< Return to Video

Học sinh cấp 3 chương trình trao đổi trong cuộc tranh luận năm 1956 ở Mỹ về định kiến (p. 2): Philippines, Nhật Bản, Anh, Indonesia

  • 0:00 - 0:02
    Chào mừng các bạn đến với diễn đàn thảo luận
    của chúng tôi
  • 0:02 - 0:03
    về "Gốc rễ của định kiến".
  • 0:03 - 0:06
    Chúng tôi sẽ nói
    chúng tôi có những định kiến gì,
  • 0:06 - 0:09
    định kiến ấy đến từ đâu,
    được dung dưỡng thế nào,
  • 0:09 - 0:11
    và có thể cả là
    làm cách nào để xóa bỏ chúng.
  • 0:12 - 0:17
    Tôi xin giới thiệu những học sinh
    tham gia buổi thảo luận ngày hôm nay.
  • 0:17 - 0:21
    Ratnati Iskandar Dinata, học sinh cấp 3,
    17 tuổi,
  • 0:21 - 0:25
    đồng thời là một vũ công tài năng
    đến từ Indonesia.
  • 0:26 - 0:28
    Đến từ Nhật Bản là Yoriko Konishi,
  • 0:28 - 0:30
    cô gái có chất giọng dễ thương
    mà các bạn vừa được nghe.
  • 0:30 - 0:33
    Thi thoảng, chúng tôi cũng muốn
    các bạn biết chúng tôi làm gì
  • 0:33 - 0:35
    ngoài những lúc trao đổi nghiêm túc.
  • 0:36 - 0:38
    Chúng tôi thường nói Yoriki nhảy hoặc hát
    cho chúng tôi nghe,
  • 0:38 - 0:39
    bạn ấy làm được cả hai đấy.
  • 0:39 - 0:42
    Đến từ Anh là Judith Reader, 18 tuổi.
  • 0:42 - 0:46
    Judith bị cảm lạnh một chút hôm nay,
    không phải do bơi ngoài Đại Tây Dương đâu,
  • 0:46 - 0:51
    dù bạn ấy quả quyết với chúng tôi rằng hồi ở Anh,
    bạn có bơi ngoài Đại Tây Dương vào mùa đông.
  • 0:51 - 0:53
    Đến từ Philippines, Raul Contreras.
  • 0:53 - 0:58
    Raul sẽ tròn 16 tuổi vào ngày,
    nghe yêu nước lắm luôn, 4 tháng 7.
  • 0:58 - 1:00
    Cậu ấy có thể thừa nhận mình có định kiến,
  • 1:00 - 1:03
    song định kiến cậu ấy chắc chắn không có
    là định kiến chống lại phụ nữ.
  • 1:03 - 1:06
    Nếu không, cậu ấy đã không sẵn sàng có mặt
    tối nay cùng với 3 cô bạn,
  • 1:06 - 1:08
    và là nam sinh duy nhất
    trong chương trình này.
  • 1:09 - 1:12
    Về vấn đề định kiến,
    có lẽ chúng ta phải bắt đầu
  • 1:12 - 1:14
    bằng cách cố gắng định nghĩa
    định kiến theo cách bạn nghĩ.
  • 1:14 - 1:17
    Ratnati, theo bạn, định kiến là gì?
  • 1:17 - 1:21
    Em nghĩ định kiến là cảm giác ghét người,
  • 1:21 - 1:24
    với tư cách là một nhóm người
    hoặc cá nhân,
  • 1:24 - 1:25
    đối với người khác.
  • 1:25 - 1:29
    Bạn nói là cảm giác ghét...
    Bạn nghĩ định kiến có gay gắt như ghét không?
  • 1:29 - 1:36
    Dạ có. Khi một ai đó có định kiến,
    câu trả lời sẽ là:
  • 1:36 - 1:38
    "Tôi ghét đám này và đám này."
  • 1:38 - 1:41
    Tôi cho rằng điều này đúng...
    Yoriko, bạn nghĩ định kiến là gì?
  • 1:41 - 1:47
    Em thấy khi một ai đó phân biệt
    hai người da trắng với nhau,
  • 1:47 - 1:49
    đó không phải là định kiến.
  • 1:49 - 1:54
    Nhưng khi một ai đó phân biệt
    một người da trắng và một người da màu,
  • 1:54 - 1:56
    đó là định kiến.
  • 1:57 - 2:01
    Em sẽ định nghĩa
    định kiến là một quan điểm cứng nhắc,
  • 2:01 - 2:02
    được hình thành về một vấn đề nhất định
  • 2:02 - 2:05
    trước cả khi các sự việc được kiểm chứng
    một cách công bằng.
  • 2:05 - 2:09
    Khi một người quên mất chân giá trị
    của con người
  • 2:09 - 2:13
    và bắt đầu đánh giá người khác
    không dựa trên cơ sở họ là con người đang tồn tại
  • 2:13 - 2:19
    mà dựa vào chủng tộc, tín ngưỡng,
    địa vị kinh tế, thì đó là định kiến.
  • 2:19 - 2:23
    Tôi hỏi bạn câu này được không?
    Bạn có bất kỳ định kiến nào không?
  • 2:23 - 2:25
    Em nghĩ là có đó cô Waller.
  • 2:25 - 2:31
    Thẳng thắn mà nói, em có định kiến
    không tốt về người Nhật Bản.
  • 2:31 - 2:36
    Không đến mức em ghét họ đâu.
    Không, không phải vậy.
  • 2:36 - 2:40
    Nhưng em có định kiến này
    là do Thế chiến II.
  • 2:40 - 2:46
    Bởi vì, em nghĩ em quá nhỏ,
    không hiểu được những gì đã xảy ra hồi đó,
  • 2:46 - 2:54
    nhưng em nghĩ những gì họ hàng em, bạn bè em,
    và những ai chứng kiến sự kiện định mệnh đó...
  • 2:54 - 2:57
    ...là quá đủ để lý giải điều này.
