WEBVTT 00:00:00.080 --> 00:00:01.799 Chào mừng các bạn đến với diễn đàn thảo luận của chúng tôi 00:00:01.799 --> 00:00:03.293 về "Gốc rễ của định kiến". 00:00:03.293 --> 00:00:06.076 Chúng tôi sẽ nói chúng tôi có những định kiến gì, 00:00:06.076 --> 00:00:08.511 định kiến ấy đến từ đâu, được dung dưỡng thế nào, 00:00:08.511 --> 00:00:11.379 và có thể cả là làm cách nào để xóa bỏ chúng. 00:00:11.760 --> 00:00:16.678 Tôi xin giới thiệu những học sinh tham gia buổi thảo luận ngày hôm nay. 00:00:16.794 --> 00:00:21.488 Ratnati Iskandar Dinata, học sinh cấp 3, 17 tuổi, 00:00:21.488 --> 00:00:25.109 đồng thời là một vũ công tài năng đến từ Indonesia. 00:00:25.666 --> 00:00:28.128 Đến từ Nhật Bản là Yoriko Konishi, 00:00:28.128 --> 00:00:30.000 cô gái có chất giọng dễ thương mà các bạn vừa được nghe. 00:00:30.000 --> 00:00:32.616 Thi thoảng, chúng tôi cũng muốn các bạn biết chúng tôi làm gì 00:00:32.618 --> 00:00:35.248 ngoài những lúc trao đổi nghiêm túc. 00:00:35.600 --> 00:00:38.129 Chúng tôi thường nói Yoriki nhảy hoặc hát cho chúng tôi nghe, 00:00:38.129 --> 00:00:39.354 bạn ấy làm được cả hai đấy. 00:00:39.354 --> 00:00:42.323 Đến từ Anh là Judith Reader, 18 tuổi. 00:00:42.323 --> 00:00:46.480 Judith bị cảm lạnh một chút hôm nay, không phải do bơi ngoài Đại Tây Dương đâu, 00:00:46.480 --> 00:00:51.321 dù bạn ấy quả quyết với chúng tôi rằng hồi ở Anh, bạn có bơi ngoài Đại Tây Dương vào mùa đông. 00:00:51.321 --> 00:00:53.474 Đến từ Philippines, Raul Contreras. 00:00:53.474 --> 00:00:57.583 Raul sẽ tròn 16 tuổi vào ngày, nghe yêu nước lắm luôn, 4 tháng 7. 00:00:57.583 --> 00:00:59.581 Cậu ấy có thể thừa nhận mình có định kiến, 00:00:59.581 --> 00:01:02.570 song định kiến cậu ấy chắc chắn không có là định kiến chống lại phụ nữ. 00:01:02.570 --> 00:01:06.113 Nếu không, cậu ấy đã không sẵn sàng có mặt tối nay cùng với 3 cô bạn, 00:01:06.119 --> 00:01:08.179 và là nam sinh duy nhất trong chương trình này. 00:01:08.586 --> 00:01:11.753 Về vấn đề định kiến, có lẽ chúng ta phải bắt đầu 00:01:11.753 --> 00:01:14.471 bằng cách cố gắng định nghĩa định kiến theo cách bạn nghĩ. 00:01:14.471 --> 00:01:16.774 Ratnati, theo bạn, định kiến là gì? 00:01:16.774 --> 00:01:21.064 Em nghĩ định kiến là cảm giác ghét người, 00:01:21.064 --> 00:01:23.564 với tư cách là một nhóm người hoặc cá nhân, 00:01:23.564 --> 00:01:25.394 đối với người khác. 00:01:25.394 --> 00:01:29.405 Bạn nói là cảm giác ghét... Bạn nghĩ định kiến có gay gắt như ghét không? 00:01:29.405 --> 00:01:35.758 Dạ có. Khi một ai đó có định kiến, câu trả lời sẽ là: 00:01:36.298 --> 00:01:37.746 "Tôi ghét đám này và đám này." 00:01:38.315 --> 00:01:41.486 Tôi cho rằng điều này đúng... Yoriko, bạn nghĩ định kiến là gì? 00:01:41.486 --> 00:01:47.101 Em thấy khi một ai đó phân biệt hai người da trắng với nhau, 00:01:47.101 --> 00:01:49.040 đó không phải là định kiến. 00:01:49.040 --> 00:01:54.384 Nhưng khi một ai đó phân biệt một người da trắng và một người da màu, 00:01:54.384 --> 00:01:56.412 đó là định kiến. 00:01:57.440 --> 00:02:00.508 Em sẽ định nghĩa định kiến là một quan điểm cứng nhắc, 00:02:00.508 --> 00:02:02.351 được hình thành về một vấn đề nhất định 00:02:02.351 --> 00:02:04.781 trước cả khi các sự việc được kiểm chứng một cách công bằng. 00:02:05.393 --> 00:02:09.149 Khi một người quên mất chân giá trị của con người 00:02:09.149 --> 00:02:13.418 và bắt đầu đánh giá người khác không dựa trên cơ sở họ là con người đang tồn tại 00:02:13.418 --> 00:02:19.345 mà dựa vào chủng tộc, tín ngưỡng, địa vị kinh tế, thì đó là định kiến. 00:02:19.345 --> 00:02:23.200 Tôi hỏi bạn câu này được không? Bạn có bất kỳ định kiến nào không? 00:02:23.200 --> 00:02:24.891 Em nghĩ là có đó cô Waller. 00:02:24.891 --> 00:02:30.588 Thẳng thắn mà nói, em có định kiến không tốt về người Nhật Bản. 00:02:30.588 --> 00:02:35.549 Không đến mức em ghét họ đâu. Không, không phải vậy. 00:02:35.549 --> 00:02:39.647 Nhưng em có định kiến này là do Thế chiến II. 00:02:39.959 --> 00:02:46.064 Bởi vì, em nghĩ em quá nhỏ, không hiểu được những gì đã xảy ra hồi đó, 00:02:46.064 --> 00:02:54.000 nhưng em nghĩ những gì họ hàng em, bạn bè em, và những ai chứng kiến sự kiện định mệnh đó... 00:02:54.000 --> 00:02:57.360 ...là quá đủ để lý giải điều này. 00:02:57.360 --> 00:03:01.276 Và em nghĩ việc em cũng cảm thấy như vậy không hề vô lý 00:03:01.276 --> 00:03:06.000 vì em biết người dân nước em đã phải chịu thống khổ dưới ách cai trị đó. 00:03:06.000 --> 00:03:09.280 Bạn có còn định kiến với người Nhật nhiều như trước không? 