Tại sao chúng ta cần dừng cuộc chiến chống ma túy

Cuộc chiến chống ma túy có lợi hay có hại nhiều hơn? Trong bài nói này, nhà cải cách chính sách về ma túy Ethan Nadelmann đưa ra những lí do ấn tượng để chấm dứt những hành động lạc hậu, nhẫn tâm và tàn khốc đối với mua bán ma túy. Thay vào đó, ông cũng đưa ra 2 lí do chúng ta cần tập trung vào việc quản lý ma túy một cách thông minh.

Cuộc chiến chống ma túy đã
gây nên những gì cho thế giới?

Những vụ giết người và
tình trạng lộn xộn ở Mexico,

Trung Mỹ, và nhiều nơi khác
trên hành tinh này,

thị trường chợ đen toàn cầu

trị giá khoảng 300 tỷ đô một năm,

tù nhân tràn ngập tại Mỹ
và các nơi khác,

cảnh sát và quân đội chìm vào
cuộc chiến bất phân thắng bại

vốn vi phạm những quyền cơ bản,
và những thường dân

chỉ hi vọng họ không lọt
vào giữa hai làn đạn,

trong lúc đó, vẫn có nhiều người sử dụng

ma túy hơn bao giờ hết.

Nó bằng lịch sử đất nước tôi,
với rượu cấm

và Al Capone, nhân lên 50.

Đó là lý do tại sao, là một người Mỹ,
tôi thật sự

cảm thấy buồn bực
khi chúng ta là động lực

dẫn đến cuộc chiến ma túy toàn cầu này.

Hãy hỏi tại sao các nước cấm sử dụng

những loại thuốc họ chưa từng nghe tới?

Tại sao các đạo luật của LHQ xem trọng

hình sự hóa vấn đề sức khỏe,

thậm chí hầu hết tiền trên khắp thế giới

chi cho đấu tranh chống ma túy,

không phải dùng để hỗ trợ
mà là để trừng phạt,

và bạn sẽ tìm thấy
cái tốt của nước Mỹ cũ kỹ.

Tại sao chúng ta làm thế?

Một số người, đặc biệt ở Mỹ Latin,

cho rằng vấn đề không phải ở ma túy.

mà chỉ là để ngụy trang cho sự xâm chiếm

của chính sách thực dụng tại Mỹ.

Nhưng thật ra, không phải vậy.

Chúng tôi không muốn những tội phạm

được tài trợ bởi tiền từ ma túy

tiến hành khủng bố và
xâm chiếm các quốc gia khác.

Không, thực tế là, nước Mỹ phát điên

khi nói về ma túy.

Đừng quên, chúng ta từng cho rằng

có thể cấm rượu.

Vậy hãy nghĩ về cuộc chiến ma túy toàn cầu

không phải như một chính sách,

mà là như một dự án quốc tế

nhằm giải quyết những rối loạn nội bộ.

(Vỗ tay)

Nhưng đây là tin tốt.

Hiện nay Nga đang dẫn đầu cuộc chiến
chống ma túy, không phải chúng ta.

Hầu hết các chính trị gia nước tôi

đều muốn chấm dứt cuộc chiến này,

giảm số người bị bắt giam,
không phải tăng thêm,

là một người Mỹ, tôi tự hào nói rằng

hiện nay chúng tôi đang dẫn đầu

trong cải tổ các chính sách về cần sa.

Cần sa hiện hợp pháp cho mục đích y học

ở hầu như một nửa trong số 50 bang,

hàng triệu người có thể mua cần sa,

thuốc, tại nhà thuốc có cấp phép
của chính phủ,

và hơn một nửa bạn bè tôi
nói rằng đã đến lúc

để điều chính và đánh thuế
cần sa một cách hợp pháp

ít nhiều cũng phải như rượu.

Đó là điều Colorado
và Washington đang làm

và Uruquay, và các nơi khác
chắc chắn theo.

Và đó cũng là công việc của tôi:

kêu gọi chấm dứt cuộc chiến ma túy.

