Πώς επισκευάζεται ένα χαλασμένο σχολείο; Ηγήσου άφοβα, αγάπα βαθιά

Την πρώτη ημέρα της Λίντα Κλίατ Γουέιμαν ως διευθύντρια σε προβληματικό λύκειο στη Βόρεια Φιλαδέλφεια, ήταν αποφασισμένη να καθορίσει τα όρια. Σύντομα κατάλαβε πως η δουλειά θα ήταν πιο δύσκολη απ' όσο περίμενε. Με αληθινό πάθος, μοιράζεται τρεις αρχές που τη βοήθησαν να επαναφέρει τρία σχολεία χαρακτηρισμένα ως «χαμηλών επιδόσεων και σταθερά επικίνδυνα».
Η άφοβη αποφασιστικότητά της να ηγηθεί - και η άνευ όρων αγάπη της για τους μαθητές - είναι ένα μοντέλο για ηγέτες σε όλους τους τομείς.

Ήταν 1η Νοεμβρίου, το 2002,

πρώτη μέρα ως διευθύντρια στο σχολείο,

μιας μακρόχρονης παρουσίας
στη σχολική περιφέρεια της Φιλαδέλφειας.

Αποφοίτησα από τα δημόσια σχολεία
της Φιλαδέλφειας,

και συνέχισα ως δασκάλα
ειδικής αγωγής επί 20 χρόνια

σε ένα σχολείο χαμηλών εισοδημάτων
και χαμηλών επιδόσεων

στη Βόρεια Φιλαδέλφεια,

όπου η εγκληματικότητα οργιάζει

και η βαθιά φτώχεια είναι
από τις υψηλότερες στη χώρα.

Λίγο καιρό μετά την άφιξή μου
στο νέο σχολείο,

ξέσπασε μεγάλη διαμάχη
μεταξύ των κοριτσιών.

Μόλις η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο,

συγκάλεσα αμέσως συμβούλιο

στο αμφιθέατρο του σχολείου

για να συστηθώ
ως η νέα διευθύντρια του σχολείου.

(Χειροκρότημα)

Μπήκα μέσα θυμωμένη,

κάπως αγχωμένη --

(Γέλια) --

αλλά αποφασισμένη

να θέσω τα όρια στους νέους μου μαθητές.

Άρχισα ν' απαριθμώ,
όσο πιο σθεναρά μπορούσα,

τις προσδοκίες μου για τη συμπεριφορά τους

και την ελπίδα μου γι' αυτά
που θα μάθουν στο σχολείο.

Όταν, ξαφνικά,

ένα κορίτσι, στο πίσω μέρος της αίθουσας,

σηκώθηκε όρθια

και είπε: «Κυρία!

Κυρία!»

Όταν τα μάτια μας συναντήθηκαν, είπε:

«Γιατί επιμένετε να το ονομάζετε σχολείο;

Αυτό δεν είναι σχολείο».

Με ένα ξέσπασμα,

η Άσλεϊ είχε αρθρώσει αυτό που ένιωθα

και δεν ήμουν σε θέση να εκφράσω

για την εμπειρία μου όταν παρακολούθησα
ένα σχολείο χαμηλών επιδόσεων

στην ίδια γειτονιά,
πολλά, πολλά, χρόνια νωρίτερα.

Εκείνο το σχολείο,
σίγουρα δεν ήταν σχολείο.

Μια δεκαετία αργότερα, το 2012,

έμπαινα στο τρίτο χαμηλής
απόδοσης σχολείο, ως διευθύντρια.

Θα ήμουν η τέταρτη διευθύντρια
του Στρόμπερι Μάνσιον,

μέσα σε τέσσερα χρόνια.

Είχε χαρακτηριστεί «χαμηλών επιδόσεων
και σταθερά επικίνδυνο»

λόγων των χαμηλών επιδόσεων
στα διαγωνίσματα

και τον υψηλό αριθμό όπλων,

ναρκωτικών, επιθέσεων και συλλήψεων.