00:03:09.280 --> 00:03:14.817 5 năm trước, định kiến đó trong em đã phai mờ đi một chút rồi, 00:03:14.817 --> 00:03:19.107 nhưng khi Nhật Bản kiên quyết không chịu bồi thường cho nước em, 00:03:19.107 --> 00:03:22.488 định kiến đó lại 'đậm' lên. 00:03:22.488 --> 00:03:27.089 Nhưng sau khi nói chuyện với Yoriko & những người Nhật khác, em biết được là... 00:03:27.089 --> 00:03:30.326 ...Nhật Bản chưa sẵn sàng bồi thường. 00:03:30.326 --> 00:03:36.547 Vì, như Yoriko nói, hầu hết người Nhật ngồi trong lớp học còn rét run, 00:03:36.547 --> 00:03:39.491 vì họ không thể mua máy sưởi cho trường học. 00:03:39.900 --> 00:03:42.423 Yoriko, bạn có bất kỳ định kiến nào không? 00:03:42.423 --> 00:03:45.960 Em không có định kiến gì về Philippines... 00:03:45.960 --> 00:03:49.746 nhưng nhiều người Nhật ghét Hàn Quốc, 00:03:49.746 --> 00:03:55.358 vì Tổng thống Hàn Quốc đơn phương công bố đường biên giới của mình 00:03:55.358 --> 00:03:58.587 trên biển chung giữa Hàn Quốc và Nhật Bản [Đường Syngman Rhee]. 00:03:58.587 --> 00:04:03.855 Nếu ngư dân Nhật Bản đi qua ranh giới này, 00:04:03.855 --> 00:04:12.080 họ sẽ bị người Hàn Quốc bắt giữ nên không thể về nhà một thời gian. 00:04:12.080 --> 00:04:17.216 Và nước chúng em vẫn đang cố gắng là bạn với Hàn Quốc. 00:04:17.216 --> 00:04:19.215 Đã bắt đầu thì ta nên đi hết lượt. 00:04:19.215 --> 00:04:21.976 Judith, bạn có thừa nhận mình có bất kỳ định kiến nào không? 00:04:21.976 --> 00:04:24.783 Vâng em nghĩ là em nên thừa nhận, dù em là người Anh. 00:04:24.783 --> 00:04:27.465 Em có một vài định kiến ngu ngốc, mọi người sẽ cười lăn mất. 00:04:27.465 --> 00:04:31.874 Ví dụ: chỉ cần nhìn thấy người có mái tóc đỏ, em sẽ đề phòng 00:04:31.874 --> 00:04:36.472 vì em có một định kiến ngu ngốc là ai tóc đỏ cũng cáu bẳn khủng khiếp, 00:04:36.472 --> 00:04:38.880 mọi người biết đấy, họ mãnh liệt như màu tóc của họ vậy. 00:04:38.880 --> 00:04:41.385 Em còn có một định kiến ngu ngốc nữa. 00:04:41.385 --> 00:04:47.083 Chẳng hạn, lần đầu gặp thí sinh người Úc, Elizabeth Woodgate, bạn ấy chưa lên TV, 00:04:47.083 --> 00:04:49.386 em đã sốc khi nghe giọng của bạn ấy, 00:04:49.386 --> 00:04:52.605 vì với em, giọng bạn ấy nghe y như giọng Cockney ở Anh vậy. 00:04:52.605 --> 00:04:55.522 Em hy vọng em không phải đang tự phụ hay gì, 00:04:55.522 --> 00:05:00.274 nhưng giọng Cockney ở Anh... mọi người biết đấy, hầu hết người Anh sẽ hơi giật mình khi nghe nó. 00:05:00.274 --> 00:05:03.994 Nhưng bạn ấy cũng nói rất thẳng với em là bạn ấy cũng rùng mình khi nghe giọng của em! 00:05:03.994 --> 00:05:05.709 Em cũng bị trả đũa rồi. 00:05:05.709 --> 00:05:07.539 Tại sao bạn ấy lại nói vậy? 00:05:07.539 --> 00:05:09.174 À em nghĩ bạn ấy tưởng tượng là... 00:05:09.174 --> 00:05:12.588 Bạn ấy nói bạn ấy thật sự phải quên giọng em đi thì mới có thể thấy thích em, 00:05:12.588 --> 00:05:14.743 vì giọng em nghe trang trọng quá. 00:05:14.745 --> 00:05:18.568 Em hiểu là hầu hết người Mỹ cũng nghĩ như vậy về giọng Anh. 00:05:18.568 --> 00:05:20.911 Ratnati, đến lượt bạn. 00:05:20.911 --> 00:05:25.452 Thi thoảng, em có định kiến với người Hà Lan 00:05:25.452 --> 00:05:28.512 hồi em học môn lịch sử trong trường 00:05:28.512 --> 00:05:31.863 và biết người Hà Lan đã đối xử với người Indonesia như thế nào. 00:05:31.866 --> 00:05:34.259 Em cũng có những định kiến khác của riêng mình. 00:05:35.129 --> 00:05:38.227 Em ghét mấy người tự cao, 00:05:38.227 --> 00:05:44.143 những người nghĩ mình là thầy kẻ khác, 00:05:44.143 --> 00:05:48.224 và những người nghĩ họ hiểu biết mọi thứ nhiều hơn người khác. 00:05:48.845 --> 00:05:50.673 Quay lại với bạn một chút nhé, Raul. 00:05:50.673 --> 00:05:55.178 Ở Philippines, có bất kỳ định kiến nào giữa các nhóm người với nhau không? 00:05:55.178 --> 00:05:59.763 Có ạ. Có tồn tại định kiến giữa các nhóm người. 00:05:59.763 --> 00:06:06.961 Thực tế là, hầu hết chúng em vẫn có thành kiến với nhóm con lai, 00:06:06.961 --> 00:06:10.907 nhóm mà máu Tây Ban Nha chảy trong người còn nhiều hơn cả dòng máu Philippines, 00:06:10.907 --> 00:06:13.898 Chúng em gọi nhóm đó là Mestizos. 