WEBVTT

00:00:00.817 --> 00:00:03.651
Chris Anderson: Ông có một điều gì đó
của một thần đồng toán học .

00:00:03.675 --> 00:00:06.739
Ngài đã dạy ở Harvard 
và MIT khi còn rất trẻ.

00:00:06.763 --> 00:00:08.953
Và sau đó NSA liên hệ với ông

00:00:09.464 --> 00:00:10.668
Chuyện đó là như thế nào?

NOTE Paragraph

00:00:11.207 --> 00:00:15.130
Jim Simons: à NSA - đó là Hội đồng an ninh quốc gia

00:00:15.154 --> 00:00:17.123
họ không thực sự liên hệ với tôi.

00:00:17.465 --> 00:00:21.939
Họ có một hoạt động ở Princeton,
nơi họ thuê các nhà toán học

00:00:21.963 --> 00:00:24.905
để giải các mật mã
và những thứ như vậy

00:00:25.294 --> 00:00:26.966
Và tôi biết về hoạt động này.

00:00:27.315 --> 00:00:29.495
Và họ có một chính sách rất tốt,

00:00:29.519 --> 00:00:33.369
vì bạn có thể có một nửa thời gian
làm toán học của riêng bạn,

00:00:33.393 --> 00:00:36.877
và ít nhất nửa thời gian còn lại
làm công việc của họ.

00:00:37.559 --> 00:00:39.033
Và họ trả thù lao khá lắm.

00:00:39.057 --> 00:00:42.108
Vì vậy thật là khó cưỡng lại điều này.

00:00:42.132 --> 00:00:44.044
Vì vậy, tôi đã tới đó.

NOTE Paragraph

00:00:44.068 --> 00:00:45.406
CA: Ông từng là một người giải mật mã.

NOTE Paragraph

00:00:45.430 --> 00:00:46.596
JS: Đúng vậy, tôi đã từng.

NOTE Paragraph

00:00:46.620 --> 00:00:47.777
CA: Cho đến khi ông bị sa thải.

NOTE Paragraph

00:00:47.801 --> 00:00:49.384
JS: Ồ vâng, tôi bị sa thải. Đúng vậy.

NOTE Paragraph

00:00:49.408 --> 00:00:50.653
CA: Sao lại như vậy?

NOTE Paragraph

00:00:51.280 --> 00:00:52.613
JS: Sao lại như vậy ấy hả?

00:00:53.611 --> 00:00:58.567
Tôi bị sa thải, bởi vì,
à,lúc đó đang có chiến tranh ở Việt Nam,

00:00:58.591 --> 00:01:04.329
ông chủ của các ông chủ trong tổ chức 
cũng là một người hâm mộ chiến tranh

00:01:04.353 --> 00:01:08.748
đã viết một bài báo trên tờ New York Times,
một câu chuyện trên trang bìa,

00:01:08.772 --> 00:01:10.542
về việc làm thể nào để chiến thắng ở Việt Nam.

00:01:10.566 --> 00:01:13.695
Và tôi thì không thích chiến tranh,
tôi nghĩ nó thật ngu xuẩn.

00:01:13.719 --> 00:01:16.384
Và tôi đã viết một lá thư cho tờ Times,
tờ báo mà họ đã xuất bản,

00:01:16.408 --> 00:01:20.422
nói rằng không phải tất cả mọi người
làm việc cho Maxwell Taylor,

00:01:20.446 --> 00:01:25.132
nếu ai đó nhớ cái tên này,
đồng ý với quan điểm của ông ta.

00:01:25.553 --> 00:01:27.211
Và tôi đã đưa ra quan điểm cá nhân...

NOTE Paragraph

00:01:27.235 --> 00:01:29.399
CA: À, vâng. Tôi có thể thấy điều này có thể

NOTE Paragraph

00:01:29.423 --> 00:01:31.978
JS:...khác với những gì General Taylor nói.

00:01:32.002 --> 00:01:33.908
Nhưng đến cuối cùng,không ai nói gì cả.

00:01:33.932 --> 00:01:37.633
Nhưng sau đó, lúc đó tôi đang 29 tuổi,
có một người đến gần,

00:01:37.657 --> 00:01:40.745
và nói rằng cậu ấy là phóng viên
của tạp chí Newsweek

00:01:40.769 --> 00:01:46.136
và cậu ấy muốn phỏng vấn tôi
và hỏi tôi đang làm gì với quan điểm đó.

00:01:46.160 --> 00:01:50.059
Và tôi đã nói với cậu ấy,"tôi hầu như đang
giải quyết các bài toán của mình,

00:01:50.083 --> 00:01:53.456
và khi chiến tranh kết thúc,
tôi gần như sẽ làm việc cho họ."

00:01:54.123 --> 00:01:56.948
tôi đã làm một việc thông minh nhất
từ trước đến giờ vào ngày hôm đó

00:01:56.972 --> 00:02:01.129
Tôi nói với ông chủ của tôi rằng
tôi đã có một cuộc phỏng vấn.

00:02:01.153 --> 00:02:02.612
Và ông ấy nói, " Cậu đã nói gì?"

00:02:02.636 --> 00:02:04.102
Và tôi kể lại cho ông ấy nghe.

00:02:04.126 --> 00:02:06.441
Và sau đó ông ấy nói,
"Tôi phải gọi điện cho Taylor."

00:02:06.465 --> 00:02:08.842
Ông ấy đã gọi cho Taylor, mất 10 phút.

00:02:08.866 --> 00:02:11.128
Tôi bị sa thải 5 phút sau đó.

NOTE Paragraph

00:02:11.590 --> 00:02:12.812
CA: Vâng.

NOTE Paragraph

00:02:12.836 --> 00:02:13.987
JS: Nhưng điều này không tệ đâu.

NOTE Paragraph

00:02:14.011 --> 00:02:16.504
CA: Nó không tệ,
bởi vì ông đã tới Stony Brook,

00:02:16.528 --> 00:02:19.661
và tiếp tục công việc toán học của mình.

00:02:19.685 --> 00:02:22.137
Ông bắt đầu làm việc 
với người đàn ông này.

00:02:22.161 --> 00:02:23.325
Đó là ai vậy?

NOTE Paragraph

00:02:24.352 --> 00:02:25.764
JS: À, đó là [ Shiing- Shen] Chern.

00:02:25.788 --> 00:02:28.892
Chern là một trong những nhà toán học
giỏi nhất trong thế kỉ.