  • 2:57 - 3:01
    Và em nghĩ việc em cũng cảm thấy như vậy
    không hề vô lý
  • 3:01 - 3:06
    vì em biết người dân nước em
    đã phải chịu thống khổ dưới ách cai trị đó.
  • 3:06 - 3:09
    Bạn có còn định kiến với người Nhật
    nhiều như trước không?
  • 3:09 - 3:15
    5 năm trước, định kiến đó trong em
    đã phai mờ đi một chút rồi,
  • 3:15 - 3:19
    nhưng khi Nhật Bản kiên quyết
    không chịu bồi thường cho nước em,
  • 3:19 - 3:22
    định kiến đó lại 'đậm' lên.
  • 3:22 - 3:27
    Nhưng sau khi nói chuyện với Yoriko
    & những người Nhật khác, em biết được là...
  • 3:27 - 3:30
    ...Nhật Bản chưa sẵn sàng bồi thường.
  • 3:30 - 3:37
    Vì, như Yoriko nói, hầu hết người Nhật
    ngồi trong lớp học còn rét run,
  • 3:37 - 3:39
    vì họ không thể mua máy sưởi
    cho trường học.
  • 3:40 - 3:42
    Yoriko, bạn có bất kỳ định kiến nào không?
  • 3:42 - 3:46
    Em không có định kiến gì về Philippines...
  • 3:46 - 3:50
    nhưng nhiều người Nhật ghét Hàn Quốc,
  • 3:50 - 3:55
    vì Tổng thống Hàn Quốc đơn phương công bố
    đường biên giới của mình
  • 3:55 - 3:59
    trên biển chung giữa Hàn Quốc và Nhật Bản
    [Đường Syngman Rhee].
  • 3:59 - 4:04
    Nếu ngư dân Nhật Bản
    đi qua ranh giới này,
  • 4:04 - 4:12
    họ sẽ bị người Hàn Quốc bắt giữ
    nên không thể về nhà một thời gian.
  • 4:12 - 4:17
    Và nước chúng em vẫn đang cố gắng
    là bạn với Hàn Quốc.
  • 4:17 - 4:19
    Đã bắt đầu
    thì ta nên đi hết lượt.
  • 4:19 - 4:22
    Judith, bạn có thừa nhận
    mình có bất kỳ định kiến nào không?
  • 4:22 - 4:25
    Vâng em nghĩ là em nên thừa nhận,
    dù em là người Anh.
  • 4:25 - 4:27
    Em có một vài định kiến ngu ngốc,
    mọi người sẽ cười lăn mất.
  • 4:27 - 4:32
    Ví dụ: chỉ cần nhìn thấy người có mái tóc đỏ,
    em sẽ đề phòng
  • 4:32 - 4:36
    vì em có một định kiến ngu ngốc
    là ai tóc đỏ cũng cáu bẳn khủng khiếp,
  • 4:36 - 4:39
    mọi người biết đấy,
    họ mãnh liệt như màu tóc của họ vậy.
  • 4:39 - 4:41
    Em còn có một định kiến ngu ngốc nữa.
  • 4:41 - 4:47
    Chẳng hạn, lần đầu gặp thí sinh người Úc,
    Elizabeth Woodgate, bạn ấy chưa lên TV,
  • 4:47 - 4:49
    em đã sốc khi nghe giọng của bạn ấy,
  • 4:49 - 4:53
    vì với em, giọng bạn ấy
    nghe y như giọng Cockney ở Anh vậy.
  • 4:53 - 4:56
    Em hy vọng
    em không phải đang tự phụ hay gì,
  • 4:56 - 5:00
    nhưng giọng Cockney ở Anh... mọi người biết đấy,
    hầu hết người Anh sẽ hơi giật mình khi nghe nó.
  • 5:00 - 5:04
    Nhưng bạn ấy cũng nói rất thẳng với em
    là bạn ấy cũng rùng mình khi nghe giọng của em!
  • 5:04 - 5:06
    Em cũng bị trả đũa rồi.
  • 5:06 - 5:08
    Tại sao bạn ấy lại nói vậy?
  • 5:08 - 5:09
    À em nghĩ bạn ấy tưởng tượng là...
  • 5:09 - 5:13
    Bạn ấy nói bạn ấy thật sự phải quên giọng em đi
    thì mới có thể thấy thích em,
  • 5:13 - 5:15
    vì giọng em nghe trang trọng quá.
  • 5:15 - 5:19
    Em hiểu là hầu hết người Mỹ
    cũng nghĩ như vậy về giọng Anh.
  • 5:19 - 5:21
    Ratnati, đến lượt bạn.
  • 5:21 - 5:25
    Thi thoảng, em có định kiến
    với người Hà Lan
  • 5:25 - 5:29
    hồi em học môn lịch sử trong trường
  • 5:29 - 5:32
    và biết người Hà Lan đã đối xử
    với người Indonesia như thế nào.
  • 5:32 - 5:34
    Em cũng có những định kiến khác
    của riêng mình.
  • 5:35 - 5:38
    Em ghét mấy người tự cao,
  • 5:38 - 5:44
    những người nghĩ mình là thầy kẻ khác,
  • 5:44 - 5:48
    và những người nghĩ họ hiểu biết mọi thứ
    nhiều hơn người khác.
  • 5:49 - 5:51
    Quay lại với bạn một chút nhé, Raul.
  • 5:51 - 5:55
    Ở Philippines, có bất kỳ định kiến nào
    giữa các nhóm người với nhau không?
  • 5:55 - 6:00
    Có ạ. Có tồn tại định kiến
    giữa các nhóm người.
  • 6:00 - 6:07
    Thực tế là, hầu hết chúng em
    vẫn có thành kiến với nhóm con lai,
  • 6:07 - 6:11
    nhóm mà máu Tây Ban Nha chảy trong người
    còn nhiều hơn cả dòng máu Philippines,
  • 6:11 - 6:14
    Chúng em gọi nhóm đó là Mestizos.
