thứ đó được gọi là [br]định luật Chern-Simons bất biến

0:04:02.865,0:04:04.730
đã được áp dụng rất nhiều trong vật lí.

0:04:04.754,0:04:05.928
Và điều đó thật kì diệu.

0:04:05.952,0:04:07.317
Chúng tôi không biết gì về Vật lí.

0:04:07.714,0:04:10.568
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng[br]công trình này có thể áp dụng vào vật lí.

0:04:10.592,0:04:14.380
Nhưng đó là toán học-[br]bạn không thể đoán được nó đang đi đến đâu.

0:04:14.404,0:04:15.896
CA: Thật không thể tin được.

0:04:15.920,0:04:20.284
Chúng ta đang nói về sự tiến hóa[br]làm thay đổi suy nghĩ của con người như thế nào

0:04:20.308,0:04:22.816
rằng họ có thể hoặc không thể[br]nhận thức được sự thật.

0:04:22.840,0:04:26.153
bằng một cách nào đó, bạn đi lên[br]với một lí thuyết toán học,

0:04:26.177,0:04:28.025
mà không biết gì về vật lí,

0:04:28.049,0:04:30.547
khám phá ra hai thập kỉ sau[br]nó đang được áp dụng

0:04:30.571,0:04:33.602
để miêu tả một cách sâu sắc[br]thế giới vật lí thực tế.

0:04:33.626,0:04:34.779
Sao chuyện này có thể xảy ra?

0:04:34.803,0:04:35.960
JS: Có Chúa mới biết được.

0:04:35.984,0:04:38.094
(Cười lớn)

0:04:38.849,0:04:41.999
Nhưng có một nhà Vật lí học nổi tiếng[br]tên là [Eugene] Wigner,

0:04:42.023,0:04:47.611
ông ấy đã viết một bài luận[br]về những hiệu quả bất hợp lí của toán học.

0:04:47.635,0:04:51.587
Bằng cách nào đó, toán học,[br]bắt nguồn từ thế giới thực

0:04:51.611,0:04:56.606
theo cách nào đó--chúng ta học đếm,[br]đo đạc, mọi người đều có thể làm được-

0:04:56.630,0:04:58.460
và sau đó thì nó tự phát triển.

0:04:58.976,0:05:01.817
Nhưng thường thì nó quay trở lại ban đầu[br]để tiết kiệm thời gian.

0:05:02.293,0:05:04.471
Thuyết tương đối là một ví dụ.

0:05:04.495,0:05:07.612
[Hermann] Minkowski có khối hình học này,[br]và Einstein đã nhận ra,

0:05:07.636,0:05:11.483
"Xem này! Đây là một thứ mà tôi có thể [br]kiểm nghiệm thuyết tương đối"

0:05:11.507,0:05:14.619
Do vậy, bạn không bao giờ biết được.[br]Đó là một bí mật.

0:05:15.056,0:05:16.273
Đó là một bí mật.

0:05:16.297,0:05:19.593
CA: Chúng ta có ở đây[br]một bài toán sáng tạo

0:05:19.617,0:05:20.959
Hãy nói về bài toán này.

0:05:20.983,0:05:26.907
JS: Quả bóng đó-là một hình cầu,[br]và có một lưới sắt bao quanh nó--

0:05:26.931,0:05:28.504
nhìn xem, những hình vuông đó.

0:05:30.697,0:05:35.603
Điều tôi đang chỉ ra ở đây[br]được quan sát bởi [Leonhard] Euler,

0:05:35.627,0:05:37.881
một nhà toán học vĩ đại[br]vào những năm 1770.

0:05:38.223,0:05:43.404
Và nó dần dần trở thành[br]một lĩnh vực quan trọng trong toán học:

0:05:43.428,0:05:45.762
tô pô đại số, hình học.

0:05:47.039,0:05:51.403
Bài viết trên đó có nguồn gốc[br]từ những vấn đề này.

0:05:51.427,0:05:53.261
Và vấn đề đó đây:

0:05:53.285,0:05:57.737
nó có 8 đỉnh,[br]12 cạnh, 6 mặt.

0:05:57.761,0:06:01.591
Và nếu bạn nhìn nó ở một mặt khác-[br]lấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt

0:06:01.615,0:06:02.767
bạn được 2.

0:06:02.791,0:06:05.010
Ok, ồ, 2. Đó là một con số đẹp.

0:06:05.034,0:06:09.282
Đây là một cách khác để làm --[br]có 3 hình tam giác bao trùm

0:06:09.306,0:06:13.883
nó có 12 đỉnh và 30 cạnh

0:06:13.907,0:06:18.102
và 20 mặt, 20 ngói

0:06:18.576,0:06:23.167
và các đỉnh trừ các cạnh[br]công các mặt vẫn bằng 2.

0:06:23.191,0:06:26.038
Và thực ra, bạn có thể giải bài toán[br]theo nhiều cách khác nữa

0:06:26.062,0:06:29.460
che cái này đi với những thứ như là[br]các đa giác và các hình tam giác

0:06:29.484,0:06:30.804
và trộn chúng lại với nhau.

