WEBVTT

00:00:00.761 --> 00:00:04.925
Cuộc chiến chống ma túy đã 
gây nên những gì cho thế giới?

00:00:04.925 --> 00:00:07.312
Những vụ giết người và
tình trạng lộn xộn ở Mexico,

00:00:07.312 --> 00:00:10.999
Trung Mỹ, và nhiều nơi khác
trên hành tinh này,

00:00:10.999 --> 00:00:12.799
thị trường chợ đen toàn cầu


00:00:12.799 --> 00:00:15.375
trị giá khoảng 300 tỷ đô một năm,

00:00:15.375 --> 00:00:18.817
tù nhân tràn ngập tại Mỹ
và các nơi khác,

00:00:18.817 --> 00:00:21.605
cảnh sát và quân đội chìm vào
cuộc chiến bất phân thắng bại

00:00:21.605 --> 00:00:24.757
vốn vi phạm những quyền cơ bản,
và những thường dân

00:00:24.757 --> 00:00:27.738
chỉ hi vọng họ không lọt 
vào giữa hai làn đạn,

00:00:27.738 --> 00:00:30.100
trong lúc đó, vẫn có nhiều người sử dụng

00:00:30.100 --> 00:00:32.361
ma túy hơn bao giờ hết.

00:00:32.361 --> 00:00:34.656
Nó bằng lịch sử đất nước tôi,
với rượu cấm

00:00:34.656 --> 00:00:37.783
và Al Capone, nhân lên 50.

NOTE Paragraph

00:00:37.783 --> 00:00:42.116
Đó là lý do tại sao, là một người Mỹ,
tôi thật sự

00:00:42.116 --> 00:00:44.465
cảm thấy buồn bực 
khi chúng ta là động lực

00:00:44.465 --> 00:00:46.501
dẫn đến cuộc chiến ma túy toàn cầu này.

00:00:46.501 --> 00:00:48.393
Hãy hỏi tại sao các nước cấm sử dụng

00:00:48.393 --> 00:00:50.292
những loại thuốc họ chưa từng nghe tới?

00:00:50.292 --> 00:00:53.318
Tại sao các đạo luật của LHQ xem trọng

00:00:53.318 --> 00:00:55.540
hình sự hóa vấn đề sức khỏe,

00:00:55.540 --> 00:00:57.884
thậm chí hầu hết tiền trên khắp thế giới

00:00:57.884 --> 00:00:59.549
chi cho đấu tranh chống ma túy,

00:00:59.549 --> 00:01:02.320
không phải dùng để hỗ trợ
mà là để trừng phạt,

00:01:02.320 --> 00:01:05.639
và bạn sẽ tìm thấy 
cái tốt của nước Mỹ cũ kỹ.

NOTE Paragraph

00:01:05.639 --> 00:01:07.817
Tại sao chúng ta làm thế?

00:01:07.817 --> 00:01:11.113
Một số người, đặc biệt ở Mỹ Latin,

00:01:11.113 --> 00:01:12.846
cho rằng vấn đề không phải ở ma túy.

00:01:12.846 --> 00:01:15.009
mà chỉ là để ngụy trang cho sự xâm chiếm

00:01:15.009 --> 00:01:18.167
của chính sách thực dụng tại Mỹ.

00:01:18.167 --> 00:01:21.530
Nhưng thật ra, không phải vậy.

00:01:21.530 --> 00:01:24.443
Chúng tôi không muốn những tội phạm

00:01:24.443 --> 00:01:26.513
được tài trợ bởi tiền từ ma túy

00:01:26.513 --> 00:01:29.629
tiến hành khủng bố và 
xâm chiếm các quốc gia khác.

00:01:29.629 --> 00:01:34.200
Không, thực tế là, nước Mỹ phát điên

00:01:34.200 --> 00:01:36.040
khi nói về ma túy.

00:01:36.040 --> 00:01:38.200
Đừng quên, chúng ta từng cho rằng

00:01:38.200 --> 00:01:39.866
có thể cấm rượu.

00:01:39.866 --> 00:01:42.149
Vậy hãy nghĩ về cuộc chiến ma túy toàn cầu

00:01:42.149 --> 00:01:44.885
không phải như một chính sách,

00:01:44.885 --> 00:01:47.627
mà là như một dự án quốc tế

00:01:47.627 --> 00:01:51.114
nhằm giải quyết những rối loạn nội bộ.

00:01:51.114 --> 00:01:54.160
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:01:54.160 --> 00:01:55.757
Nhưng đây là tin tốt.

00:01:55.757 --> 00:01:59.120
Hiện nay Nga đang dẫn đầu cuộc chiến
chống ma túy, không phải chúng ta.

