[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.82,0:00:03.65,Default,,0000,0000,0000,,Chris Anderson: Ông có một điều gì đó\Ncủa một thần đồng toán học . Dialogue: 0,0:00:03.68,0:00:06.74,Default,,0000,0000,0000,,Ngài đã dạy ở Harvard \Nvà MIT khi còn rất trẻ. Dialogue: 0,0:00:06.76,0:00:08.95,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó NSA liên hệ với ông Dialogue: 0,0:00:09.46,0:00:10.67,Default,,0000,0000,0000,,Chuyện đó là như thế nào? Dialogue: 0,0:00:11.21,0:00:15.13,Default,,0000,0000,0000,,Jim Simons: à NSA - đó là Hội đồng an ninh quốc gia Dialogue: 0,0:00:15.15,0:00:17.12,Default,,0000,0000,0000,,họ không thực sự liên hệ với tôi. Dialogue: 0,0:00:17.46,0:00:21.94,Default,,0000,0000,0000,,Họ có một hoạt động ở Princeton,\Nnơi họ thuê các nhà toán học Dialogue: 0,0:00:21.96,0:00:24.90,Default,,0000,0000,0000,,để giải các mật mã\Nvà những thứ như vậy Dialogue: 0,0:00:25.29,0:00:26.97,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi biết về hoạt động này. Dialogue: 0,0:00:27.32,0:00:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Và họ có một chính sách rất tốt, Dialogue: 0,0:00:29.52,0:00:33.37,Default,,0000,0000,0000,,vì bạn có thể có một nửa thời gian\Nlàm toán học của riêng bạn, Dialogue: 0,0:00:33.39,0:00:36.88,Default,,0000,0000,0000,,và ít nhất nửa thời gian còn lại\Nlàm công việc của họ. Dialogue: 0,0:00:37.56,0:00:39.03,Default,,0000,0000,0000,,Và họ trả thù lao khá lắm. Dialogue: 0,0:00:39.06,0:00:42.11,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy thật là khó cưỡng lại điều này. Dialogue: 0,0:00:42.13,0:00:44.04,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, tôi đã tới đó. Dialogue: 0,0:00:44.07,0:00:45.41,Default,,0000,0000,0000,,CA: Ông từng là một người giải mật mã. Dialogue: 0,0:00:45.43,0:00:46.60,Default,,0000,0000,0000,,JS: Đúng vậy, tôi đã từng. Dialogue: 0,0:00:46.62,0:00:47.78,Default,,0000,0000,0000,,CA: Cho đến khi ông bị sa thải. Dialogue: 0,0:00:47.80,0:00:49.38,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ vâng, tôi bị sa thải. Đúng vậy. Dialogue: 0,0:00:49.41,0:00:50.65,Default,,0000,0000,0000,,CA: Sao lại như vậy? Dialogue: 0,0:00:51.28,0:00:52.61,Default,,0000,0000,0000,,JS: Sao lại như vậy ấy hả? Dialogue: 0,0:00:53.61,0:00:58.57,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bị sa thải, bởi vì,\Nà,lúc đó đang có chiến tranh ở Việt Nam, Dialogue: 0,0:00:58.59,0:01:04.33,Default,,0000,0000,0000,,ông chủ của các ông chủ trong tổ chức \Ncũng là một người hâm mộ chiến tranh Dialogue: 0,0:01:04.35,0:01:08.75,Default,,0000,0000,0000,,đã viết một bài báo trên tờ New York Times,\Nmột câu chuyện trên trang bìa, Dialogue: 0,0:01:08.77,0:01:10.54,Default,,0000,0000,0000,,về việc làm thể nào để chiến thắng ở Việt Nam. Dialogue: 0,0:01:10.57,0:01:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi thì không thích chiến tranh,\Ntôi nghĩ nó thật ngu xuẩn. Dialogue: 0,0:01:13.72,0:01:16.38,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã viết một lá thư cho tờ Times,\Ntờ báo mà họ đã xuất bản, Dialogue: 0,0:01:16.41,0:01:20.42,Default,,0000,0000,0000,,nói rằng không phải tất cả mọi người\Nlàm việc cho Maxwell Taylor, Dialogue: 0,0:01:20.45,0:01:25.13,Default,,0000,0000,0000,,nếu ai đó nhớ cái tên này,\Nđồng ý với quan điểm của ông ta. Dialogue: 0,0:01:25.55,0:01:27.21,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã đưa ra quan điểm cá nhân... Dialogue: 0,0:01:27.24,0:01:29.40,Default,,0000,0000,0000,,CA: À, vâng. Tôi có thể thấy điều này có thể Dialogue: 0,0:01:29.42,0:01:31.98,Default,,0000,0000,0000,,JS:...khác với những gì General Taylor nói. Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:33.91,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đến cuối cùng,không ai nói gì cả. Dialogue: 0,0:01:33.93,0:01:37.63,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng sau đó, lúc đó tôi đang 29 tuổi,\Ncó một người đến gần, Dialogue: 0,0:01:37.66,0:01:40.74,Default,,0000,0000,0000,,và nói rằng cậu ấy là phóng viên\Ncủa tạp chí Newsweek Dialogue: 0,0:01:40.77,0:01:46.14,Default,,0000,0000,0000,,và cậu ấy muốn phỏng vấn tôi\Nvà hỏi tôi đang làm gì với quan điểm đó. Dialogue: 0,0:01:46.16,0:01:50.06,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã nói với cậu ấy,"tôi hầu như đang\Ngiải quyết các bài toán của mình, Dialogue: 0,0:01:50.08,0:01:53.46,Default,,0000,0000,0000,,và khi chiến tranh kết thúc,\Ntôi gần như sẽ làm việc cho họ." Dialogue: 0,0:01:54.12,0:01:56.95,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã làm một việc thông minh nhất\Ntừ trước đến giờ vào ngày hôm đó Dialogue: 0,0:01:56.97,0:02:01.13,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nói với ông chủ của tôi rằng\Ntôi đã có một cuộc phỏng vấn. Dialogue: 0,0:02:01.15,0:02:02.61,Default,,0000,0000,0000,,Và ông ấy nói, " Cậu đã nói gì?" Dialogue: 0,0:02:02.64,0:02:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi kể lại cho ông ấy nghe. Dialogue: 0,0:02:04.13,0:02:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó ông ấy nói,\N"Tôi phải gọi điện cho Taylor." Dialogue: 0,0:02:06.46,0:02:08.84,Default,,0000,0000,0000,,Ông ấy đã gọi cho Taylor, mất 10 phút. Dialogue: 0,0:02:08.87,0:02:11.13,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bị sa thải 5 phút sau đó. Dialogue: 0,0:02:11.59,0:02:12.81,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vâng. Dialogue: 0,0:02:12.84,0:02:13.99,Default,,0000,0000,0000,,JS: Nhưng điều này không tệ đâu. Dialogue: 0,0:02:14.01,0:02:16.50,Default,,0000,0000,0000,,CA: Nó không tệ,\Nbởi vì ông đã tới Stony Brook, Dialogue: 0,0:02:16.53,0:02:19.66,Default,,0000,0000,0000,,và tiếp tục công việc toán học của mình. Dialogue: 0,0:02:19.68,0:02:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Ông bắt đầu làm việc \Nvới người đàn ông này. Dialogue: 0,0:02:22.16,0:02:23.32,Default,,0000,0000,0000,,Đó là ai vậy? Dialogue: 0,0:02:24.35,0:02:25.76,Default,,0000,0000,0000,,JS: À, đó là [ Shiing- Shen] Chern. Dialogue: 0,0:02:25.79,0:02:28.89,Default,,0000,0000,0000,,Chern là một trong những nhà toán học\Ngiỏi nhất trong thế kỉ. Dialogue: 0,0:02:28.92,0:02:34.15,Default,,0000,0000,0000,,Tôi