  • 6:14 - 6:20
    Những sự cố này thường xảy ra ở trường.
  • 6:20 - 6:24
    Mọi người biết đó, em học trường
    do các tu sĩ người Tây Ban Nha điều hành.
  • 6:24 - 6:30
    Trường em
    có nhiều đứa nhóm đó lắm.
  • 6:30 - 6:33
    Nhóm đó thường được ưu ái hơn.
  • 6:33 - 6:40
    Nhưng chúng em nghĩ là chúng em đúng
    khi nói rằng nhóm đó kiểu như quý tộc vậy:
  • 6:40 - 6:46
    tự phụ, kiêu căng, khó tính,
    tất cả các loại tính từ luôn.
  • 6:46 - 6:48
    Họ còn có ý nghĩ ngu ngốc này:
  • 6:48 - 6:51
    là họ có dòng máu hoàng gia,
    hay hoàng tộc chảy trong người.
  • 6:51 - 6:53
    Raul, làm thế nào để bạn hòa đồng
    với những cậu bé đó ở trong trường?
  • 6:53 - 6:55
    Có bất kỳ vấn đề gì không?
  • 6:55 - 6:58
    Thật lòng mà nói,
    em không hòa đồng với đám đó lắm.
  • 6:58 - 7:02
    Thực tế là chúng em
    còn thường gây lộn với nhau cơ.
  • 7:04 - 7:05
    Yoriko?
  • 7:05 - 7:11
    Sau chiến tranh, Nhật Bản có nhiều lính Mỹ
    hoặc châu Âu.
  • 7:11 - 7:16
    Hầu hết những người này
    kết hôn với phụ nữ Nhật Bản,
  • 7:16 - 7:19
    không đám cưới trang trọng
    [ý nói những đứa trẻ sinh ngoài giá thú]
  • 7:19 - 7:25
    rồi họ sinh con.
    Những đứa trẻ ấy bị gọi là 'con lai'.
  • 7:25 - 7:26
    Và...
  • 7:27 - 7:32
    ...em nghĩ là chẳng có lý do gì
    để phạt các bạn con lai cả
  • 7:32 - 7:38
    nhưng một số người lớn
    không đối xử tốt với các bạn ấy
  • 7:38 - 7:41
    như cách họ đối xử với trẻ em Nhật Bản.
  • 7:41 - 7:50
    Người lớn cũng quen đối xử tệ
    với mẹ của những đứa trẻ này.
  • 7:52 - 7:58
    Người Nhật nghĩ rằng
    mẹ của những đứa con lai không tốt,
  • 7:58 - 8:00
    rằng họ thật tệ hại,
  • 8:00 - 8:04
    vì họ đã cưới người nước ngoài,
    trai nước ngoài.
  • 8:04 - 8:11
    Nhiều người Nhật
    không thích lấy người nước ngoài
  • 8:11 - 8:23
    bởi họ sống theo tập quán khác,
    và cách nghĩ của họ về mọi thứ cũng khác.
  • 8:23 - 8:27
    Bạn vẫn có một - tôi có thể gọi là - định kiến
    nặng nề ở Nhật Bản
  • 8:27 - 8:31
    về việc kết hôn với người nước ngoài,
    phải không?
  • 8:31 - 8:32
    Ôi... vâng.
  • 8:33 - 8:34
    Vâng.
  • 8:35 - 8:39
    Yoriko, cậu có thể cho chúng tớ biết gì đó
    về vị thế của người phụ nữ ở Nhật Bản không?
  • 8:39 - 8:41
    Chúng tớ từng được nghe
    những điều kỳ lạ nhất.
  • 8:41 - 8:45
    Cậu cũng đang kể về những điều kỳ lạ nhất...
    Cậu có thể kể thêm không?
  • 8:45 - 8:46
    Trước chiến tranh ấy hả?
  • 8:46 - 8:48
    Đúng. Cả bây giờ nữa nhé.
  • 8:48 - 8:56
    Chà, cách đây khoảng 60 năm, người Nhật
    cho rằng người da trắng là kinh khủng
  • 8:56 - 9:02
    vì hầu như ai cũng tóc đỏ,
    và mọi thứ đều quá to,
  • 9:02 - 9:04
    về cơ thể của họ ấy.
  • 9:05 - 9:09
    Vẫn có người nghĩ vậy đấy.
  • 9:09 - 9:17
    Ở Nhật Bản, chúng tớ cho rằng một thứ gì đó
    phải nhỏ bé và tinh tế thì mới được coi là xinh đẹp.
  • 9:17 - 9:22
    Vậy chắc bạn không thể dùng từ 'tinh tế'
    để tả những người lính cao lớn
    chúng tôi gửi đến Nhật Bản, phải không?
  • 9:22 - 9:26
    Tôi không biết là các bạn coi thường chúng tôi
    vì chúng tôi cao lớn đấy... Nghe hay ghê!
  • 9:26 - 9:28
    Chúng tớ thì lúc nào cũng tự hào.
  • 9:28 - 9:31
    Nếu người phương Tây cao và đẹp,
    chúng tớ coi việc đó là tốt.
  • 9:31 - 9:33
    - Ồ thật sao?
    - Thật!
  • 9:33 - 9:37
    Chúng tớ lại tự hào
    vì mình nhỏ bé và tinh tế.
  • 9:37 - 9:40
    Yoriko, về những gì bạn nói về màu da,
  • 9:40 - 9:44
    tôi từng nghe nói: người Trung Quốc gọi chúng tôi
    là người da hồng, chứ không phải người da trắng.
  • 9:44 - 9:47
    Mình là người da hồng
    - nghe khó tự hào hơn rất nhiều, phải không?
  • 9:47 - 9:50
    Ồ vâng, cô là một người da hồng.
  • 9:50 - 9:53
    Chúng ta phải chấp nhận thôi, Judith!
  • 9:53 - 9:54
    Em thấy mình da đỏ rồi này!