Σύντομα, καθώς πλησίασα
την είσοδο του νέου σχολείου μου

και δοκίμασα να μπω μέσα

και βρήκα την πόρτα
κλειδωμένη με αλυσίδες,

μπορούσα ν' ακούσω τη φωνή
της Άσλεϊ στ' αυτιά μου

να λέει «Κυρία! Κυρία!

Αυτό δεν είναι σχολείο».

Οι αίθουσες ήταν μουντές και σκοτεινές
από τον κακό φωτισμό.

Υπήρχαν τόνοι σωρών
από σπασμένα παλιά έπιπλα

και θρανία, στις αίθουσες διδασκαλίας,

και χιλιάδες αχρησιμοποίητα
υλικά και πόροι.

Αυτό δεν ήταν σχολείο.

Καθώς ο σχολικός χρόνος περνούσε,

παρατήρησα πως οι αίθουσες
ήταν σχεδόν άδειες.

Οι μαθητές ήταν απλώς φοβισμένοι:

Φοβισμένοι να καθίσουν στα θρανία
με τον φόβο πως κάτι θα συμβεί.

Φοβισμένοι επειδή συχνά τους πείραζαν
που έτρωγαν δωρεάν στο κυλικείο.

Φοβισμένοι απ' τους καυγάδες
και τον εκφοβισμό.

Αυτό δεν ήταν σχολείο.

Κι έπειτα ήταν κι οι δάσκαλοι,

που ήταν τρομοκρατημένοι
για τη δική τους ασφάλεια,

γι' αυτό και είχαν χαμηλές προσδοκίες
από τους μαθητές και τους εαυτούς τους,

και αγνοούσαν το ρόλο που έπαιζαν

στην καταστροφή της σχολικής κουλτούρας.

Αυτό ήταν το πιο ανησυχητικό όλων.

Βλέπετε, η Άσλεϊ είχε δίκιο,

και όχι μόνο για το δικό της σχολείο.

Διότι πολλά από τα σχολεία

που προορίζονται για τα φτωχά παιδιά,

δεν είναι καθόλου σχολεία.

Αυτό όμως μπορεί ν' αλλάξει.

Επιτρέψτε μου να σας πω, πώς το κάνουμε
στο λύκειο του Στρόμπερι Μάνσιον.

Όποιος έχει δουλέψει μαζί μου,
θα σας πει,

πως είμαι γνωστή για τα συνθήματά μου.

(Γέλια)

Σήμερα λοιπόν θα χρησιμοποιήσω τρία

που ήταν καθοριστικής σημασίας
στην προσπάθειά μας γι' αλλαγή.

Το πρώτο μου σύνθημα είναι:

Αν είναι να ηγηθείς, κάν' το.

Πίστευα πάντα πως

ό,τι συμβαίνει και δεν συμβαίνει
σε ένα σχολείο

εξαρτάται από τη διεύθυνση.

Εγώ είμαι η διευθύντρια

και ο τίτλος αυτός
απαιτεί από μένα να ηγηθώ.

Δεν θα παρέμενα στο γραφείο μου,

δεν θα μετέθετα τη δουλειά μου,

και δεν θα φοβόμουν
να αντιμετωπίσω οτιδήποτε

που δεν είναι καλό για τα παιδιά,

είτε με κάνει αγαπητή, είτε όχι.

Είμαι ηγέτιδα,

γι' αυτό ξέρω πως δεν μπορώ
να κάνω τίποτα μόνη μου.

Έχω συγκεντρώσει
μια κορυφαία ηγετική ομάδα

που πιστεύει στις δυνατότητες
όλων των παιδιών,

και μαζί αντιμετωπίσαμε τα μικρά ζητήματα,

όπως η ρύθμιση των λουκέτων
με συνδυασμό στα ντουλάπια

ώστε κάθε μαθητής να έχει
ένα ασφαλές ντουλάπι.

Στολίσαμε κάθε πίνακα ανακοινώσεων
στο κτήριο αυτό

με φωτεινά, πολύχρωμα και θετικά μηνύματα.