0:06:30.828,0:06:34.107
Và bạn lấy các đỉnh trừ các cạnh[br]cộng các mặt-- vẫn sẽ bằng 2.

0:06:34.131,0:06:35.742
Đây là một hình khối khác.

0:06:36.480,0:06:41.730
Đây là một hình xuyến, hoặc bề mặt [br]của chiếc bánh donut: 16 đỉnh

0:06:41.754,0:06:45.998
được phủ lên bởi những hình chữ nhật,[br]32 cạnh, 16 mặt.

0:06:46.530,0:06:49.214
Các đỉnh trừ các cạnh có kết quả là 0.

0:06:49.238,0:06:50.713
Nó sẽ luôn cho kết quả bằng 0.

0:06:50.737,0:06:55.047
Mỗi lần bạn phủ lên vòng xuyến[br]những hình vuông hoặc hình tam giác

0:06:55.071,0:06:59.006
hoặc bất cứ thứ gì như vậy[br]kết quả vẫn bằng 0.

0:07:00.514,0:07:02.904
Vì vậy, nó được gọi là [br]tính chất Euler.

0:07:02.928,0:07:06.377
Và đó là thứ được gọi là [br]tô pô bất biến.

0:07:06.849,0:07:08.005
Nó khá là thú vị.

0:07:08.029,0:07:10.820
Dù bạn làm cách nào đi nữa,[br]bạn sẽ luôn nhận đươc kết quả như nhau.

0:07:10.844,0:07:17.143
Đó là bước tiến mạnh mẽ đầu tiên[br]từ giữa những năm 1700,

0:07:17.167,0:07:20.936
đến cái đích mà bây giờ được gọi là[br]tô pô đại số.

0:07:20.960,0:07:23.943
CA: và công việc của ông[br]là tiếp nhận ý tưởng này và phát triển nó

0:07:23.967,0:07:26.416
đến lý thuyết không gian cao hơn,

0:07:26.440,0:07:29.528
vật thể không gian cao hơn,[br]và tìm thấy những vật bất biến mới?

0:07:29.552,0:07:34.195
JS: Những thứ đó đã là những [br]vật thể bất biến trong không gian cao hơn:

0:07:34.219,0:07:38.676
các lớp học Pontryagin-[br]thực ra là các lớp học của Chern.

0:07:38.700,0:07:42.248
Có một loạt các loại vật thể bất biến.

0:07:42.272,0:07:46.407
Tôi đã gặp khó khăn khi làm việc[br]với một trong số chúng

0:07:46.431,0:07:50.634
và sắp xếp chúng thành một tổ hợp,

0:07:50.658,0:07:53.680
thay vì làm theo cách thông thường,

0:07:53.704,0:07:58.063
và dẫn đến công việc này[br]chúng tôi đã phát hiện ra một số thứ mới

0:07:58.087,0:08:01.588
Nhưng nếu nó không phải vì Mr.Euler-

0:08:01.612,0:08:05.593
người đã viết gần 70 cuốn sách về toán học

0:08:05.617,0:08:07.348
và có 13 người con,

0:08:07.372,0:08:13.814
người mà ông sẽ bế trên đùi [br]khi đang viết sách--

0:08:13.838,0:08:19.612
nếu không phải vì Mr.Euler, có thể[br]sẽ không có những vật thể bất biến này

0:08:20.157,0:08:24.254
CA: OK, ít nhất điều đó mang lại[br]cơ hội được thưởng thức tài năng này.

0:08:24.804,0:08:26.347
Hãy nói về Renaissance.

0:08:26.371,0:08:32.227
Vì ông đã nhận được trí tuệ tuyệt vời[br]và trở thành nhà giải mã tại NSA,

0:08:32.251,0:08:35.480
ông bắt đầu trở thành một nhà giải mã[br]trong ngành công nghiệp tài chính,

0:08:35.504,0:08:38.194
tôi nghĩ rằng ông có thể không mua[br]lý thuyết thị trường hiệu quả.

0:08:38.218,0:08:44.605
Bằng cách nào đó ông đã tìm ra cách[br]tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc trong hơn 2 thập kỉ qua.

0:08:44.629,0:08:46.300
Điều này đã giải thích cho tôi,

0:08:46.324,0:08:49.823
điều đáng chú ý về những gì ông đã làm[br]đó không chỉ là về số lượng lợi nhuận,

0:08:49.847,0:08:53.730
mà ông đã lấy chúng với sự biến động thấp [br]một cách đáng kinh ngạc và rủi ro,

0:08:53.754,0:08:55.578
so với những quỹ đầu tư khác.

0:08:55.602,0:08:57.531
Ông đã làm như thế nào vậy, Jim?

0:08:58.071,0:09:02.182
JS: tôi đã làm điều này [br]với những con người tuyệt vời.