00:06:13.898 --> 00:06:19.601 Những sự cố này thường xảy ra ở trường. 00:06:19.601 --> 00:06:23.563 Mọi người biết đó, em học trường do các tu sĩ người Tây Ban Nha điều hành. 00:06:23.563 --> 00:06:30.139 Trường em có nhiều đứa nhóm đó lắm. 00:06:30.139 --> 00:06:32.845 Nhóm đó thường được ưu ái hơn. 00:06:32.845 --> 00:06:40.034 Nhưng chúng em nghĩ là chúng em đúng khi nói rằng nhóm đó kiểu như quý tộc vậy: 00:06:40.034 --> 00:06:45.517 tự phụ, kiêu căng, khó tính, tất cả các loại tính từ luôn. 00:06:45.517 --> 00:06:47.709 Họ còn có ý nghĩ ngu ngốc này: 00:06:47.709 --> 00:06:51.208 là họ có dòng máu hoàng gia, hay hoàng tộc chảy trong người. 00:06:51.208 --> 00:06:53.314 Raul, làm thế nào để bạn hòa đồng với những cậu bé đó ở trong trường? 00:06:53.314 --> 00:06:54.651 Có bất kỳ vấn đề gì không? 00:06:54.651 --> 00:06:57.759 Thật lòng mà nói, em không hòa đồng với đám đó lắm. 00:06:57.759 --> 00:07:02.063 Thực tế là chúng em còn thường gây lộn với nhau cơ. 00:07:03.680 --> 00:07:05.387 Yoriko? 00:07:05.387 --> 00:07:10.704 Sau chiến tranh, Nhật Bản có nhiều lính Mỹ hoặc châu Âu. 00:07:10.704 --> 00:07:15.974 Hầu hết những người này kết hôn với phụ nữ Nhật Bản, 00:07:15.974 --> 00:07:19.216 không đám cưới trang trọng [ý nói những đứa trẻ sinh ngoài giá thú] 00:07:19.216 --> 00:07:24.821 rồi họ sinh con. Những đứa trẻ ấy bị gọi là 'con lai'. 00:07:24.821 --> 00:07:26.227 Và... 00:07:26.510 --> 00:07:31.751 ...em nghĩ là chẳng có lý do gì để phạt các bạn con lai cả 00:07:31.751 --> 00:07:38.168 nhưng một số người lớn không đối xử tốt với các bạn ấy 00:07:38.168 --> 00:07:40.891 như cách họ đối xử với trẻ em Nhật Bản. 00:07:41.475 --> 00:07:50.397 Người lớn cũng quen đối xử tệ với mẹ của những đứa trẻ này. 00:07:51.519 --> 00:07:57.892 Người Nhật nghĩ rằng mẹ của những đứa con lai không tốt, 00:07:57.892 --> 00:07:59.677 rằng họ thật tệ hại, 00:07:59.677 --> 00:08:04.335 vì họ đã cưới người nước ngoài, trai nước ngoài. 00:08:04.335 --> 00:08:11.403 Nhiều người Nhật không thích lấy người nước ngoài 00:08:11.403 --> 00:08:22.785 bởi họ sống theo tập quán khác, và cách nghĩ của họ về mọi thứ cũng khác. 00:08:22.785 --> 00:08:26.835 Bạn vẫn có một - tôi có thể gọi là - định kiến nặng nề ở Nhật Bản 00:08:26.835 --> 00:08:30.710 về việc kết hôn với người nước ngoài, phải không? 00:08:30.954 --> 00:08:32.049 Ôi... vâng. 00:08:32.817 --> 00:08:33.817 Vâng. 00:08:34.975 --> 00:08:39.396 Yoriko, cậu có thể cho chúng tớ biết gì đó về vị thế của người phụ nữ ở Nhật Bản không? 00:08:39.396 --> 00:08:41.054 Chúng tớ từng được nghe những điều kỳ lạ nhất. 00:08:41.054 --> 00:08:45.039 Cậu cũng đang kể về những điều kỳ lạ nhất... Cậu có thể kể thêm không? 00:08:45.039 --> 00:08:46.435 Trước chiến tranh ấy hả? 00:08:46.435 --> 00:08:48.254 Đúng. Cả bây giờ nữa nhé. 00:08:48.254 --> 00:08:55.955 Chà, cách đây khoảng 60 năm, người Nhật cho rằng người da trắng là kinh khủng 00:08:55.955 --> 00:09:01.507 vì hầu như ai cũng tóc đỏ, và mọi thứ đều quá to, 00:09:01.507 --> 00:09:03.627 về cơ thể của họ ấy. 00:09:04.747 --> 00:09:08.519 Vẫn có người nghĩ vậy đấy. 00:09:08.828 --> 00:09:16.655 Ở Nhật Bản, chúng tớ cho rằng một thứ gì đó phải nhỏ bé và tinh tế thì mới được coi là xinh đẹp. 00:09:16.655 --> 00:09:22.185 Vậy chắc bạn không thể dùng từ 'tinh tế' để tả những người lính cao lớn chúng tôi gửi đến Nhật Bản, phải không? 00:09:22.185 --> 00:09:26.050 Tôi không biết là các bạn coi thường chúng tôi vì chúng tôi cao lớn đấy... Nghe hay ghê! 00:09:26.050 --> 00:09:27.672 Chúng tớ thì lúc nào cũng tự hào. 00:09:27.672 --> 00:09:31.425 Nếu người phương Tây cao và đẹp, chúng tớ coi việc đó là tốt. 00:09:31.425 --> 00:09:33.088 - Ồ thật sao? - Thật! 00:09:33.088 --> 00:09:37.053 Chúng tớ lại tự hào vì mình nhỏ bé và tinh tế. 00:09:37.053 --> 00:09:39.520 Yoriko, về những gì bạn nói về màu da, 00:09:39.520 --> 00:09:43.801 tôi từng nghe nói: người Trung Quốc gọi chúng tôi là người da hồng, chứ không phải người da trắng. 00:09:43.801 --> 00:09:46.781 Mình là người da hồng - nghe khó tự hào hơn rất nhiều, phải không? 00:09:46.781 --> 00:09:50.247 Ồ vâng, cô là một người da hồng. 00:09:50.247 --> 00:09:52.586 Chúng ta phải chấp nhận thôi, Judith! 