  • 9:55 - 9:57
    Ratnati, giờ chúng ta hãy...
  • 9:58 - 10:06
    Judith này, vì Anh có rất nhiều thuộc địa
    trên khắp thế giới
  • 10:06 - 10:10
    cậu nghĩ thế nào về người dân
    ở những nước thuộc địa đó?
  • 10:10 - 10:12
    Cậu có định kiến gì không?
  • 10:12 - 10:15
    Không, cá nhân tớ không có định kiến gì,
    ít nhất tớ mong là như vậy,
  • 10:15 - 10:23
    nhưng tớ biết nhiều người châu Âu nghĩ, lấy ví dụ
    người châu Á đi, là những người... hơi lười.
  • 10:23 - 10:24
    Tớ không có ý thô lỗ
  • 10:24 - 10:26
    nhưng đó từng là ấn tượng của chúng tớ
  • 10:26 - 10:29
    hồi... cậu biết đấy,
    hồi chúng tớ bắt đầu thuộc địa hóa.
  • 10:29 - 10:32
    Hồi đó chúng tớ nghĩ là chúng tớ đang mang lại
    những điều tốt đẹp cho các cậu.
  • 10:32 - 10:35
    Tớ biết là cậu không thích, lấy ví dụ ở Indonesia,
    các cậu không thích người Hà Lan ở đây,
  • 10:35 - 10:38
    nhưng có khi họ nghĩ họ đang giúp đỡ các cậu.
  • 10:38 - 10:39
    Họ không giúp chúng tớ đâu.
  • 10:39 - 10:46
    Nghe này, cậu nói là chúng tớ lười nhác,
    không phải là chúng tớ lười nhác đâu,
  • 10:46 - 10:50
    mà là họ không cho chúng tớ
    một cơ hội nào,
  • 10:50 - 10:55
    cậu thấy đấy, và chúng tớ không được thử
    xây dựng đất nước mình.
  • 10:55 - 10:58
    Judith à, tớ không nghĩ người châu Á
    ai cũng lười đâu!
  • 10:58 - 11:01
    Không, đừng hiểu nhầm tớ!
    Tớ nói đó là một quan điểm chung...
  • 11:01 - 11:03
    Có thể không phải là bây giờ,
    tớ hy vọng thế.
  • 11:03 - 11:10
    Quan điểm chung? Nghe hơi sai
    khi nói họ lười nhác đấy.
  • 11:10 - 11:15
    Chúng ta hãy nói là họ có bàn chân phẳng
    đến nỗi không thể nhấc lên được thôi,
  • 11:15 - 11:20
    vì cậu phải tính đến... khí hậu
    ở hầu khắp khu vực châu Á chẳng hạn.
  • 11:20 - 11:22
    Đó là tự nhiên thôi.
  • 11:22 - 11:27
    Cậu không thể cứ thế làm việc
    dưới cái nóng được.
  • 11:28 - 11:31
    Đương nhiên,
    cậu sẽ luôn muốn được quạt mát,
  • 11:31 - 11:35
    hoặc vào trong một cái rạp có điều hòa,
    hay một chỗ nào đó mát lạnh.
  • 11:36 - 11:40
    Có vẻ như không chỉ mỗi khác biệt về khí hậu
    dẫn đến khác biệt về tốc độ làm việc
  • 11:40 - 11:46
    mà còn có khác biệt về triết lý nữa, mà có lẽ
    chúng tôi ở phương Tây chưa nhận thức đúng,
    phải không?
  • 11:46 - 11:51
    Theo em được biết, và em nghĩ là cô đã đề cập
    trong chương trình này,
  • 11:51 - 11:55
    người Ấn Độ cho rằng
    không bao giờ được để tay dính bẩn.
  • 11:55 - 11:57
    Còn ở Philippines, em phải thừa nhận là,
  • 11:57 - 12:03
    chúng em có xu hướng
    kiếm việc làm văn phòng, ngồi ghế xoay.
  • 12:03 - 12:07
    Hầu hết chúng em đều như vậy,
    nhất là những người vừa tốt nghiệp đại học.
  • 12:07 - 12:09
    Chúng em không muốn làm việc chân tay.
  • 12:09 - 12:13
    Chúng em muốn ngồi văn phòng lớn,
    có thư ký xinh đẹp xung quanh.
  • 12:13 - 12:15
    Đó là xu thế chung rồi.
  • 12:17 - 12:20
    Cậu có thể chứng minh
    chúng tớ lười nhác không?
  • 12:20 - 12:22
    Ôi trời, cậu dồn tớ vào chân tường rồi!
  • 12:22 - 12:24
    Tớ đang cố gắng lấy cho cậu một ví dụ.
  • 12:24 - 12:27
    Um, cậu chỉ trích các nước...
  • 12:27 - 12:29
    Cậu chỉ trích người Hà Lan, tớ lấy ví dụ vậy.
  • 12:29 - 12:33
    Nhưng tớ biết là người Anh,
    khi họ bắt đầu thuộc địa hóa các nước,
  • 12:33 - 12:36
    họ đã cố gắng giúp những nước
    họ đặt chân đến.
  • 12:36 - 12:41
    Nhưng cậu lại nghĩ là chúng tớ xâm lược
    và lấy đi cơ hội của các cậu.
  • 12:41 - 12:43
    Ừ, tớ nghĩ vậy đấy.
  • 12:43 - 12:46
    Tớ sẽ cho cậu một ví dụ
    về người Hà Lan...
  • 12:46 - 12:51
    Chúng tớ không có cơ hội
    được đi học chẳng hạn.
  • 12:51 - 12:53
    - Hồi người Hà Lan còn ở đó ấy hả?
    - Ừ.
  • 12:54 - 13:02
    Cậu có nghĩ nếu nhân dân các nước thuộc địa
    có cơ hội tự do,
  • 13:02 - 13:04
    cậu sẽ trao cho họ
    cơ hội đó không?
  • 13:04 - 13:07
    Ôi giờ chúng ta lạc đề rồi!