00:01:59.120 --> 00:02:00.770
Hầu hết các chính trị gia nước tôi

00:02:00.770 --> 00:02:02.381
đều muốn chấm dứt cuộc chiến này,

00:02:02.381 --> 00:02:04.833
giảm số người bị bắt giam, 
không phải tăng thêm,

00:02:04.833 --> 00:02:07.342
là một người Mỹ, tôi tự hào nói rằng

00:02:07.342 --> 00:02:08.926
hiện nay chúng tôi đang dẫn đầu

00:02:08.926 --> 00:02:11.166
trong cải tổ các chính sách về cần sa.

00:02:11.166 --> 00:02:13.112
Cần sa hiện hợp pháp cho mục đích y học

00:02:13.112 --> 00:02:14.912
ở hầu như một nửa trong số 50 bang,

00:02:14.912 --> 00:02:17.274
hàng triệu người có thể mua cần sa,

00:02:17.274 --> 00:02:20.190
thuốc, tại nhà thuốc có cấp phép
của chính phủ,

00:02:20.190 --> 00:02:23.270
và hơn một nửa bạn bè tôi
nói rằng đã đến lúc

00:02:23.270 --> 00:02:25.723
để điều chính và đánh thuế 
cần sa một cách hợp pháp

00:02:25.723 --> 00:02:27.320
ít nhiều cũng phải như rượu.

00:02:27.320 --> 00:02:29.287
Đó là điều Colorado
và Washington đang làm

00:02:29.287 --> 00:02:33.673
và Uruquay, và các nơi khác
chắc chắn theo.

NOTE Paragraph

00:02:33.673 --> 00:02:36.161
Và đó cũng là công việc của tôi:

00:02:36.161 --> 00:02:39.967
kêu gọi chấm dứt cuộc chiến ma túy.

00:02:39.967 --> 00:02:42.626
Cuộc đời của tôi bắt đầu

00:02:42.626 --> 00:02:45.205
trong một gia đình gia giáo

00:02:45.205 --> 00:02:47.241
là con trai cả của một giáo sĩ Do Thái

00:02:47.241 --> 00:02:49.412
nhập học đại học

00:02:49.412 --> 00:02:52.762
nơi tôi hút một ít cần sa

00:02:52.762 --> 00:02:54.980
và tôi thấy rất thích. (Cười)

00:02:54.980 --> 00:02:57.455
Và tôi cũng thích uống rượu,

00:02:57.455 --> 00:02:59.930
vốn nguy hiểm hơn hút cần sa,

00:02:59.930 --> 00:03:01.617
thế mà chúng tôi có thể bị bắt

00:03:01.617 --> 00:03:03.190
cho dù chỉ hút một ít.

NOTE Paragraph

00:03:03.190 --> 00:03:05.749
Cho đến giờ, điều vô lý này
vẫn làm tôi suy nghĩ

00:03:05.749 --> 00:03:08.690
vì thế luận án tiến sĩ của tôi
là về kiểm soát ma túy quốc tế

00:03:08.690 --> 00:03:11.180
Tôi đã kiến nghị đến Bộ Ngoại Giao,

00:03:11.180 --> 00:03:12.409
nhưng bị bảo an trục xuất

00:03:12.409 --> 00:03:15.373
Tôi phỏng vấn hàng trăm đặc vụ 
thi hành luật và chống ma túy

00:03:15.373 --> 00:03:17.530
trên khắp châu Âu và châu Mỹ,

00:03:17.530 --> 00:03:18.761
và tôi hỏi họ,

00:03:18.761 --> 00:03:21.385
"Anh nghĩ câu trả lời là gì?"

00:03:21.385 --> 00:03:24.165
Ở Mỹ La-tinh, họ bảo tôi rằng,

00:03:24.165 --> 00:03:26.980
"Anh không thể nào 
thật sự cắt bỏ nguồn cung được,

00:03:26.980 --> 00:03:28.534
câu trả lời phải là từ Mỹ,

00:03:28.534 --> 00:03:30.337
phải cắt giảm nguồn cầu."

00:03:30.337 --> 00:03:32.853
Thế nên tôi quay lại Mỹ 
để nói chuyện với

00:03:32.853 --> 00:03:35.453
những người chống ma túy, và họ nói,

00:03:35.453 --> 00:03:38.681
"Anh biết không, Ethan, anh không thể
cắt giảm nguồn cầu.

00:03:38.681 --> 00:03:41.628
Câu trả lời phải ở phía bên kia.
Anh phải cắt giảm nguồn cung."

00:03:41.628 --> 00:03:44.238
Thế là tôi đi nói chuyện với 
nhân viên hải quan

00:03:44.238 --> 00:03:46.600
nỗ lực ngăn ma túy qua biên giới,

00:03:46.600 --> 00:03:49.817
và họ nói, "Anh không thể 
giảm ma túy từ đây.

00:03:49.817 --> 00:03:51.786
Câu trả lời là ở kia,

00:03:51.786 --> 00:03:54.778
anh phải cắt cả nguồn cung và nguồn cầu."

