[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.57,0:00:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Misschien heb je de term glutenvrij \Nwel eens gezien op verpakkingen,
Dialogue: 0,0:00:10.84,0:00:15.63,Default,,0000,0000,0000,,of op afhaalmenu's, shampooflessen, \Nin het huizenaanbod, op kledinglabels
Dialogue: 0,0:00:15.63,0:00:20.76,Default,,0000,0000,0000,,op een hamer, als tatoeage,\Nof op de CV van een vriend.
Dialogue: 0,0:00:20.76,0:00:25.03,Default,,0000,0000,0000,,Als er nou weer eens iemand begint\Nover hoe hij 'glutenvrij' heeft ontdekt...
Dialogue: 0,0:00:25.03,0:00:27.31,Default,,0000,0000,0000,,hier zijn wat vragen die je kunt stellen,
Dialogue: 0,0:00:27.31,0:00:30.08,Default,,0000,0000,0000,,en intelligente antwoorden van je vriend,
Dialogue: 0,0:00:30.08,0:00:34.32,Default,,0000,0000,0000,,die als een rationeel mens gewoon \Nverstandige voedingskeuzes maakt,
Dialogue: 0,0:00:34.32,0:00:38.84,Default,,0000,0000,0000,,en natuurlijk niet alleen maar \Nde laatste rage volgt.
Dialogue: 0,0:00:38.84,0:00:40.96,Default,,0000,0000,0000,,Wat zijn gluten?
Dialogue: 0,0:00:40.96,0:00:43.95,Default,,0000,0000,0000,,Gluten zijn onoplosbare eiwitgroepen
Dialogue: 0,0:00:43.95,0:00:47.87,Default,,0000,0000,0000,,die bestaan uit twee eiwitten:\Ngliadine en glutenine.
Dialogue: 0,0:00:47.87,0:00:50.24,Default,,0000,0000,0000,,Waar kan je gluten tegenkomen?
Dialogue: 0,0:00:50.24,0:00:56.29,Default,,0000,0000,0000,,Gluten zitten in bepaalde granen,\Nvooral in tarwe, rogge en gerst.
Dialogue: 0,0:00:56.29,0:01:00.26,Default,,0000,0000,0000,,Wat hebben gluten \Nal die afgelopen eeuwen gedaan,
Dialogue: 0,0:01:00.26,0:01:03.29,Default,,0000,0000,0000,,en waarom maak je je er nu ineens druk om?
Dialogue: 0,0:01:03.29,0:01:07.24,Default,,0000,0000,0000,,Gluten zorgen voor \Nde elasticiteit van deeg
Dialogue: 0,0:01:07.24,0:01:10.58,Default,,0000,0000,0000,,en voor de stevigheid van producten\Ndie zijn gemaakt van tarwemeel,
Dialogue: 0,0:01:10.58,0:01:12.98,Default,,0000,0000,0000,,zoals brood en pasta.
Dialogue: 0,0:01:12.98,0:01:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Sommige mensen krijgen er klachten van,
Dialogue: 0,0:01:15.23,0:01:21.34,Default,,0000,0000,0000,,zoals tarweallergie, coeliakie\Nen glutensensitiviteit.
Dialogue: 0,0:01:21.34,0:01:23.96,Default,,0000,0000,0000,,Tarweallergie is een zeldzame aandoening
Dialogue: 0,0:01:23.96,0:01:26.30,Default,,0000,0000,0000,,waarbij iemands immuunsysteem
Dialogue: 0,0:01:26.30,0:01:29.84,Default,,0000,0000,0000,,allergisch reageert op tarwe-eiwitten,
Dialogue: 0,0:01:29.84,0:01:32.60,Default,,0000,0000,0000,,wat zorgt voor kleine ongemakken\Nen in zeldzame gevallen
Dialogue: 0,0:01:32.60,0:01:37.48,Default,,0000,0000,0000,,een reactie die gevaarlijk kan zijn, \Nanafylaxie genoemd.
Dialogue: 0,0:01:37.48,0:01:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Coeliakie is een erfelijke ziekte,\N
Dialogue: 0,0:01:40.50,0:01:42.42,Default,,0000,0000,0000,,waarbij het eten van gluten
Dialogue: 0,0:01:42.42,0:01:46.98,Default,,0000,0000,0000,,leidt tot ontsteking en beschadiging\Nvan het slijmvlies van de dunne darm.