biết ông ấy \Nkhi còn là thạc sĩ ở Berkeley. Dialogue: 0,0:02:34.17,0:02:36.04,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi có một vài ý tưởng, Dialogue: 0,0:02:36.07,0:02:38.52,Default,,0000,0000,0000,,tôi mang chúng đến cho ông ấy\Nvà ông ấy thích chúng. Dialogue: 0,0:02:38.54,0:02:45.16,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đã làm công việc này cùng nhau\Nmà bạn có thể xem ở trên đây. Dialogue: 0,0:02:45.19,0:02:46.34,Default,,0000,0000,0000,,Chính là nó. Dialogue: 0,0:02:47.20,0:02:50.80,Default,,0000,0000,0000,,CA: Các ông đã công bố công trình vĩ đại nhất\Ncùng với nhau. Dialogue: 0,0:02:50.83,0:02:54.07,Default,,0000,0000,0000,,Ông có thể giải thích công việc như thế nào \Nđược không ạ? Dialogue: 0,0:02:55.03,0:02:56.19,Default,,0000,0000,0000,,JS: Không được. Dialogue: 0,0:02:56.21,0:02:58.48,Default,,0000,0000,0000,,(Cười lớn) Dialogue: 0,0:02:58.97,0:03:01.03,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ý tôi là, tôi có thể giải thích\Ncho một ai đó. Dialogue: 0,0:03:01.05,0:03:03.13,Default,,0000,0000,0000,,(Cười lớn) Dialogue: 0,0:03:03.15,0:03:05.02,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vậy giải thích cái này thì sao ạ? Dialogue: 0,0:03:05.04,0:03:07.77,Default,,0000,0000,0000,,JS: Không nhiều đâu.\NKhông nhiều người đâu. Dialogue: 0,0:03:09.14,0:03:11.96,Default,,0000,0000,0000,,CA: Tôi nghĩ rằng ông có thể cho tôi biết\Nta có thể làm gì với mặt cầu này, Dialogue: 0,0:03:11.98,0:03:13.84,Default,,0000,0000,0000,,hãy bắt đầu từ đây. Dialogue: 0,0:03:13.87,0:03:17.47,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ, đúng như vậy\Nnhưng tôi sẽ không nói về công việc đó đâu Dialogue: 0,0:03:17.49,0:03:20.69,Default,,0000,0000,0000,,Nó có một vài điều để làm cùng,\Nnhưng trước khi chúng tôi làm được Dialogue: 0,0:03:20.72,0:03:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Đó thực sự là toán học. Dialogue: 0,0:03:24.28,0:03:26.77,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã rất hạnh phúc khi thực hiện nó, \NChern cũng vậy. Dialogue: 0,0:03:27.91,0:03:32.09,Default,,0000,0000,0000,,Nó thậm chí bắt đầu với một vài tập con\Nmà bây giờ đã mở rộng hơn. Dialogue: 0,0:03:32.64,0:03:37.93,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, thú vị hơn,\Nđiều này xảy ra khi áp dụng vào Vật lí, Dialogue: 0,0:03:37.96,0:03:42.25,Default,,0000,0000,0000,,về những điều chúng ta không biết--\Nít nhất là tôi không biết gì về vật lí, Dialogue: 0,0:03:42.28,0:03:44.56,Default,,0000,0000,0000,,và tôi không nghĩ rằng Chern\Nbiết nhiều hơn tôi là mấy. Dialogue: 0,0:03:44.58,0:03:48.54,Default,,0000,0000,0000,,Và trong khoảng 10 năm \Nsau khi công trình được công bố, Dialogue: 0,0:03:48.57,0:03:53.05,Default,,0000,0000,0000,,một người tên là Ed Witten ở Princeton\Nbắt đầu áp dụng nó vào lí thuyết dây Dialogue: 0,0:03:53.07,0:03:57.92,Default,,0000,0000,0000,,và những người ở Nga bắt đầu áp dụng nó\Nvào một thứ tên là" chất rắn." Dialogue: 0,0:03:57.95,0:04:02.84,Default,,0000,0000,0000,,Ngày nay, những thứ đó được gọi là \Nđịnh luật Chern-Simons bất biến Dialogue: 0,0:04:02.86,0:04:04.73,Default,,0000,0000,0000,,đã được áp dụng rất nhiều trong vật lí. Dialogue: 0,0:04:04.75,0:04:05.93,Default,,0000,0000,0000,,Và điều đó thật kì diệu. Dialogue: 0,0:04:05.95,0:04:07.32,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi không biết gì về Vật lí. Dialogue: 0,0:04:07.71,0:04:10.57,Default,,0000,0000,0000,,Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng\Ncông trình này có thể áp dụng vào vật lí. Dialogue: 0,0:04:10.59,0:04:14.38,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đó là toán học-\Nbạn không thể đoán được nó đang đi đến đâu. Dialogue: 0,0:04:14.40,0:04:15.90,Default,,0000,0000,0000,,CA: Thật không thể tin được. Dialogue: 0,0:04:15.92,0:04:20.28,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang nói về sự tiến hóa\Nlàm thay đổi suy nghĩ của con người như thế nào Dialogue: 0,0:04:20.31,0:04:22.82,Default,,0000,0000,0000,,rằng họ có thể hoặc không thể\Nnhận thức được sự thật. Dialogue: 0,0:04:22.84,0:04:26.15,Default,,0000,0000,0000,,bằng một cách nào đó, bạn đi lên\Nvới một lí thuyết toán học, Dialogue: 0,0:04:26.18,0:04:28.02,Default,,0000,0000,0000,,mà không biết gì về vật lí, Dialogue: 0,0:04:28.05,0:04:30.55,Default,,0000,0000,0000,,khám phá ra hai thập kỉ sau\Nnó đang được áp dụng Dialogue: 0,0:04:30.57,0:04:33.60,Default,,0000,0000,0000,,để miêu tả một cách sâu sắc\Nthế giới vật lí thực tế. Dialogue: 0,0:04:33.63,0:04:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Sao chuyện này có thể xảy ra? Dialogue: 0,0:04:34.80,0:04:35.96,Default,,0000,0000,0000,,JS: Có Chúa mới biết được. Dialogue: 0,0:04:35.98,0:04:38.09,Default,,0000,0000,0000,,(Cười lớn) Dialogue: 0,0:04:38.85,0:04:41.100,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có một nhà Vật lí học nổi tiếng\Ntên là [Eugene] Wigner, Dialogue: 0,0:04:42.02,0:04:47.61,Default,,0000,0000,0000,,ông ấy đã viết một bài luận\Nvề những hiệu quả bất hợp lí của toán học. Dialogue: 0,0:04:47.64,0:04:51.59,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách nào đó, toán học,\Nbắt nguồn từ thế giới thực Dialogue: 0,0:04:51.61,0:04:56.61,Default,,0000,0000,0000,,theo cách nào đó--chúng ta học đếm,\Nđo đạc, mọi người đều có thể làm được- Dialogue: 0,0:04:56.63,0:04:58.46,Default,,0000,0000,0000,,và sau đó thì nó tự phát triển. Dialogue: 0,0:04:58.98,0:05:01.82,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thường thì nó quay trở lại ban đầu\Nđể tiết kiệm thời gian. Dialogue: 0,0:05:02.29,0:05:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Thuyết tương đối là một ví dụ. Dialogue: 0,0:05:04.50,0:05:07.61,Default,,0000,0000,0000,,[Hermann] Minkowski có khối hình học này,\Nvà Einstein đã nhận ra, Dialogue: 0,0:05:07.64,0:05:11.48,Default,,0000,0000,0000,,"Xem này! Đây là một thứ mà tôi có thể \Nkiểm nghiệm thuyết tương đối" Dialogue: 0,0:05:11.51,0:05:14.62,Default,,0000,0000,0000,,Do vậy, bạn không bao giờ biết được.