Gluten - waar gaat het eigenlijk over? - William D. Chey

Bekijk de volledige les: http://ed.ted.com/lessons/what-s-the-big-deal-with-gluten-william-d-chey

Als je in de afgelopen jaren wel eens naar een restaurant bent geweest, dan heb je vast het woord glutenvrij wel op de menukaart zien staan. Maar wat zijn gluten eigenlijk en waarom kunnen sommige mensen er niet tegen? En waarom lijkt dit tegenwoordig ineens een probleem te zijn? William D. Chey onthult de feiten achter coeliakie, tarweallergie en glutensensitiviteit.

Les door William D. Chey, animatie door Stretch Films, Inc.

Misschien heb je de term glutenvrij
wel eens gezien op verpakkingen,

of op afhaalmenu's, shampooflessen,
in het huizenaanbod, op kledinglabels

op een hamer, als tatoeage,
of op de CV van een vriend.

Als er nou weer eens iemand begint
over hoe hij 'glutenvrij' heeft ontdekt...

hier zijn wat vragen die je kunt stellen,

en intelligente antwoorden van je vriend,

die als een rationeel mens gewoon
verstandige voedingskeuzes maakt,

en natuurlijk niet alleen maar
de laatste rage volgt.

Wat zijn gluten?

Gluten zijn onoplosbare eiwitgroepen

die bestaan uit twee eiwitten:
gliadine en glutenine.

Waar kan je gluten tegenkomen?

Gluten zitten in bepaalde granen,
vooral in tarwe, rogge en gerst.

Wat hebben gluten
al die afgelopen eeuwen gedaan,

en waarom maak je je er nu ineens druk om?

Gluten zorgen voor
de elasticiteit van deeg

en voor de stevigheid van producten
die zijn gemaakt van tarwemeel,

zoals brood en pasta.

Sommige mensen krijgen er klachten van,

zoals tarweallergie, coeliakie
en glutensensitiviteit.

Tarweallergie is een zeldzame aandoening

waarbij iemands immuunsysteem

allergisch reageert op tarwe-eiwitten,

wat zorgt voor kleine ongemakken
en in zeldzame gevallen

een reactie die gevaarlijk kan zijn,
anafylaxie genoemd.

Coeliakie is een erfelijke ziekte,

waarbij het eten van gluten

leidt tot ontsteking en beschadiging
van het slijmvlies van de dunne darm.

Dit beperkt de darmfunctie,

met als gevolg klachten als buikpijn,
opgeblazen gevoel, diarree,

gewichtsverlies, uitslag,
botontkalking, ijzertekort,

ondergewicht, onvruchtbaarheid,
vermoeidheid en depressiviteit.

Onbehandelde coeliakie kan het risico

op bepaalde soorten kanker vergroten.

Een op de 100 tot 200 personen
in de VS heeft coeliakie.

Als bloedonderzoek
coeliakie doet vermoeden,

kan de diagnose worden bevestigd
door een darmbiopsie.

De effectiefste behandeling
is een glutenvrij dieet,

waardoor de darm kan herstellen
en de klachten kunnen verdwijnen.

Sommige mensen hebben geen
coeliakie of tarweallergie,

maar hebben toch klachten
als ze producten met gluten eten.

Deze mensen hebben glutensensitiviteit.

Ze hebben last van pijnlijke darmklachten,

van vermoeidheid, concentratieproblemen,
gewrichtspijn of eczeem.

Die klachten verdwijnen meestal
door een glutenvrij dieet.

Hoeveel mensen hebben
eigenlijk zo'n glutensensitiviteit?

Hoe vaak glutensensititviteit voorkomt
onder de bevolking is onduidelijk,

maar waarschijnlijk komt het veel vaker
voor dan tarweallergie of coeliakie.

De diagnose wordt gesteld
aan de hand van de klachten,

het uitsluiten
van een tarweallergie en coeliakie,

en de afname van klachten als met
een glutenvrij dieet wordt begonnen.

Er is geen betrouwbare test,

onder andere omdat glutensensitiviteit
geen eenduidige aandoening is,

maar een aantal verschillende
oorzaken kan hebben.

Het kan bijvoorbeeld zijn dat gluten

het immuunsysteem
in de dunne darm activeren

of een lekkende darm veroorzaken.

Maar soms zijn mensen
die zeggen glutensensitief te zijn

niet gevoelig voor tarwe-eiwitten,

maar voor suikers die in de tarwe zitten,
fructanen genoemd.

De menselijk darm kan fructanen niet
afbreken of opnemen,

dus ze komen terecht in de dikke darm,

waar ze door bacteriën
worden gefermenteerd

waarbij korteketenvetzuren
en gas vrijkomen.

Dit zorgt voor vervelende symptomen
bij sommige mensen met darmklachten.

Een andere mogelijke verklaring van
glutensensitiviteit is het nocebo-effect.

Hiervan is sprake als iemand verwacht
dat iets problemen zal geven,

en dat door die verwachting
de problemen ook echt ontstaan.

Dit is het tegenovergestelde van het
bekendere en positievere placebo-effect.

Omdat er in de media
zo negatief over gluten wordt gesproken,

zou het kunnen dat
het nocebo-effect meespeelt

bij mensen die denken dat
ze gevoelig zijn voor gluten.

Al deze redenen tonen aan

dat de klachten die mensen krijgen

van tarwe en andere granen, niet alleen
door gluten worden veroorzaakt.

Dus een betere naam voor
glutensensitiviteit

is misschien tarwe-intolerantie.