  • 13:07 - 13:14
    Nghe tớ này, bạn tớ ở Malaya rất vui
    vì năm sau, Malaya sẽ giành được độc lập.
  • 13:14 - 13:23
    Cậu ấy rất tự hào. Cậu ấy kể với mọi người
    năm sau, Malaya sẽ độc lập.
  • 13:23 - 13:27
    Cậu có nghĩ là nếu cậu làm như vậy
    ở những nước khác [trả độc lập cho họ],
  • 13:27 - 13:31
    cậu sẽ làm hài lòng họ không?
  • 13:31 - 13:36
    Chúng tớ mong là việc đó sẽ làm họ hài lòng...
    Mọi quốc gia đều muốn độc lập, đó là lẽ tự nhiên.
  • 13:36 - 13:39
    Nhưng sẽ đến một lúc nào đó, một người nào đó
    phải quyết định liệu họ đã sẵn sàng
    nhận lại độc lập của mình hay chưa.
  • 13:39 - 13:42
    Chúng ta sẽ lạc sang một cuộc tranh luận dài khác
    về chủ đề này mất.
  • 13:42 - 13:44
    Raul, bạn nói đi.
  • 13:44 - 13:47
    À em định hỏi các bạn ấy
    là theo các bạn,
  • 13:47 - 13:51
    đâu là những nguyên nhân cơ bản, chung nhất
    của những định kiến chúng ta có?
  • 13:51 - 13:53
    Chủ yếu là do màu da phải không?
  • 13:54 - 13:56
    Có thể đấy...
  • 13:56 - 14:02
    Có phải ý cậu là, ví dụ nhé,
    nói về vấn đề người Mỹ ở miền Bắc đi.
  • 14:02 - 14:04
    Tớ đoán là về phía người Mỹ,
  • 14:04 - 14:09
    chỉ là người da trắng không muốn
    hòa đồng với người da màu.
  • 14:09 - 14:14
    Vậy người da màu thì sao? Chắc gì họ đã muốn
    hòa đồng với người da trắng?
  • 14:14 - 14:17
    Vì bạn vừa đưa ra vấn đề chủng tộc
    của người Mỹ, cho tôi hỏi:
  • 14:17 - 14:20
    Tình hình có tệ
    như bạn nghĩ trước khi bạn tới đây không?
  • 14:20 - 14:22
    Tệ hơn hay khá hơn?
  • 14:22 - 14:26
    Em nghĩ là từ những gì em thấy ở đây,
  • 14:26 - 14:29
    từ những gì em nghe nói
    khi em đang ở đây,
  • 14:29 - 14:31
    và từ những gì em đọc trên báo,
  • 14:31 - 14:33
    tình hình tệ hơn em dự đoán.
  • 14:33 - 14:36
    - Judith, bạn đồng ý chứ?
    - Không, em không đồng ý.
  • 14:36 - 14:39
    Ở Anh, chúng em không được nghe
    về vấn đề Mỹ quá nhiều,
  • 14:39 - 14:42
    tất nhiên, trừ một số trường hợp cụ thể
    được kể đến.
  • 14:42 - 14:45
    Về phán quyết của tòa án tối cao, hồi đó,
    chúng em có nghe nói nhiều
  • 14:45 - 14:46
    nhưng không quá nhiều.
  • 14:46 - 14:52
    Khi em tới đây, em tưởng tượng
    từ vụ của [Emmet] Till
  • 14:52 - 14:54
    rằng mọi chuyện thực sự tồi tệ ở miền Nam
  • 14:54 - 14:57
    rồi em thấy
    có một cảm giác lạc quan thật sự ở đây.
  • 14:57 - 14:59
    Em ở cùng với một gia đình người da đen,
  • 14:59 - 15:03
    và em có thể thấy quan điểm...
    một cái nhìn thật sự bao quát về vấn đề này luôn,
    mọi người có thể nói vậy.
  • 15:03 - 15:07
    Điều đầu tiên làm em ấn tượng
    là chính những người da đen ấy...
  • 15:07 - 15:11
    không hề vui vẻ với tình cảnh này,
    nhưng họ hài lòng,
  • 15:11 - 15:15
    họ cảm thấy biết ơn
    trước những tiến bộ đã đạt được
  • 15:15 - 15:19
    và họ dám chắc
    tình hình sẽ tiếp tục được cải thiện.
  • 15:19 - 15:22
    Có phải 2 tuần bạn ở New Jersey là bạn ở cùng
    một gia đình người da đen không?
  • 15:22 - 15:26
    Vâng đúng, em ở cùng với một gia đình
    người da đen. Em biết đó là khu vực phía bắc
    và điều kiện ở đấy tốt hơn.
  • 15:26 - 15:28
    Em rất ấn tượng với điều đó.
  • 15:28 - 15:32
    Họ nói rằng đó là một quá trình chậm chạp,
    nhưng rồi mọi việc sẽ từ từ tốt đẹp hơn.
  • 15:32 - 15:37
    Chỉ là phá vỡ truyền thống thôi,
    và em rất vui khi biết được điều này.
  • 15:37 - 15:41
    Tôi muốn nghe một số trải nghiệm khác
    của các bạn. Mời Yoriko?
  • 15:41 - 15:44
    Em chưa bao giờ thấy bất kỳ...
  • 15:44 - 15:46
    - ... bằng chứng ạ?
    - Bằng chứng
  • 15:46 - 15:53
    ...bằng chứng cho thấy
    định kiến chủng tộc ở Mỹ
  • 15:53 - 15:59
    nhưng em nhận thấy hầu hết người da đen
    đều là dân lao động,
  • 15:59 - 16:03
    họ không giữ vị trí cao
    trong các doanh nghiệp.
  • 16:03 - 16:12
    Nhưng em rất vui khi thấy nữ sinh da đen
    ở Trường cấp 3 Southridge-Columbia [?]
  • 16:12 - 16:17
    Bạn ấy là phó chủ tịch hội học sinh.