Βγάλαμε τις αλυσίδες από
τις κεντρικές εισόδους του σχολείου.

Αντικαταστήσαμε τις καμένες λάμπες

και καθαρίσαμε σε βάθος κάθε αίθουσα,

ανακυκλώνοντας κάθε βιβλίο
που ήταν άχρηστο,

και πετώντας χιλιάδες
παλιά υλικά και έπιπλα.

Χρειαστήκαμε δύο κάδους την ημέρα.

Και βεβαίως, βεβαίως,

αντιμετωπίσαμε τα σοβαρά ζητήματα,

όπως η αναδιανομή
του σχολικού προϋπολογισμού

ώστε να διανεμηθούν κονδύλια
για την πρόσληψη περισσότερων δασκάλων

και βοηθητικού προσωπικού.

Συντάξαμε το ημερήσιο
σχολικό πρόγραμμα εξαρχής

για να προστεθούν ποικίλες
ώρες έναρξης και λήξης,

μαθήματα αποκατάστασης
και μαθήματα αριστούχων,

εξωσχολικές δραστηριότητες,
και συμβουλευτική υπηρεσία,

όλα κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας.

Όλα κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας.

Δημιουργήσαμε ένα σχέδιο ανάπτυξης

που ορίζει τη θέση κάθε
λειτουργού και αστυνομικού

για κάθε λεπτό της ημέρας,

και παρακολουθείται κάθε δευτερόλεπτο,

και, το καλύτερο μας,

επινοήσαμε ένα πειθαρχικό
πρόγραμμα για όλο το σχολείο

με την ονομασία «Μη διαπραγματεύσιμα».

Ήταν ένα σύστημα διαγωγής --

με σκοπό την προώθηση της θετικής
συμπεριφοράς σε όλες τις φάσεις.

Τα αποτελέσματα;

Το Στρόμπερι Μάνσιον αφαιρέθηκε
από τα σταθερά επικίνδυνα σχολεία

τον πρώτο μας χρόνο κι ενώ... --

(Χειροκρότημα)

κι ενώ ήταν στη λίστα
των σταθερά επικίνδυνων

επί πέντε συνεχή χρόνια.

Οι ηγέτες κάνουν το αδύνατο, δυνατό.

Κι αυτό με φέρνει στο επόμενο σύνθημά μου:

Και λοιπόν; Τώρα τι κάνουμε;

(Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Όταν είδαμε τα δεδομένα,

και συναντηθήκαμε με το προσωπικό,

υπήρχαν πολλές δικαιολογίες

για τη χαμηλή επίδοση του σχολείου
και το χαρακτηρισμό ως σταθερά επικίνδυνο.

Είπαν πως μόνο το 68% των παιδιών
έρχονται στο σχολείο σε καθημερινή βάση,

και όλα ζουν στο όριο της φτώχειας,

μόνο το 1% των γονέων συμμετέχει,

πολλά από τα παιδιά είναι αποφυλακισμένα

και προέρχονται
από μονογονεϊκές οικογένειες

39% των μαθητών έχουν ειδικές ανάγκες,

και τα δεδομένα της πολιτείας έδειξαν

πως το 6% των μαθητών
ήταν καλά στην άλγεβρα,

και το 10% ήταν καλά στη γλώσσα.

Και αφού ολοκλήρωσαν τις ιστορίες

για το πόσο κακές
ήταν οι συνθήκες και τα παιδιά

τους κοίταξα,

και είπα: «Και λοιπόν; Τώρα τι κάνουμε;

Τι θα κάνουμε γι' αυτό;»

(Χειροκρότημα)

Η εξάλειψη των δικαιολογιών
έγινε η πρωταρχική ευθύνη μου.

Αντιμετωπίσαμε κάθε μία
από αυτές τις δικαιολογίες

μέσω ενός υποχρεωτικού μοντέλου
επαγγελματικής ανάπτυξης

ανοίγοντας τον δρόμο για έντονη εστίαση
στη διδασκαλία και τη μάθηση.