\NĐó là một bí mật. Dialogue: 0,0:05:15.06,0:05:16.27,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một bí mật. Dialogue: 0,0:05:16.30,0:05:19.59,Default,,0000,0000,0000,,CA: Chúng ta có ở đây\Nmột bài toán sáng tạo Dialogue: 0,0:05:19.62,0:05:20.96,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nói về bài toán này. Dialogue: 0,0:05:20.98,0:05:26.91,Default,,0000,0000,0000,,JS: Quả bóng đó-là một hình cầu,\Nvà có một lưới sắt bao quanh nó-- Dialogue: 0,0:05:26.93,0:05:28.50,Default,,0000,0000,0000,,nhìn xem, những hình vuông đó. Dialogue: 0,0:05:30.70,0:05:35.60,Default,,0000,0000,0000,,Điều tôi đang chỉ ra ở đây\Nđược quan sát bởi [Leonhard] Euler, Dialogue: 0,0:05:35.63,0:05:37.88,Default,,0000,0000,0000,,một nhà toán học vĩ đại\Nvào những năm 1770. Dialogue: 0,0:05:38.22,0:05:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Và nó dần dần trở thành\Nmột lĩnh vực quan trọng trong toán học: Dialogue: 0,0:05:43.43,0:05:45.76,Default,,0000,0000,0000,,tô pô đại số, hình học. Dialogue: 0,0:05:47.04,0:05:51.40,Default,,0000,0000,0000,,Bài viết trên đó có nguồn gốc\Ntừ những vấn đề này. Dialogue: 0,0:05:51.43,0:05:53.26,Default,,0000,0000,0000,,Và vấn đề đó đây: Dialogue: 0,0:05:53.28,0:05:57.74,Default,,0000,0000,0000,,nó có 8 đỉnh,\N12 cạnh, 6 mặt. Dialogue: 0,0:05:57.76,0:06:01.59,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn nhìn nó ở một mặt khác-\Nlấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt Dialogue: 0,0:06:01.62,0:06:02.77,Default,,0000,0000,0000,,bạn được 2. Dialogue: 0,0:06:02.79,0:06:05.01,Default,,0000,0000,0000,,Ok, ồ, 2. Đó là một con số đẹp. Dialogue: 0,0:06:05.03,0:06:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một cách khác để làm --\Ncó 3 hình tam giác bao trùm Dialogue: 0,0:06:09.31,0:06:13.88,Default,,0000,0000,0000,,nó có 12 đỉnh và 30 cạnh Dialogue: 0,0:06:13.91,0:06:18.10,Default,,0000,0000,0000,,và 20 mặt, 20 ngói Dialogue: 0,0:06:18.58,0:06:23.17,Default,,0000,0000,0000,,và các đỉnh trừ các cạnh\Ncông các mặt vẫn bằng 2. Dialogue: 0,0:06:23.19,0:06:26.04,Default,,0000,0000,0000,,Và thực ra, bạn có thể giải bài toán\Ntheo nhiều cách khác nữa Dialogue: 0,0:06:26.06,0:06:29.46,Default,,0000,0000,0000,,che cái này đi với những thứ như là\Ncác đa giác và các hình tam giác Dialogue: 0,0:06:29.48,0:06:30.80,Default,,0000,0000,0000,,và trộn chúng lại với nhau. Dialogue: 0,0:06:30.83,0:06:34.11,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn lấy các đỉnh trừ các cạnh\Ncộng các mặt-- vẫn sẽ bằng 2. Dialogue: 0,0:06:34.13,0:06:35.74,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một hình khối khác. Dialogue: 0,0:06:36.48,0:06:41.73,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một hình xuyến, hoặc bề mặt \Ncủa chiếc bánh donut: 16 đỉnh Dialogue: 0,0:06:41.75,0:06:45.100,Default,,0000,0000,0000,,được phủ lên bởi những hình chữ nhật,\N32 cạnh, 16 mặt. Dialogue: 0,0:06:46.53,0:06:49.21,Default,,0000,0000,0000,,Các đỉnh trừ các cạnh có kết quả là 0. Dialogue: 0,0:06:49.24,0:06:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ luôn cho kết quả bằng 0. Dialogue: 0,0:06:50.74,0:06:55.05,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi lần bạn phủ lên vòng xuyến\Nnhững hình vuông hoặc hình tam giác Dialogue: 0,0:06:55.07,0:06:59.01,Default,,0000,0000,0000,,hoặc bất cứ thứ gì như vậy\Nkết quả vẫn bằng 0. Dialogue: 0,0:07:00.51,0:07:02.90,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, nó được gọi là \Ntính chất Euler. Dialogue: 0,0:07:02.93,0:07:06.38,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là thứ được gọi là \Ntô pô bất biến. Dialogue: 0,0:07:06.85,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó khá là thú vị. Dialogue: 0,0:07:08.03,0:07:10.82,Default,,0000,0000,0000,,Dù bạn làm cách nào đi nữa,\Nbạn sẽ luôn nhận đươc kết quả như nhau. Dialogue: 0,0:07:10.84,0:07:17.14,Default,,0000,0000,0000,,Đó là bước tiến mạnh mẽ đầu tiên\Ntừ giữa những năm 1700, Dialogue: 0,0:07:17.17,0:07:20.94,Default,,0000,0000,0000,,đến cái đích mà bây giờ được gọi là\Ntô pô đại số. Dialogue: 0,0:07:20.96,0:07:23.94,Default,,0000,0000,0000,,CA: và công việc của ông\Nlà tiếp nhận ý tưởng này và phát triển nó Dialogue: 0,0:07:23.97,0:07:26.42,Default,,0000,0000,0000,,đến lý thuyết không gian cao hơn, Dialogue: 0,0:07:26.44,0:07:29.53,Default,,0000,0000,0000,,vật thể không gian cao hơn,\Nvà tìm thấy những vật bất biến mới? Dialogue: 0,0:07:29.55,0:07:34.20,Default,,0000,0000,0000,,JS: Những thứ đó đã là những \Nvật thể bất biến trong không gian cao hơn: Dialogue: 0,0:07:34.22,0:07:38.68,Default,,0000,0000,0000,,các lớp học Pontryagin-\Nthực ra là các lớp học của Chern. Dialogue: 0,0:07:38.70,0:07:42.25,Default,,0000,0000,0000,,Có một loạt các loại vật thể bất biến. Dialogue: 0,0:07:42.27,0:07:46.41,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã gặp khó khăn khi làm việc\Nvới một trong số chúng Dialogue: 0,0:07:46.43,0:07:50.63,Default,,0000,0000,0000,,và sắp xếp chúng thành một tổ hợp, Dialogue: 0,0:07:50.66,0:07:53.68,Default,,0000,0000,0000,,thay vì làm theo cách thông thường, Dialogue: 0,0:07:53.70,0:07:58.06,Default,,0000,0000,0000,,và dẫn đến công việc này\Nchúng tôi đã phát hiện ra một số thứ mới Dialogue: 0,0:07:58.09,0:08:01.59,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nếu nó không phải vì Mr.Euler- Dialogue: 0,0:08:01.61,0:08:05.59,Default,,0000,0000,0000,,người đã viết gần 70 cuốn sách về toán học Dialogue: 0,0:08:05.62,0:08:07.35,Default,,0000,0000,0000,,và có 13 người con, Dialogue: 0,0:08:07.37,0:08:13.81,Default,,0000,0000,0000,,người mà ông sẽ bế trên đùi \Nkhi đang viết sách-- Dialogue: 0,0:08:13.84,0:08:19.61,Default,,0000,0000,0000,,nếu không phải vì Mr.Euler, có thể\Nsẽ không có những vật thể bất biến này Dialogue: 0,0:08:20.16,0:08:24.25,Default,,0000,0000,0000,,CA: OK, ít nhất điều đó mang lại\Ncơ hội được thưởng thức tài năng này. Dialogue: 0,0:08:24.80,0:08:26.35,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nói về Renaissance. Dialogue: 0,0:08:26.37,0:08:32.23,Default,,0000,0000,0000,,Vì ông đã nhận được trí tuệ tuyệt vời\Nvà trở thành nhà giải mã tại NSA, Dialogue: 0,0:08:32.25,0:08:35.48,Default,,0000,0000,0000,,ông bắt đầu trở thành một nhà giải mã\Ntrong ngành công nghiệp tài