00:03:54.778 --> 00:03:56.408
Thế là tôi nhận ra:

00:03:56.408 --> 00:03:58.693
Tất cả các bên có liên quan

00:03:58.693 --> 00:04:01.133
nghĩ rằng câu trả lời

00:04:01.133 --> 00:04:04.011
nằm ở nơi họ ít biết nhất.

NOTE Paragraph

00:04:04.011 --> 00:04:06.645
Sau đó tôi bắt đầu nghiên cứu
những tài liệu mà tôi có

00:04:06.645 --> 00:04:09.525
về thuốc kích thích: 
nguồn gốc, khoa học,

00:04:09.525 --> 00:04:11.630
chính trị, mọi thứ.

00:04:11.630 --> 00:04:13.946
Và càng đọc,

00:04:13.946 --> 00:04:16.488
bạn sẽ càng thấy rõ

00:04:16.488 --> 00:04:19.852
cách làm của các nhà chính trị 
và luật pháp tại nước tôi

00:04:19.852 --> 00:04:22.360
không phải là một cách tiếp cận

00:04:22.360 --> 00:04:24.396
hoàn chỉnh và khôn ngoan.

00:04:24.396 --> 00:04:28.187
Sự bất cân xứng này mang đến
một vấn đề khó giải quyết

00:04:28.187 --> 00:04:32.354
cả về mặt trí tuệ lẫn đạo đức.

NOTE Paragraph

00:04:34.385 --> 00:04:36.411
Có lẽ một xã hội không ma túy

00:04:36.411 --> 00:04:39.020
không bao giờ tồn tại.

00:04:39.020 --> 00:04:40.770
Gần như mỗi xã hội

00:04:40.770 --> 00:04:43.171
đều sử dụng chất kích thích

00:04:43.171 --> 00:04:46.786
để giảm đau, tăng lực, xã hội hóa,

00:04:46.786 --> 00:04:48.819
thậm chí để giao tiếp với thần.

00:04:48.819 --> 00:04:51.507
Chúng ta khao khát thay đổi tư duy

00:04:51.507 --> 00:04:53.937
có lẽ cũng như chúng ta khao khát

00:04:53.937 --> 00:04:57.854
thức ăn, tình cảm hay tình dục vậy.

00:04:57.854 --> 00:04:59.991
Cho nên, vấn đề của chúng ta

00:04:59.991 --> 00:05:02.871
là phải học cách sống với thuốc kích thích

00:05:02.871 --> 00:05:05.627
làm giảm tác hại đến mức thấp nhất

00:05:05.627 --> 00:05:09.840
thậm chí còn đạt lợi ích tốt nhất 
trong một số trường hợp.

NOTE Paragraph

00:05:09.840 --> 00:05:12.850
Một điều nữa là:
nguyên nhân 1 số thuốc kích thích

00:05:12.850 --> 00:05:15.208
được xem là hợp pháp, 
trong khi số khác lại không

00:05:15.208 --> 00:05:17.956
không liên quan gì đến 
khoa học hay sức khỏe

00:05:17.956 --> 00:05:19.789
hoặc những rủi ro 
của thuốc kích thích

00:05:19.789 --> 00:05:22.185
mà liên quan đến ai là người sử dụng

00:05:22.185 --> 00:05:25.313
và ai được xem là người sử dụng
đối với một số loại thuốc cụ thể.

00:05:25.313 --> 00:05:27.383
Cuối thế kỷ 19,

00:05:27.383 --> 00:05:30.723
khi hầu hết các loại thuốc 
bất hợp pháp hiện nay vẫn còn hợp pháp,

00:05:30.723 --> 00:05:33.435
khách hàng mua thuốc phiện
ở nước tôi

00:05:33.435 --> 00:05:37.239
và các nước khác là 
phụ nữ trung niên da trắng

00:05:37.239 --> 00:05:39.598
cho mục đích giảm đau

00:05:39.598 --> 00:05:42.320
khi các liệu pháp khác chưa tồn tại.

00:05:42.320 --> 00:05:44.481
Và lúc đó không ai nghĩ đến 
việc xử phạt

00:05:44.481 --> 00:05:47.478
vì không ai muốn đưa 
bà nội mình vào tù.

00:05:47.478 --> 00:05:49.966
Đến khi hàng trăm trong số
hàng ngàn người Trung Quốc

00:05:49.966 --> 00:05:51.725
bắt đầu nhập cư vào nước tôi,

00:05:51.725 --> 00:05:54.323
làm việc nặng nhọc 
ở trạm xe và hầm mỏ

00:05:54.323 --> 00:05:55.802
và trở về nhà vào buổi tối

00:05:55.802 --> 00:05:57.506
hút một ít thuốc phiện bằng tẩu

00:05:57.506 --> 00:06:00.163
giống như khi họ còn ở quê nhà

00:06:00.163 --> 00:06:02.480
thì đạo luật cấm ma túy đầu tiên ra đời

00:06:02.480 --> 00:06:04.280
tại California và Nevada,

00:06:04.280 --> 00:06:06.158
xuất phát từ nỗi sợ người Trung Quốc

00:06:06.158 --> 00:06:07.994
sẽ biến phụ nữ da trắng

00:06:07.994 --> 00:06:11.378
thành nô lệ tình dục nghiện thuốc.