  • 16:17 - 16:20
    Tôi vui khi thấy bạn vui. Mời Ratnati.
  • 16:20 - 16:28
    Ở đây, New York và New Jersey, em không thấy
    bất kỳ sự phân biệt chủng tộc nào
  • 16:28 - 16:29
    hay thứ gì đó đại loại vậy.
  • 16:29 - 16:32
    Nhưng khi chúng em dừng chân
    ở Williamsburg
  • 16:32 - 16:36
    và đến một ngôi trường của người da đen,
    em thấy ở đó rất hà khắc.
  • 16:36 - 16:40
    Ý em là, người da đen thì đến trường học
    dành riêng cho người da đen.
  • 16:41 - 16:43
    Em có nói chuyện với một vài bạn nữ
    trong trường.
  • 16:43 - 16:47
    Em hỏi các bạn ấy cảm thấy thế nào
    khi bị phân biệt.
  • 16:47 - 16:51
    Các bạn ấy nói
    các bạn ấy không phiền lòng vì điều này
  • 16:51 - 16:54
    và thứ các bạn ấy muốn là quyền bình đẳng.
  • 16:54 - 17:01
    Có một số nơi các bạn ấy không thể đến,
    như nhà hàng hay một số câu lạc bộ.
  • 17:01 - 17:07
    Em nghĩ là vì tất cả người Mỹ
    đều tuyên bố và nhấn mạnh
  • 17:07 - 17:10
    rằng Mỹ là đất nước dân chủ nhất thế giới,
  • 17:10 - 17:15
    nhưng chỉ cần tình trạng phân biệt đó
    còn tồn tại,
  • 17:15 - 17:19
    em không nghĩ đó là dân chủ đâu,
    không phải dân chủ triệt để.
  • 17:19 - 17:21
    Em xin bổ sung cho bạn:
  • 17:21 - 17:28
    không phải là trong lời tuyên thệ trung thành
    trước lá cờ Mỹ, các cô nói thế này sao?
  • 17:28 - 17:31
    "Tôi xin thề trung thành
    với lá cờ của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ,
  • 17:31 - 17:33
    và với nền Cộng hòa mà lá cờ đại diện.
  • 17:33 - 17:37
    Một quốc gia dưới Thượng đế, không bị chia cắt,
    với tự do và công lý cho mọi người."
  • 17:37 - 17:40
    Câu cuối không hợp với mọi thứ chút nào.
  • 17:40 - 17:46
    Ý em là với vấn đề phân biệt này ở đây
    & tình trạng phân biệt chủng tộc với người da màu
  • 17:46 - 17:51
    thì có "tự do và công lý cho mọi người"
    kiểu gì?
  • 17:52 - 17:55
    Và trong một lần em được tiếp đón,
  • 17:55 - 17:58
    em không ngờ là đến trẻ con
    cũng phân biệt như vậy.
  • 17:58 - 18:01
    Một lần, em có đặc quyền,
    phải nói là như vậy,
  • 18:01 - 18:07
    tham dự một buổi khiêu vũ
    do một nhóm dân sự tài trợ.
  • 18:07 - 18:11
    Em chợt nhận thấy là, sàn nhảy thì rộng
  • 18:11 - 18:14
    mà trẻ em da trắng
    đứng hết về phía bên trái
  • 18:14 - 18:18
    còn hầu hết phần "không chiến lược"
    của phòng khiêu vũ, chắc ta phải nói vậy,
  • 18:18 - 18:21
    là chỗ đứng của toàn bộ trẻ em da đen.
  • 18:21 - 18:26
    Em chưa bao giờ thấy bạn nam da trắng nào
    mời bạn nữ da màu nhảy,
  • 18:26 - 18:30
    cũng chưa từng thấy bạn nam da màu nào
    mời bạn nữ da trắng nhảy.
  • 18:31 - 18:32
    Em cũng có một trải nghiệm tồi tệ.
  • 18:32 - 18:37
    Hồi mới đến đây, em tình cờ
    kể với một nhóm bạn trẻ
  • 18:37 - 18:39
    là em sẽ ở cùng một gia đình người da đen.
  • 18:39 - 18:41
    Một bạn nam trong số đó đứng dậy,
    bỏ ra ngoài.
  • 18:41 - 18:45
    Em cảm thấy tệ. Em nghĩ "Ồ chúng ta
    đang ở miền Bắc chứ đâu phải miền Nam."
  • 18:45 - 18:46
    Rồi khi chúng em đến miền Nam,
  • 18:46 - 18:48
    em đã gặp khó khi thực sự trải nghiệm điều này.
  • 18:48 - 18:50
    Chúng em đi vào một cửa hàng lớn.
  • 18:50 - 18:53
    Lúc đó, em đang rửa tay
    trong phòng vệ sinh nữ.
  • 18:53 - 18:55
    Em đi cùng nhóm các thí sinh
    các nước phía Đông,
  • 18:55 - 18:58
    các bạn có làn da tối màu hơn em,
    như da bạn Ratnati.
  • 18:58 - 19:00
    Em đứng cách các bạn ấy hơi xa một chút.
  • 19:00 - 19:03
    Rồi một người phụ nữ tiến về phía em,
    kéo em ra một bên.
  • 19:03 - 19:05
    Chắc chắn cô ấy nghĩ em là người Mỹ.
    Cô ấy nói:
  • 19:05 - 19:08
    "Đám người da đen đó
    đang làm gì ở đây vậy?"
  • 19:08 - 19:09
    Em bối rối vô cùng.
  • 19:09 - 19:12
    Em nói với cô ấy
    một cách bình tĩnh nhất có thể
  • 19:12 - 19:14
    là em đi cùng họ, chúng em là ai.
  • 19:14 - 19:17
    Tất nhiên cô ấy thay đổi thái độ
    ngay lập tức
  • 19:17 - 19:20
    song trực tiếp trải nghiệm việc này
    quả đã mang lại một cú sốc kinh khủng.