Cuộc đời của tôi bắt đầu

trong một gia đình gia giáo

là con trai cả của một giáo sĩ Do Thái

nhập học đại học

nơi tôi hút một ít cần sa

và tôi thấy rất thích. (Cười)

Và tôi cũng thích uống rượu,

vốn nguy hiểm hơn hút cần sa,

thế mà chúng tôi có thể bị bắt

cho dù chỉ hút một ít.

Cho đến giờ, điều vô lý này
vẫn làm tôi suy nghĩ

vì thế luận án tiến sĩ của tôi
là về kiểm soát ma túy quốc tế

Tôi đã kiến nghị đến Bộ Ngoại Giao,

nhưng bị bảo an trục xuất

Tôi phỏng vấn hàng trăm đặc vụ
thi hành luật và chống ma túy

trên khắp châu Âu và châu Mỹ,

và tôi hỏi họ,

"Anh nghĩ câu trả lời là gì?"

Ở Mỹ La-tinh, họ bảo tôi rằng,

"Anh không thể nào
thật sự cắt bỏ nguồn cung được,

câu trả lời phải là từ Mỹ,

phải cắt giảm nguồn cầu."

Thế nên tôi quay lại Mỹ
để nói chuyện với

những người chống ma túy, và họ nói,

"Anh biết không, Ethan, anh không thể
cắt giảm nguồn cầu.

Câu trả lời phải ở phía bên kia.
Anh phải cắt giảm nguồn cung."

Thế là tôi đi nói chuyện với
nhân viên hải quan

nỗ lực ngăn ma túy qua biên giới,

và họ nói, "Anh không thể
giảm ma túy từ đây.

Câu trả lời là ở kia,

anh phải cắt cả nguồn cung và nguồn cầu."

Thế là tôi nhận ra:

Tất cả các bên có liên quan

nghĩ rằng câu trả lời

nằm ở nơi họ ít biết nhất.

Sau đó tôi bắt đầu nghiên cứu
những tài liệu mà tôi có

về thuốc kích thích:
nguồn gốc, khoa học,

chính trị, mọi thứ.

Và càng đọc,

bạn sẽ càng thấy rõ

cách làm của các nhà chính trị
và luật pháp tại nước tôi

không phải là một cách tiếp cận

hoàn chỉnh và khôn ngoan.

Sự bất cân xứng này mang đến
một vấn đề khó giải quyết

cả về mặt trí tuệ lẫn đạo đức.

Có lẽ một xã hội không ma túy

không bao giờ tồn tại.

Gần như mỗi xã hội

đều sử dụng chất kích thích

để giảm đau, tăng lực, xã hội hóa,

thậm chí để giao tiếp với thần.

Chúng ta khao khát thay đổi tư duy

có lẽ cũng như chúng ta khao khát

thức ăn, tình cảm hay tình dục vậy.

Cho nên, vấn đề của chúng ta

là phải học cách sống với thuốc kích thích

làm giảm tác hại đến mức thấp nhất

thậm chí còn đạt lợi ích tốt nhất
trong một số trường hợp.

Một điều nữa là:
nguyên nhân 1 số thuốc kích thích

được xem là hợp pháp,
trong khi số khác lại không

không liên quan gì đến
khoa học hay sức khỏe

hoặc những rủi ro
của thuốc kích thích

mà liên quan đến ai là người sử dụng

và ai được xem là người sử dụng
đối với một số loại thuốc cụ thể.

Cuối thế kỷ 19,

khi hầu hết các loại thuốc
bất hợp pháp hiện nay vẫn còn hợp pháp,

khách hàng mua thuốc phiện
ở nước tôi

và các nước khác là
phụ nữ trung niên da trắng

cho mục đích giảm đau

khi các liệu pháp khác chưa tồn tại.

Và lúc đó không ai nghĩ đến
việc xử phạt

vì không ai muốn đưa
bà nội mình vào tù.

Đến khi hàng trăm trong số
hàng ngàn người Trung Quốc

bắt đầu nhập cư vào nước tôi,

làm việc nặng nhọc
ở trạm xe và hầm mỏ

và trở về nhà vào buổi tối

hút một ít thuốc phiện bằng tẩu

giống như khi họ còn ở quê nhà

thì đạo luật cấm ma túy đầu tiên ra đời

tại California và Nevada,

xuất phát từ nỗi sợ người Trung Quốc

sẽ biến phụ nữ da trắng

thành nô lệ tình dục nghiện thuốc.