chính, Dialogue: 0,0:08:35.50,0:08:38.19,Default,,0000,0000,0000,,tôi nghĩ rằng ông có thể không mua\Nlý thuyết thị trường hiệu quả. Dialogue: 0,0:08:38.22,0:08:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Bằng cách nào đó ông đã tìm ra cách\Ntạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc trong hơn 2 thập kỉ qua. Dialogue: 0,0:08:44.63,0:08:46.30,Default,,0000,0000,0000,,Điều này đã giải thích cho tôi, Dialogue: 0,0:08:46.32,0:08:49.82,Default,,0000,0000,0000,,điều đáng chú ý về những gì ông đã làm\Nđó không chỉ là về số lượng lợi nhuận, Dialogue: 0,0:08:49.85,0:08:53.73,Default,,0000,0000,0000,,mà ông đã lấy chúng với sự biến động thấp \Nmột cách đáng kinh ngạc và rủi ro, Dialogue: 0,0:08:53.75,0:08:55.58,Default,,0000,0000,0000,,so với những quỹ đầu tư khác. Dialogue: 0,0:08:55.60,0:08:57.53,Default,,0000,0000,0000,,Ông đã làm như thế nào vậy, Jim? Dialogue: 0,0:08:58.07,0:09:02.18,Default,,0000,0000,0000,,JS: tôi đã làm điều này \Nvới những con người tuyệt vời. Dialogue: 0,0:09:02.21,0:09:06.16,Default,,0000,0000,0000,,Khi tôi bắt đầu giao dịch,\Ntôi đã thấy hơi mệt mỏi với toán học. Dialogue: 0,0:09:06.19,0:09:10.11,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã khoảng 30 tuổi,\Ntôi có một ít tiền. Dialogue: 0,0:09:10.13,0:09:12.64,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bắt đầu kinh doanh\Nvà mọi thứ đều ổn. Dialogue: 0,0:09:13.06,0:09:15.81,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã kiếm được khá nhiều tiền\Nnhờ may mắn. Dialogue: 0,0:09:15.84,0:09:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Ý tôi là, tôi nghĩ thực sự là nhờ may mắn Dialogue: 0,0:09:17.52,0:09:19.63,Default,,0000,0000,0000,,Đó chắc chắn không phải là toán học. Dialogue: 0,0:09:19.66,0:09:23.49,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nhìn vào những dữ liệu\Nsau một thời gian tôi đã nhận ra: Dialogue: 0,0:09:23.51,0:09:26.07,Default,,0000,0000,0000,,nó giống nhau ở một vài cấu trúc. Dialogue: 0,0:09:26.09,0:09:29.79,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã tuyển một vài nhà toán học,\Nchúng tôi bắt đầu dựng một số mô hình Dialogue: 0,0:09:29.81,0:09:34.08,Default,,0000,0000,0000,,chỉ là một số thứ như chúng tôi đã làm\Nkhi còn ở IDA [Viện Phân tích Quốc phòng] Dialogue: 0,0:09:34.10,0:09:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Bạn viết một thuật toán,\Nbạn thử nghiệm nó trên máy tính. Dialogue: 0,0:09:36.96,0:09:39.12,Default,,0000,0000,0000,,Liệu nó có chạy được không? \NNó không làm việc được à? Cứ như vậy. Dialogue: 0,0:09:39.44,0:09:40.92,Default,,0000,0000,0000,,CA: Chúng ta có thể xem cái này\Nmột chút không ạ? Dialogue: 0,0:09:40.95,0:09:45.49,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì ở đây có một đồ thị điển hình\Ncho một số mặt hàng. Dialogue: 0,0:09:46.49,0:09:50.53,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhìn vào nó, và tôi nói, "Đó chỉ là \Nsự ngẫu nhiên,đi lên và đi xuống Dialogue: 0,0:09:50.55,0:09:53.41,Default,,0000,0000,0000,,có thể có xu hướng tăng nhẹ\Ntrong toàn bộ khoảng thời gian." Dialogue: 0,0:09:53.44,0:09:55.55,Default,,0000,0000,0000,,Ông giao dịch thế nào khi nhìn vào đó. Dialogue: 0,0:09:55.58,0:09:57.90,Default,,0000,0000,0000,,và nhìn thấy thứ gì đó không chỉ\Nlà một sự ngẫu nhiên? Dialogue: 0,0:09:57.92,0:10:01.17,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ngày xưa-- đây là một đồ thị\Nđược sử dụng từ lâu rồi, Dialogue: 0,0:10:01.20,0:10:05.48,Default,,0000,0000,0000,,hàng hóa và tiền tệ\Ncó một xu hướng nhất định. Dialogue: 0,0:10:05.50,0:10:11.56,Default,,0000,0000,0000,,Không nhất thiết là xu hướng \Nnhư ở đây,mà còn là xu hướng theo giai đoạn. Dialogue: 0,0:10:11.58,0:10:15.64,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn đã quyết định, OK,\Ntôi sẽ dự đoán ngày hôm nay, Dialogue: 0,0:10:15.66,0:10:20.63,Default,,0000,0000,0000,,bởi sự dịch chuyển trung bình \Ntrong vòng 20 ngày qua. Dialogue: 0,0:10:20.66,0:10:23.76,Default,,0000,0000,0000,,có thể đó là một dự đoán đúng,\Nvà tôi sẽ kiếm được tiền, Dialogue: 0,0:10:23.79,0:10:29.39,Default,,0000,0000,0000,,Và thực sự, nhiều năm trước\Nhệ thống như thế này có thể hoạt động Dialogue: 0,0:10:29.42,0:10:31.81,Default,,0000,0000,0000,,không chuẩn xác lắm, nhưng nó \Ncó thể hoạt động được. Dialogue: 0,0:10:31.83,0:10:34.34,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể kiếm được tiền, bạn có thể\Nthua lỗ, bạn kiếm được tiền. Dialogue: 0,0:10:34.37,0:10:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đây là giá trị của một năm, Dialogue: 0,0:10:36.59,0:10:40.83,Default,,0000,0000,0000,,và bạn có thể kiếm được tiền\Ntrong giai đoạn này. Dialogue: 0,0:10:41.88,0:10:43.84,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một hệ thống có từ rất lâu rồi. Dialogue: 0,0:10:44.52,0:10:48.05,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vậy ông có thể kiểm nghiệm\Nmột loạt độ dài của các xu hướng trong khoảng thời gian Dialogue: 0,0:10:48.08,0:10:50.51,Default,,0000,0000,0000,,và nhìn thấy có hay không, ví dụ, Dialogue: 0,0:10:50.54,0:10:54.02,Default,,0000,0000,0000,,xu hướng kéo dài 10 ngày hoặc 15 ngày\Nđược dự đoán những gì xảy ra tiếp theo. Dialogue: 0,0:10:54.04,0:11:00.80,Default,,0000,0000,0000,,JS: Chắc chắn rồi, anh có thể thử tất cả\Nnhững thứ đó và xem cái nào hoạt động tốt nhất. Dialogue: 0,0:11:01.52,0:11:04.86,Default,,0000,0000,0000,,Xu hướng kéo theo đã trở nên\Ntuyệt vời vào những năm 60, Dialogue: 0,0:11:04.89,0:11:07.02,Default,,0000,0000,0000,,và khá ổn vào những năm 70. Dialogue: 0,0:11:07.04,0:11:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Đến những năm 80 thì \Nkhông còn được như vậy. Dialogue: 0,0:11:08.94,0:11:11.76,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vì mọi người đều có thể làm được như vậy. Dialogue: 0,0:11:11.78,0:11:14.56,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào để ông luôn dẫn đầu\Ntrong tình huống này? Dialogue: 0,0:11:15.05,0:11:21.18,Default,,0000,0000,0000,,JS: Chúng tôi dẫn đầu \Nbằng cách tìm cách thức tiếp cận khác-- Dialogue: 0,0:11:21.20,0:11:23.94,Default,,0000,0000,0000,,phương pháp tiếp cận ngắn hạn\Nđến một