  • 19:20 - 19:21
    Mọi người đọc về nó trên báo,
  • 19:21 - 19:22
    nghe kể về nó,
  • 19:22 - 19:28
    nhưng phải đến khi trực tiếp trải nghiệm,
    mọi người mới thực sự thấy
    mức độ nghiêm trọng của nó.
  • 19:28 - 19:33
    Em nghĩ định kiến
    xuất phát chủ yếu từ màu da,
  • 19:33 - 19:35
    và em nghĩ là...
  • 19:38 - 19:41
    Em không biết tại sao,
    nhưng em nghĩ là...
  • 19:41 - 19:47
    người da trắng nghĩ
    người da màu có làn da bẩn thỉu
  • 19:47 - 19:52
    và không có nền văn hóa tiên tiến,
  • 19:53 - 19:59
    nên người da trắng
    là những người vĩ đại nhất,
  • 19:59 - 20:03
    tuyệt vời nhất thế giới, họ nghĩ vậy.
  • 20:03 - 20:09
    Về vấn đề màu da, nếu ở đây mùa hè,
    các bạn sẽ thấy nhiều người Mỹ
    nằm phơi khắp các bãi biển để có làn da nâu.
  • 20:09 - 20:11
    Vâng, rõ ràng là vậy.
  • 20:11 - 20:12
    Tôi tự hỏi việc đó thực sự có ý gì?
  • 20:12 - 20:15
    Em nghĩ phụ nữ da trắng chúng ta
    có mặc cảm tự ti.
  • 20:15 - 20:19
    Phụ nữ phương Đông và phụ nữ da đen
    nổi tiếng xinh đẹp,
  • 20:19 - 20:20
    đến nỗi chúng ta có chút ghen tị với họ.
  • 20:20 - 20:23
    Tớ đoán cậu ghen với đám da màu chúng tớ
    phải không?
  • 20:23 - 20:24
    Ừ tớ nghĩ vậy đó.
  • 20:24 - 20:27
    Có cái gì tương tự như vậy ở...?
  • 20:27 - 20:29
    Em nghĩ là có đó, cô Waller,
  • 20:29 - 20:34
    vì ở Phillipines, thật buồn cười là
    có một xu thế chung giữa những người phụ nữ,
  • 20:34 - 20:39
    những người có nước da ngăm đen,
    em xin nói như vậy,
  • 20:39 - 20:42
    hoặc chỉ rám nắng thôi, hoặc chỉ là da nâu thôi,
  • 20:42 - 20:45
    đặc biệt là các mệnh phụ.
  • 20:45 - 20:50
    Dù mặt đã có nếp nhăn,
    họ vẫn muốn tẩy trắng da!
  • 20:50 - 20:53
    Hãy tưởng tưởng ngay lúc này cô gặp một người.
    Cô chào họ: "Chào buổi sáng!"
  • 20:53 - 20:56
    Cô thấy làn da người đó
    chỉ rám nắng và nâu thôi.
  • 20:56 - 20:59
    Ba tháng sau, cô gặp lại người đó...
  • 20:59 - 21:02
    Người này đã có những hoạt động xã hội hữu ích,
  • 21:02 - 21:04
    cố gắng trở nên thật tôn quý,
  • 21:04 - 21:06
    có học thức, vân vân.
  • 21:06 - 21:11
    Cô chợt để ý thấy da mặt người này
    sáng hơn trước đây.
  • 21:11 - 21:15
    Cô nhìn xuống bàn tay người đó
    và mọi thứ từ cánh tay trở xuống.
  • 21:15 - 21:19
    Cô sẽ không kìm được
    mà phải thốt lên "Ôi trời ơi!"
  • 21:19 - 21:22
    Bởi vì cô sẽ thấy
    khác biệt thực sự rất lớn.
  • 21:22 - 21:26
    Da người đó rất trắng ở phần này,
    nhưng khi cô nhìn xuống cánh tay, vân vân,
  • 21:26 - 21:33
    phần cơ thể phía dưới...
    Ây! Khác biệt vô cùng to lớn!
  • 21:33 - 21:35
    Da vùng này thì tối,
    nhưng vùng này thì rất sáng.
  • 21:35 - 21:36
    Họ tẩy da thật à?
  • 21:36 - 21:37
    Thật đó cô Waller!
  • 21:37 - 21:41
    Thế Nhật Bản thì sao? Phụ nữ Nhật không muốn
    thay đổi theo bất kỳ cách nào, phải không?
  • 21:41 - 21:44
    Một vài phụ nữ Nhật,
    umm, thế này gọi là gì ạ?
  • 21:44 - 21:49
    - Nhuộm tóc
    - Vâng, là nhuộm tóc. Nhuộm tóc đỏ.
  • 21:49 - 21:51
    - Thật sao?
    - Thật ạ.
  • 21:51 - 21:54
    Họ thích tóc đỏ. Nhưng em thì không.
  • 21:54 - 21:56
    Ở Indonesia thì sao?
  • 21:56 - 22:01
    Nếu như người phương Tây cố làm da đen đi,
  • 22:01 - 22:04
    thì chúng em cố làm da trắng hơn.
  • 22:04 - 22:08
    Chúng em che chắn khi ra ngoài trời.
  • 22:08 - 22:11
    Tại sao? Tôi không hiểu.
    Màu da bạn hiện giờ đẹp mà.
  • 22:11 - 22:16
    Khi ra ngoài, chúng em
    mặc áo khoác dài tay để chống nắng,
  • 22:16 - 22:19
    không là da đen sì đấy ạ.
  • 22:19 - 22:25
    Nói tôi nghe, chính phủ nước các bạn
    có hành động gì đối với vấn đề định kiến không?
  • 22:25 - 22:30
    Từng bạn đã nói
    về những định kiến ở nước mình.
  • 22:30 - 22:33
    Chính phủ nước các bạn đang làm gì
    trong nỗ lực xóa bỏ những định kiến ấy?