00:02:28.916 --> 00:02:34.149
Tôi biết ông ấy 
khi còn là thạc sĩ ở Berkeley.

00:02:34.173 --> 00:02:36.044
Và tôi có một vài ý tưởng,

00:02:36.068 --> 00:02:38.515
tôi mang chúng đến cho ông ấy
và ông ấy thích chúng.

00:02:38.539 --> 00:02:45.165
chúng tôi đã làm công việc này cùng nhau
mà bạn có thể xem ở trên đây.

00:02:45.189 --> 00:02:46.339
Chính là nó.

NOTE Paragraph

00:02:47.198 --> 00:02:50.804
CA: Các ông đã công bố công trình vĩ đại nhất
cùng với nhau.

00:02:50.828 --> 00:02:54.066
Ông có thể giải thích công việc như thế nào 
được không ạ?

NOTE Paragraph

00:02:55.028 --> 00:02:56.186
JS: Không được.

NOTE Paragraph

00:02:56.210 --> 00:02:58.484
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:02:58.966 --> 00:03:01.030
JS: Ý tôi là, tôi có thể giải thích
cho một ai đó.

NOTE Paragraph

00:03:01.054 --> 00:03:03.129
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:03:03.153 --> 00:03:05.017
CA: Vậy giải thích cái này thì sao ạ?

NOTE Paragraph

00:03:05.041 --> 00:03:07.770
JS: Không nhiều đâu.
Không nhiều người đâu.

NOTE Paragraph

00:03:09.144 --> 00:03:11.958
CA: Tôi nghĩ rằng ông có thể cho tôi biết
ta có thể làm gì với mặt cầu này,

00:03:11.982 --> 00:03:13.844
hãy bắt đầu từ đây.

NOTE Paragraph

00:03:13.868 --> 00:03:17.468
JS: Ồ, đúng như vậy
nhưng tôi sẽ không nói về công việc đó đâu

00:03:17.492 --> 00:03:20.692
Nó có một vài điều để làm cùng,
nhưng trước khi chúng tôi làm được

00:03:20.716 --> 00:03:24.256
Đó thực sự là toán học.

00:03:24.280 --> 00:03:26.772
Tôi đã rất hạnh phúc khi thực hiện nó, 
Chern cũng vậy.

00:03:27.910 --> 00:03:32.086
Nó thậm chí bắt đầu với một vài tập con
mà bây giờ đã mở rộng hơn.

00:03:32.638 --> 00:03:37.932
Nhưng, thú vị hơn,
điều này xảy ra khi áp dụng vào Vật lí,

00:03:37.956 --> 00:03:42.251
về những điều chúng ta không biết--
ít nhất là tôi không biết gì về vật lí,

00:03:42.275 --> 00:03:44.557
và tôi không nghĩ rằng Chern
biết nhiều hơn tôi là mấy.

00:03:44.581 --> 00:03:48.544
Và trong khoảng 10 năm 
sau khi công trình được công bố,

00:03:48.568 --> 00:03:53.048
một người tên là Ed Witten ở Princeton
bắt đầu áp dụng nó vào lí thuyết dây

00:03:53.072 --> 00:03:57.924
và những người ở Nga bắt đầu áp dụng nó
vào một thứ tên là" chất rắn."

00:03:57.948 --> 00:04:02.841
Ngày nay, những thứ đó được gọi là 
định luật Chern-Simons bất biến

00:04:02.865 --> 00:04:04.730
đã được áp dụng rất nhiều trong vật lí.

00:04:04.754 --> 00:04:05.928
Và điều đó thật kì diệu.

00:04:05.952 --> 00:04:07.317
Chúng tôi không biết gì về Vật lí.

00:04:07.714 --> 00:04:10.568
Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng
công trình này có thể áp dụng vào vật lí.

00:04:10.592 --> 00:04:14.380
Nhưng đó là toán học-
bạn không thể đoán được nó đang đi đến đâu.

NOTE Paragraph

00:04:14.404 --> 00:04:15.896
CA: Thật không thể tin được.

00:04:15.920 --> 00:04:20.284
Chúng ta đang nói về sự tiến hóa
làm thay đổi suy nghĩ của con người như thế nào

00:04:20.308 --> 00:04:22.816
rằng họ có thể hoặc không thể
nhận thức được sự thật.

00:04:22.840 --> 00:04:26.153
bằng một cách nào đó, bạn đi lên
với một lí thuyết toán học,

00:04:26.177 --> 00:04:28.025
mà không biết gì về vật lí,

00:04:28.049 --> 00:04:30.547
khám phá ra hai thập kỉ sau
nó đang được áp dụng

00:04:30.571 --> 00:04:33.602
để miêu tả một cách sâu sắc
thế giới vật lí thực tế.

00:04:33.626 --> 00:04:34.779
Sao chuyện này có thể xảy ra?

NOTE Paragraph

00:04:34.803 --> 00:04:35.960
JS: Có Chúa mới biết được.

NOTE Paragraph

00:04:35.984 --> 00:04:38.094
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:04:38.849 --> 00:04:41.999
Nhưng có một nhà Vật lí học nổi tiếng
tên là [Eugene] Wigner,

00:04:42.023 --> 00:04:47.611
ông ấy đã viết một bài luận
về những hiệu quả bất hợp lí của toán học.

00:04:47.635 --> 00:04:51.587
Bằng cách nào đó, toán học,
bắt nguồn từ thế giới thực

00:04:51.611 --> 00:04:56.606
theo cách nào đó--chúng ta học đếm,
đo đạc, mọi người đều có thể làm được-

00:04:56.630 --> 00:04:58.460
và sau đó thì nó tự phát triển.

00:04:58.976 --> 00:05:01.817
Nhưng thường thì nó quay trở lại ban đầu
để tiết kiệm thời gian.

00:05:02.293 --> 00:05:04.471
Thuyết tương đối là một ví dụ.

00:05:04.495 --> 00:05:07.612
[Hermann] Minkowski có khối hình học này,
và Einstein đã nhận ra,

00:05:07.636 --> 00:05:11.483
"Xem này! Đây là một thứ mà tôi có thể 
kiểm nghiệm thuyết tương đối"

00:05:11.507 --> 00:05:14.619
Do vậy, bạn không bao giờ biết được.
Đó là một bí mật.

00:05:15.056 --> 00:05:16.273
Đó là một bí mật.

NOTE Paragraph

00:05:16.297 --> 00:05:19.593
CA: Chúng ta có ở đây
một bài toán sáng tạo

00:05:19.617 --> 00:05:20.959
Hãy nói về bài toán này.