mức nào đó. Dialogue: 0,0:11:25.11,0:11:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Thực ra là thu thập\Nmột lượng dữ liệu lớn-- Dialogue: 0,0:11:28.48,0:11:32.06,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi phải thu thập chúng \Nbằng tay vào những ngày đầu tiên. Dialogue: 0,0:11:32.08,0:11:35.55,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đến Cục Dự trữ liên bang\Nvà sao chép lịch sử lãi suất Dialogue: 0,0:11:35.57,0:11:38.84,Default,,0000,0000,0000,,và những thứ như vậy,\Nbởi vì nó không có trên máy tính. Dialogue: 0,0:11:38.86,0:11:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã lấy được rất nhiều dữ liệu. Dialogue: 0,0:11:40.53,0:11:44.69,Default,,0000,0000,0000,,Và những người cực kì thông minh-\Nđó chính là chìa khóa. Dialogue: 0,0:11:45.46,0:11:49.24,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thực sự không biết cách\Nlàm thế nào để thuê nhân viên làm những giao dịch cơ bản. Dialogue: 0,0:11:49.75,0:11:52.70,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã thuê một vài người- \Nmột số thì kiếm tiền,một số thì không. Dialogue: 0,0:11:52.72,0:11:54.60,Default,,0000,0000,0000,,Làm kinh doanh không thể tránh \Nđược điều này. Dialogue: 0,0:11:54.63,0:11:56.67,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi không biết làm thế nào\Nđể thuê những nhà khoa học Dialogue: 0,0:11:56.69,0:12:00.08,Default,,0000,0000,0000,,vì tôi có một vài thị hiếu riêng\Ntrong ngành này. Dialogue: 0,0:12:00.10,0:12:01.94,Default,,0000,0000,0000,,Đó chính là điều chúng tôi đã làm. Dialogue: 0,0:12:01.97,0:12:05.20,Default,,0000,0000,0000,,Và dẫn dần những mô hình này\Ntrở nên tốt hơn, tốt hơn, Dialogue: 0,0:12:05.22,0:12:06.56,Default,,0000,0000,0000,,tốt hơn và tốt hơn. Dialogue: 0,0:12:06.58,0:12:09.80,Default,,0000,0000,0000,,CA: Ông được tín nhiệm bởi \Nnhững việc gây chú ý khi ở Renaissance. Dialogue: 0,0:12:09.82,0:12:12.42,Default,,0000,0000,0000,,đó là xây dựng nên văn hóa này,\Nnhững con người này, Dialogue: 0,0:12:12.44,0:12:15.59,Default,,0000,0000,0000,,những người không phải thuê \Nbằng súng, những người có thể bị lừa bởi tiền bạc. Dialogue: 0,0:12:15.61,0:12:19.52,Default,,0000,0000,0000,,Mục tiêu của họ\Nlà làm việc với toán học và khoa học. Dialogue: 0,0:12:19.86,0:12:22.26,Default,,0000,0000,0000,,JS: Tôi hy vọng điều đó có thể\Ntrở thành sự thật. Dialogue: 0,0:12:22.28,0:12:25.86,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng vẫn có một số là vì tiền. Dialogue: 0,0:12:25.89,0:12:27.28,Default,,0000,0000,0000,,CA: Họ đã kiếm được rất nhiều tiền. Dialogue: 0,0:12:27.30,0:12:29.84,Default,,0000,0000,0000,,JS: Tôi không thể nói rằng\Nkhông có ai đến làm là vì tiền. Dialogue: 0,0:12:29.86,0:12:32.12,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ rất nhiều người \Nđến làm là vì tiền. Dialogue: 0,0:12:32.14,0:12:34.16,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng họ cũng nghĩ nó thú vị. Dialogue: 0,0:12:34.19,0:12:36.68,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vậy "máy học" có vai trò gì\Ntrong tất cả việc này? Dialogue: 0,0:12:36.70,0:12:39.76,Default,,0000,0000,0000,,JS: Theo một cách nào đó,\Nđiều chúng tôi làm chính là "máy học". Dialogue: 0,0:12:40.88,0:12:47.17,Default,,0000,0000,0000,,Bạn xem xét rất nhiều dữ liệu, và bạn \Nthử mô phỏng theo các chương trình khác nhau, Dialogue: 0,0:12:47.19,0:12:49.38,Default,,0000,0000,0000,,đến khi dữ liệu đó trở nên chuẩn xác hơn. Dialogue: 0,0:12:49.40,0:12:53.17,Default,,0000,0000,0000,,Không cần thiết phải xem xét chúng lại\Nnhư cách chúng ta thường làm. Dialogue: 0,0:12:53.19,0:12:55.50,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nó có hiệu quả. Dialogue: 0,0:12:56.15,0:13:00.21,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vậy những chương trình dự đoán\Nkhác nhau này có thể khá thoải mái và bất ngờ. Dialogue: 0,0:13:00.23,0:13:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Ý tôi là, chúng ta đang xem xét \Nmọi thứ phải không? Dialogue: 0,0:13:02.17,0:13:05.49,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta xem thời tiết,\Nđộ dài của những bộ váy, quan điểm chính trị. Dialogue: 0,0:13:05.51,0:13:08.35,Default,,0000,0000,0000,,JS: Đúng vậy, độ dài của những bộ váy\Nlà điều chúng tôi chưa thử làm. Dialogue: 0,0:13:08.37,0:13:10.43,Default,,0000,0000,0000,,CA: Những thứ như thế nào? Dialogue: 0,0:13:10.45,0:13:11.61,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ, tất cả mọi thứ, Dialogue: 0,0:13:11.64,0:13:14.90,Default,,0000,0000,0000,,Những thứ như lúa mạch cho cối xay \Nngoại trừ chiều dài của đường viền. Dialogue: 0,0:13:16.85,0:13:19.15,Default,,0000,0000,0000,,Thời tiết, báo cáo hàng năm, Dialogue: 0,0:13:19.18,0:13:23.91,Default,,0000,0000,0000,,báo cáo quý, dữ liệu lịch sử của chúng, \Ncác cuốn sách, bạn đặt tên cho nó. Dialogue: 0,0:13:23.93,0:13:25.08,Default,,0000,0000,0000,,Bất kể thứ gì. Dialogue: 0,0:13:25.11,0:13:27.73,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi lấy hàng Terabytes dữ liệu\Nmột ngày. Dialogue: 0,0:13:27.75,0:13:31.88,Default,,0000,0000,0000,,Và dự trữ nó và masage nó\Nvà khiến cho nó sẵn sàng để phân tích. Dialogue: 0,0:13:33.45,0:13:34.83,Default,,0000,0000,0000,,Anh đang tìm kiếm điều khác thường. Dialogue: 0,0:13:34.85,0:13:37.80,Default,,0000,0000,0000,,Anh tìm kiếm - như anh vừa nói, Dialogue: 0,0:13:37.83,0:13:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Giả thuyết thị trường hiệu quả \Nlà không chính xác, Dialogue: 0,0:13:40.30,0:13:43.77,Default,,0000,0000,0000,,CA: Nhưng một điều khác thường bất kì\Ncó thể chỉ là một sự ngẫu nhiên. Dialogue: 0,0:13:43.80,0:13:47.45,Default,,0000,0000,0000,,Vậy, điều bí mật ở đây là chỉ nhìn vào\Nnhững điều khác thường, Dialogue: 0,0:13:47.48,0:13:48.81,Default,,0000,0000,0000,,và nhìn xem khi nào thì chúng kết hợp với nhau? Dialogue: 0,0:13:49.24,0:13:52.45,Default,,0000,0000,0000,,JS: Bất kì một sự khác thường nào\Nđều có thể chỉ là ngẫu nhiên; Dialogue: 0,0:13:52.48,0:13:55.51,Default,,0000,0000,0000,,tuy nhiên, nếu bạn nhìn đủ lượng dữ liệu \Nanh có thể nói rằng không phải như vậy. Dialogue: 0,0:13:55.54,0:14:00.49,Default,,0000,0000,0000,,Anh có thể nhìn ra điều khác thường\Nkéo dài trong một thời gian vừa đủ-- Dialogue: 0,0:14:00.51,0:14:05.49,Default,,0000,0000,0000,,khả năng là một sự ngẫu nhiên không cao. Dialogue: 0,0:14:05.51,0:14:10.37,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng một lúc sau chúng có thể mờ dần; những điều khác thường có thể biến mất.