0:09:02.206,0:09:06.162
Khi tôi bắt đầu giao dịch,[br]tôi đã thấy hơi mệt mỏi với toán học.

0:09:06.186,0:09:10.109
Tôi đã khoảng 30 tuổi,[br]tôi có một ít tiền.

0:09:10.133,0:09:12.642
Tôi bắt đầu kinh doanh[br]và mọi thứ đều ổn.

0:09:13.063,0:09:15.811
Tôi đã kiếm được khá nhiều tiền[br]nhờ may mắn.

0:09:15.835,0:09:17.501
Ý tôi là, tôi nghĩ thực sự là nhờ may mắn

0:09:17.525,0:09:19.634
Đó chắc chắn không phải là toán học.

0:09:19.658,0:09:23.489
Nhưng nhìn vào những dữ liệu[br]sau một thời gian tôi đã nhận ra:

0:09:23.513,0:09:26.066
nó giống nhau ở một vài cấu trúc.

0:09:26.090,0:09:29.787
Và tôi đã tuyển một vài nhà toán học,[br]chúng tôi bắt đầu dựng một số mô hình

0:09:29.811,0:09:34.076
chỉ là một số thứ như chúng tôi đã làm[br]khi còn ở IDA [Viện Phân tích Quốc phòng]

0:09:34.100,0:09:36.933
Bạn viết một thuật toán,[br]bạn thử nghiệm nó trên máy tính.

0:09:36.957,0:09:39.123
Liệu nó có chạy được không? [br]Nó không làm việc được à? Cứ như vậy.

0:09:39.443,0:09:40.922
CA: Chúng ta có thể xem cái này[br]một chút không ạ?

0:09:40.946,0:09:45.487
Bởi vì ở đây có một đồ thị điển hình[br]cho một số mặt hàng.

0:09:46.487,0:09:50.528
Tôi nhìn vào nó, và tôi nói, "Đó chỉ là [br]sự ngẫu nhiên,đi lên và đi xuống

0:09:50.552,0:09:53.414
có thể có xu hướng tăng nhẹ[br]trong toàn bộ khoảng thời gian."

0:09:53.438,0:09:55.551
Ông giao dịch thế nào khi nhìn vào đó.

0:09:55.575,0:09:57.901
và nhìn thấy thứ gì đó không chỉ[br]là một sự ngẫu nhiên?

0:09:57.925,0:10:01.172
JS: Ngày xưa-- đây là một đồ thị[br]được sử dụng từ lâu rồi,

0:10:01.196,0:10:05.480
hàng hóa và tiền tệ[br]có một xu hướng nhất định.

0:10:05.504,0:10:11.559
Không nhất thiết là xu hướng [br]như ở đây,mà còn là xu hướng theo giai đoạn.

0:10:11.583,0:10:15.639
Và nếu bạn đã quyết định, OK,[br]tôi sẽ dự đoán ngày hôm nay,

0:10:15.663,0:10:20.631
bởi sự dịch chuyển trung bình [br]trong vòng 20 ngày qua.

0:10:20.655,0:10:23.762
có thể đó là một dự đoán đúng,[br]và tôi sẽ kiếm được tiền,

0:10:23.786,0:10:29.394
Và thực sự, nhiều năm trước[br]hệ thống như thế này có thể hoạt động

0:10:29.418,0:10:31.809
không chuẩn xác lắm, nhưng nó [br]có thể hoạt động được.

0:10:31.833,0:10:34.342
Bạn có thể kiếm được tiền, bạn có thể[br]thua lỗ, bạn kiếm được tiền.

0:10:34.366,0:10:36.564
Nhưng đây là giá trị của một năm,

0:10:36.588,0:10:40.829
và bạn có thể kiếm được tiền[br]trong giai đoạn này.

0:10:41.884,0:10:43.842
Đó là một hệ thống có từ rất lâu rồi.

0:10:44.525,0:10:48.054
CA: Vậy ông có thể kiểm nghiệm[br]một loạt độ dài của các xu hướng trong khoảng thời gian

0:10:48.078,0:10:50.514
và nhìn thấy có hay không, ví dụ,

0:10:50.538,0:10:54.019
xu hướng kéo dài 10 ngày hoặc 15 ngày[br]được dự đoán những gì xảy ra tiếp theo.

0:10:54.043,0:11:00.805
JS: Chắc chắn rồi, anh có thể thử tất cả[br]những thứ đó và xem cái nào hoạt động tốt nhất.

0:11:01.515,0:11:04.865
Xu hướng kéo theo đã trở nên[br]tuyệt vời vào những năm 60,

0:11:04.889,0:11:07.021
và khá ổn vào những năm 70.

0:11:07.045,0:11:08.918
Đến những năm 80 thì [br]không còn được như vậy.

0:11:08.942,0:11:11.759
CA: Vì mọi người đều có thể làm được như vậy.

0:11:11.783,0:11:14.565
Làm thế nào để ông luôn dẫn đầu[br]trong tình huống này?