00:06:11.378 --> 00:06:14.213
Luật cấm cocaine đầu tiên, tương tự,

00:06:14.213 --> 00:06:17.980
ra đời từ nỗi sợ người da đen 
ở phía Nam

00:06:17.980 --> 00:06:19.859
quên mất địa vị của họ

00:06:19.859 --> 00:06:21.813
khi hút loại bột trắng này.

00:06:21.813 --> 00:06:23.796
Và đạo luật cấm cần sa,

00:06:23.796 --> 00:06:25.869
đều là vì dân nhập cư Mexico

00:06:25.869 --> 00:06:29.645
ở phía Tây và Tây Nam.

00:06:29.645 --> 00:06:32.379
Những điều xảy ra ở nước tôi,

00:06:32.379 --> 00:06:34.876
cũng xảy ra ở các nước khác,

00:06:34.876 --> 00:06:37.120
đúng với cả nguồn gốc và áp dụng

00:06:37.120 --> 00:06:40.543
của các đạo luật này.

00:06:40.543 --> 00:06:42.160
Tóm lại như thế này,

00:06:42.160 --> 00:06:44.841
và tôi chỉ phóng đại một chút thôi:

00:06:44.841 --> 00:06:47.923
Nếu phần lớn những người hút cocaine

00:06:47.923 --> 00:06:49.917
là các phụ nữ trung niên da trắng
giàu có

00:06:49.917 --> 00:06:52.906
và phần lớn người dùng Viagra

00:06:52.906 --> 00:06:54.800
là thanh niên da đen nghèo,

00:06:54.800 --> 00:06:57.912
thì cocaine sẽ dễ dàng mua
theo toa bác sĩ

00:06:57.912 --> 00:07:01.197
còn người bán Viagra sẽ
vào tù từ 5 đến 10 năm

00:07:01.197 --> 00:07:04.981
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:07:04.981 --> 00:07:08.835
Tôi từng là giảng viên 
giảng dạy về điều này

00:07:08.835 --> 00:07:12.490
Nhưng giờ tôi là nhà hoạt động,
hoạt động vì quyền con người

00:07:12.490 --> 00:07:15.251
với động lực chính là sự hổ thẹn của tôi

00:07:15.251 --> 00:07:17.429
khi sống ở một quốc gia 
lẽ ra thật tuyệt vời

00:07:17.429 --> 00:07:20.212
với ít hơn 5% dân số thế giới

00:07:20.212 --> 00:07:23.840
nhưng lại chiếm gần 25% số người 
bị giam giữ trên thế giới.

00:07:23.840 --> 00:07:26.241
Họ là những người
đã mất đi người thân

00:07:26.241 --> 00:07:28.795
trong bạo lực và giam giữ 
do chất kích thích

00:07:28.795 --> 00:07:30.257
do dùng quá liều hay do AIDS

00:07:30.257 --> 00:07:32.237
bởi vì các chính sách xem trọng

00:07:32.237 --> 00:07:34.261
việc xử phạt hơn là sức khỏe.

00:07:34.261 --> 00:07:37.490
Họ là những người tốt mất đi việc làm,

00:07:37.490 --> 00:07:41.120
mất nhà, mất tự do,
thậm chí mất con

00:07:41.120 --> 00:07:44.588
cho nhà nước, không phải vì 
họ đã làm tổn thương ai

00:07:44.588 --> 00:07:47.813
mà chỉ vì họ đã chọn

00:07:47.813 --> 00:07:50.827
dùng sai loại thuốc mà thôi.

NOTE Paragraph

00:07:50.827 --> 00:07:55.176
Vậy thì xiết chặt luật pháp có đúng không?

00:07:55.176 --> 00:07:57.213
Tôi vẫn luôn day dứt về câu hỏi này:

00:07:57.213 --> 00:08:00.616
3 ngày trong tuần tôi nghĩ là đúng,
3 ngày còn lại tôi lại cho rằng sai,

00:08:00.616 --> 00:08:02.616
đến Chủ nhật thì 
tôi cũng không biết nữa.

00:08:02.616 --> 00:08:05.142
Nhưng mà bởi vì hôm nay là Thứ ba,

00:08:05.142 --> 00:08:09.844
tôi cho rằng 
dùng luật điều chỉnh và đánh thuế

00:08:09.844 --> 00:08:12.262
hầu hết thuốc kích thích
đang bị cấm

00:08:12.262 --> 00:08:14.636
sẽ giảm đáng kể tình trạng
phạm tội, bạo lực,

00:08:14.636 --> 00:08:16.368
tham nhũng và chợ đen,

00:08:16.368 --> 00:08:19.405
giải quyết vấn đề dùng thuốc cấm, 
khi chưa đủ tuổi

00:08:19.405 --> 00:08:21.352
cải thiện an ninh trật tự,

00:08:21.352 --> 00:08:23.556
và mang đến nguồn thuế

00:08:23.556 --> 00:08:25.772
cho các mục đích tốt hơn.