Έπειτα από πολλές παρατηρήσεις,

καταλήξαμε πως οι δάσκαλοι
γνώριζαν τι να διδάξουν

αλλά δεν γνώριζαν πώς να το διδάξουν.

Τόσα πολλά παιδιά
με τόσο τεράστιες δυνατότητες.

Γι' αυτό δημιουργήσαμε ένα μάθημα
πρότυπο παράδοσης για τη διδασκαλία

που εστίαζε σε μικρές ομάδες διδασκαλίας,

για να είναι εφικτό για όλους τους μαθητές
να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους

μέσα στην τάξη.

Τα αποτελέσματα;

Έπειτα από ένα χρόνο, τα δεδομένα
της πολιτείας έδειξαν

πως οι επιδόσεις μας είχαν αυξηθεί
κατά 171% στην άλγεβρα

και 107% στη γλώσσα.

(Χειροκρότημα)

Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας,

πολύ μακρύ δρόμο μπροστά μας,

αλλά τώρα αντιμετωπίζουμε κάθε εμπόδιο
με τη στάση «Και λοιπόν; Τώρα τι κάνουμε;»

Κι αυτό με φέρνει στο τρίτο
και τελευταίο σύνθημά μου.

(Γέλια)

Αν κανείς δεν σου είπε πως
σ' αγαπά σήμερα,

να θυμάσαι πως σ' αγαπάω εγώ,
και πάντα θα σ' αγαπώ.

Οι μαθητές μου έχουν προβλήματα:

κοινωνικά, συναισθηματικά,
οικονομικά προβλήματα

που δεν φαντάζεστε.

Μερικοί απ' αυτούς είναι γονείς οι ίδιοι,

και κάποιοι είναι εντελώς μόνοι.

Αν κάποιος ρωτούσε το αληθινό μυστικό μου

για τη βελτίωση του Στρόμπερι Μάνσιον,

θα έλεγα πως αγαπώ τους μαθητές μου

και πιστεύω στις δυνατότητές τους

άνευ όρων.

Όταν τους κοιτώ

βλέπω μόνο αυτό που μπορούν να γίνουν,

κι αυτό επειδή είμαι μία απ' αυτούς.

Μεγάλωσα κι εγώ φτωχή
στη Νότια Φιλαδέλφεια.

Ξέρω πώς είναι να πηγαίνεις σε σχολείο
που δεν είναι σχολείο.

Ξέρω πώς είναι ν' αναρωτιέσαι

αν θα βρεθεί ποτέ διέξοδος από τη φτώχεια.

Όμως, λόγω της καταπληκτικής μητέρα μου,

απέκτησα την ικανότητα να ονειρεύομαι

παρά τη φτώχεια που με περιέβαλε.

Γι' αυτό --

(Χειροκρότημα) --

Εάν πρόκειται να ωθήσω τους μαθητές μου

προς τα όνειρά τους
και το σκοπό της ζωής τους

πρέπει να μάθω ποιοι είναι.

Χρειάζεται να περάσω χρόνο μαζί τους,

και γι' αυτό διαχειρίζομαι
την τραπεζαρία καθημερινά.

(Γέλια)

Και όσο είμαι εκεί,

τους μιλώ για πολύ προσωπικά ζητήματα,

και όταν έχουν γενέθλια

τους τραγουδώ «Χρόνια Πολλά»

παρόλο που δεν ξέρω να τραγουδάω.

(Γέλια)

Συχνά τους ρωτώ,

«Γιατί με βάζετε να τραγουδάω
ενώ δεν ξέρω;»

(Γέλια)

Κι αυτοί απαντούν λέγοντας:

«Επειδή μας αρέσει να νιώθουμε μοναδικοί».

Οργανώνουμε μηνιαίες συναντήσεις

για ν' ακούσουμε τις ανησυχίες τους,

και να μάθουμε τι έχουν στο μυαλό τους.