0:11:15.046,0:11:21.178
JS: Chúng tôi dẫn đầu [br]bằng cách tìm cách thức tiếp cận khác--

0:11:21.202,0:11:23.943
phương pháp tiếp cận ngắn hạn[br]đến một mức nào đó.

0:11:25.107,0:11:28.454
Thực ra là thu thập[br]một lượng dữ liệu lớn--

0:11:28.478,0:11:32.056
và chúng tôi phải thu thập chúng [br]bằng tay vào những ngày đầu tiên.

0:11:32.080,0:11:35.546
Chúng tôi đến Cục Dự trữ liên bang[br]và sao chép lịch sử lãi suất

0:11:35.570,0:11:38.835
và những thứ như vậy,[br]bởi vì nó không có trên máy tính.

0:11:38.859,0:11:40.502
Chúng tôi đã lấy được rất nhiều dữ liệu.

0:11:40.526,0:11:44.686
Và những người cực kì thông minh-[br]đó chính là chìa khóa.

0:11:45.463,0:11:49.239
Tôi thực sự không biết cách[br]làm thế nào để thuê nhân viên làm những giao dịch cơ bản.

0:11:49.749,0:11:52.698
Tôi đã thuê một vài người- [br]một số thì kiếm tiền,một số thì không.

0:11:52.722,0:11:54.602
Làm kinh doanh không thể tránh [br]được điều này.

0:11:54.626,0:11:56.668
Nhưng tôi không biết làm thế nào[br]để thuê những nhà khoa học

0:11:56.692,0:12:00.081
vì tôi có một vài thị hiếu riêng[br]trong ngành này.

0:12:00.105,0:12:01.943
Đó chính là điều chúng tôi đã làm.

0:12:01.967,0:12:05.198
Và dẫn dần những mô hình này[br]trở nên tốt hơn, tốt hơn,

0:12:05.222,0:12:06.557
tốt hơn và tốt hơn.

0:12:06.581,0:12:09.795
CA: Ông được tín nhiệm bởi [br]những việc gây chú ý khi ở Renaissance.

0:12:09.819,0:12:12.420
đó là xây dựng nên văn hóa này,[br]những con người này,

0:12:12.444,0:12:15.586
những người không phải thuê [br]bằng súng, những người có thể bị lừa bởi tiền bạc.

0:12:15.610,0:12:19.522
Mục tiêu của họ[br]là làm việc với toán học và khoa học.

0:12:19.860,0:12:22.259
JS: Tôi hy vọng điều đó có thể[br]trở thành sự thật.

0:12:22.283,0:12:25.863
Nhưng vẫn có một số là vì tiền.

0:12:25.887,0:12:27.280
CA: Họ đã kiếm được rất nhiều tiền.

0:12:27.304,0:12:29.841
JS: Tôi không thể nói rằng[br]không có ai đến làm là vì tiền.

0:12:29.865,0:12:32.118
Tôi nghĩ rất nhiều người [br]đến làm là vì tiền.

0:12:32.142,0:12:34.163
Nhưng họ cũng nghĩ nó thú vị.

0:12:34.187,0:12:36.675
CA: Vậy "máy học" có vai trò gì[br]trong tất cả việc này?

0:12:36.699,0:12:39.763
JS: Theo một cách nào đó,[br]điều chúng tôi làm chính là "máy học".

0:12:40.879,0:12:47.170
Bạn xem xét rất nhiều dữ liệu, và bạn [br]thử mô phỏng theo các chương trình khác nhau,

0:12:47.194,0:12:49.376
đến khi dữ liệu đó trở nên chuẩn xác hơn.

0:12:49.400,0:12:53.167
Không cần thiết phải xem xét chúng lại[br]như cách chúng ta thường làm.

0:12:53.191,0:12:55.500
Nhưng nó có hiệu quả.

0:12:56.150,0:13:00.209
CA: Vậy những chương trình dự đoán[br]khác nhau này có thể khá thoải mái và bất ngờ.

0:13:00.233,0:13:02.147
Ý tôi là, chúng ta đang xem xét [br]mọi thứ phải không?

0:13:02.171,0:13:05.488
Chúng ta xem thời tiết,[br]độ dài của những bộ váy, quan điểm chính trị.

0:13:05.512,0:13:08.349
JS: Đúng vậy, độ dài của những bộ váy[br]là điều chúng tôi chưa thử làm.

0:13:08.373,0:13:10.430
CA: Những thứ như thế nào?

0:13:10.454,0:13:11.612
JS: Ồ, tất cả mọi thứ,

0:13:11.636,0:13:14.900
Những thứ như lúa mạch cho cối xay [br]ngoại trừ chiều dài của đường viền.

0:13:16.852,0:13:19.152
Thời tiết, báo cáo hàng năm,

0:13:19.176,0:13:23.908
báo cáo quý, dữ liệu lịch sử của chúng, [br]các cuốn sách, bạn đặt tên cho nó.

0:13:23.932,0:13:25.083
Bất kể thứ gì.