NOTE Paragraph

00:05:20.983 --> 00:05:26.907
JS: Quả bóng đó-là một hình cầu,
và có một lưới sắt bao quanh nó--

00:05:26.931 --> 00:05:28.504
nhìn xem, những hình vuông đó.

00:05:30.697 --> 00:05:35.603
Điều tôi đang chỉ ra ở đây
được quan sát bởi [Leonhard] Euler,

00:05:35.627 --> 00:05:37.881
một nhà toán học vĩ đại
vào những năm 1770.

00:05:38.223 --> 00:05:43.404
Và nó dần dần trở thành
một lĩnh vực quan trọng trong toán học:

00:05:43.428 --> 00:05:45.762
tô pô đại số, hình học.

00:05:47.039 --> 00:05:51.403
Bài viết trên đó có nguồn gốc
từ những vấn đề này.

00:05:51.427 --> 00:05:53.261
Và vấn đề đó đây:

00:05:53.285 --> 00:05:57.737
nó có 8 đỉnh,
12 cạnh, 6 mặt.

00:05:57.761 --> 00:06:01.591
Và nếu bạn nhìn nó ở một mặt khác-
lấy các đỉnh trừ các cạnh cộng các mặt

00:06:01.615 --> 00:06:02.767
bạn được 2.

00:06:02.791 --> 00:06:05.010
Ok, ồ, 2. Đó là một con số đẹp.

00:06:05.034 --> 00:06:09.282
Đây là một cách khác để làm --
có 3 hình tam giác bao trùm

00:06:09.306 --> 00:06:13.883
nó có 12 đỉnh và 30 cạnh

00:06:13.907 --> 00:06:18.102
và 20 mặt, 20 ngói

00:06:18.576 --> 00:06:23.167
và các đỉnh trừ các cạnh
công các mặt vẫn bằng 2.

00:06:23.191 --> 00:06:26.038
Và thực ra, bạn có thể giải bài toán
theo nhiều cách khác nữa

00:06:26.062 --> 00:06:29.460
che cái này đi với những thứ như là
các đa giác và các hình tam giác

00:06:29.484 --> 00:06:30.804
và trộn chúng lại với nhau.

00:06:30.828 --> 00:06:34.107
Và bạn lấy các đỉnh trừ các cạnh
cộng các mặt-- vẫn sẽ bằng 2.

00:06:34.131 --> 00:06:35.742
Đây là một hình khối khác.

00:06:36.480 --> 00:06:41.730
Đây là một hình xuyến, hoặc bề mặt 
của chiếc bánh donut: 16 đỉnh

00:06:41.754 --> 00:06:45.998
được phủ lên bởi những hình chữ nhật,
32 cạnh, 16 mặt.

00:06:46.530 --> 00:06:49.214
Các đỉnh trừ các cạnh có kết quả là 0.

00:06:49.238 --> 00:06:50.713
Nó sẽ luôn cho kết quả bằng 0.

00:06:50.737 --> 00:06:55.047
Mỗi lần bạn phủ lên vòng xuyến
những hình vuông hoặc hình tam giác

00:06:55.071 --> 00:06:59.006
hoặc bất cứ thứ gì như vậy
kết quả vẫn bằng 0.

00:07:00.514 --> 00:07:02.904
Vì vậy, nó được gọi là 
tính chất Euler.

00:07:02.928 --> 00:07:06.377
Và đó là thứ được gọi là 
tô pô bất biến.

00:07:06.849 --> 00:07:08.005
Nó khá là thú vị.

00:07:08.029 --> 00:07:10.820
Dù bạn làm cách nào đi nữa,
bạn sẽ luôn nhận đươc kết quả như nhau.

00:07:10.844 --> 00:07:17.143
Đó là bước tiến mạnh mẽ đầu tiên
từ giữa những năm 1700,

00:07:17.167 --> 00:07:20.936
đến cái đích mà bây giờ được gọi là
tô pô đại số.

NOTE Paragraph

00:07:20.960 --> 00:07:23.943
CA: và công việc của ông
là tiếp nhận ý tưởng này và phát triển nó

00:07:23.967 --> 00:07:26.416
đến lý thuyết không gian cao hơn,

00:07:26.440 --> 00:07:29.528
vật thể không gian cao hơn,
và tìm thấy những vật bất biến mới?

NOTE Paragraph

00:07:29.552 --> 00:07:34.195
JS: Những thứ đó đã là những 
vật thể bất biến trong không gian cao hơn:

00:07:34.219 --> 00:07:38.676
các lớp học Pontryagin-
thực ra là các lớp học của Chern.

00:07:38.700 --> 00:07:42.248
Có một loạt các loại vật thể bất biến.

00:07:42.272 --> 00:07:46.407
Tôi đã gặp khó khăn khi làm việc
với một trong số chúng

00:07:46.431 --> 00:07:50.634
và sắp xếp chúng thành một tổ hợp,

00:07:50.658 --> 00:07:53.680
thay vì làm theo cách thông thường,

00:07:53.704 --> 00:07:58.063
và dẫn đến công việc này
chúng tôi đã phát hiện ra một số thứ mới

00:07:58.087 --> 00:08:01.588
Nhưng nếu nó không phải vì Mr.Euler-

00:08:01.612 --> 00:08:05.593
người đã viết gần 70 cuốn sách về toán học

00:08:05.617 --> 00:08:07.348
và có 13 người con,

00:08:07.372 --> 00:08:13.814
người mà ông sẽ bế trên đùi 
khi đang viết sách--

00:08:13.838 --> 00:08:19.612
nếu không phải vì Mr.Euler, có thể
sẽ không có những vật thể bất biến này

NOTE Paragraph

00:08:20.157 --> 00:08:24.254
CA: OK, ít nhất điều đó mang lại
cơ hội được thưởng thức tài năng này.

00:08:24.804 --> 00:08:26.347
Hãy nói về Renaissance.

00:08:26.371 --> 00:08:32.227
Vì ông đã nhận được trí tuệ tuyệt vời
và trở thành nhà giải mã tại NSA,

00:08:32.251 --> 00:08:35.480
ông bắt đầu trở thành một nhà giải mã
trong ngành công nghiệp tài chính,

00:08:35.504 --> 00:08:38.194
tôi nghĩ rằng ông có thể không mua
lý thuyết thị trường hiệu quả.

00:08:38.218 --> 00:08:44.605
Bằng cách nào đó ông đã tìm ra cách
tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc trong hơn 2 thập kỉ qua.