00:09:53.016 --> 00:09:54.350 Em thấy mình da đỏ rồi này! 00:09:54.546 --> 00:09:57.403 Ratnati, giờ chúng ta hãy... 00:09:57.943 --> 00:10:06.367 Judith này, vì Anh có rất nhiều thuộc địa trên khắp thế giới 00:10:06.367 --> 00:10:10.208 cậu nghĩ thế nào về người dân ở những nước thuộc địa đó? 00:10:10.208 --> 00:10:12.100 Cậu có định kiến gì không? 00:10:12.240 --> 00:10:15.422 Không, cá nhân tớ không có định kiến gì, ít nhất tớ mong là như vậy, 00:10:15.422 --> 00:10:22.742 nhưng tớ biết nhiều người châu Âu nghĩ, lấy ví dụ người châu Á đi, là những người... hơi lười. 00:10:22.742 --> 00:10:24.308 Tớ không có ý thô lỗ 00:10:24.308 --> 00:10:26.208 nhưng đó từng là ấn tượng của chúng tớ 00:10:26.208 --> 00:10:28.826 hồi... cậu biết đấy, hồi chúng tớ bắt đầu thuộc địa hóa. 00:10:29.368 --> 00:10:31.683 Hồi đó chúng tớ nghĩ là chúng tớ đang mang lại những điều tốt đẹp cho các cậu. 00:10:31.683 --> 00:10:34.937 Tớ biết là cậu không thích, lấy ví dụ ở Indonesia, các cậu không thích người Hà Lan ở đây, 00:10:34.937 --> 00:10:37.963 nhưng có khi họ nghĩ họ đang giúp đỡ các cậu. 00:10:37.963 --> 00:10:39.290 Họ không giúp chúng tớ đâu. 00:10:39.290 --> 00:10:45.874 Nghe này, cậu nói là chúng tớ lười nhác, không phải là chúng tớ lười nhác đâu, 00:10:45.874 --> 00:10:49.685 mà là họ không cho chúng tớ một cơ hội nào, 00:10:49.685 --> 00:10:54.806 cậu thấy đấy, và chúng tớ không được thử xây dựng đất nước mình. 00:10:55.120 --> 00:10:57.954 Judith à, tớ không nghĩ người châu Á ai cũng lười đâu! 00:10:57.954 --> 00:11:01.467 Không, đừng hiểu nhầm tớ! Tớ nói đó là một quan điểm chung... 00:11:01.467 --> 00:11:02.994 Có thể không phải là bây giờ, tớ hy vọng thế. 00:11:02.994 --> 00:11:10.029 Quan điểm chung? Nghe hơi sai khi nói họ lười nhác đấy. 00:11:10.029 --> 00:11:14.981 Chúng ta hãy nói là họ có bàn chân phẳng đến nỗi không thể nhấc lên được thôi, 00:11:14.981 --> 00:11:20.451 vì cậu phải tính đến... khí hậu ở hầu khắp khu vực châu Á chẳng hạn. 00:11:20.451 --> 00:11:21.647 Đó là tự nhiên thôi. 00:11:21.647 --> 00:11:27.352 Cậu không thể cứ thế làm việc dưới cái nóng được. 00:11:27.877 --> 00:11:30.809 Đương nhiên, cậu sẽ luôn muốn được quạt mát, 00:11:30.809 --> 00:11:35.034 hoặc vào trong một cái rạp có điều hòa, hay một chỗ nào đó mát lạnh. 00:11:35.680 --> 00:11:40.366 Có vẻ như không chỉ mỗi khác biệt về khí hậu dẫn đến khác biệt về tốc độ làm việc 00:11:40.366 --> 00:11:45.660 mà còn có khác biệt về triết lý nữa, mà có lẽ chúng tôi ở phương Tây chưa nhận thức đúng, phải không? 00:11:45.660 --> 00:11:50.720 Theo em được biết, và em nghĩ là cô đã đề cập trong chương trình này, 00:11:50.720 --> 00:11:54.589 người Ấn Độ cho rằng không bao giờ được để tay dính bẩn. 00:11:54.589 --> 00:11:57.412 Còn ở Philippines, em phải thừa nhận là, 00:11:57.412 --> 00:12:02.880 chúng em có xu hướng kiếm việc làm văn phòng, ngồi ghế xoay. 00:12:02.880 --> 00:12:06.695 Hầu hết chúng em đều như vậy, nhất là những người vừa tốt nghiệp đại học. 00:12:06.695 --> 00:12:08.598 Chúng em không muốn làm việc chân tay. 00:12:08.598 --> 00:12:13.243 Chúng em muốn ngồi văn phòng lớn, có thư ký xinh đẹp xung quanh. 00:12:13.243 --> 00:12:15.481 Đó là xu thế chung rồi. 00:12:17.360 --> 00:12:20.030 Cậu có thể chứng minh chúng tớ lười nhác không? 00:12:20.030 --> 00:12:21.954 Ôi trời, cậu dồn tớ vào chân tường rồi! 00:12:21.954 --> 00:12:23.799 Tớ đang cố gắng lấy cho cậu một ví dụ. 00:12:23.799 --> 00:12:27.153 Um, cậu chỉ trích các nước... 00:12:27.153 --> 00:12:29.223 Cậu chỉ trích người Hà Lan, tớ lấy ví dụ vậy. 00:12:29.223 --> 00:12:33.157 Nhưng tớ biết là người Anh, khi họ bắt đầu thuộc địa hóa các nước, 00:12:33.157 --> 00:12:36.150 họ đã cố gắng giúp những nước họ đặt chân đến. 00:12:36.344 --> 00:12:40.642 Nhưng cậu lại nghĩ là chúng tớ xâm lược và lấy đi cơ hội của các cậu. 00:12:40.874 --> 00:12:42.976 Ừ, tớ nghĩ vậy đấy. 00:12:42.976 --> 00:12:45.763 Tớ sẽ cho cậu một ví dụ về người Hà Lan... 00:12:46.260 --> 00:12:50.823 Chúng tớ không có cơ hội được đi học chẳng hạn. 00:12:50.823 --> 00:12:53.266 - Hồi người Hà Lan còn ở đó ấy hả? - Ừ. 00:12:54.203 --> 00:13:01.751 Cậu có nghĩ nếu nhân dân các nước thuộc địa có cơ hội tự do, 00:13:01.751 --> 00:13:03.528 cậu sẽ trao cho họ cơ hội đó không? 