0:13:25.107,0:13:27.728
Chúng tôi lấy hàng Terabytes dữ liệu[br]một ngày.

0:13:27.752,0:13:31.876
Và dự trữ nó và masage nó[br]và khiến cho nó sẵn sàng để phân tích.

0:13:33.446,0:13:34.828
Anh đang tìm kiếm điều khác thường.

0:13:34.852,0:13:37.805
Anh tìm kiếm - như anh vừa nói,

0:13:37.829,0:13:40.281
Giả thuyết thị trường hiệu quả [br]là không chính xác,

0:13:40.305,0:13:43.772
CA: Nhưng một điều khác thường bất kì[br]có thể chỉ là một sự ngẫu nhiên.

0:13:43.796,0:13:47.454
Vậy, điều bí mật ở đây là chỉ nhìn vào[br]những điều khác thường,

0:13:47.478,0:13:48.806
và nhìn xem khi nào thì chúng kết hợp với nhau?

0:13:49.238,0:13:52.451
JS: Bất kì một sự khác thường nào[br]đều có thể chỉ là ngẫu nhiên;

0:13:52.475,0:13:55.514
tuy nhiên, nếu bạn nhìn đủ lượng dữ liệu [br]anh có thể nói rằng không phải như vậy.

0:13:55.538,0:14:00.488
Anh có thể nhìn ra điều khác thường[br]kéo dài trong một thời gian vừa đủ--

0:14:00.512,0:14:05.487
khả năng là một sự ngẫu nhiên không cao.

0:14:05.511,0:14:10.369
Nhưng một lúc sau chúng có thể mờ dần; những điều khác thường có thể biến mất.[br]

0:14:10.393,0:14:12.813
Vì vậy anh phải luôn đặt việc kinh doanh[br]lên hàng đầu.

0:14:12.837,0:14:15.509
CA: Rất nhiều người trông chờ vào[br]những quỹ đầu tư công nghiệp hiện nay

0:14:15.533,0:14:19.931
và khá là sốc về chúng,

0:14:19.955,0:14:22.127
bởi lợi nhuận có thể kiếm ra từ đó,

0:14:22.151,0:14:24.396
và bởi bao nhiêu tài năng [br]đang tiếp cận chúng.

0:14:25.523,0:14:29.529
Anh đã bao giờ từng nghi ngại[br]về nền công nghiệp đó,

0:14:29.553,0:14:31.967
và có thể là ngành tài chính [br]công nghiệp nói chung chưa?

0:14:31.991,0:14:34.695
Đại loại như đang trên một con tàu đang chạy--

0:14:34.719,0:14:38.749
Tôi không biết nữa--[br]đang giúp gia tăng sự bất bình đẳng?

0:14:38.773,0:14:42.604
Anh đấu tranh thế nào cho những gì đang xảy ra với nền công nghiệp quỹ đầu tư?

0:14:42.628,0:14:45.236
JS: tôi nghĩ rằng trong 3[br]hay 4 năm trước,

0:14:45.260,0:14:47.363
quỹ đầu tư chưa thực sự làm tốt lắm.

0:14:47.387,0:14:48.787
Chúng ta đã làm nên điều kì diệu,

0:14:48.811,0:14:52.812
nhưng tổng thể nền công nghiệp [br]quỹ đầu tư chưa thực sự tuyệt vời lắm.

0:14:52.836,0:14:57.738
Thị trường chứng khoán đang phát triển[br]lớn mạnh như mọi người đã biết,

0:14:57.762,0:15:01.207
và tỷ lệ giá thu về cũng tăng.

0:15:01.231,0:15:04.294
Vì vậy lợi nhuận khổng lồ [br]cuối cùng cũng được tạo ra--

0:15:04.318,0:15:07.668
xem nào, 5 hay 6 năm nữa--[br]sẽ không còn được tạo ra bởi quỹ đầu tư.

0:15:08.458,0:15:11.679
Mọi người sẽ hỏi tôi rằng,[br]" Quỹ đầu tư là gì?"

0:15:11.703,0:15:13.963
Và tôi sẽ nói rằng, " 1 và 20."

0:15:13.987,0:15:17.553
Nghĩa là-- bây giờ là 2 và 20--

0:15:17.577,0:15:20.930
2% phí cố định[br]và 20% lợi nhuận.

0:15:20.954,0:15:23.306
Quỹ đầu tư là tất cả[br]nhiều loại khác nhau.

0:15:23.330,0:15:26.569
CA: Có tin đồn là bạn phải trả[br]phí cao hơn như vậy một chút.

0:15:27.339,0:15:30.420
JS: Chúng tôi tính phí cao nhất[br]thế giới trong một thời điểm.

0:15:30.444,0:15:33.670
5 và 44, là mức phí của chúng tôi.

0:15:33.694,0:15:35.092
CA: 5 và 44.

0:15:35.116,0:15:38.350
Vậy là 5% cố định,[br]44% lợi nhuận.