00:08:44.629 --> 00:08:46.300
Điều này đã giải thích cho tôi,

00:08:46.324 --> 00:08:49.823
điều đáng chú ý về những gì ông đã làm
đó không chỉ là về số lượng lợi nhuận,

00:08:49.847 --> 00:08:53.730
mà ông đã lấy chúng với sự biến động thấp 
một cách đáng kinh ngạc và rủi ro,

00:08:53.754 --> 00:08:55.578
so với những quỹ đầu tư khác.

00:08:55.602 --> 00:08:57.531
Ông đã làm như thế nào vậy, Jim?

NOTE Paragraph

00:08:58.071 --> 00:09:02.182
JS: tôi đã làm điều này 
với những con người tuyệt vời.

00:09:02.206 --> 00:09:06.162
Khi tôi bắt đầu giao dịch,
tôi đã thấy hơi mệt mỏi với toán học.

00:09:06.186 --> 00:09:10.109
Tôi đã khoảng 30 tuổi,
tôi có một ít tiền.

00:09:10.133 --> 00:09:12.642
Tôi bắt đầu kinh doanh
và mọi thứ đều ổn.

00:09:13.063 --> 00:09:15.811
Tôi đã kiếm được khá nhiều tiền
nhờ may mắn.

00:09:15.835 --> 00:09:17.501
Ý tôi là, tôi nghĩ thực sự là nhờ may mắn

00:09:17.525 --> 00:09:19.634
Đó chắc chắn không phải là toán học.

00:09:19.658 --> 00:09:23.489
Nhưng nhìn vào những dữ liệu
sau một thời gian tôi đã nhận ra:

00:09:23.513 --> 00:09:26.066
nó giống nhau ở một vài cấu trúc.

00:09:26.090 --> 00:09:29.787
Và tôi đã tuyển một vài nhà toán học,
chúng tôi bắt đầu dựng một số mô hình

00:09:29.811 --> 00:09:34.076
chỉ là một số thứ như chúng tôi đã làm
khi còn ở IDA [Viện Phân tích Quốc phòng]

00:09:34.100 --> 00:09:36.933
Bạn viết một thuật toán,
bạn thử nghiệm nó trên máy tính.

00:09:36.957 --> 00:09:39.123
Liệu nó có chạy được không? 
Nó không làm việc được à? Cứ như vậy.

NOTE Paragraph

00:09:39.443 --> 00:09:40.922
CA: Chúng ta có thể xem cái này
một chút không ạ?

00:09:40.946 --> 00:09:45.487
Bởi vì ở đây có một đồ thị điển hình
cho một số mặt hàng.

00:09:46.487 --> 00:09:50.528
Tôi nhìn vào nó, và tôi nói, "Đó chỉ là 
sự ngẫu nhiên,đi lên và đi xuống

00:09:50.552 --> 00:09:53.414
có thể có xu hướng tăng nhẹ
trong toàn bộ khoảng thời gian."

00:09:53.438 --> 00:09:55.551
Ông giao dịch thế nào khi nhìn vào đó.

00:09:55.575 --> 00:09:57.901
và nhìn thấy thứ gì đó không chỉ
là một sự ngẫu nhiên?

NOTE Paragraph

00:09:57.925 --> 00:10:01.172
JS: Ngày xưa-- đây là một đồ thị
được sử dụng từ lâu rồi,

00:10:01.196 --> 00:10:05.480
hàng hóa và tiền tệ
có một xu hướng nhất định.

00:10:05.504 --> 00:10:11.559
Không nhất thiết là xu hướng 
như ở đây,mà còn là xu hướng theo giai đoạn.

00:10:11.583 --> 00:10:15.639
Và nếu bạn đã quyết định, OK,
tôi sẽ dự đoán ngày hôm nay,

00:10:15.663 --> 00:10:20.631
bởi sự dịch chuyển trung bình 
trong vòng 20 ngày qua.

00:10:20.655 --> 00:10:23.762
có thể đó là một dự đoán đúng,
và tôi sẽ kiếm được tiền,

00:10:23.786 --> 00:10:29.394
Và thực sự, nhiều năm trước
hệ thống như thế này có thể hoạt động

00:10:29.418 --> 00:10:31.809
không chuẩn xác lắm, nhưng nó 
có thể hoạt động được.

00:10:31.833 --> 00:10:34.342
Bạn có thể kiếm được tiền, bạn có thể
thua lỗ, bạn kiếm được tiền.

00:10:34.366 --> 00:10:36.564
Nhưng đây là giá trị của một năm,

00:10:36.588 --> 00:10:40.829
và bạn có thể kiếm được tiền
trong giai đoạn này.

00:10:41.884 --> 00:10:43.842
Đó là một hệ thống có từ rất lâu rồi.

NOTE Paragraph

00:10:44.525 --> 00:10:48.054
CA: Vậy ông có thể kiểm nghiệm
một loạt độ dài của các xu hướng trong khoảng thời gian

00:10:48.078 --> 00:10:50.514
và nhìn thấy có hay không, ví dụ,

00:10:50.538 --> 00:10:54.019
xu hướng kéo dài 10 ngày hoặc 15 ngày
được dự đoán những gì xảy ra tiếp theo.

NOTE Paragraph

00:10:54.043 --> 00:11:00.805
JS: Chắc chắn rồi, anh có thể thử tất cả
những thứ đó và xem cái nào hoạt động tốt nhất.

00:11:01.515 --> 00:11:04.865
Xu hướng kéo theo đã trở nên
tuyệt vời vào những năm 60,

00:11:04.889 --> 00:11:07.021
và khá ổn vào những năm 70.

00:11:07.045 --> 00:11:08.918
Đến những năm 80 thì 
không còn được như vậy.

NOTE Paragraph

00:11:08.942 --> 00:11:11.759
CA: Vì mọi người đều có thể làm được như vậy.

00:11:11.783 --> 00:11:14.565
Làm thế nào để ông luôn dẫn đầu
trong tình huống này?

NOTE Paragraph

00:11:15.046 --> 00:11:21.178
JS: Chúng tôi dẫn đầu 
bằng cách tìm cách thức tiếp cận khác--

00:11:21.202 --> 00:11:23.943
phương pháp tiếp cận ngắn hạn
đến một mức nào đó.

00:11:25.107 --> 00:11:28.454
Thực ra là thu thập
một lượng dữ liệu lớn--

00:11:28.478 --> 00:11:32.056
và chúng tôi phải thu thập chúng 
bằng tay vào những ngày đầu tiên.