\N Dialogue: 0,0:14:10.39,0:14:12.81,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy anh phải luôn đặt việc kinh doanh\Nlên hàng đầu. Dialogue: 0,0:14:12.84,0:14:15.51,Default,,0000,0000,0000,,CA: Rất nhiều người trông chờ vào\Nnhững quỹ đầu tư công nghiệp hiện nay Dialogue: 0,0:14:15.53,0:14:19.93,Default,,0000,0000,0000,,và khá là sốc về chúng, Dialogue: 0,0:14:19.96,0:14:22.13,Default,,0000,0000,0000,,bởi lợi nhuận có thể kiếm ra từ đó, Dialogue: 0,0:14:22.15,0:14:24.40,Default,,0000,0000,0000,,và bởi bao nhiêu tài năng \Nđang tiếp cận chúng. Dialogue: 0,0:14:25.52,0:14:29.53,Default,,0000,0000,0000,,Anh đã bao giờ từng nghi ngại\Nvề nền công nghiệp đó, Dialogue: 0,0:14:29.55,0:14:31.97,Default,,0000,0000,0000,,và có thể là ngành tài chính \Ncông nghiệp nói chung chưa? Dialogue: 0,0:14:31.99,0:14:34.70,Default,,0000,0000,0000,,Đại loại như đang trên một con tàu đang chạy-- Dialogue: 0,0:14:34.72,0:14:38.75,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không biết nữa--\Nđang giúp gia tăng sự bất bình đẳng? Dialogue: 0,0:14:38.77,0:14:42.60,Default,,0000,0000,0000,,Anh đấu tranh thế nào cho những gì đang xảy ra với nền công nghiệp quỹ đầu tư? Dialogue: 0,0:14:42.63,0:14:45.24,Default,,0000,0000,0000,,JS: tôi nghĩ rằng trong 3\Nhay 4 năm trước, Dialogue: 0,0:14:45.26,0:14:47.36,Default,,0000,0000,0000,,quỹ đầu tư chưa thực sự làm tốt lắm. Dialogue: 0,0:14:47.39,0:14:48.79,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đã làm nên điều kì diệu, Dialogue: 0,0:14:48.81,0:14:52.81,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tổng thể nền công nghiệp \Nquỹ đầu tư chưa thực sự tuyệt vời lắm. Dialogue: 0,0:14:52.84,0:14:57.74,Default,,0000,0000,0000,,Thị trường chứng khoán đang phát triển\Nlớn mạnh như mọi người đã biết, Dialogue: 0,0:14:57.76,0:15:01.21,Default,,0000,0000,0000,,và tỷ lệ giá thu về cũng tăng. Dialogue: 0,0:15:01.23,0:15:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy lợi nhuận khổng lồ \Ncuối cùng cũng được tạo ra-- Dialogue: 0,0:15:04.32,0:15:07.67,Default,,0000,0000,0000,,xem nào, 5 hay 6 năm nữa--\Nsẽ không còn được tạo ra bởi quỹ đầu tư. Dialogue: 0,0:15:08.46,0:15:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Mọi người sẽ hỏi tôi rằng,\N" Quỹ đầu tư là gì?" Dialogue: 0,0:15:11.70,0:15:13.96,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi sẽ nói rằng, " 1 và 20." Dialogue: 0,0:15:13.99,0:15:17.55,Default,,0000,0000,0000,,Nghĩa là-- bây giờ là 2 và 20-- Dialogue: 0,0:15:17.58,0:15:20.93,Default,,0000,0000,0000,,2% phí cố định\Nvà 20% lợi nhuận. Dialogue: 0,0:15:20.95,0:15:23.31,Default,,0000,0000,0000,,Quỹ đầu tư là tất cả\Nnhiều loại khác nhau. Dialogue: 0,0:15:23.33,0:15:26.57,Default,,0000,0000,0000,,CA: Có tin đồn là bạn phải trả\Nphí cao hơn như vậy một chút. Dialogue: 0,0:15:27.34,0:15:30.42,Default,,0000,0000,0000,,JS: Chúng tôi tính phí cao nhất\Nthế giới trong một thời điểm. Dialogue: 0,0:15:30.44,0:15:33.67,Default,,0000,0000,0000,,5 và 44, là mức phí của chúng tôi. Dialogue: 0,0:15:33.69,0:15:35.09,Default,,0000,0000,0000,,CA: 5 và 44. Dialogue: 0,0:15:35.12,0:15:38.35,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là 5% cố định,\N44% lợi nhuận. Dialogue: 0,0:15:38.37,0:15:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Ông vẫn khiến nhà đầu tư\Nđầu tư một lượng tiền lớn. Dialogue: 0,0:15:41.18,0:15:42.63,Default,,0000,0000,0000,,JS: Chúng tôi mang lại lợi nhuận cao,\Nvâng đúng vậy. Dialogue: 0,0:15:42.66,0:15:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Mọi người đều giận điên lên:\N"Sao ông có thể tính phí cao như vậy?" Dialogue: 0,0:15:45.68,0:15:47.31,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nói, " Ok, vậy anh có thể rút lui." Dialogue: 0,0:15:47.33,0:15:50.15,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng "Làm thế nào để tôi nhận được \Nnhiều hơn?" mọi người đều vậy. Dialogue: 0,0:15:50.17,0:15:51.68,Default,,0000,0000,0000,,(Cười lớn) Dialogue: 0,0:15:51.70,0:15:54.14,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tại một thời điểm nhất định,\Ntôi nghĩ là tôi đã nói rồi, Dialogue: 0,0:15:54.17,0:15:59.34,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi mua lại tất cả khoản đầu tư\Nvì đó là năng lực của quỹ. Dialogue: 0,0:15:59.36,0:16:02.07,Default,,0000,0000,0000,,CA: Nhưng chúng ta có nên lo lăng\Nvề ngành công nghiệp quỹ đầu tư Dialogue: 0,0:16:02.09,0:16:07.53,Default,,0000,0000,0000,,thu hút quá nhiều những nhà toán học\Nđại tài trên thế giới và nhiều tài năng khác Dialogue: 0,0:16:07.56,0:16:10.79,Default,,0000,0000,0000,,để làm việc này, và ngược lại \Nvới những vấn đề khác trên thế giới? Dialogue: 0,0:16:10.82,0:16:12.75,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ, không phải mỗi toán học thôi đâu. Dialogue: 0,0:16:12.77,0:16:15.45,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thuê cả nhà thiên văn học,\Nvật lí học và những thứ kiểu như vậy. Dialogue: 0,0:16:15.83,0:16:18.26,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không nghĩ rằng chúng tôi\Nnên lo lắng quá về điều này. Dialogue: 0,0:16:18.29,0:16:21.43,Default,,0000,0000,0000,,Đây vẫn chỉ là một nền công nghiệp\Ncó quy mô khá nhỏ. Dialogue: 0,0:16:21.45,0:16:27.45,Default,,0000,0000,0000,,Và thật ra, mang khoa học\Nvào lĩnh vực đầu tư Dialogue: 0,0:16:27.48,0:16:29.63,Default,,0000,0000,0000,,là đang cải thiện lĩnh vực đó. Dialogue: 0,0:16:29.66,0:16:33.73,Default,,0000,0000,0000,,Nó làm giảm thiểu sự biến động,\Ngia tăng tính thanh khoản. Dialogue: 0,0:16:33.75,0:16:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Sự lan rộng còn hạn hẹp bởi vì\Nmọi người đang giao dịch những thứ như vậy. Dialogue: 0,0:16:36.96,0:16:42.04,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không quá lo lắng về việc Einstein \Nsẽ đi tới và bắt đầu đầu tư. Dialogue: 