0:15:38.374,0:15:41.157
Ông vẫn khiến nhà đầu tư[br]đầu tư một lượng tiền lớn.

0:15:41.181,0:15:42.633
JS: Chúng tôi mang lại lợi nhuận cao,[br]vâng đúng vậy.

0:15:42.657,0:15:45.657
Mọi người đều giận điên lên:[br]"Sao ông có thể tính phí cao như vậy?"

0:15:45.681,0:15:47.308
Tôi nói, " Ok, vậy anh có thể rút lui."

0:15:47.332,0:15:50.150
Nhưng "Làm thế nào để tôi nhận được [br]nhiều hơn?" mọi người đều vậy.

0:15:50.174,0:15:51.678
(Cười lớn)

0:15:51.702,0:15:54.142
Nhưng tại một thời điểm nhất định,[br]tôi nghĩ là tôi đã nói rồi,

0:15:54.166,0:15:59.341
chúng tôi mua lại tất cả khoản đầu tư[br]vì đó là năng lực của quỹ.

0:15:59.365,0:16:02.069
CA: Nhưng chúng ta có nên lo lăng[br]về ngành công nghiệp quỹ đầu tư

0:16:02.093,0:16:07.531
thu hút quá nhiều những nhà toán học[br]đại tài trên thế giới và nhiều tài năng khác

0:16:07.555,0:16:10.793
để làm việc này, và ngược lại [br]với những vấn đề khác trên thế giới?

0:16:10.817,0:16:12.746
JS: Ồ, không phải mỗi toán học thôi đâu.

0:16:12.770,0:16:15.449
Chúng tôi thuê cả nhà thiên văn học,[br]vật lí học và những thứ kiểu như vậy.

0:16:15.833,0:16:18.264
Tôi không nghĩ rằng chúng tôi[br]nên lo lắng quá về điều này.

0:16:18.288,0:16:21.430
Đây vẫn chỉ là một nền công nghiệp[br]có quy mô khá nhỏ.

0:16:21.454,0:16:27.451
Và thật ra, mang khoa học[br]vào lĩnh vực đầu tư

0:16:27.475,0:16:29.634
là đang cải thiện lĩnh vực đó.

0:16:29.658,0:16:33.728
Nó làm giảm thiểu sự biến động,[br]gia tăng tính thanh khoản.

0:16:33.752,0:16:36.941
Sự lan rộng còn hạn hẹp bởi vì[br]mọi người đang giao dịch những thứ như vậy.

0:16:36.965,0:16:42.041
Tôi không quá lo lắng về việc Einstein [br]sẽ đi tới và bắt đầu đầu tư.

0:16:42.478,0:16:46.642
CA: Ông đang thực sự đầu tư, mặc dù,

0:16:46.666,0:16:50.400
ở phía bên kia của chuỗi cung ứng--

0:16:50.424,0:16:54.528
thật ra là ông đang thúc đẩy[br]toán học trên toàn nước Mỹ.

0:16:54.552,0:16:56.417
Đây là vợ của ông, bà Marilyn.

0:16:56.441,0:17:01.197
Hai ông bà đang làm công tác từ thiện.

0:17:01.221,0:17:02.384
Hãy nói cho tôi về công việc này đi ạ.

0:17:02.408,0:17:06.057
JS: Ồ, Marilyn bắt đầu--

0:17:06.081,0:17:09.528
bà ấy đang kia kìa,[br]bà vợ xinh đẹp của tôi--

0:17:09.552,0:17:12.524
bà ấy bắt đầu xây dựng quỹ từ thiện[br]từ khoảng 20 năm trước.

0:17:12.548,0:17:13.699
Tôi nghĩ là vào năm 1994.

0:17:13.723,0:17:15.818
Tôi cho là vào năm 1993 nhưng bà ấy[br]nói là năm 1994,

0:17:15.842,0:17:18.413
một trong hai năm đó thôi.

0:17:18.437,0:17:20.572
(Cười lớn)

0:17:20.596,0:17:27.315
Chúng tôi bắt đầu xây dựng quỹ,[br]đơn giản là để đưa cho tổ chức từ thiện.

0:17:28.346,0:17:30.853
Bà ấy giữ lại những cuốn sách, và cứ như vậy.

0:17:30.877,0:17:37.591
Lúc đó chúng tôi không nghĩ gì nhiều[br]nhưng dần dần có một khả năng xuất hiện

0:17:37.615,0:17:43.119
nghĩa là tập trung vào toán học và[br]khoa học, tập trung vào nghiên cứu cơ bản nhất.

0:17:43.569,0:17:46.341
Và đó chính là việc chúng tôi đã làm.

0:17:46.365,0:17:52.720
Khoảng 6 năm trước, tôi rời [br]Renaissance và làm việc cho quỹ.

0:17:52.744,0:17:54.315
Đó là điều chúng tôi làm.