Μας ρωτούν πράγματα όπως:
«Γιατί πρέπει ν' ακολουθούμε κανόνες;»

«Γιατί υπάρχουν τόσες συνέπειες;»

«Γιατί δεν μπορούμε
να κάνουμε ό,τι θέλουμε;»

(Γέλια)

Ρωτούν κι εγώ απαντώ
κάθε ερώτηση με ειλικρίνεια,

κι αυτό το αλισβερίσι βοηθά
να ξεκαθαρίζουν τυχόν παρανοήσεις.

Κάθε στιγμή είναι ιδανική για διδασκαλία.

Η ανταμοιβή μου,

η ανταμοιβή μου

για την αδιαπραγμάτευτη στάση μου,
με τους κανόνες και τις συνέπειες

είναι ο σεβασμός που έχω κερδίσει.

Επιμένω σε αυτό,

και γι' αυτό, μπορούμε
να επιτύχουμε πράγματα μαζί.

Οι προσδοκίες μου γι' αυτούς
είναι ξεκάθαρες,

και τις επαναλαμβάνω κάθε μέρα
απ' τα μεγάφωνα.

Τους υπενθυμίζω --

(Γέλια)

Τους υπενθυμίζω
αυτές τις θεμελιώδεις αξίες,

την εστίαση, την παράδοση, την αριστεία,

την ακεραιότητα και την επιμονή,

και τους υπενθυμίζω καθημερινά

πώς η εκπαίδευση μπορεί πραγματικά
ν' αλλάξει τις ζωές τους.

Κλείνω κάθε ανακοίνωση
με τον ίδιο τρόπο:

«Αν κανείς δεν σας είπε
ότι σας αγαπά σήμερα,

να θυμάστε ότι σας αγαπώ εγώ,

και πάντα θα σας αγαπώ».

Οι λέξεις της Άσλεϊ

«Κυρία, Κυρία,

αυτό δεν είναι σχολείο»

έχουν για πάντα χαραχτεί στο μυαλό μου.

Αν πρόκειται να έχουμε πραγματική πρόοδο

στην αντιμετώπιση της φτώχειας,

πρέπει να βεβαιωθούμε

πως κάθε σχολείο,
που εξυπηρετεί φτωχά παιδιά

είναι αληθινό σχολείο,

ένα σχολείο, ένα σχολείο, --

(Χειροκρότημα) --

ένα σχολείο που τους παρέχει τις γνώσεις

και τη νοητική εκπαίδευση για
να περιηγηθούν στον κόσμο γύρω τους.

Δεν γνωρίζω όλες τις απαντήσεις,

ξέρω όμως πως όσοι από εμάς
είναι προνομιούχοι

κι έχουν την ευθύνη να ηγηθούν
ενός σχολείου που εξυπηρετεί φτωχά παιδιά,

πρέπει να ηγηθούμε πραγματικά,

και όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι
με απίστευτες προκλήσεις,

πρέπει να σταθούμε και ν' αναρωτηθούμε,
«Και λοιπόν; Τώρα τι κάνουμε;

Τι θα κάνουμε γι' αυτό;»

Και καθώς ηγούμαστε,

δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε

πως κάθε μαθητής μας

είναι μόνο ένα παιδί,

συχνά φοβισμένο απ' αυτό
που του υπαγορεύει ο κόσμος να είναι

και άσχετα με αυτό που του λέει
ο υπόλοιπος κόσμος,

εμείς πρέπει πάντα
να τα εφοδιάζουμε με ελπίδα,

με την αμέριστη προσοχή μας,

με ακλόνητη πίστη στις δυνατότητές τους,

και με συνεπείς προσδοκίες,

και πρέπει να τους λέμε συχνά,

πως αν κανείς δεν τους είπε
σήμερα πως τους αγαπά,

να θυμούνται πως τους αγαπάμε εμείς
και θα τους αγαπάμε πάντα.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Ευχαριστώ. Χριστέ μου.