Luật cấm cocaine đầu tiên, tương tự,

ra đời từ nỗi sợ người da đen
ở phía Nam

quên mất địa vị của họ

khi hút loại bột trắng này.

Và đạo luật cấm cần sa,

đều là vì dân nhập cư Mexico

ở phía Tây và Tây Nam.

Những điều xảy ra ở nước tôi,

cũng xảy ra ở các nước khác,

đúng với cả nguồn gốc và áp dụng

của các đạo luật này.

Tóm lại như thế này,

và tôi chỉ phóng đại một chút thôi:

Nếu phần lớn những người hút cocaine

là các phụ nữ trung niên da trắng
giàu có

và phần lớn người dùng Viagra

là thanh niên da đen nghèo,

thì cocaine sẽ dễ dàng mua
theo toa bác sĩ

còn người bán Viagra sẽ
vào tù từ 5 đến 10 năm

(Vỗ tay)

Tôi từng là giảng viên
giảng dạy về điều này

Nhưng giờ tôi là nhà hoạt động,
hoạt động vì quyền con người

với động lực chính là sự hổ thẹn của tôi

khi sống ở một quốc gia
lẽ ra thật tuyệt vời

với ít hơn 5% dân số thế giới

nhưng lại chiếm gần 25% số người
bị giam giữ trên thế giới.

Họ là những người
đã mất đi người thân

trong bạo lực và giam giữ
do chất kích thích

do dùng quá liều hay do AIDS

bởi vì các chính sách xem trọng

việc xử phạt hơn là sức khỏe.

Họ là những người tốt mất đi việc làm,

mất nhà, mất tự do,
thậm chí mất con

cho nhà nước, không phải vì
họ đã làm tổn thương ai

mà chỉ vì họ đã chọn

dùng sai loại thuốc mà thôi.

Vậy thì xiết chặt luật pháp có đúng không?

Tôi vẫn luôn day dứt về câu hỏi này:

3 ngày trong tuần tôi nghĩ là đúng,
3 ngày còn lại tôi lại cho rằng sai,

đến Chủ nhật thì
tôi cũng không biết nữa.

Nhưng mà bởi vì hôm nay là Thứ ba,

tôi cho rằng
dùng luật điều chỉnh và đánh thuế

hầu hết thuốc kích thích
đang bị cấm

sẽ giảm đáng kể tình trạng
phạm tội, bạo lực,

tham nhũng và chợ đen,

giải quyết vấn đề dùng thuốc cấm,
khi chưa đủ tuổi

cải thiện an ninh trật tự,

và mang đến nguồn thuế

cho các mục đích tốt hơn.

Ý tôi là, thị trường cần sa, cocaine,

heroin và methamphetamine

là thị trường hàng hóa toàn cầu

cũng như thị trường rượu, thuốc lá,

cà phê, đường, ... toàn cầu.

Khi có cầu,

tất sẽ có cung.

Cắt giảm nguồn này thì nguồn khác

sẽ xuất hiện.

Người ta có xu hướng cho rằng

cấm là hình thức điều chỉnh cơ bản

khi thực tế nó chỉ thể hiện
sự thất bại của luật pháp

khi dùng xử phạt để lấp chỗ trống.

Đó cũng là lý do việc đưa luật hình sự

và cảnh sát ra trong nỗ lực khống chế

một thị trường hàng hóa sôi động toàn cầu

là một bước đi thảm họa.

Điều chúng ta thật sự cần làm là

thanh lọc thị trường thuốc kích thích đen

cho càng trong sạch càng tốt

và điều tiết thị trường
một cách thông minh

để giảm thiểu cả tác hại
của thuốc kích thích

lẫn tác hại của các chính sách cấm đoán.

Như vậy, với cần sa, đó nghĩa là

điều chỉnh hợp pháp và thu thuế
như với rượu.

Lợi ích của điều này rất lớn,
trong khi rủi ro lại thấp.

Liệu sẽ có nhiều người
dùng cần sa hơn không?

Có lẽ, nhưng sẽ không phải
là thiếu niên,

vì đó là không hợp pháp,

và thẳng thắn mà nói, họ đã

có nguồn cần sa rồi.