00:08:25.772 --> 00:08:29.552
Ý tôi là, thị trường cần sa, cocaine,

00:08:29.552 --> 00:08:31.565
heroin và methamphetamine

00:08:31.565 --> 00:08:34.130
là thị trường hàng hóa toàn cầu

00:08:34.130 --> 00:08:37.325
cũng như thị trường rượu, thuốc lá,

00:08:37.325 --> 00:08:40.205
cà phê, đường, ... toàn cầu.

00:08:40.205 --> 00:08:42.601
Khi có cầu,

00:08:42.601 --> 00:08:45.124
tất sẽ có cung.

00:08:45.124 --> 00:08:47.280
Cắt giảm nguồn này thì nguồn khác

00:08:47.280 --> 00:08:48.990
sẽ xuất hiện.

00:08:48.990 --> 00:08:51.370
Người ta có xu hướng cho rằng

00:08:51.370 --> 00:08:53.868
cấm là hình thức điều chỉnh cơ bản

00:08:53.868 --> 00:08:57.887
khi thực tế nó chỉ thể hiện
sự thất bại của luật pháp

00:08:57.887 --> 00:09:01.904
khi dùng xử phạt để lấp chỗ trống.

00:09:01.904 --> 00:09:04.164
Đó cũng là lý do việc đưa luật hình sự


00:09:04.164 --> 00:09:07.382
và cảnh sát ra trong nỗ lực khống chế

00:09:07.382 --> 00:09:10.486
một thị trường hàng hóa sôi động toàn cầu

00:09:10.486 --> 00:09:13.355
là một bước đi thảm họa.

00:09:13.355 --> 00:09:15.526
Điều chúng ta thật sự cần làm là

00:09:15.526 --> 00:09:17.900
thanh lọc thị trường thuốc kích thích đen

00:09:17.900 --> 00:09:20.813
cho càng trong sạch càng tốt

00:09:20.813 --> 00:09:24.885
và điều tiết thị trường 
một cách thông minh

00:09:24.885 --> 00:09:27.674
để giảm thiểu cả tác hại
của thuốc kích thích

00:09:27.674 --> 00:09:31.162
lẫn tác hại của các chính sách cấm đoán.

NOTE Paragraph

00:09:31.162 --> 00:09:34.727
Như vậy, với cần sa, đó nghĩa là

00:09:34.727 --> 00:09:37.393
điều chỉnh hợp pháp và thu thuế
như với rượu.

00:09:37.393 --> 00:09:40.723
Lợi ích của điều này rất lớn,
trong khi rủi ro lại thấp.

00:09:40.723 --> 00:09:43.434
Liệu sẽ có nhiều người 
dùng cần sa hơn không?

00:09:43.434 --> 00:09:47.405
Có lẽ, nhưng sẽ không phải
là thiếu niên,

00:09:47.405 --> 00:09:49.407
vì đó là không hợp pháp,

00:09:49.407 --> 00:09:51.218
và thẳng thắn mà nói, họ đã

00:09:51.218 --> 00:09:53.254
có nguồn cần sa rồi.

00:09:53.254 --> 00:09:55.403
Có thể sẽ có thêm người già hút cần sa,

00:09:55.403 --> 00:09:57.562
những người vào khoảng 40, 60

00:09:57.562 --> 00:10:01.208
hay 80 tuổi cần 1 ít cần sa

00:10:01.208 --> 00:10:04.498
để dễ ngủ hơn vào đêm

00:10:04.498 --> 00:10:08.138
hay là để chữa bệnh viêm khớp hoặc béo phì

00:10:08.138 --> 00:10:13.330
hoặc cũng có thể 
để tăng cảm hứng hôn nhân. (Cười)

00:10:13.330 --> 00:10:16.484
Và đó cũng là lợi ích công cộng.

NOTE Paragraph

00:10:16.484 --> 00:10:18.846
Đối với các loại thuốc kích thích khác,

00:10:18.846 --> 00:10:21.467
có thể học Bồ Đào Nha, nơi
không ai phải vào tù

00:10:21.467 --> 00:10:23.230
vì sở hữu ma túy,

00:10:23.230 --> 00:10:24.600
và chính phủ cam kết

00:10:24.600 --> 00:10:26.810
xem nghiện thuốc là vấn đề sức khỏe.