0,0:16:42.48,0:16:46.64,Default,,0000,0000,0000,,CA: Ông đang thực sự đầu tư, mặc dù, Dialogue: 0,0:16:46.67,0:16:50.40,Default,,0000,0000,0000,,ở phía bên kia của chuỗi cung ứng-- Dialogue: 0,0:16:50.42,0:16:54.53,Default,,0000,0000,0000,,thật ra là ông đang thúc đẩy\Ntoán học trên toàn nước Mỹ. Dialogue: 0,0:16:54.55,0:16:56.42,Default,,0000,0000,0000,,Đây là vợ của ông, bà Marilyn. Dialogue: 0,0:16:56.44,0:17:01.20,Default,,0000,0000,0000,,Hai ông bà đang làm công tác từ thiện. Dialogue: 0,0:17:01.22,0:17:02.38,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nói cho tôi về công việc này đi ạ. Dialogue: 0,0:17:02.41,0:17:06.06,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ, Marilyn bắt đầu-- Dialogue: 0,0:17:06.08,0:17:09.53,Default,,0000,0000,0000,,bà ấy đang kia kìa,\Nbà vợ xinh đẹp của tôi-- Dialogue: 0,0:17:09.55,0:17:12.52,Default,,0000,0000,0000,,bà ấy bắt đầu xây dựng quỹ từ thiện\Ntừ khoảng 20 năm trước. Dialogue: 0,0:17:12.55,0:17:13.70,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ là vào năm 1994. Dialogue: 0,0:17:13.72,0:17:15.82,Default,,0000,0000,0000,,Tôi cho là vào năm 1993 nhưng bà ấy\Nnói là năm 1994, Dialogue: 0,0:17:15.84,0:17:18.41,Default,,0000,0000,0000,,một trong hai năm đó thôi. Dialogue: 0,0:17:18.44,0:17:20.57,Default,,0000,0000,0000,,(Cười lớn) Dialogue: 0,0:17:20.60,0:17:27.32,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi bắt đầu xây dựng quỹ,\Nđơn giản là để đưa cho tổ chức từ thiện. Dialogue: 0,0:17:28.35,0:17:30.85,Default,,0000,0000,0000,,Bà ấy giữ lại những cuốn sách, và cứ như vậy. Dialogue: 0,0:17:30.88,0:17:37.59,Default,,0000,0000,0000,,Lúc đó chúng tôi không nghĩ gì nhiều\Nnhưng dần dần có một khả năng xuất hiện Dialogue: 0,0:17:37.62,0:17:43.12,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là tập trung vào toán học và\Nkhoa học, tập trung vào nghiên cứu cơ bản nhất. Dialogue: 0,0:17:43.57,0:17:46.34,Default,,0000,0000,0000,,Và đó chính là việc chúng tôi đã làm. Dialogue: 0,0:17:46.36,0:17:52.72,Default,,0000,0000,0000,,Khoảng 6 năm trước, tôi rời \NRenaissance và làm việc cho quỹ. Dialogue: 0,0:17:52.74,0:17:54.32,Default,,0000,0000,0000,,Đó là điều chúng tôi làm. Dialogue: 0,0:17:54.34,0:17:57.25,Default,,0000,0000,0000,,CA: Và Toán học đối với nước Mỹ\Nchỉ đơn thuần là đào tạo Dialogue: 0,0:17:57.27,0:17:59.91,Default,,0000,0000,0000,,những giáo viên dạy toán \Ntrên khắp cả nước, Dialogue: 0,0:17:59.93,0:18:03.74,Default,,0000,0000,0000,,cho họ có thêm thu nhập,\Ncho họ sự ủng hộ và dạy dỗ. Dialogue: 0,0:18:03.76,0:18:06.81,Default,,0000,0000,0000,,Và người ta đang thực sự cố gắng\Nđể làm cho nó có hiệu quả hơn Dialogue: 0,0:18:06.84,0:18:09.44,Default,,0000,0000,0000,,và biến chúng thành\Nlời kêu gọi để giáo viên có thể mong chờ Dialogue: 0,0:18:09.46,0:18:14.25,Default,,0000,0000,0000,,JS: Vâng--thay vì loại bỏ\Nnhững giáo viên tồi, Dialogue: 0,0:18:14.27,0:18:19.13,Default,,0000,0000,0000,,trong đó có vấn đề về đạo đức\Nthông qua tổ chức giáo dục,\N Dialogue: 0,0:18:19.15,0:18:21.59,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt là trong toán học\Nvà khoa học, Dialogue: 0,0:18:21.62,0:18:27.75,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta tập trung vào việc tán dương \Nnhững giáo viên tốt, trao cho họ chức vị. Dialogue: 0,0:18:27.77,0:18:30.70,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, chúng ta trả thêm thu nhập cho họ\N15,000 đô một năm. Dialogue: 0,0:18:30.72,0:18:35.19,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta có 800 giáo viên dạy toán \Nvà khoa học ở New York \Ntại các trường công Dialogue: 0,0:18:35.22,0:18:37.03,Default,,0000,0000,0000,,như là một phần thiết yếu. Dialogue: 0,0:18:37.05,0:18:40.74,Default,,0000,0000,0000,,Họ có một tinh thần tuyệt với. Dialogue: 0,0:18:40.76,0:18:43.27,Default,,0000,0000,0000,,Họ làm việc trong lĩnh vực này. Dialogue: 0,0:18:43.29,0:18:46.19,Default,,0000,0000,0000,,Năm sau, sẽ có 1,000\Nvà sẽ là 10% Dialogue: 0,0:18:46.21,0:18:49.76,Default,,0000,0000,0000,,giáo viên toán và khoa học\Nở New York tại các trường công. Dialogue: 0,0:18:49.78,0:18:55.69,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay). Dialogue: 0,0:18:55.71,0:18:59.12,Default,,0000,0000,0000,,CA: Jim, đây là một dự án tự thiện khác \Nmà ông đang ủng hộ: Dialogue: 0,0:18:59.14,0:19:01.54,Default,,0000,0000,0000,,Tìm kiếm những giá trị cốt lõi\Ntrong cuộc sống, tôi nghĩ vậy. Dialogue: 0,0:19:01.56,0:19:03.01,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang tìm kiếm điều gì ở đây? Dialogue: 0,0:19:03.54,0:19:05.42,Default,,0000,0000,0000,,JS:Ồ, tôi sẽ giữ điều đó đến giây phút cuối cùng. Dialogue: 0,0:19:05.44,0:19:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi sẽ nói với anh\Nanh đang nhìn vào thứ gì. Dialogue: 0,0:19:07.63,0:19:10.68,Default,,0000,0000,0000,,Nguồn gốc của cuộc sống\Nlà một câu hỏi hay. Dialogue: 0,0:19:10.71,0:19:12.24,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào chúng ta có thể\Nđạt đến mức này? Dialogue: 0,0:19:13.17,0:19:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Ồ, có hai câu hỏi như thế này: Dialogue: 0,0:19:14.96,0:19:20.83,Default,,0000,0000,0000,,Một, từ địa chất học đến sinh học\Nlà theo con đường nào-- Dialogue: 0,0:19:20.86,0:19:22.24,Default,,0000,0000,0000,,làm thế nào chúng ta đến đây? Dialogue: 0,0:19:22.26,0:19:24.63,Default,,0000,0000,0000,,Và một câu hỏi nữa,\NChúng ta bắt đầu với cái gì? Dialogue: 0,0:19:24.65,0:19:27.75,Default,,0000,0000,0000,,Nếu có, chúng ta làm việc với thứ gì\Ntrên con đường này? Dialogue: 0,0:19:27.78,0:19:30.84,Default,,0000,0000,0000,,Đây là hai câu hỏi thực sự\Nthực sự rất thú vị. Dialogue: 0,0:19:31.77,0:19:37.61,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi đầu tiên là một con đường \Nquanh co để đi từ địa chất tới RNA ( một phân tử polyme tương tự như DNA) Dialogue: 0,0:19:37.63,0:19:39.89,Default,,0000,0000,0000,,hoặc cái gì đó tương tự như vậy--\Nlàm sao chúng hoạt động được? Dialogue: 0,0:19:39.91,0:19:42.30,Default,,0000,0000,0000,,Và câu hỏi còn lại,\NChúng ta phải làm gì với chúng? Dialogue: 0,0:19:42.32,0:19:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều hơn chúng ta nghĩ đấy. Dialogue: 0,0:19:44.12,0:19:48.96,Default,,0000,0000,0000,,Vậy những gì chúng ta thấy ở đây \Nlà một ngôi sao đang hình thành. Dialogue: 0,0:19:49.84,0:19:53.26,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, hàng năm trong dải ngân hà \NMilky Way, có 100 tỷ ngôi sao, Dialogue: 0,0:19:53.28,0:19:55.78,Default,,0000,0000,0000,,có 2 ngôi sao mới được tạo ra. Dialogue: 0,0:19:55.80,0:19:58.27,Default,,0000,0000,0000,,Đừng hỏi tôi làm thế nào,\Nnhưng chúng được tạo ra. Dialogue: 0,0:19:58.30,0:20:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Phải mất hàng triệu năm \Nđể hình thành trọn vẹn. Dialogue: 0,0:20:02.13,0:20:04.31,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, trong một trạng thái ổn định, Dialogue: 0,0:20:04.33,0:20:08.18,Default,,0000,0000,0000,,có khoảng 2 triệu ngôi sao\Nđang hình thành bất kì lúc nào. Dialogue: 0,0:20:08.20,0:20:11.66,Default,,0000,0000,0000,,Có một cái ở đâu đó\Ncũng đang trong giai đoạn nguội dần này Dialogue: 0,0:20:12.07,0:20:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Và xung quanh nó\Nlà một vòng tròn, Dialogue: 0,0:20:15.03,0:20:16.52,Default,,0000,0000,0000,,có bụi và một số thứ khác nữa. Dialogue: 0,0:20:17.48,0:20:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Và nó có thể sẽ hình thành hệ Mặt trời,\Nhoặc bất kì thứ gì khác. Dialogue: 0,0:20:20.53,0:20:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng vấn đề là-- Dialogue: 0,0:20:22.73,0:20:29.07,Default,,0000,0000,0000,,trong đám bụi xung quanh \Nngôi sao mới hình thành này Dialogue: 0,0:20:29.10,0:20:35.13,Default,,0000,0000,0000,,đã tìm ra, hiện nay,\Nlượng phân tử hữu cơ đáng kể. Dialogue: 0,0:20:35.96,0:20:42.10,Default,,0000,0000,0000,,Các phân tử này không những\Nlà mêtan,foócmanđêhít, xianít Dialogue: 0,0:20:42.12,0:20:48.64,Default,,0000,0000,0000,,chúng là những khối xây dựng--\Nnhững hạt giống, sau này sẽ là sự sống. Dialogue: 0,0:20:49.14,0:20:51.83,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, chúng có thể là ví dụ điển hình. Dialogue: 0,0:20:52.40,0:20:59.33,Default,,0000,0000,0000,,Điển hình như các hành tình \Nxung quanh vũ trụ Dialogue: 0,0:20:59.35,0:21:02.96,Default,,0000,0000,0000,,bắt đầu từ một vài\Nnhững khối xây dựng cơ bản này. Dialogue: 0,0:21:03.83,0:21:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nghĩa là \Nsự sống sẽ tồn tại ở khắp nơi? Dialogue: 0,0:21:06.57,0:21:07.93,Default,,0000,0000,0000,,Có thể lắm chứ. Dialogue: 0,0:21:07.96,0:21:12.08,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đó là câu hỏi\Ncủa con đường này quanh co ra làm sao Dialogue: 0,0:21:12.11,0:21:16.50,Default,,0000,0000,0000,,từ những sự bắt đầu lỏng lẻo,\Nnhững hạt giống này, bằng tất cả mọi cách để tồn tại. Dialogue: 0,0:21:16.53,0:21:21.72,Default,,0000,0000,0000,,Và hầu hết các hạt giống này\Nsẽ rơi vào những hành tinh bị bỏ hoang. Dialogue: 0,0:21:21.74,0:21:23.15,Default,,0000,0000,0000,,CA: Vậy đối với ông, cá nhân mà nói, Dialogue: 0,0:21:23.18,0:21:25.90,Default,,0000,0000,0000,,tìm ra câu trả lời cho câu hỏi \Nchúng ta đến từ đâu, Dialogue: 0,0:21:25.92,0:21:29.58,Default,,0000,0000,0000,,mọi chuyện xảy ra như thế nào,\Nlà những thứ mà ông rất muốn xem. Dialogue: 0,0:21:29.60,0:21:31.39,Default,,0000,0000,0000,,JS: Tôi rất muốn xem chúng. Dialogue: 0,0:21:31.41,0:21:32.90,Default,,0000,0000,0000,,Và muốn được biết-- Dialogue: 0,0:21:32.93,0:21:38.10,Default,,0000,0000,0000,,nếu con đường này đủ quanh co,\Nvà không chắc sẽ xảy ra, Dialogue: 0,0:21:38.12,0:21:42.88,Default,,0000,0000,0000,,rằng bất kể bạn bắt đầu từ đâu,\Nchúng ta đều đặc biệt. Dialogue: 0,0:21:43.34,0:21:44.49,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng mặt khác, Dialogue: 0,0:21:44.51,0:21:47.99,Default,,0000,0000,0000,,đưa tất cả đám bụi hữu cơ này\Nvào không gian, Dialogue: 0,0:21:48.01,0:21:51.80,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều\Nnhững người bạn ở ngoài kia. Dialogue: 0,0:21:52.95,0:21:54.11,Default,,0000,0000,0000,,Thật tốt khi biết điều đó. Dialogue: 0,0:21:54.13,0:21:57.61,Default,,0000,0000,0000,,CA: Jim, mấy năm trước, tôi có cơ hội \Nđược nói chuyện với Elon Musk, Dialogue: 0,0:21:57.64,0:22:00.47,Default,,0000,0000,0000,,và tôi đã hỏi về bí mật thành công của ông ấy, Dialogue: 0,0:22:00.50,0:22:04.19,Default,,0000,0000,0000,,ông nói rằng do đã học một khóa vật lí\Nmột cách nghiêm túc. Dialogue: 0,0:22:04.70,0:22:08.70,Default,,0000,0000,0000,,Như ông nói thì ông đã học toán học\Nmột cách nghiêm túc, Dialogue: 0,0:22:08.72,0:22:11.73,Default,,0000,0000,0000,,với cả cuộc đời mình. Dialogue: 0,0:22:12.12,0:22:16.69,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó đã cho ông một khối tài sản lớn,\Ncho phép ông đầu tư Dialogue: 0,0:22:16.71,0:22:21.21,Default,,0000,0000,0000,,vào tương lai của hàng nghìn, hàng nghìn \Ntrẻ em trên khắp nước Mỹ và những nơi khác Dialogue: 0,0:22:21.57,0:22:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Khoa học có thực sự làm được điều đó? Dialogue: 0,0:22:24.45,0:22:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Toán học có thực sự làm được? Dialogue: 0,0:22:27.24,0:22:31.62,Default,,0000,0000,0000,,JS: Ồ, toán học thực sự làm được.\NToán học thực sự có thể. Dialogue: 0,0:22:31.64,0:22:32.84,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cũng thú vị đấy chứ. Dialogue: 0,0:22:32.86,0:22:37.81,Default,,0000,0000,0000,,Làm việc với Marilyn và mang nó đi \Nkhắp nơi rất thú vị. Dialogue: 0,0:22:37.83,0:22:40.77,Default,,0000,0000,0000,,CA: Thật sự điều này-\Nmột suy nghĩ mang lại cảm hứng cho tôi, Dialogue: 0,0:22:40.79,0:22:44.80,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc học tập một cách nghiêm túc,\Nchúng ta có thể làm được rất nhiều việc. Dialogue: 0,0:22:44.82,0:22:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Cám ơn cuộc sống kì diệu của ông,\Nvà cám ơn ông đã đến với TED hôm nay. Dialogue: 0,0:22:47.87,0:22:48.62,Default,,0000,0000,0000,,Cám ơn. Dialogue: 0,0:22:48.65,0:22:49.75,Default,,0000,0000,0000,,Jim Simons ! Dialogue: 0,0:22:49.81,0:22:54.19,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)