Có thể sẽ có thêm người già hút cần sa,

những người vào khoảng 40, 60

hay 80 tuổi cần 1 ít cần sa

để dễ ngủ hơn vào đêm

hay là để chữa bệnh viêm khớp hoặc béo phì

hoặc cũng có thể
để tăng cảm hứng hôn nhân. (Cười)

Và đó cũng là lợi ích công cộng.

Đối với các loại thuốc kích thích khác,

có thể học Bồ Đào Nha, nơi
không ai phải vào tù

vì sở hữu ma túy,

và chính phủ cam kết

xem nghiện thuốc là vấn đề sức khỏe.

Hay lấy Thụy Sĩ, Đức, Hà Lan,

Đan Mạch, Anh làm gương,

nơi người nghiện heroin nhiều năm

liên tục tái nghiện

có thể dùng heroin y tế
và dịch vụ hỗ trợ

tại các phòng khám, kết quả là:

Sử dụng thuốc bất hợp pháp, bệnh tật,

dùng quá liều, tội phạm, bắt giữ đều giảm,

sức khỏe và phúc lợi tăng,

lợi ích thuế,

và nhiều người không còn tái nghiện.

Có thể nhìn sang New Zealand,
gần đây ban hành

luật cho phép một số thuốc kích thích
được sử dụng hợp pháp

miễn là phải an toàn.

Gần đây thì có Brazil, và 1 số nước khác,

nơi ayahuasca, chất gây ảo giác mạnh,

được mua bán hợp pháp

miễn là theo đúng quy định tôn giáo.

Còn ở Bolivia và Peru,

nơi các sản phẩm từ lá coca,

nguyên liệu để làm ra cocaine,

được bán hợp pháp qua biên giới

mà không gây hại
đến sức khỏe công cộng.

Đừng quên, Coca-cola chứa cocaine
đến tận thế kỷ 19,

và đến giờ thì chưa có thứ nào gây nghiện

hơn Coca-Cola.

Ngược lại, hãy nghĩ về thuốc lá:

Không có thứ gì vừa quyến rũ
vừa giết người như thuốc lá.

Khi các nhà khoa học
hỏi người nghiện heroin

khó bỏ nhất là cái gì,
hầu hết đều trả lời là thuốc lá.

Thế mà ở nước tôi và rất nhiều nước khác,

một nửa số người nghiện thuốc lá

đã bỏ được

mà không có ai bị bắt hay tống giam

hay đưa đến "trại cai nghiện"

bởi công tố viên hay quan tòa.

Lý do họ bỏ là do thuế tăng,

thời gian, địa điểm
cấm bán và sử dụng

và các chiến dịch chống thuốc lá hiệu quả.

Vậy thì, chúng ta có thể
giảm thuốc lá hơn nữa hay không,

bằng cách cấm hoàn toàn?
Có thể.

Nhưng hãy nghĩ đến

cơn ác mộng
chiến tranh thuốc lá sau đó.

Vậy nên
thách thức hiện tại của chúng ta

có 2 tầng.

Một tầng là thách thức về chính sách

thiết kế và thực hiện
các biện pháp thay thế

cho chính sách cấm không hiệu quả,

thậm chí cả khi chúng ta
cần phải tăng cường

điều chỉnh và sống chung hợp pháp
với thuốc kích thích.

Thử thách thứ hai còn khó khăn hơn,

bởi vì đó là về chính chúng ta.

Chướng ngại của cải cách
không chỉ do

quyền lực phức tạp của
nhà tù công nghiệp

hay những lợi ích

của việc giữ nguyên đường lối cũ,

mà còn ở trong mỗi chúng ta.

Chính sự sợ hãi và thiếu kiến thức

cũng như thiếu tầm nhìn của chúng ta
ngăn cản công cuộc cải cách thực sự.

Và cuối cùng, là do con em của chúng ta,

cùng với khát vọng của các bậc cha mẹ
giữ con trong những bong bóng xà phòng

với nỗi sợ thuốc kích thích sẽ đâm vỡ
những bong bóng này

và làm hại bọn trẻ.