00:11:32.080 --> 00:11:35.546
Chúng tôi đến Cục Dự trữ liên bang
và sao chép lịch sử lãi suất

00:11:35.570 --> 00:11:38.835
và những thứ như vậy,
bởi vì nó không có trên máy tính.

00:11:38.859 --> 00:11:40.502
Chúng tôi đã lấy được rất nhiều dữ liệu.

00:11:40.526 --> 00:11:44.686
Và những người cực kì thông minh-
đó chính là chìa khóa.

00:11:45.463 --> 00:11:49.239
Tôi thực sự không biết cách
làm thế nào để thuê nhân viên làm những giao dịch cơ bản.

00:11:49.749 --> 00:11:52.698
Tôi đã thuê một vài người- 
một số thì kiếm tiền,một số thì không.

00:11:52.722 --> 00:11:54.602
Làm kinh doanh không thể tránh 
được điều này.

00:11:54.626 --> 00:11:56.668
Nhưng tôi không biết làm thế nào
để thuê những nhà khoa học

00:11:56.692 --> 00:12:00.081
vì tôi có một vài thị hiếu riêng
trong ngành này.

00:12:00.105 --> 00:12:01.943
Đó chính là điều chúng tôi đã làm.

00:12:01.967 --> 00:12:05.198
Và dẫn dần những mô hình này
trở nên tốt hơn, tốt hơn,

00:12:05.222 --> 00:12:06.557
tốt hơn và tốt hơn.

NOTE Paragraph

00:12:06.581 --> 00:12:09.795
CA: Ông được tín nhiệm bởi 
những việc gây chú ý khi ở Renaissance.

00:12:09.819 --> 00:12:12.420
đó là xây dựng nên văn hóa này,
những con người này,

00:12:12.444 --> 00:12:15.586
những người không phải thuê 
bằng súng, những người có thể bị lừa bởi tiền bạc.

00:12:15.610 --> 00:12:19.522
Mục tiêu của họ
là làm việc với toán học và khoa học.

NOTE Paragraph

00:12:19.860 --> 00:12:22.259
JS: Tôi hy vọng điều đó có thể
trở thành sự thật.

00:12:22.283 --> 00:12:25.863
Nhưng vẫn có một số là vì tiền.

NOTE Paragraph

00:12:25.887 --> 00:12:27.280
CA: Họ đã kiếm được rất nhiều tiền.

NOTE Paragraph

00:12:27.304 --> 00:12:29.841
JS: Tôi không thể nói rằng
không có ai đến làm là vì tiền.

00:12:29.865 --> 00:12:32.118
Tôi nghĩ rất nhiều người 
đến làm là vì tiền.

00:12:32.142 --> 00:12:34.163
Nhưng họ cũng nghĩ nó thú vị.

NOTE Paragraph

00:12:34.187 --> 00:12:36.675
CA: Vậy "máy học" có vai trò gì
trong tất cả việc này?

NOTE Paragraph

00:12:36.699 --> 00:12:39.763
JS: Theo một cách nào đó,
điều chúng tôi làm chính là "máy học".

00:12:40.879 --> 00:12:47.170
Bạn xem xét rất nhiều dữ liệu, và bạn 
thử mô phỏng theo các chương trình khác nhau,

00:12:47.194 --> 00:12:49.376
đến khi dữ liệu đó trở nên chuẩn xác hơn.

00:12:49.400 --> 00:12:53.167
Không cần thiết phải xem xét chúng lại
như cách chúng ta thường làm.

00:12:53.191 --> 00:12:55.500
Nhưng nó có hiệu quả.

NOTE Paragraph

00:12:56.150 --> 00:13:00.209
CA: Vậy những chương trình dự đoán
khác nhau này có thể khá thoải mái và bất ngờ.

00:13:00.233 --> 00:13:02.147
Ý tôi là, chúng ta đang xem xét 
mọi thứ phải không?

00:13:02.171 --> 00:13:05.488
Chúng ta xem thời tiết,
độ dài của những bộ váy, quan điểm chính trị.

NOTE Paragraph

00:13:05.512 --> 00:13:08.349
JS: Đúng vậy, độ dài của những bộ váy
là điều chúng tôi chưa thử làm.

NOTE Paragraph

00:13:08.373 --> 00:13:10.430
CA: Những thứ như thế nào?

NOTE Paragraph

00:13:10.454 --> 00:13:11.612
JS: Ồ, tất cả mọi thứ,

00:13:11.636 --> 00:13:14.900
Những thứ như lúa mạch cho cối xay 
ngoại trừ chiều dài của đường viền.

00:13:16.852 --> 00:13:19.152
Thời tiết, báo cáo hàng năm,

00:13:19.176 --> 00:13:23.908
báo cáo quý, dữ liệu lịch sử của chúng, 
các cuốn sách, bạn đặt tên cho nó.

00:13:23.932 --> 00:13:25.083
Bất kể thứ gì.

00:13:25.107 --> 00:13:27.728
Chúng tôi lấy hàng Terabytes dữ liệu
một ngày.

00:13:27.752 --> 00:13:31.876
Và dự trữ nó và masage nó
và khiến cho nó sẵn sàng để phân tích.

00:13:33.446 --> 00:13:34.828
Anh đang tìm kiếm điều khác thường.

00:13:34.852 --> 00:13:37.805
Anh tìm kiếm - như anh vừa nói,

00:13:37.829 --> 00:13:40.281
Giả thuyết thị trường hiệu quả 
là không chính xác,

NOTE Paragraph

00:13:40.305 --> 00:13:43.772
CA: Nhưng một điều khác thường bất kì
có thể chỉ là một sự ngẫu nhiên.

00:13:43.796 --> 00:13:47.454
Vậy, điều bí mật ở đây là chỉ nhìn vào
những điều khác thường,

00:13:47.478 --> 00:13:48.806
và nhìn xem khi nào thì chúng kết hợp với nhau?

NOTE Paragraph

00:13:49.238 --> 00:13:52.451
JS: Bất kì một sự khác thường nào
đều có thể chỉ là ngẫu nhiên;

00:13:52.475 --> 00:13:55.514
tuy nhiên, nếu bạn nhìn đủ lượng dữ liệu 
anh có thể nói rằng không phải như vậy.

00:13:55.538 --> 00:14:00.488
Anh có thể nhìn ra điều khác thường
kéo dài trong một thời gian vừa đủ--

00:14:00.512 --> 00:14:05.487
khả năng là một sự ngẫu nhiên không cao.

