-
Saluton al ĉiuj! Jen Evildea, via dio.
-
Hodiaŭ nokte mi volas priparoli temon,
-
kiu eble ĝenos kelkajn Esperantistojn
-
kaj eĉ koleriĝos aliajn, mi ne scias.
-
Nu, la temo de ĉi tiu videoblogo estas
-
ĉu Esperanto, kiam ĝi fariĝos
-
la dua lingvo de la tuta mondo,
-
detruos la aliajn mondajn lingvojn
-
aŭ savos ilin.
-
Mi simple volas diri nun,
-
antaŭ ol mi komencos mian paroladon
-
pri ĉi tiu temo,
-
ke ĝi ne temas pri la Esperantistoj mem.
-
La plejparto de la Esperantistoj,
-
kiujn mi konas,
-
fakte volas savi lingvojn.
-
Ekzemple, mi mem, mi laboras
-
kun la Sidneja Lingva Festivalo.
-
La plejparto de la estraro
-
de tiu festivala asocio
-
estas Esperantistoj.
-
Mi nun volas paroli
-
pri la naturo de dua lingvo.
-
Vere ne gravas ĉu estos Esperanto
-
aŭ ĉu estos aliaj lingvoj.
-
Kompreneble, Esperanto estas
-
la ĉefa lingvo aŭ preskaŭ la sola lingvo
-
de mia kanalo.
-
Mi kelkfoje uzas la anglan.
-
Ankaŭ ĝi kompreneble
-
estas grava por la estonteco
-
de Esperantujo.
-
Ni ĉiuj scias, ke en la nuntempa mondo,
-
ke iom post iom la angla
-
estingas aliajn lingvojn,
-
simple pro la fakto,
-
ke tiuj lingvoj estas malgrandaj
-
ekonomikaj kaj militfortecaj
-
aŭ potencaj, mi supozas.
-
Iom post iom aliaj lingvoj
-
estas detruataj de la angla.
-
Ne nur la angla detruas aliajn lingvojn.
-
Preskaŭ ĉiuj gravaj lingvoj
-
kaj grandaj lingvoj
-
detruas aliajn lingvojn.
-
Ekzemple, la ĉina.
-
Ĝi nun en-- aŭ ne la ĉina mem,
-
sed la mandarena.
-
Ĝi nun estingas la lokajn dialektojn
-
en Ĉinio.
-
Mi simple volas paroli pri Esperanto.
-
Imagu-- ekzemple, nuntempe
-
Esperanto estas malgranda lingvo.
-
Ĝi fakte estas granda
-
kompare al la plejparto de la lingvoj,
-
sed kompare al la unuaj
-
kelkaj gravaj lingvoj,
-
al la unuaj cent lingvoj,
-
laŭ grandeco, mi supozas.
-
Ili estas tiom pli grandaj,
-
mi ne povas imagi.
-
Esperanto ankoraŭ estas malgranda,
-
sed ĝi rapide kreskas.
-
Imagu-- ekzemple,
-
mi simple volas priparoli
-
nerealan situacion.
-
Mi simple elektos hazardan situacion
-
el mia kapo.
-
Imagu estus urbo
-
inter Francio kaj Italio.
-
Tie, oni parolas la francan kaj la italan,
-
kaj imagu, ke ĉiuj homoj
-
lernus lerneje Esperanton.
-
Do, ĉiuj povas paroli
-
aŭ la italan aŭ la francan
-
aŭ eble ambaŭ lingvojn,
-
sed ĉiuj certe povas paroli Esperanton.
-
Do en la urbo, ĉiuj parolas
-
siajn proprajn lingvojn hejme,
-
kaj kiam ili eliras,
-
ili parolas la francan
-
kun francaj butikistoj,
-
sed kelkfoje ili renkontiĝus
-
kun italaj butikistoj,
-
kiuj ne konas la francan,
-
kaj tiam ili simple uzas Esperanton.
-
La celo de la lingvo, ĉu ne?
-
Imagu, ke ĉiuj el tiuj butikoj
-
volas reklami siajn varojn
-
al la francoj kaj la italoj.
-
Ili kompreneble starigas montrilojn
-
dulingvajn-- aŭ trilingvajn.
-
Do en la franca, en la itala,
-
kaj en Esperanto.
-
Iom poste, unu el la butikistoj
-
decidas, ke li volas savi iom da mono,
-
aŭ li simple ne vidas kialon por uzi
-
la francan, la italan, kaj Esperanton,
-
ĉar li ja scias,
-
ke ĉiuj parolas Esperanton
-
kiel duan lingvon.
-
Do, li simple starigas montrilon,
-
kiu nur uzas Esperanton.
-
Kompreneble, la francoj vidas ĝin,
-
ili povas legi ĝin,
-
ĉar ili studis Esperanton lerneje.
-
La italoj povas legi ĝin;
-
ne estas problemo.
-
Kelkaj aliaj butikoj vidas,
-
ke mankas spaco en la menuoj,
-
kaj tiel plu.
-
Ili simple decidas uzi nur Esperanton.
-
Ĝi estas la dua lingvo
-
de la tuta komunumo.