00:13:03.528 --> 00:13:06.766 Ôi giờ chúng ta lạc đề rồi! 00:13:06.960 --> 00:13:13.912 Nghe tớ này, bạn tớ ở Malaya rất vui vì năm sau, Malaya sẽ giành được độc lập. 00:13:14.400 --> 00:13:22.929 Cậu ấy rất tự hào. Cậu ấy kể với mọi người năm sau, Malaya sẽ độc lập. 00:13:22.929 --> 00:13:26.698 Cậu có nghĩ là nếu cậu làm như vậy ở những nước khác [trả độc lập cho họ], 00:13:26.698 --> 00:13:30.939 cậu sẽ làm hài lòng họ không? 00:13:30.939 --> 00:13:35.528 Chúng tớ mong là việc đó sẽ làm họ hài lòng... Mọi quốc gia đều muốn độc lập, đó là lẽ tự nhiên. 00:13:35.528 --> 00:13:39.378 Nhưng sẽ đến một lúc nào đó, một người nào đó phải quyết định liệu họ đã sẵn sàng nhận lại độc lập của mình hay chưa. 00:13:39.378 --> 00:13:42.442 Chúng ta sẽ lạc sang một cuộc tranh luận dài khác về chủ đề này mất. 00:13:42.442 --> 00:13:44.196 Raul, bạn nói đi. 00:13:44.196 --> 00:13:46.767 À em định hỏi các bạn ấy là theo các bạn, 00:13:46.767 --> 00:13:50.593 đâu là những nguyên nhân cơ bản, chung nhất của những định kiến chúng ta có? 00:13:50.593 --> 00:13:52.704 Chủ yếu là do màu da phải không? 00:13:53.920 --> 00:13:55.936 Có thể đấy... 00:13:55.936 --> 00:14:01.581 Có phải ý cậu là, ví dụ nhé, nói về vấn đề người Mỹ ở miền Bắc đi. 00:14:01.581 --> 00:14:04.457 Tớ đoán là về phía người Mỹ, 00:14:04.457 --> 00:14:09.289 chỉ là người da trắng không muốn hòa đồng với người da màu. 00:14:09.289 --> 00:14:13.603 Vậy người da màu thì sao? Chắc gì họ đã muốn hòa đồng với người da trắng? 00:14:13.603 --> 00:14:17.356 Vì bạn vừa đưa ra vấn đề chủng tộc của người Mỹ, cho tôi hỏi: 00:14:17.356 --> 00:14:20.282 Tình hình có tệ như bạn nghĩ trước khi bạn tới đây không? 00:14:20.282 --> 00:14:22.067 Tệ hơn hay khá hơn? 00:14:22.271 --> 00:14:25.954 Em nghĩ là từ những gì em thấy ở đây, 00:14:25.954 --> 00:14:28.708 từ những gì em nghe nói khi em đang ở đây, 00:14:28.708 --> 00:14:31.046 và từ những gì em đọc trên báo, 00:14:31.046 --> 00:14:33.341 tình hình tệ hơn em dự đoán. 00:14:33.341 --> 00:14:35.752 - Judith, bạn đồng ý chứ? - Không, em không đồng ý. 00:14:35.752 --> 00:14:38.811 Ở Anh, chúng em không được nghe về vấn đề Mỹ quá nhiều, 00:14:38.811 --> 00:14:41.514 tất nhiên, trừ một số trường hợp cụ thể được kể đến. 00:14:41.784 --> 00:14:44.987 Về phán quyết của tòa án tối cao, hồi đó, chúng em có nghe nói nhiều 00:14:44.987 --> 00:14:46.434 nhưng không quá nhiều. 00:14:46.434 --> 00:14:51.547 Khi em tới đây, em tưởng tượng từ vụ của [Emmet] Till 00:14:51.547 --> 00:14:53.680 rằng mọi chuyện thực sự tồi tệ ở miền Nam 00:14:53.680 --> 00:14:57.180 rồi em thấy có một cảm giác lạc quan thật sự ở đây. 00:14:57.180 --> 00:14:58.857 Em ở cùng với một gia đình người da đen, 00:14:58.857 --> 00:15:03.217 và em có thể thấy quan điểm... một cái nhìn thật sự bao quát về vấn đề này luôn, mọi người có thể nói vậy. 00:15:03.217 --> 00:15:07.377 Điều đầu tiên làm em ấn tượng là chính những người da đen ấy... 00:15:07.377 --> 00:15:11.280 không hề vui vẻ với tình cảnh này, nhưng họ hài lòng, 00:15:11.280 --> 00:15:14.807 họ cảm thấy biết ơn trước những tiến bộ đã đạt được 00:15:14.807 --> 00:15:18.749 và họ dám chắc tình hình sẽ tiếp tục được cải thiện. 00:15:18.749 --> 00:15:21.639 Có phải 2 tuần bạn ở New Jersey là bạn ở cùng một gia đình người da đen không? 00:15:21.639 --> 00:15:26.080 Vâng đúng, em ở cùng với một gia đình người da đen. Em biết đó là khu vực phía bắc và điều kiện ở đấy tốt hơn. 00:15:26.080 --> 00:15:27.854 Em rất ấn tượng với điều đó. 00:15:27.854 --> 00:15:32.017 Họ nói rằng đó là một quá trình chậm chạp, nhưng rồi mọi việc sẽ từ từ tốt đẹp hơn. 00:15:32.017 --> 00:15:37.453 Chỉ là phá vỡ truyền thống thôi, và em rất vui khi biết được điều này. 00:15:37.453 --> 00:15:40.810 Tôi muốn nghe một số trải nghiệm khác của các bạn. Mời Yoriko? 00:15:40.810 --> 00:15:44.149 Em chưa bao giờ thấy bất kỳ... 00:15:44.149 --> 00:15:46.441 - ... bằng chứng ạ? - Bằng chứng 00:15:46.441 --> 00:15:53.328 ...bằng chứng cho thấy định kiến chủng tộc ở Mỹ 00:15:53.328 --> 00:15:59.224 nhưng em nhận thấy hầu hết người da đen đều là dân lao động, 00:15:59.224 --> 00:16:02.944 họ không giữ vị trí cao trong các doanh nghiệp. 