0:17:54.339,0:17:57.248
CA: Và Toán học đối với nước Mỹ[br]chỉ đơn thuần là đào tạo

0:17:57.272,0:17:59.910
những giáo viên dạy toán [br]trên khắp cả nước,

0:17:59.934,0:18:03.736
cho họ có thêm thu nhập,[br]cho họ sự ủng hộ và dạy dỗ.

0:18:03.760,0:18:06.811
Và người ta đang thực sự cố gắng[br]để làm cho nó có hiệu quả hơn

0:18:06.835,0:18:09.436
và biến chúng thành[br]lời kêu gọi để giáo viên có thể mong chờ

0:18:09.460,0:18:14.250
JS: Vâng--thay vì loại bỏ[br]những giáo viên tồi,

0:18:14.274,0:18:19.127
trong đó có vấn đề về đạo đức[br]thông qua tổ chức giáo dục,[br]

0:18:19.151,0:18:21.592
đặc biệt là trong toán học[br]và khoa học,

0:18:21.616,0:18:27.746
chúng ta tập trung vào việc tán dương [br]những giáo viên tốt, trao cho họ chức vị.

0:18:27.770,0:18:30.701
Vâng, chúng ta trả thêm thu nhập cho họ[br]15,000 đô một năm.

0:18:30.725,0:18:35.192
Chúng ta có 800 giáo viên dạy toán [br]và khoa học ở New York [br]tại các trường công

0:18:35.216,0:18:37.030
như là một phần thiết yếu.

0:18:37.054,0:18:40.740
Họ có một tinh thần tuyệt với.

0:18:40.764,0:18:43.270
Họ làm việc trong lĩnh vực này.

0:18:43.294,0:18:46.189
Năm sau, sẽ có 1,000[br]và sẽ là 10%

0:18:46.213,0:18:49.757
giáo viên toán và khoa học[br]ở New York tại các trường công.

0:18:49.781,0:18:55.686
(Vỗ tay).

0:18:55.710,0:18:59.120
CA: Jim, đây là một dự án tự thiện khác [br]mà ông đang ủng hộ:

0:18:59.144,0:19:01.541
Tìm kiếm những giá trị cốt lõi[br]trong cuộc sống, tôi nghĩ vậy.

0:19:01.565,0:19:03.012
Chúng ta đang tìm kiếm điều gì ở đây?

0:19:03.536,0:19:05.418
JS:Ồ, tôi sẽ giữ điều đó đến giây phút cuối cùng.

0:19:05.442,0:19:07.604
Và tôi sẽ nói với anh[br]anh đang nhìn vào thứ gì.

0:19:07.628,0:19:10.684
Nguồn gốc của cuộc sống[br]là một câu hỏi hay.

0:19:10.708,0:19:12.241
Làm thế nào chúng ta có thể[br]đạt đến mức này?

0:19:13.170,0:19:14.941
Ồ, có hai câu hỏi như thế này:

0:19:14.965,0:19:20.833
Một, từ địa chất học đến sinh học[br]là theo con đường nào--

0:19:20.857,0:19:22.238
làm thế nào chúng ta đến đây?

0:19:22.262,0:19:24.626
Và một câu hỏi nữa,[br]Chúng ta bắt đầu với cái gì?

0:19:24.650,0:19:27.752
Nếu có, chúng ta làm việc với thứ gì[br]trên con đường này?

0:19:27.776,0:19:30.837
Đây là hai câu hỏi thực sự[br]thực sự rất thú vị.

0:19:31.773,0:19:37.607
Câu hỏi đầu tiên là một con đường [br]quanh co để đi từ địa chất tới RNA ( một phân tử polyme tương tự như DNA)

0:19:37.631,0:19:39.889
hoặc cái gì đó tương tự như vậy--[br]làm sao chúng hoạt động được?

0:19:39.913,0:19:42.301
Và câu hỏi còn lại,[br]Chúng ta phải làm gì với chúng?

0:19:42.325,0:19:44.096
Nhiều hơn chúng ta nghĩ đấy.

0:19:44.120,0:19:48.963
Vậy những gì chúng ta thấy ở đây [br]là một ngôi sao đang hình thành.

0:19:49.836,0:19:53.261
Bây giờ, hàng năm trong dải ngân hà [br]Milky Way, có 100 tỷ ngôi sao,

0:19:53.285,0:19:55.780
có 2 ngôi sao mới được tạo ra.

0:19:55.804,0:19:58.274
Đừng hỏi tôi làm thế nào,[br]nhưng chúng được tạo ra.

0:19:58.298,0:20:01.378
Phải mất hàng triệu năm [br]để hình thành trọn vẹn.

0:20:02.132,0:20:04.308
Vì vậy, trong một trạng thái ổn định,

0:20:04.332,0:20:08.180
có khoảng 2 triệu ngôi sao[br]đang hình thành bất kì lúc nào.

0:20:08.204,0:20:11.662
Có một cái ở đâu đó[br]cũng đang trong giai đoạn nguội dần này

0:20:12.067,0:20:15.003
Và xung quanh nó[br]là một vòng tròn,

0:20:15.027,0:20:16.525
có bụi và một số thứ khác nữa.