00:14:05.511 --> 00:14:10.369
Nhưng một lúc sau chúng có thể mờ dần; những điều khác thường có thể biến mất.


00:14:10.393 --> 00:14:12.813
Vì vậy anh phải luôn đặt việc kinh doanh
lên hàng đầu.

NOTE Paragraph

00:14:12.837 --> 00:14:15.509
CA: Rất nhiều người trông chờ vào
những quỹ đầu tư công nghiệp hiện nay

00:14:15.533 --> 00:14:19.931
và khá là sốc về chúng,

00:14:19.955 --> 00:14:22.127
bởi lợi nhuận có thể kiếm ra từ đó,

00:14:22.151 --> 00:14:24.396
và bởi bao nhiêu tài năng 
đang tiếp cận chúng.

00:14:25.523 --> 00:14:29.529
Anh đã bao giờ từng nghi ngại
về nền công nghiệp đó,

00:14:29.553 --> 00:14:31.967
và có thể là ngành tài chính 
công nghiệp nói chung chưa?

00:14:31.991 --> 00:14:34.695
Đại loại như đang trên một con tàu đang chạy--

00:14:34.719 --> 00:14:38.749
Tôi không biết nữa--
đang giúp gia tăng sự bất bình đẳng?

00:14:38.773 --> 00:14:42.604
Anh đấu tranh thế nào cho những gì đang xảy ra với nền công nghiệp quỹ đầu tư?

NOTE Paragraph

00:14:42.628 --> 00:14:45.236
JS: tôi nghĩ rằng trong 3
hay 4 năm trước,

00:14:45.260 --> 00:14:47.363
quỹ đầu tư chưa thực sự làm tốt lắm.

00:14:47.387 --> 00:14:48.787
Chúng ta đã làm nên điều kì diệu,

00:14:48.811 --> 00:14:52.812
nhưng tổng thể nền công nghiệp 
quỹ đầu tư chưa thực sự tuyệt vời lắm.

00:14:52.836 --> 00:14:57.738
Thị trường chứng khoán đang phát triển
lớn mạnh như mọi người đã biết,

00:14:57.762 --> 00:15:01.207
và tỷ lệ giá thu về cũng tăng.

00:15:01.231 --> 00:15:04.294
Vì vậy lợi nhuận khổng lồ 
cuối cùng cũng được tạo ra--

00:15:04.318 --> 00:15:07.668
xem nào, 5 hay 6 năm nữa--
sẽ không còn được tạo ra bởi quỹ đầu tư.

00:15:08.458 --> 00:15:11.679
Mọi người sẽ hỏi tôi rằng,
" Quỹ đầu tư là gì?"

00:15:11.703 --> 00:15:13.963
Và tôi sẽ nói rằng, " 1 và 20."

00:15:13.987 --> 00:15:17.553
Nghĩa là-- bây giờ là 2 và 20--

00:15:17.577 --> 00:15:20.930
2% phí cố định
và 20% lợi nhuận.

00:15:20.954 --> 00:15:23.306
Quỹ đầu tư là tất cả
nhiều loại khác nhau.

NOTE Paragraph

00:15:23.330 --> 00:15:26.569
CA: Có tin đồn là bạn phải trả
phí cao hơn như vậy một chút.

NOTE Paragraph

00:15:27.339 --> 00:15:30.420
JS: Chúng tôi tính phí cao nhất
thế giới trong một thời điểm.

00:15:30.444 --> 00:15:33.670
5 và 44, là mức phí của chúng tôi.

NOTE Paragraph

00:15:33.694 --> 00:15:35.092
CA: 5 và 44.

00:15:35.116 --> 00:15:38.350
Vậy là 5% cố định,
44% lợi nhuận.

00:15:38.374 --> 00:15:41.157
Ông vẫn khiến nhà đầu tư
đầu tư một lượng tiền lớn.

NOTE Paragraph

00:15:41.181 --> 00:15:42.633
JS: Chúng tôi mang lại lợi nhuận cao,
vâng đúng vậy.

00:15:42.657 --> 00:15:45.657
Mọi người đều giận điên lên:
"Sao ông có thể tính phí cao như vậy?"

00:15:45.681 --> 00:15:47.308
Tôi nói, " Ok, vậy anh có thể rút lui."

00:15:47.332 --> 00:15:50.150
Nhưng "Làm thế nào để tôi nhận được 
nhiều hơn?" mọi người đều vậy.

NOTE Paragraph

00:15:50.174 --> 00:15:51.678
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:15:51.702 --> 00:15:54.142
Nhưng tại một thời điểm nhất định,
tôi nghĩ là tôi đã nói rồi,

00:15:54.166 --> 00:15:59.341
chúng tôi mua lại tất cả khoản đầu tư
vì đó là năng lực của quỹ.

NOTE Paragraph

00:15:59.365 --> 00:16:02.069
CA: Nhưng chúng ta có nên lo lăng
về ngành công nghiệp quỹ đầu tư

00:16:02.093 --> 00:16:07.531
thu hút quá nhiều những nhà toán học
đại tài trên thế giới và nhiều tài năng khác

00:16:07.555 --> 00:16:10.793
để làm việc này, và ngược lại 
với những vấn đề khác trên thế giới?

NOTE Paragraph

00:16:10.817 --> 00:16:12.746
JS: Ồ, không phải mỗi toán học thôi đâu.

00:16:12.770 --> 00:16:15.449
Chúng tôi thuê cả nhà thiên văn học,
vật lí học và những thứ kiểu như vậy.

00:16:15.833 --> 00:16:18.264
Tôi không nghĩ rằng chúng tôi
nên lo lắng quá về điều này.

00:16:18.288 --> 00:16:21.430
Đây vẫn chỉ là một nền công nghiệp
có quy mô khá nhỏ.

00:16:21.454 --> 00:16:27.451
Và thật ra, mang khoa học
vào lĩnh vực đầu tư

00:16:27.475 --> 00:16:29.634
là đang cải thiện lĩnh vực đó.

00:16:29.658 --> 00:16:33.728
Nó làm giảm thiểu sự biến động,
gia tăng tính thanh khoản.

00:16:33.752 --> 00:16:36.941
Sự lan rộng còn hạn hẹp bởi vì
mọi người đang giao dịch những thứ như vậy.

00:16:36.965 --> 00:16:42.041
Tôi không quá lo lắng về việc Einstein 
sẽ đi tới và bắt đầu đầu tư.