00:16:03.093 --> 00:16:11.509 Nhưng em rất vui khi thấy nữ sinh da đen ở Trường cấp 3 Southridge-Columbia [?] 00:16:11.509 --> 00:16:17.094 Bạn ấy là phó chủ tịch hội học sinh. 00:16:17.094 --> 00:16:20.152 Tôi vui khi thấy bạn vui. Mời Ratnati. 00:16:20.152 --> 00:16:27.509 Ở đây, New York và New Jersey, em không thấy bất kỳ sự phân biệt chủng tộc nào 00:16:27.509 --> 00:16:28.928 hay thứ gì đó đại loại vậy. 00:16:28.928 --> 00:16:31.650 Nhưng khi chúng em dừng chân ở Williamsburg 00:16:31.650 --> 00:16:35.559 và đến một ngôi trường của người da đen, em thấy ở đó rất hà khắc. 00:16:35.559 --> 00:16:39.651 Ý em là, người da đen thì đến trường học dành riêng cho người da đen. 00:16:40.707 --> 00:16:43.283 Em có nói chuyện với một vài bạn nữ trong trường. 00:16:43.283 --> 00:16:47.319 Em hỏi các bạn ấy cảm thấy thế nào khi bị phân biệt. 00:16:47.319 --> 00:16:51.000 Các bạn ấy nói các bạn ấy không phiền lòng vì điều này 00:16:51.000 --> 00:16:53.876 và thứ các bạn ấy muốn là quyền bình đẳng. 00:16:54.221 --> 00:17:00.631 Có một số nơi các bạn ấy không thể đến, như nhà hàng hay một số câu lạc bộ. 00:17:00.631 --> 00:17:07.004 Em nghĩ là vì tất cả người Mỹ đều tuyên bố và nhấn mạnh 00:17:07.004 --> 00:17:10.382 rằng Mỹ là đất nước dân chủ nhất thế giới, 00:17:10.382 --> 00:17:15.121 nhưng chỉ cần tình trạng phân biệt đó còn tồn tại, 00:17:15.121 --> 00:17:18.513 em không nghĩ đó là dân chủ đâu, không phải dân chủ triệt để. 00:17:18.640 --> 00:17:20.530 Em xin bổ sung cho bạn: 00:17:20.530 --> 00:17:27.975 không phải là trong lời tuyên thệ trung thành trước lá cờ Mỹ, các cô nói thế này sao? 00:17:27.975 --> 00:17:31.069 "Tôi xin thề trung thành với lá cờ của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, 00:17:31.069 --> 00:17:33.113 và với nền Cộng hòa mà lá cờ đại diện. 00:17:33.113 --> 00:17:37.232 Một quốc gia dưới Thượng đế, không bị chia cắt, với tự do và công lý cho mọi người." 00:17:37.232 --> 00:17:40.440 Câu cuối không hợp với mọi thứ chút nào. 00:17:40.440 --> 00:17:46.383 Ý em là với vấn đề phân biệt này ở đây & tình trạng phân biệt chủng tộc với người da màu 00:17:46.383 --> 00:17:51.284 thì có "tự do và công lý cho mọi người" kiểu gì? 00:17:51.997 --> 00:17:54.648 Và trong một lần em được tiếp đón, 00:17:54.648 --> 00:17:58.221 em không ngờ là đến trẻ con cũng phân biệt như vậy. 00:17:58.221 --> 00:18:01.210 Một lần, em có đặc quyền, phải nói là như vậy, 00:18:01.210 --> 00:18:07.008 tham dự một buổi khiêu vũ do một nhóm dân sự tài trợ. 00:18:07.008 --> 00:18:10.794 Em chợt nhận thấy là, sàn nhảy thì rộng 00:18:10.794 --> 00:18:14.286 mà trẻ em da trắng đứng hết về phía bên trái 00:18:14.286 --> 00:18:18.125 còn hầu hết phần "không chiến lược" của phòng khiêu vũ, chắc ta phải nói vậy, 00:18:18.125 --> 00:18:20.745 là chỗ đứng của toàn bộ trẻ em da đen. 00:18:20.745 --> 00:18:25.947 Em chưa bao giờ thấy bạn nam da trắng nào mời bạn nữ da màu nhảy, 00:18:25.947 --> 00:18:29.774 cũng chưa từng thấy bạn nam da màu nào mời bạn nữ da trắng nhảy. 00:18:30.503 --> 00:18:32.286 Em cũng có một trải nghiệm tồi tệ. 00:18:32.286 --> 00:18:36.531 Hồi mới đến đây, em tình cờ kể với một nhóm bạn trẻ 00:18:36.531 --> 00:18:38.707 là em sẽ ở cùng một gia đình người da đen. 00:18:38.707 --> 00:18:41.029 Một bạn nam trong số đó đứng dậy, bỏ ra ngoài. 00:18:41.029 --> 00:18:44.657 Em cảm thấy tệ. Em nghĩ "Ồ chúng ta đang ở miền Bắc chứ đâu phải miền Nam." 00:18:44.657 --> 00:18:46.428 Rồi khi chúng em đến miền Nam, 00:18:46.428 --> 00:18:48.471 em đã gặp khó khi thực sự trải nghiệm điều này. 00:18:48.471 --> 00:18:49.939 Chúng em đi vào một cửa hàng lớn. 00:18:49.939 --> 00:18:53.225 Lúc đó, em đang rửa tay trong phòng vệ sinh nữ. 00:18:53.225 --> 00:18:55.195 Em đi cùng nhóm các thí sinh các nước phía Đông, 00:18:55.195 --> 00:18:57.911 các bạn có làn da tối màu hơn em, như da bạn Ratnati. 00:18:57.911 --> 00:18:59.915 Em đứng cách các bạn ấy hơi xa một chút. 00:18:59.915 --> 00:19:02.798 Rồi một người phụ nữ tiến về phía em, kéo em ra một bên. 00:19:02.798 --> 00:19:05.258 Chắc chắn cô ấy nghĩ em là người Mỹ. Cô ấy nói: 00:19:05.258 --> 00:19:08.266 "Đám người da đen đó đang làm gì ở đây vậy?" 00:19:08.266 --> 00:19:09.436 Em bối rối vô cùng. 00:19:09.436 --> 00:19:12.472 Em nói với cô ấy một cách bình tĩnh nhất có thể 00:19:12.472 --> 00:19:14.480 là em đi cùng họ, chúng em là ai. 00:19:14.480 --> 00:19:16.640 Tất nhiên cô ấy thay đổi thái độ ngay lập tức 00:19:16.640 --> 00:19:20.010 song trực tiếp trải nghiệm việc này quả đã mang lại một cú sốc kinh khủng. 