0:20:17.479,0:20:20.502
Và nó có thể sẽ hình thành hệ Mặt trời,[br]hoặc bất kì thứ gì khác.

0:20:20.526,0:20:22.702
Nhưng vấn đề là--

0:20:22.726,0:20:29.074
trong đám bụi xung quanh [br]ngôi sao mới hình thành này

0:20:29.098,0:20:35.133
đã tìm ra, hiện nay,[br]lượng phân tử hữu cơ đáng kể.

0:20:35.958,0:20:42.097
Các phân tử này không những[br]là mêtan,foócmanđêhít, xianít

0:20:42.121,0:20:48.638
chúng là những khối xây dựng--[br]những hạt giống, sau này sẽ là sự sống.

0:20:49.136,0:20:51.828
Vì vậy, chúng có thể là ví dụ điển hình.

0:20:52.395,0:20:59.329
Điển hình như các hành tình [br]xung quanh vũ trụ

0:20:59.353,0:21:02.965
bắt đầu từ một vài[br]những khối xây dựng cơ bản này.

0:21:03.830,0:21:06.545
Vậy nghĩa là [br]sự sống sẽ tồn tại ở khắp nơi?

0:21:06.569,0:21:07.933
Có thể lắm chứ.

0:21:07.957,0:21:12.084
Nhưng đó là câu hỏi[br]của con đường này quanh co ra làm sao

0:21:12.108,0:21:16.502
từ những sự bắt đầu lỏng lẻo,[br]những hạt giống này, bằng tất cả mọi cách để tồn tại.

0:21:16.526,0:21:21.718
Và hầu hết các hạt giống này[br]sẽ rơi vào những hành tinh bị bỏ hoang.

0:21:21.742,0:21:23.151
CA: Vậy đối với ông, cá nhân mà nói,

0:21:23.175,0:21:25.897
tìm ra câu trả lời cho câu hỏi [br]chúng ta đến từ đâu,

0:21:25.921,0:21:29.579
mọi chuyện xảy ra như thế nào,[br]là những thứ mà ông rất muốn xem.

0:21:29.603,0:21:31.389
JS: Tôi rất muốn xem chúng.

0:21:31.413,0:21:32.903
Và muốn được biết--

0:21:32.927,0:21:38.097
nếu con đường này đủ quanh co,[br]và không chắc sẽ xảy ra,

0:21:38.121,0:21:42.875
rằng bất kể bạn bắt đầu từ đâu,[br]chúng ta đều đặc biệt.

0:21:43.336,0:21:44.488
Nhưng mặt khác,

0:21:44.512,0:21:47.990
đưa tất cả đám bụi hữu cơ này[br]vào không gian,

0:21:48.014,0:21:51.805
chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều[br]những người bạn ở ngoài kia.

0:21:52.947,0:21:54.108
Thật tốt khi biết điều đó.

0:21:54.132,0:21:57.612
CA: Jim, mấy năm trước, tôi có cơ hội [br]được nói chuyện với Elon Musk,

0:21:57.636,0:22:00.473
và tôi đã hỏi về bí mật thành công của ông ấy,

0:22:00.497,0:22:04.188
ông nói rằng do đã học một khóa vật lí[br]một cách nghiêm túc.

0:22:04.696,0:22:08.699
Như ông nói thì ông đã học toán học[br]một cách nghiêm túc,

0:22:08.723,0:22:11.726
với cả cuộc đời mình.

0:22:12.123,0:22:16.686
Điều đó đã cho ông một khối tài sản lớn,[br]cho phép ông đầu tư

0:22:16.710,0:22:21.206
vào tương lai của hàng nghìn, hàng nghìn [br]trẻ em trên khắp nước Mỹ và những nơi khác

0:22:21.567,0:22:24.425
Khoa học có thực sự làm được điều đó?

0:22:24.449,0:22:27.221
Toán học có thực sự làm được?

0:22:27.245,0:22:31.617
JS: Ồ, toán học thực sự làm được.[br]Toán học thực sự có thể.

0:22:31.641,0:22:32.839
Nhưng cũng thú vị đấy chứ.

0:22:32.863,0:22:37.809
Làm việc với Marilyn và mang nó đi [br]khắp nơi rất thú vị.

0:22:37.833,0:22:40.769
CA: Thật sự điều này-[br]một suy nghĩ mang lại cảm hứng cho tôi,

0:22:40.793,0:22:44.800
bằng việc học tập một cách nghiêm túc,[br]chúng ta có thể làm được rất nhiều việc.

0:22:44.824,0:22:47.842
Cám ơn cuộc sống kì diệu của ông,[br]và cám ơn ông đã đến với TED hôm nay.

0:22:47.866,0:22:48.617
Cám ơn.

0:22:48.651,0:22:49.752
Jim Simons !

0:22:49.806,0:22:54.186
(Vỗ tay)