NOTE Paragraph

00:16:42.478 --> 00:16:46.642
CA: Ông đang thực sự đầu tư, mặc dù,

00:16:46.666 --> 00:16:50.400
ở phía bên kia của chuỗi cung ứng--

00:16:50.424 --> 00:16:54.528
thật ra là ông đang thúc đẩy
toán học trên toàn nước Mỹ.

00:16:54.552 --> 00:16:56.417
Đây là vợ của ông, bà Marilyn.

00:16:56.441 --> 00:17:01.197
Hai ông bà đang làm công tác từ thiện.

00:17:01.221 --> 00:17:02.384
Hãy nói cho tôi về công việc này đi ạ.

NOTE Paragraph

00:17:02.408 --> 00:17:06.057
JS: Ồ, Marilyn bắt đầu--

00:17:06.081 --> 00:17:09.528
bà ấy đang kia kìa,
bà vợ xinh đẹp của tôi--

00:17:09.552 --> 00:17:12.524
bà ấy bắt đầu xây dựng quỹ từ thiện
từ khoảng 20 năm trước.

00:17:12.548 --> 00:17:13.699
Tôi nghĩ là vào năm 1994.

00:17:13.723 --> 00:17:15.818
Tôi cho là vào năm 1993 nhưng bà ấy
nói là năm 1994,

00:17:15.842 --> 00:17:18.413
một trong hai năm đó thôi.

NOTE Paragraph

00:17:18.437 --> 00:17:20.572
(Cười lớn)

NOTE Paragraph

00:17:20.596 --> 00:17:27.315
Chúng tôi bắt đầu xây dựng quỹ,
đơn giản là để đưa cho tổ chức từ thiện.

00:17:28.346 --> 00:17:30.853
Bà ấy giữ lại những cuốn sách, và cứ như vậy.

00:17:30.877 --> 00:17:37.591
Lúc đó chúng tôi không nghĩ gì nhiều
nhưng dần dần có một khả năng xuất hiện

00:17:37.615 --> 00:17:43.119
nghĩa là tập trung vào toán học và
khoa học, tập trung vào nghiên cứu cơ bản nhất.

00:17:43.569 --> 00:17:46.341
Và đó chính là việc chúng tôi đã làm.

00:17:46.365 --> 00:17:52.720
Khoảng 6 năm trước, tôi rời 
Renaissance và làm việc cho quỹ.

00:17:52.744 --> 00:17:54.315
Đó là điều chúng tôi làm.

NOTE Paragraph

00:17:54.339 --> 00:17:57.248
CA: Và Toán học đối với nước Mỹ
chỉ đơn thuần là đào tạo

00:17:57.272 --> 00:17:59.910
những giáo viên dạy toán 
trên khắp cả nước,

00:17:59.934 --> 00:18:03.736
cho họ có thêm thu nhập,
cho họ sự ủng hộ và dạy dỗ.

00:18:03.760 --> 00:18:06.811
Và người ta đang thực sự cố gắng
để làm cho nó có hiệu quả hơn

00:18:06.835 --> 00:18:09.436
và biến chúng thành
lời kêu gọi để giáo viên có thể mong chờ

NOTE Paragraph

00:18:09.460 --> 00:18:14.250
JS: Vâng--thay vì loại bỏ
những giáo viên tồi,

00:18:14.274 --> 00:18:19.127
trong đó có vấn đề về đạo đức
thông qua tổ chức giáo dục,


00:18:19.151 --> 00:18:21.592
đặc biệt là trong toán học
và khoa học,

00:18:21.616 --> 00:18:27.746
chúng ta tập trung vào việc tán dương 
những giáo viên tốt, trao cho họ chức vị.

00:18:27.770 --> 00:18:30.701
Vâng, chúng ta trả thêm thu nhập cho họ
15,000 đô một năm.

00:18:30.725 --> 00:18:35.192
Chúng ta có 800 giáo viên dạy toán 
và khoa học ở New York 
tại các trường công

00:18:35.216 --> 00:18:37.030
như là một phần thiết yếu.

00:18:37.054 --> 00:18:40.740
Họ có một tinh thần tuyệt với.

00:18:40.764 --> 00:18:43.270
Họ làm việc trong lĩnh vực này.

00:18:43.294 --> 00:18:46.189
Năm sau, sẽ có 1,000
và sẽ là 10%

00:18:46.213 --> 00:18:49.757
giáo viên toán và khoa học
ở New York tại các trường công.

NOTE Paragraph

00:18:49.781 --> 00:18:55.686
(Vỗ tay).

NOTE Paragraph

00:18:55.710 --> 00:18:59.120
CA: Jim, đây là một dự án tự thiện khác 
mà ông đang ủng hộ:

00:18:59.144 --> 00:19:01.541
Tìm kiếm những giá trị cốt lõi
trong cuộc sống, tôi nghĩ vậy.

00:19:01.565 --> 00:19:03.012
Chúng ta đang tìm kiếm điều gì ở đây?

00:19:03.536 --> 00:19:05.418
JS:Ồ, tôi sẽ giữ điều đó đến giây phút cuối cùng.

00:19:05.442 --> 00:19:07.604
Và tôi sẽ nói với anh
anh đang nhìn vào thứ gì.

00:19:07.628 --> 00:19:10.684
Nguồn gốc của cuộc sống
là một câu hỏi hay.

00:19:10.708 --> 00:19:12.241
Làm thế nào chúng ta có thể
đạt đến mức này?

00:19:13.170 --> 00:19:14.941
Ồ, có hai câu hỏi như thế này:

00:19:14.965 --> 00:19:20.833
Một, từ địa chất học đến sinh học
là theo con đường nào--

00:19:20.857 --> 00:19:22.238
làm thế nào chúng ta đến đây?

00:19:22.262 --> 00:19:24.626
Và một câu hỏi nữa,
Chúng ta bắt đầu với cái gì?

00:19:24.650 --> 00:19:27.752
Nếu có, chúng ta làm việc với thứ gì
trên con đường này?

00:19:27.776 --> 00:19:30.837
Đây là hai câu hỏi thực sự
thực sự rất thú vị.

00:19:31.773 --> 00:19:37.607
Câu hỏi đầu tiên là một con đường 
quanh co để đi từ địa chất tới RNA ( một phân tử polyme tương tự như DNA)

00:19:37.631 --> 00:19:39.889
hoặc cái gì đó tương tự như vậy--
làm sao chúng hoạt động được?

00:19:39.913 --> 00:19:42.301
Và câu hỏi còn lại,
Chúng ta phải làm gì với chúng?