-
Jes, kelkaj parolas la francan,
-
kaj jes, kelkaj parolas la italan.
-
Vere ne gravas.
-
Simple uzu Esperanton.
-
Do imagu, en tiu situacio,
-
ke iom post iom,
-
preskaŭ ĉiuj montriloj, ŝildoj,
-
en la urbeto
-
nur havas Esperantajn tekstojn,
-
ĉar ili ne bezonas uzi tri lingvojn
-
samtempe.
-
Eble la loka registaro diras,
-
ke vi devas uzi ĝin,
-
sed vere imagu,
-
ke en la plejparto de la mondo,
-
ke tio ne okazos.
-
Imagu nun, ke ĉiuj montriloj
-
estas nur en Esperanto,
-
sed homoj en la strato
-
povas paroli la francan,
-
kaj la italan.
-
Imagu tiam, ke estos edziĝo
-
inter francino kaj italo.
-
Ili kunvenas kaj havas bebon,
-
kaj tiam, ili pensas,
-
"Nu, ni ambaŭ parolas Esperanton.
-
Vi parolas la francan;
-
mi parolas la italan.
-
Ni ĉiam kune parolas Esperanton.
-
La loka dua lingvo estas Esperanton.
-
Ni simple instruos Esperanton
-
al la infano."
-
Ne intence!
-
Eble ni simple parolas ĝin,
-
ĉar ĝi estas la plej konvena lingvo.
-
Tiam, la infano kreskas
-
kaj edukiĝas
-
kaj nur parolas Esperanton.
-
Ĉiuj el ilia amikoj
-
eble parolas la francan
-
aŭ la italan,
-
sed ĉiuj el ili komprenas Esperanton.
-
Do iom post iom,
-
la infanoj, kiam ili ludas kune,
-
simple uzas Esperanton,
-
kaj ne plu uzas la francan aŭ la italan.
-
Verŝajne, ĉiuj el ili komprenos ĝin,
-
sed ili simple elektus uzi Esperanton.
-
Kiam ili fariĝus plenkreskuloj,
-
la ĉefa lingvo de tiu grupo
-
de estintaj infanoj
-
nun estas Esperanto,
-
kaj ĉiuj uzas Esperanton kune.
-
Post unu aŭ du generacioj,
-
ili ne plu vidas kialon por instrui
-
la francan lerneje
-
aŭ la italan lerneje.
-
Mi scias, ke en Francujo,
-
laŭ la konstitucio de la ŝtato,
-
vi devas instrui la francan,
-
sed ĉi tiu simple estas
-
elpensita situacio.
-
Imagu tiam,
-
ke ĉiuj el ili parolas Esperanton,
-
kelkaj ankoraŭ konas la francan
-
aŭ la italan,
-
sed ili principe uzas ĝin
-
kun siaj geavoj.
-
Nun, la plej grava lingvo
-
ne plu simple estas la dua lingvo,
-
Esperanto, sed ĝi nun estas
-
la ĉefa lingvo de la komunumo.
-
Multaj homoj ankoraŭ
-
konas la francan kaj la italan,
-
sed Esperanto nun regas la pozicio
-
de la lingvo de la komunumo,
-
la lingvo de la loka ekonomio,
-
kaj verŝajne poste,
-
de la lingvo de la ŝtato.
-
Nun imagu, pli grande.
-
Iom post iom--
-
ekzemple, ĉi tiu en Aŭstralio.
-
Ni ĉiuj parolas la anglan.
-
Ekzemple, mi kreas filmon,
-
kaj mi volas vendi ĝin
-
al la restaĵo de la mondo.
-
Nu, mi scias, ke en Usono,
-
kelkaj homoj-- ne kelkaj.
-
Ĉiuj parolas la anglan,
-
sed me ankaŭ scias, ke nun,
-
ĉiuj parolas Esperanton,
-
kiel duan lingvon.
-
Kaj mi scias, ke en Ĉinio,
-
ĉiuj parolas Esperanton
-
kiel duan lingvon,
-
sed ili parolas la ĉinan
-
kiel la ĉefan lingvon.
-
Nun, multaj el ili povas uzi Esperanton,
-
kaj ĝi fakte estas la ĉefa lingvo
-
de kelkaj familioj.
-
Sed mi volas vendi mian filmon.
-
Ĉu mi elektu la anglan,
-
kiu estas la ĉefa lingvo
-
en kelkaj partoj de la mondo?
-
Aŭ ĉu mi nun uzu Esperanton,
-
kiu iom post iom fariĝas
-
la plej grava lingvo
-
de kelkaj mondpartoj,
-
simple pro la fakto,
-
ke ĝi iom post iom
-
prenis tiun postenon?
-
Ne, mi simple farus miajn filmojn
-
en Esperanto.
-
Do iom post iom,
-
ne nur la ekonomio
-
uzos Esperanton kiel duan lingvon,
-
sed la filmindustrio uzos ĝin.
-
Poste, multe pli da homoj
-
eble vidos la aliajn lingvojn
-
kiel lingvojn de la pasinteco.