00:19:20.010 --> 00:19:21.408 Mọi người đọc về nó trên báo, 00:19:21.408 --> 00:19:22.499 nghe kể về nó, 00:19:22.499 --> 00:19:28.034 nhưng phải đến khi trực tiếp trải nghiệm, mọi người mới thực sự thấy mức độ nghiêm trọng của nó. 00:19:28.034 --> 00:19:33.469 Em nghĩ định kiến xuất phát chủ yếu từ màu da, 00:19:33.469 --> 00:19:35.234 và em nghĩ là... 00:19:37.874 --> 00:19:40.936 Em không biết tại sao, nhưng em nghĩ là... 00:19:40.936 --> 00:19:47.440 người da trắng nghĩ người da màu có làn da bẩn thỉu 00:19:47.440 --> 00:19:51.830 và không có nền văn hóa tiên tiến, 00:19:53.450 --> 00:19:58.709 nên người da trắng là những người vĩ đại nhất, 00:19:58.709 --> 00:20:02.978 tuyệt vời nhất thế giới, họ nghĩ vậy. 00:20:03.280 --> 00:20:08.829 Về vấn đề màu da, nếu ở đây mùa hè, các bạn sẽ thấy nhiều người Mỹ nằm phơi khắp các bãi biển để có làn da nâu. 00:20:08.829 --> 00:20:10.622 Vâng, rõ ràng là vậy. 00:20:10.622 --> 00:20:12.300 Tôi tự hỏi việc đó thực sự có ý gì? 00:20:12.300 --> 00:20:14.632 Em nghĩ phụ nữ da trắng chúng ta có mặc cảm tự ti. 00:20:14.632 --> 00:20:18.992 Phụ nữ phương Đông và phụ nữ da đen nổi tiếng xinh đẹp, 00:20:18.992 --> 00:20:20.390 đến nỗi chúng ta có chút ghen tị với họ. 00:20:20.390 --> 00:20:23.023 Tớ đoán cậu ghen với đám da màu chúng tớ phải không? 00:20:23.023 --> 00:20:24.345 Ừ tớ nghĩ vậy đó. 00:20:24.345 --> 00:20:27.214 Có cái gì tương tự như vậy ở...? 00:20:27.214 --> 00:20:28.980 Em nghĩ là có đó, cô Waller, 00:20:28.980 --> 00:20:33.926 vì ở Phillipines, thật buồn cười là có một xu thế chung giữa những người phụ nữ, 00:20:33.926 --> 00:20:38.602 những người có nước da ngăm đen, em xin nói như vậy, 00:20:38.602 --> 00:20:41.543 hoặc chỉ rám nắng thôi, hoặc chỉ là da nâu thôi, 00:20:41.543 --> 00:20:45.309 đặc biệt là các mệnh phụ. 00:20:45.309 --> 00:20:50.370 Dù mặt đã có nếp nhăn, họ vẫn muốn tẩy trắng da! 00:20:50.370 --> 00:20:53.102 Hãy tưởng tưởng ngay lúc này cô gặp một người. Cô chào họ: "Chào buổi sáng!" 00:20:53.102 --> 00:20:55.992 Cô thấy làn da người đó chỉ rám nắng và nâu thôi. 00:20:55.992 --> 00:20:58.860 Ba tháng sau, cô gặp lại người đó... 00:20:58.860 --> 00:21:02.299 Người này đã có những hoạt động xã hội hữu ích, 00:21:02.299 --> 00:21:04.411 cố gắng trở nên thật tôn quý, 00:21:04.411 --> 00:21:06.400 có học thức, vân vân. 00:21:06.400 --> 00:21:11.103 Cô chợt để ý thấy da mặt người này sáng hơn trước đây. 00:21:11.103 --> 00:21:15.384 Cô nhìn xuống bàn tay người đó và mọi thứ từ cánh tay trở xuống. 00:21:15.384 --> 00:21:18.609 Cô sẽ không kìm được mà phải thốt lên "Ôi trời ơi!" 00:21:18.609 --> 00:21:22.204 Bởi vì cô sẽ thấy khác biệt thực sự rất lớn. 00:21:22.204 --> 00:21:26.351 Da người đó rất trắng ở phần này, nhưng khi cô nhìn xuống cánh tay, vân vân, 00:21:26.351 --> 00:21:32.754 phần cơ thể phía dưới... Ây! Khác biệt vô cùng to lớn! 00:21:32.754 --> 00:21:35.089 Da vùng này thì tối, nhưng vùng này thì rất sáng. 00:21:35.089 --> 00:21:36.460 Họ tẩy da thật à? 00:21:36.460 --> 00:21:37.426 Thật đó cô Waller! 00:21:37.426 --> 00:21:41.130 Thế Nhật Bản thì sao? Phụ nữ Nhật không muốn thay đổi theo bất kỳ cách nào, phải không? 00:21:41.130 --> 00:21:43.945 Một vài phụ nữ Nhật, umm, thế này gọi là gì ạ? 00:21:43.945 --> 00:21:48.696 - Nhuộm tóc - Vâng, là nhuộm tóc. Nhuộm tóc đỏ. 00:21:48.696 --> 00:21:50.520 - Thật sao? - Thật ạ. 00:21:50.520 --> 00:21:54.364 Họ thích tóc đỏ. Nhưng em thì không. 00:21:54.364 --> 00:21:56.307 Ở Indonesia thì sao? 00:21:56.307 --> 00:22:01.161 Nếu như người phương Tây cố làm da đen đi, 00:22:01.161 --> 00:22:03.819 thì chúng em cố làm da trắng hơn. 00:22:03.819 --> 00:22:08.171 Chúng em che chắn khi ra ngoài trời. 00:22:08.171 --> 00:22:11.228 Tại sao? Tôi không hiểu. Màu da bạn hiện giờ đẹp mà. 00:22:11.228 --> 00:22:16.213 Khi ra ngoài, chúng em mặc áo khoác dài tay để chống nắng, 00:22:16.213 --> 00:22:18.734 không là da đen sì đấy ạ. 00:22:18.734 --> 00:22:25.171 Nói tôi nghe, chính phủ nước các bạn có hành động gì đối với vấn đề định kiến không? 