Thật ra, đôi khi có vẻ như

toàn bộ cuộc chiến ma túy

được bào chữa như hoạt động bảo vệ trẻ em,

điều mà mỗi 1 người trẻ
đều phủ định.

Vậy thì đây là cách tôi nói
với thiếu niên vị thành niên.

Thứ nhất, đừng dùng ma túy.

Thứ nhì, đừng dùng ma túy.

Thứ ba, nếu dùng ma túy,

thì cần phải biết một vài điều,

bởi vì cuối cùng thì
bậc cha mẹ nào

cũng muốn con về nhà an toàn,

và lớn lên khỏe mạnh tốt đẹp.

Đó là câu thần chú giáo huấn của tôi:
An toàn là trên hết.

Và tôi đã dành cả đời mình,

để tổ chức và ủng hộ phong trào

phản đối

những cấm đoán sai lầm của quá khứ,

xây dựng chính sách quản lý
chất kích thích trên cơ sở khoa học,

lòng trắc ẩn, sức khỏe và quyền con người,

để cho mọi người với
quan điểm chính trị khác nhau

mọi tổ chức chính trị,

bao gồm người thích thuốc kích thích,

người ghét thuốc kích thích,

cả người không quan tâm,

đều phải tin rằng:
Cuộc chiến ma túy,

cuộc chiến lạc hậu, vô cảm,
thảm họa này,

cần phải chấm dứt.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)

Xin cảm ơn. Cảm ơn.

Chris Anderson: Ethan,

Xin chúc mừng -
phản ứng thật lớn.

Bài thuyết trình rất mạnh mẽ.

Nhưng không phải mọi người
đều hưởng ứng,

và tôi nghĩ một vài người ở đây,

cùng với một số khác xem qua mạng,

ai đó biết một trẻ vị thành niên
hay một người bạn

hoặc bất cứ ai bệnh tật,

có lẽ chết do dùng thuốc quá liều.

Tôi chắc là
họ đã từng nói chuyện với anh rồi.

Anh đã nói gì với họ?

Ethan Nadelmann: Chris, điều
thú vị nhất gần đây

là tôi càng ngày càng gặp nhiều người

đã từng mất người thân

vì dùng thuốc quá liều,

và 10 năm trước,

họ chỉ muốn
túm cổ bọn bán thuốc phiện và bắn bỏ,

vậy là xong.

Nhưng giờ họ đã hiểu ra

rằng chiến tranh ma túy
sẽ không cứu được bọn trẻ.

Ngược lại, còn làm cho chúng

gặp nhiều nguy hiểm hơn.

Vậy nên giờ đây họ đã hòa nhập vào

chiến dịch cải cách chính sách này.

Cũng có những người có con em,

đứa thì nghiện rượu,
đứa thì nghiện cocaine hay heroin

và họ tự hỏi rằng:

Sao đứa này có thể
cố gắng từng chút một

và trở nên tốt hơn,

trong khi đứa kia ngồi tù

thường xuyên liên quan
tới cảnh sát và tội phạm?

Cuối cùng mọi người đều hiểu,

cuộc chiến ma túy không bảo vệ ai.

CA: Chắc rằng ở Mỹ có nhiều
quan điểm chính trị đối lập

về nhiều vấn đề.

Anh thấy liệu có thể có thay đổi điều gì

trong 5 năm tới hay không?

EN: Khá rõ ràng.
Tôi nhận được nhiều cuộc gọi

từ các phóng viên, nói với tôi rằng,

"Ethan, có vẻ như 2 vấn đề

đang có tiến triển chính trị ở Mỹ hiện nay

là cải cách luật cần sa
và hôn nhân đồng tính

Là điều anh đang làm phải không?"

Và còn hiện tượng hợp tác hai đảng,

khi Đảng Cộng hòa trong Quốc hội

và luật cho phép thuốc lưu hành

được chấp thuận bởi phần đông
Đảng Dân chủ,

và chúng ta phát triển từ

vấn đề đáng lo ngại nhất
trong lịch sử chính trị Mỹ,

thành vấn đề được giải quyết
thành công nhất.

CA: Rất cảm ơn anh đã tham gia TEDGlobal.
EN: Cảm ơn nhiều.

CA: Cảm ơn.
EN: Cảm ơn. (Vỗ tay)