  • 22:33 - 22:38
    Bạn đã nói về định kiến về con lai,
    bạn cũng nói về con lai.
  • 22:38 - 22:41
    Các bạn chưa nói cho chúng tôi nghe
    nhiều lắm về vị thế của phụ nữ.
  • 22:41 - 22:45
    Nhân đây, tôi muốn hỏi phụ nữ ở Nhật Bản hiện
    có tự do hơn so với hồi trước chiến tranh không?
  • 22:45 - 22:50
    Trước chiến tranh, không có dân chủ.
  • 22:50 - 22:57
    Phụ nữ thuộc sở hữu của đàn ông.
    Đàn ông kiểm soát phụ nữ, vân vân, và...
  • 22:57 - 22:59
    Thế còn bây giờ?
  • 22:59 - 23:04
    Đàn ông có cơ hội làm trước tất cả mọi thứ,
    thậm chí cả việc đi qua cửa.
  • 23:04 - 23:06
    Phụ nữ phải mở cửa trước
  • 23:06 - 23:09
    để đàn ông đi qua trước.
  • 23:09 - 23:16
    Trên xe buýt hay trong rạp,
    đàn ông ngồi xuống trước.
  • 23:16 - 23:20
    Nếu không còn ghế thì phụ nữ phải đứng.
  • 23:21 - 23:23
    Uây, tớ cũng muốn sống ở Nhật!
  • 23:23 - 23:26
    Tình hình có đang thay đổi chút nào không?
  • 23:26 - 23:27
    Dạ có, cũng hơi có thay đổi.
  • 23:27 - 23:31
    Bây giờ, phụ nữ có thể bầu cử,
  • 23:31 - 23:35
    và có cơ hội bình đẳng trong mọi việc.
  • 23:35 - 23:40
    Judith, ban nãy bạn có nói về định kiến của mình
    với giọng Cockney.
  • 23:40 - 23:42
    Định kiến đó có còn rất mạnh ở Anh không?
  • 23:42 - 23:45
    Định kiến của giới gọi là quý tộc
    đối với người Cockney ấy?
  • 23:45 - 23:47
    Không, em nghĩ bây giờ
    đó không còn là vấn đề nghiêm trọng nữa đâu,
  • 23:47 - 23:49
    nhất là kể từ hồi chiến tranh.
  • 23:49 - 23:55
    Cô biết đấy, suy nghĩ người Anh chỉ nói
    hoặc giọng Cockney, hoặc giọng rất quý tộc
  • 23:55 - 23:57
    không còn đúng nữa.
  • 23:57 - 24:00
    Chúng em chắc chắn không còn khinh thường
    người khác đâu nếu họ có giọng nói như vậy.
  • 24:00 - 24:02
    Bây giờ, nếu mọi người vào trong Nhà Quốc hội,
  • 24:02 - 24:07
    mọi người sẽ thường xuyên nghe thấy giọng Bắc,
    giọng Wales, thậm chí cả giọng Cockney.
  • 24:07 - 24:08
    Chúng em tự hào về những người đó,
  • 24:08 - 24:11
    vì họ là những người đã đưa chúng em
    vượt qua cuộc chiến vừa rồi.
  • 24:11 - 24:13
    Sẽ không có ai dám nói gì chống lại họ đâu.
  • 24:13 - 24:17
    Thực tế là, chính giọng quý tộc
    giờ mới là giọng bị kỳ thị.
  • 24:17 - 24:19
    Em còn đang sợ mọi người bây giờ
    đang cười giọng ấy đây này.
  • 24:19 - 24:22
    Thực tế là, mọi người có thể nghĩ giọng của em
    nghe hơi có học thức một chút,
  • 24:22 - 24:25
    nhưng em đảm bảo là về Anh,
    em không hẳn là nói giọng Cockney
  • 24:25 - 24:27
    nhưng vẫn là nói giọng địa phương.
  • 24:27 - 24:30
    Bạn định nói là cô giáo ở trường
    sẽ không chấp nhận bạn?
  • 24:30 - 24:32
    Ôi không, em sẽ bị chỉnh đấy ạ.
  • 24:32 - 24:34
    Tôi ghét phải nghĩ về những gì sẽ xảy ra
    khi bạn về nước sau 3 tháng ở đây quá!
  • 24:34 - 24:37
    - Em cũng vậy.
    - Bạn phải viết thư kể tôi nghe đấy nhé!
  • 24:37 - 24:38
    Tôi muốn có thời gian để hỏi các bạn:
  • 24:38 - 24:44
    theo các bạn,
    các cá nhân có thể làm gì để xóa bỏ định kiến,
  • 24:44 - 24:46
    nhưng chúng ta sắp hết giờ rồi.
    Bạn nào có thể trả lời nhanh nào?
  • 24:46 - 24:50
    Theo em, chúng ta nên cẩn thận
    xem xét một người
  • 24:50 - 24:53
    trước khi đưa ra bất kỳ đánh giá nào
    về người đó.
  • 24:53 - 24:56
    Và nếu có đánh giá,
    chúng ta cũng nên công bằng.
  • 24:56 - 24:58
    Một ý kết thúc thật hay.
  • 24:58 - 25:03
    Cảm ơn Ratnati, Yoriko, Judith, và Raul.
  • 25:04 - 25:07
    Tuần tới, chúng ta sẽ tiếp tục
    chủ đề định kiến này,
  • 25:07 - 25:11
    với 4 thí sinh đến từ châu Phi:
    1 bạn da trắng và 3 bạn da màu.
  • 25:11 - 25:16
    Đó là các thí sinh đến từ Liên đoàn Nam Phi,
    Bờ Biển Vàng, Ethiopia, và Nigeria.
Title:
Học sinh cấp 3 chương trình trao đổi trong cuộc tranh luận năm 1956 ở Mỹ về định kiến (p. 2): Philippines, Nhật Bản, Anh, Indonesia
Description:

more » « less
Video Language:
English
Duration:
25:16

Vietnamese subtitles

Revisions