-
Ni ne plu bezonas ilin,
-
ĉar ni ĉiuj parolas Esperanton nun.
-
Do, vi povas imagi,
-
post cent, ducent jaroj,
-
mi ne scias kiom longe,
-
mi simple parolaĉas.
-
Sed imagu, ke nun la tuta mondo
-
uzas Esperanton
-
kiel la duan lingvon.
-
Ili ne nur uzas ĝin
-
en internaciaj komunikiloj,
-
ili uzas en urboj, en butikoj,
-
kaj eĉ kiel la ĉefa lingvo de familioj
-
en diversaj mondpartoj.
-
Iom post iom,
-
kiam ekzemple Ĉinio uzus Esperanton
-
preskaŭ ĉie,
-
kaj Usono preskaŭ ĉie,
-
la restaĵo de la mondo
-
simple sekvus.
-
Vi povas imagi,
-
ke Esperanto iom post iom
-
fariĝus la plej grava lingvo,
-
kaj kio okazus al la tradiciaj lingvoj,
-
la naturaj lingvoj?
-
Ili simple iom post iom
-
estingiĝus ĉar la postaj generacioj
-
ne plu vidas kialon
-
por lerni ilin.
-
Nu, mi simple volas diri nun
-
pro la fakto, ke la tuta mondo
-
estas konektita pere la interreto.
-
Tiuj lingvoj, jes, eble mortos,
-
sed ni ankoraŭ havos
-
registrojn de ili.
-
Vi povas ankoraŭ aŭskulti
-
tiujn lingvojn en ĉiu situacio,
-
simple pro la interreto,
-
kaj pro historiaj kopioj
-
de la lingvo.
-
Sed ĝi ne plu estus
-
la lingvo de ĉiutaga komunikado.
-
Mi simple volas levi tiun temon,
-
ĉar mi scias, ke multaj homoj diras,
-
ke "Ho, Esperanto povas savi
-
aliajn lingvojn!"
-
Mi simple volas
-
iom kontraŭstari tiun ideon.
-
Jes, ĝi povas.
-
Ne la lingvo mem,
-
sed la Esperantistoj,
-
ĉar la plejparto
-
de la nuntempaj Esperantistoj
-
amas aliajn lingvojn
-
kaj volas savi ilin.
-
Fakte, la plejparto de la Esperantistoj
-
estas multe pli protektemaj
-
ol la ĝenerala publiko.
-
Sed imagu, kiam postaj generacioj
-
komencus uzi Esperanton pli kaj pli,
-
kaj tiam, homoj komencus lerni ĝin,
-
ne pro idealismaj kialoj,
-
sed pro ekonomikaj kialoj,
-
pro diversaj aliaj kialoj
-
aŭ simple pro konveneco
-
de la lingvo.
-
Ni povas imagi tiam,
-
ke la aliaj lingvoj rapide mortos,
-
simple pro tio,
-
ke ili ne plu estas konvenaj.
-
Do, mi simple volas levi tiun temon,
-
kaj ankaŭ vi volas demandi vin,
-
kion vi opinias pri tiu ideo.
-
Mi pensas, ke vere
-
tio verŝajne okazos,
-
se Esperanto atingus
-
la plej gravan postenon
-
de lingvoj, mi supozas.
-
Se ĝi ne atingos tion,
-
eble la angla simple prenos
-
tiun postenon aŭ tiun pozicion
-
inter de la lingvoj.
-
Sed mi kredas, ke Esperanto
-
povas pli rapide preni ĝin
-
ol la angla,
-
ĉar la angla estas ege malfacila lingvo,
-
sed pro la facileco de Esperanto
-
kaj pro la ideoj de la lingvo mem.
-
Ĝi fakte povas, se ni ne estus zorgemaj,
-
mortigi ĉiujn aliajn lingvojn,
-
senintence, rapide,
-
multe pli rapide ol aliaj, naturaj lingvoj.
-
Mi simple volas levi tiun temon,
-
kaj vidi viajn-- aŭ ne vidi,
-
legi viajn komentojn pri ĝi,
-
do simple skribu sube
-
se vi havas viajn proprajn ideojn.
-
Jen ĉio! Do se vi ŝatis ĉi tiun paroladon,
-
ŝatu ĝin, diskonigu ĝin,
-
abonu mian kanalon,
-
se vi ankoraŭ ne abonis,
-
kaj vi vidos vin ĉiujn
-
en la venonta filmo.
-
Kaj se vi ne estos tie,
-
mi trovos vin
-
kaj mi mortigos vian familian lingvon!
-
(fia ridado)
-
Kiel ĉiam, mi volas danki
-
miajn donecantojn ĉe Patreon,
-
kaj tiuj estas: Robert Poort,
-
Alexander Tollefson, Koltarm,
-
Tommy Linsley, Ludisto,
-
Shayne Power, Jzknuckles,
-
Sarah SC, Lupe, Robert Nielson,
-
kaj Slava Shklyaev.
-
Se vi volas donaci al mia kanalo
-
por ke ĝi pliboniĝu estontecen,
-
vi povas pere la ligilo sube
-
en mia priskribo.