00:22:25.171 --> 00:22:29.541 Từng bạn đã nói về những định kiến ở nước mình. 00:22:29.541 --> 00:22:32.942 Chính phủ nước các bạn đang làm gì trong nỗ lực xóa bỏ những định kiến ấy? 00:22:32.942 --> 00:22:37.946 Bạn đã nói về định kiến về con lai, bạn cũng nói về con lai. 00:22:37.946 --> 00:22:40.742 Các bạn chưa nói cho chúng tôi nghe nhiều lắm về vị thế của phụ nữ. 00:22:40.742 --> 00:22:45.287 Nhân đây, tôi muốn hỏi phụ nữ ở Nhật Bản hiện có tự do hơn so với hồi trước chiến tranh không? 00:22:45.287 --> 00:22:49.650 Trước chiến tranh, không có dân chủ. 00:22:50.160 --> 00:22:56.737 Phụ nữ thuộc sở hữu của đàn ông. Đàn ông kiểm soát phụ nữ, vân vân, và... 00:22:57.484 --> 00:22:58.649 Thế còn bây giờ? 00:22:58.649 --> 00:23:03.812 Đàn ông có cơ hội làm trước tất cả mọi thứ, thậm chí cả việc đi qua cửa. 00:23:03.812 --> 00:23:06.320 Phụ nữ phải mở cửa trước 00:23:06.320 --> 00:23:08.908 để đàn ông đi qua trước. 00:23:09.418 --> 00:23:16.219 Trên xe buýt hay trong rạp, đàn ông ngồi xuống trước. 00:23:16.219 --> 00:23:20.252 Nếu không còn ghế thì phụ nữ phải đứng. 00:23:20.575 --> 00:23:23.271 Uây, tớ cũng muốn sống ở Nhật! 00:23:23.420 --> 00:23:25.690 Tình hình có đang thay đổi chút nào không? 00:23:25.690 --> 00:23:27.045 Dạ có, cũng hơi có thay đổi. 00:23:27.045 --> 00:23:30.604 Bây giờ, phụ nữ có thể bầu cử, 00:23:30.604 --> 00:23:35.082 và có cơ hội bình đẳng trong mọi việc. 00:23:35.082 --> 00:23:39.826 Judith, ban nãy bạn có nói về định kiến của mình với giọng Cockney. 00:23:39.826 --> 00:23:41.712 Định kiến đó có còn rất mạnh ở Anh không? 00:23:41.712 --> 00:23:44.553 Định kiến của giới gọi là quý tộc đối với người Cockney ấy? 00:23:44.553 --> 00:23:47.065 Không, em nghĩ bây giờ đó không còn là vấn đề nghiêm trọng nữa đâu, 00:23:47.065 --> 00:23:48.553 nhất là kể từ hồi chiến tranh. 00:23:48.553 --> 00:23:55.370 Cô biết đấy, suy nghĩ người Anh chỉ nói hoặc giọng Cockney, hoặc giọng rất quý tộc 00:23:55.370 --> 00:23:56.505 không còn đúng nữa. 00:23:56.505 --> 00:24:00.046 Chúng em chắc chắn không còn khinh thường người khác đâu nếu họ có giọng nói như vậy. 00:24:00.046 --> 00:24:01.889 Bây giờ, nếu mọi người vào trong Nhà Quốc hội, 00:24:01.889 --> 00:24:06.902 mọi người sẽ thường xuyên nghe thấy giọng Bắc, giọng Wales, thậm chí cả giọng Cockney. 00:24:06.902 --> 00:24:08.233 Chúng em tự hào về những người đó, 00:24:08.233 --> 00:24:10.535 vì họ là những người đã đưa chúng em vượt qua cuộc chiến vừa rồi. 00:24:10.535 --> 00:24:12.608 Sẽ không có ai dám nói gì chống lại họ đâu. 00:24:12.640 --> 00:24:16.507 Thực tế là, chính giọng quý tộc giờ mới là giọng bị kỳ thị. 00:24:16.507 --> 00:24:19.137 Em còn đang sợ mọi người bây giờ đang cười giọng ấy đây này. 00:24:19.137 --> 00:24:21.714 Thực tế là, mọi người có thể nghĩ giọng của em nghe hơi có học thức một chút, 00:24:21.714 --> 00:24:25.135 nhưng em đảm bảo là về Anh, em không hẳn là nói giọng Cockney 00:24:25.135 --> 00:24:26.800 nhưng vẫn là nói giọng địa phương. 00:24:26.800 --> 00:24:29.796 Bạn định nói là cô giáo ở trường sẽ không chấp nhận bạn? 00:24:29.796 --> 00:24:31.940 Ôi không, em sẽ bị chỉnh đấy ạ. 00:24:31.940 --> 00:24:34.310 Tôi ghét phải nghĩ về những gì sẽ xảy ra khi bạn về nước sau 3 tháng ở đây quá! 00:24:34.310 --> 00:24:36.597 - Em cũng vậy. - Bạn phải viết thư kể tôi nghe đấy nhé! 00:24:36.597 --> 00:24:38.147 Tôi muốn có thời gian để hỏi các bạn: 00:24:38.147 --> 00:24:44.034 theo các bạn, các cá nhân có thể làm gì để xóa bỏ định kiến, 00:24:44.034 --> 00:24:46.480 nhưng chúng ta sắp hết giờ rồi. Bạn nào có thể trả lời nhanh nào? 00:24:46.480 --> 00:24:50.311 Theo em, chúng ta nên cẩn thận xem xét một người 00:24:50.311 --> 00:24:52.521 trước khi đưa ra bất kỳ đánh giá nào về người đó. 00:24:52.521 --> 00:24:55.860 Và nếu có đánh giá, chúng ta cũng nên công bằng. 00:24:56.240 --> 00:24:57.951 Một ý kết thúc thật hay. 00:24:57.951 --> 00:25:03.208 Cảm ơn Ratnati, Yoriko, Judith, và Raul. 00:25:03.716 --> 00:25:07.152 Tuần tới, chúng ta sẽ tiếp tục chủ đề định kiến này, 00:25:07.152 --> 00:25:10.661 với 4 thí sinh đến từ châu Phi: 1 bạn da trắng và 3 bạn da màu. 00:25:10.661 --> 00:25:15.600 Đó là các thí sinh đến từ Liên đoàn Nam Phi, Bờ Biển Vàng, Ethiopia, và Nigeria.