00:10:26.810 --> 00:10:28.711
Hay lấy Thụy Sĩ, Đức, Hà Lan,

00:10:28.711 --> 00:10:30.657
Đan Mạch, Anh làm gương,

00:10:30.657 --> 00:10:32.558
nơi người nghiện heroin nhiều năm

00:10:32.558 --> 00:10:34.864
liên tục tái nghiện

00:10:34.864 --> 00:10:37.722
có thể dùng heroin y tế
và dịch vụ hỗ trợ

00:10:37.722 --> 00:10:41.163
tại các phòng khám, kết quả là:

00:10:41.163 --> 00:10:44.227
Sử dụng thuốc bất hợp pháp, bệnh tật,

00:10:44.227 --> 00:10:48.374
dùng quá liều, tội phạm, bắt giữ đều giảm,

00:10:48.374 --> 00:10:50.523
sức khỏe và phúc lợi tăng,

00:10:50.523 --> 00:10:52.255
lợi ích thuế,

00:10:52.255 --> 00:10:56.405
và nhiều người không còn tái nghiện.

NOTE Paragraph

00:10:56.405 --> 00:10:59.207
Có thể nhìn sang New Zealand, 
gần đây ban hành

00:10:59.207 --> 00:11:02.142
luật cho phép một số thuốc kích thích 
được sử dụng hợp pháp

00:11:02.142 --> 00:11:04.843
miễn là phải an toàn.

00:11:04.843 --> 00:11:07.542
Gần đây thì có Brazil, và 1 số nước khác,

00:11:07.542 --> 00:11:11.315
nơi ayahuasca, chất gây ảo giác mạnh,

00:11:11.315 --> 00:11:13.830
được mua bán hợp pháp

00:11:13.830 --> 00:11:16.958
miễn là theo đúng quy định tôn giáo.

00:11:16.958 --> 00:11:18.960
Còn ở Bolivia và Peru,

00:11:18.960 --> 00:11:21.749
nơi các sản phẩm từ lá coca,

00:11:21.749 --> 00:11:23.650
nguyên liệu để làm ra cocaine,

00:11:23.650 --> 00:11:25.270
được bán hợp pháp qua biên giới

00:11:25.270 --> 00:11:28.403
mà không gây hại
đến sức khỏe công cộng.

00:11:28.403 --> 00:11:32.439
Đừng quên, Coca-cola chứa cocaine
đến tận thế kỷ 19,

00:11:32.439 --> 00:11:34.407
và đến giờ thì chưa có thứ nào gây nghiện

00:11:34.407 --> 00:11:38.460
hơn Coca-Cola.

NOTE Paragraph

00:11:38.460 --> 00:11:41.537
Ngược lại, hãy nghĩ về thuốc lá:

00:11:41.537 --> 00:11:46.523
Không có thứ gì vừa quyến rũ 
vừa giết người như thuốc lá.

00:11:46.523 --> 00:11:49.587
Khi các nhà khoa học
hỏi người nghiện heroin

00:11:49.587 --> 00:11:52.793
khó bỏ nhất là cái gì, 
hầu hết đều trả lời là thuốc lá.

00:11:52.793 --> 00:11:55.167
Thế mà ở nước tôi và rất nhiều nước khác,

00:11:55.167 --> 00:11:57.709
một nửa số người nghiện thuốc lá

00:11:57.709 --> 00:11:59.644
đã bỏ được

00:11:59.644 --> 00:12:02.652
mà không có ai bị bắt hay tống giam

00:12:02.652 --> 00:12:04.908
hay đưa đến "trại cai nghiện"

00:12:04.908 --> 00:12:06.641
bởi công tố viên hay quan tòa.

00:12:06.641 --> 00:12:09.937
Lý do họ bỏ là do thuế tăng,

00:12:09.937 --> 00:12:13.480
thời gian, địa điểm 
cấm bán và sử dụng

00:12:13.480 --> 00:12:16.552
và các chiến dịch chống thuốc lá hiệu quả.

00:12:16.552 --> 00:12:20.492
Vậy thì, chúng ta có thể 
giảm thuốc lá hơn nữa hay không,

00:12:20.492 --> 00:12:24.831
bằng cách cấm hoàn toàn? 
Có thể.

00:12:24.831 --> 00:12:28.442
Nhưng hãy nghĩ đến

00:12:28.442 --> 00:12:31.480
cơn ác mộng 
chiến tranh thuốc lá sau đó.

NOTE Paragraph

00:12:31.480 --> 00:12:33.763
Vậy nên 
thách thức hiện tại của chúng ta

00:12:33.763 --> 00:12:35.630
có 2 tầng.

00:12:35.630 --> 00:12:38.645
Một tầng là thách thức về chính sách

00:12:38.645 --> 00:12:42.323
thiết kế và thực hiện 
các biện pháp thay thế

00:12:42.323 --> 00:12:44.741
cho chính sách cấm không hiệu quả,

00:12:44.741 --> 00:12:48.161
thậm chí cả khi chúng ta 
cần phải tăng cường

00:12:48.161 --> 00:12:51.830
điều chỉnh và sống chung hợp pháp 
với thuốc kích thích.