00:19:42.325 --> 00:19:44.096
Nhiều hơn chúng ta nghĩ đấy.

00:19:44.120 --> 00:19:48.963
Vậy những gì chúng ta thấy ở đây 
là một ngôi sao đang hình thành.

00:19:49.836 --> 00:19:53.261
Bây giờ, hàng năm trong dải ngân hà 
Milky Way, có 100 tỷ ngôi sao,

00:19:53.285 --> 00:19:55.780
có 2 ngôi sao mới được tạo ra.

00:19:55.804 --> 00:19:58.274
Đừng hỏi tôi làm thế nào,
nhưng chúng được tạo ra.

00:19:58.298 --> 00:20:01.378
Phải mất hàng triệu năm 
để hình thành trọn vẹn.

00:20:02.132 --> 00:20:04.308
Vì vậy, trong một trạng thái ổn định,

00:20:04.332 --> 00:20:08.180
có khoảng 2 triệu ngôi sao
đang hình thành bất kì lúc nào.

00:20:08.204 --> 00:20:11.662
Có một cái ở đâu đó
cũng đang trong giai đoạn nguội dần này

00:20:12.067 --> 00:20:15.003
Và xung quanh nó
là một vòng tròn,

00:20:15.027 --> 00:20:16.525
có bụi và một số thứ khác nữa.

00:20:17.479 --> 00:20:20.502
Và nó có thể sẽ hình thành hệ Mặt trời,
hoặc bất kì thứ gì khác.

00:20:20.526 --> 00:20:22.702
Nhưng vấn đề là--

00:20:22.726 --> 00:20:29.074
trong đám bụi xung quanh 
ngôi sao mới hình thành này

00:20:29.098 --> 00:20:35.133
đã tìm ra, hiện nay,
lượng phân tử hữu cơ đáng kể.

00:20:35.958 --> 00:20:42.097
Các phân tử này không những
là mêtan,foócmanđêhít, xianít

00:20:42.121 --> 00:20:48.638
chúng là những khối xây dựng--
những hạt giống, sau này sẽ là sự sống.

00:20:49.136 --> 00:20:51.828
Vì vậy, chúng có thể là ví dụ điển hình.

00:20:52.395 --> 00:20:59.329
Điển hình như các hành tình 
xung quanh vũ trụ

00:20:59.353 --> 00:21:02.965
bắt đầu từ một vài
những khối xây dựng cơ bản này.

00:21:03.830 --> 00:21:06.545
Vậy nghĩa là 
sự sống sẽ tồn tại ở khắp nơi?

00:21:06.569 --> 00:21:07.933
Có thể lắm chứ.

00:21:07.957 --> 00:21:12.084
Nhưng đó là câu hỏi
của con đường này quanh co ra làm sao

00:21:12.108 --> 00:21:16.502
từ những sự bắt đầu lỏng lẻo,
những hạt giống này, bằng tất cả mọi cách để tồn tại.

00:21:16.526 --> 00:21:21.718
Và hầu hết các hạt giống này
sẽ rơi vào những hành tinh bị bỏ hoang.

NOTE Paragraph

00:21:21.742 --> 00:21:23.151
CA: Vậy đối với ông, cá nhân mà nói,

00:21:23.175 --> 00:21:25.897
tìm ra câu trả lời cho câu hỏi 
chúng ta đến từ đâu,

00:21:25.921 --> 00:21:29.579
mọi chuyện xảy ra như thế nào,
là những thứ mà ông rất muốn xem.

NOTE Paragraph

00:21:29.603 --> 00:21:31.389
JS: Tôi rất muốn xem chúng.

00:21:31.413 --> 00:21:32.903
Và muốn được biết--

00:21:32.927 --> 00:21:38.097
nếu con đường này đủ quanh co,
và không chắc sẽ xảy ra,

00:21:38.121 --> 00:21:42.875
rằng bất kể bạn bắt đầu từ đâu,
chúng ta đều đặc biệt.

00:21:43.336 --> 00:21:44.488
Nhưng mặt khác,

00:21:44.512 --> 00:21:47.990
đưa tất cả đám bụi hữu cơ này
vào không gian,

00:21:48.014 --> 00:21:51.805
chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều
những người bạn ở ngoài kia.

00:21:52.947 --> 00:21:54.108
Thật tốt khi biết điều đó.

NOTE Paragraph

00:21:54.132 --> 00:21:57.612
CA: Jim, mấy năm trước, tôi có cơ hội 
được nói chuyện với Elon Musk,

00:21:57.636 --> 00:22:00.473
và tôi đã hỏi về bí mật thành công của ông ấy,

00:22:00.497 --> 00:22:04.188
ông nói rằng do đã học một khóa vật lí
một cách nghiêm túc.

00:22:04.696 --> 00:22:08.699
Như ông nói thì ông đã học toán học
một cách nghiêm túc,

00:22:08.723 --> 00:22:11.726
với cả cuộc đời mình.

00:22:12.123 --> 00:22:16.686
Điều đó đã cho ông một khối tài sản lớn,
cho phép ông đầu tư

00:22:16.710 --> 00:22:21.206
vào tương lai của hàng nghìn, hàng nghìn 
trẻ em trên khắp nước Mỹ và những nơi khác

00:22:21.567 --> 00:22:24.425
Khoa học có thực sự làm được điều đó?

00:22:24.449 --> 00:22:27.221
Toán học có thực sự làm được?

NOTE Paragraph

00:22:27.245 --> 00:22:31.617
JS: Ồ, toán học thực sự làm được.
Toán học thực sự có thể.

00:22:31.641 --> 00:22:32.839
Nhưng cũng thú vị đấy chứ.

00:22:32.863 --> 00:22:37.809
Làm việc với Marilyn và mang nó đi 
khắp nơi rất thú vị.

NOTE Paragraph

00:22:37.833 --> 00:22:40.769
CA: Thật sự điều này-
một suy nghĩ mang lại cảm hứng cho tôi,

00:22:40.793 --> 00:22:44.800
bằng việc học tập một cách nghiêm túc,
chúng ta có thể làm được rất nhiều việc.

00:22:44.824 --> 00:22:47.842
Cám ơn cuộc sống kì diệu của ông,
và cám ơn ông đã đến với TED hôm nay.

NOTE Paragraph

00:22:47.866 --> 00:22:48.617
Cám ơn.

NOTE Paragraph

00:22:48.651 --> 00:22:49.752
Jim Simons !

NOTE Paragraph

00:22:49.806 --> 00:22:54.186
(Vỗ tay)