00:12:51.830 --> 00:12:55.191
Thử thách thứ hai còn khó khăn hơn,

00:12:55.191 --> 00:12:58.802
bởi vì đó là về chính chúng ta.

00:12:58.802 --> 00:13:02.290
Chướng ngại của cải cách 
không chỉ do

00:13:02.290 --> 00:13:04.450
quyền lực phức tạp của
nhà tù công nghiệp

00:13:04.450 --> 00:13:06.194
hay những lợi ích

00:13:06.194 --> 00:13:08.080
của việc giữ nguyên đường lối cũ,

00:13:08.080 --> 00:13:11.920
mà còn ở trong mỗi chúng ta.

00:13:11.920 --> 00:13:15.970
Chính sự sợ hãi và thiếu kiến thức

00:13:15.970 --> 00:13:22.670
cũng như thiếu tầm nhìn của chúng ta
ngăn cản công cuộc cải cách thực sự.

00:13:22.670 --> 00:13:27.240
Và cuối cùng, là do con em của chúng ta,

00:13:27.240 --> 00:13:30.985
cùng với khát vọng của các bậc cha mẹ
giữ con trong những bong bóng xà phòng

00:13:30.985 --> 00:13:34.315
với nỗi sợ thuốc kích thích sẽ đâm vỡ
những bong bóng này

00:13:34.315 --> 00:13:36.244
và làm hại bọn trẻ.

00:13:36.244 --> 00:13:38.314
Thật ra, đôi khi có vẻ như

00:13:38.314 --> 00:13:40.290
toàn bộ cuộc chiến ma túy

00:13:40.290 --> 00:13:44.216
được bào chữa như hoạt động bảo vệ trẻ em,

00:13:44.216 --> 00:13:47.823
điều mà mỗi 1 người trẻ 
đều phủ định.

NOTE Paragraph

00:13:47.823 --> 00:13:51.929
Vậy thì đây là cách tôi nói 
với thiếu niên vị thành niên.

00:13:51.929 --> 00:13:55.615
Thứ nhất, đừng dùng ma túy.

00:13:55.615 --> 00:13:59.405
Thứ nhì, đừng dùng ma túy.

00:13:59.405 --> 00:14:02.825
Thứ ba, nếu dùng ma túy,

00:14:02.825 --> 00:14:05.367
thì cần phải biết một vài điều,

00:14:05.367 --> 00:14:09.410
bởi vì cuối cùng thì 
bậc cha mẹ nào

00:14:09.410 --> 00:14:12.391
cũng muốn con về nhà an toàn,

00:14:12.391 --> 00:14:15.924
và lớn lên khỏe mạnh tốt đẹp.

00:14:15.924 --> 00:14:21.537
Đó là câu thần chú giáo huấn của tôi:
An toàn là trên hết.

NOTE Paragraph

00:14:21.537 --> 00:14:25.193
Và tôi đã dành cả đời mình,

00:14:25.193 --> 00:14:27.701
để tổ chức và ủng hộ phong trào

00:14:27.701 --> 00:14:30.561
phản đối

00:14:30.561 --> 00:14:32.606
những cấm đoán sai lầm của quá khứ,

00:14:32.606 --> 00:14:35.305
xây dựng chính sách quản lý
chất kích thích trên cơ sở khoa học,

00:14:35.305 --> 00:14:38.246
lòng trắc ẩn, sức khỏe và quyền con người,

00:14:38.246 --> 00:14:40.884
để cho mọi người với 
quan điểm chính trị khác nhau

00:14:40.884 --> 00:14:42.785
mọi tổ chức chính trị,

00:14:42.785 --> 00:14:44.599
bao gồm người thích thuốc kích thích,

00:14:44.599 --> 00:14:45.938
người ghét thuốc kích thích,

00:14:45.938 --> 00:14:48.250
cả người không quan tâm, 


00:14:48.250 --> 00:14:51.684
đều phải tin rằng:
Cuộc chiến ma túy,

00:14:51.684 --> 00:14:55.931
cuộc chiến lạc hậu, vô cảm,
thảm họa này,

00:14:55.931 --> 00:14:59.030
cần phải chấm dứt.

NOTE Paragraph

00:14:59.030 --> 00:15:00.873
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:15:00.873 --> 00:15:05.880
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:15:15.042 --> 00:15:17.722
Xin cảm ơn. Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:15:17.722 --> 00:15:19.943
Chris Anderson: Ethan,

00:15:19.943 --> 00:15:23.182
Xin chúc mừng - 
phản ứng thật lớn.

00:15:23.182 --> 00:15:25.926
Bài thuyết trình rất mạnh mẽ.

00:15:25.926 --> 00:15:29.234
Nhưng không phải mọi người
đều hưởng ứng,

00:15:29.234 --> 00:15:30.921
và tôi nghĩ một vài người ở đây,

00:15:30.921 --> 00:15:33.187
cùng với một số khác xem qua mạng,

00:15:33.187 --> 00:15:37.287
ai đó biết một trẻ vị thành niên 
hay một người bạn

00:15:37.287 --> 00:15:39.504
hoặc bất cứ ai bệnh tật,

00:15:39.504 --> 00:15:42.250
có lẽ chết do dùng thuốc quá liều.

00:15:42.250 --> 00:15:44.476
Tôi chắc là 
họ đã từng nói chuyện với anh rồi.

00:15:44.476 --> 00:15:46.557
Anh đã nói gì với họ?

NOTE Paragraph

00:15:46.557 --> 00:15:48.829
Ethan Nadelmann: Chris, điều
thú vị nhất gần đây

00:15:48.829 --> 00:15:50.980
là tôi càng ngày càng gặp nhiều người

00:15:50.980 --> 00:15:53.558
đã từng mất người thân

00:15:53.558 --> 00:15:55.184
vì dùng thuốc quá liều,

00:15:55.184 --> 00:15:56.590
và 10 năm trước,

00:15:56.590 --> 00:15:59.140
họ chỉ muốn
túm cổ bọn bán thuốc phiện và bắn bỏ,

00:15:59.140 --> 00:16:00.481
vậy là xong.

00:16:00.481 --> 00:16:01.776
Nhưng giờ họ đã hiểu ra

00:16:01.776 --> 00:16:04.659
rằng chiến tranh ma túy 
sẽ không cứu được bọn trẻ.

00:16:04.659 --> 00:16:06.108
Ngược lại, còn làm cho chúng

00:16:06.108 --> 00:16:08.210
gặp nhiều nguy hiểm hơn.

00:16:08.210 --> 00:16:09.860
Vậy nên giờ đây họ đã hòa nhập vào 


00:16:09.860 --> 00:16:11.695
chiến dịch cải cách chính sách này.

00:16:11.695 --> 00:16:13.385
Cũng có những người có con em,

00:16:13.385 --> 00:16:16.850
đứa thì nghiện rượu, 
đứa thì nghiện cocaine hay heroin

00:16:16.850 --> 00:16:18.278
và họ tự hỏi rằng:

00:16:18.278 --> 00:16:20.595
Sao đứa này có thể 
cố gắng từng chút một

00:16:20.595 --> 00:16:21.889
và trở nên tốt hơn,

00:16:21.889 --> 00:16:23.213
trong khi đứa kia ngồi tù

00:16:23.213 --> 00:16:25.478
thường xuyên liên quan
tới cảnh sát và tội phạm?

00:16:25.478 --> 00:16:26.948
Cuối cùng mọi người đều hiểu,

00:16:26.948 --> 00:16:29.593
cuộc chiến ma túy không bảo vệ ai.

NOTE Paragraph

00:16:29.593 --> 00:16:32.184
CA: Chắc rằng ở Mỹ có nhiều
quan điểm chính trị đối lập

00:16:32.184 --> 00:16:33.149
về nhiều vấn đề.

00:16:33.149 --> 00:16:36.041
Anh thấy liệu có thể có thay đổi điều gì

00:16:36.041 --> 00:16:38.127
trong 5 năm tới hay không?

NOTE Paragraph

00:16:38.127 --> 00:16:40.245
EN: Khá rõ ràng.
Tôi nhận được nhiều cuộc gọi

00:16:40.245 --> 00:16:42.126
từ các phóng viên, nói với tôi rằng,

00:16:42.126 --> 00:16:44.130
"Ethan, có vẻ như 2 vấn đề

00:16:44.130 --> 00:16:46.423
đang có tiến triển chính trị ở Mỹ hiện nay

00:16:46.423 --> 00:16:49.314
là cải cách luật cần sa 
và hôn nhân đồng tính

00:16:49.314 --> 00:16:50.891
Là điều anh đang làm phải không?"

00:16:50.891 --> 00:16:53.479
Và còn hiện tượng hợp tác hai đảng,

00:16:53.479 --> 00:16:55.771
khi Đảng Cộng hòa trong Quốc hội

00:16:55.771 --> 00:16:58.750
và luật cho phép thuốc lưu hành


00:16:58.750 --> 00:17:00.804
được chấp thuận bởi phần đông
Đảng Dân chủ,

00:17:00.804 --> 00:17:02.970
và chúng ta phát triển từ

00:17:02.970 --> 00:17:05.411
vấn đề đáng lo ngại nhất
trong lịch sử chính trị Mỹ,

00:17:05.411 --> 00:17:07.921
thành vấn đề được giải quyết
thành công nhất.

NOTE Paragraph

00:17:07.921 --> 00:17:11.084
CA: Rất cảm ơn anh đã tham gia TEDGlobal.
EN: Cảm ơn nhiều.

NOTE Paragraph

00:17:11.084 --> 00:17:13.264
CA: Cảm ơn.
EN: Cảm ơn. (Vỗ tay)