Dialogue: 0,0:01:46.98,0:01:49.68,Default,,0000,0000,0000,,Dit beperkt de darmfunctie,
Dialogue: 0,0:01:49.68,0:01:54.31,Default,,0000,0000,0000,,met als gevolg klachten als buikpijn,\Nopgeblazen gevoel, diarree,
Dialogue: 0,0:01:54.31,0:01:59.19,Default,,0000,0000,0000,,gewichtsverlies, uitslag, \Nbotontkalking, ijzertekort,
Dialogue: 0,0:01:59.19,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ondergewicht, onvruchtbaarheid, \Nvermoeidheid en depressiviteit.
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Onbehandelde coeliakie kan het risico
Dialogue: 0,0:02:09.08,0:02:11.81,Default,,0000,0000,0000,,op bepaalde soorten kanker vergroten.
Dialogue: 0,0:02:11.81,0:02:17.84,Default,,0000,0000,0000,,Een op de 100 tot 200 personen \Nin de VS heeft coeliakie.
Dialogue: 0,0:02:17.84,0:02:20.77,Default,,0000,0000,0000,,Als bloedonderzoek \Ncoeliakie doet vermoeden,
Dialogue: 0,0:02:20.77,0:02:24.42,Default,,0000,0000,0000,,kan de diagnose worden bevestigd \Ndoor een darmbiopsie.
Dialogue: 0,0:02:24.42,0:02:27.60,Default,,0000,0000,0000,,De effectiefste behandeling \Nis een glutenvrij dieet,
Dialogue: 0,0:02:27.60,0:02:31.06,Default,,0000,0000,0000,,waardoor de darm kan herstellen\Nen de klachten kunnen verdwijnen.
Dialogue: 0,0:02:31.06,0:02:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Sommige mensen hebben geen \Ncoeliakie of tarweallergie,
Dialogue: 0,0:02:34.91,0:02:38.77,Default,,0000,0000,0000,,maar hebben toch klachten\Nals ze producten met gluten eten.
Dialogue: 0,0:02:38.77,0:02:42.85,Default,,0000,0000,0000,,Deze mensen hebben glutensensitiviteit.
Dialogue: 0,0:02:42.85,0:02:44.94,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben last van pijnlijke darmklachten,
Dialogue: 0,0:02:44.94,0:02:50.81,Default,,0000,0000,0000,,van vermoeidheid, concentratieproblemen, \Ngewrichtspijn of eczeem.
Dialogue: 0,0:02:50.81,0:02:54.25,Default,,0000,0000,0000,,Die klachten verdwijnen meestal \Ndoor een glutenvrij dieet.
Dialogue: 0,0:02:54.25,0:02:59.41,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel mensen hebben \Neigenlijk zo'n glutensensitiviteit?
Dialogue: 0,0:02:59.41,0:03:03.71,Default,,0000,0000,0000,,Hoe vaak glutensensititviteit voorkomt\Nonder de bevolking is onduidelijk,
Dialogue: 0,0:03:03.71,0:03:08.09,Default,,0000,0000,0000,,maar waarschijnlijk komt het veel vaker \Nvoor dan tarweallergie of coeliakie.
Dialogue: 0,0:03:08.09,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,De diagnose wordt gesteld \Naan de hand van de klachten,
Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:13.83,Default,,0000,0000,0000,,het uitsluiten \Nvan een tarweallergie en coeliakie,
Dialogue: 0,0:03:13.83,0:03:17.91,Default,,0000,0000,0000,,en de afname van klachten als met \Neen glutenvrij dieet wordt begonnen.
Dialogue: 0,0:03:17.91,0:03:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Er is geen betrouwbare test,
Dialogue: 0,0:03:20.32,0:03:24.87,Default,,0000,0000,0000,,onder andere omdat glutensensitiviteit \Ngeen eenduidige aandoening is,
Dialogue: 0,0:03:24.87,0:03:27.80,Default,,0000,0000,0000,,maar een aantal verschillende \Noorzaken kan hebben.
Dialogue: 0,0:03:27.80,0:03:29.72,Default,,0000,0000,0000,,Het kan bijvoorbeeld zijn dat gluten
Dialogue: 0,0:03:29.72,0:03:33.19,Default,,0000,0000,0000,,het immuunsysteem \Nin de dunne darm activeren
Dialogue: 0,0:03:33.19,0:03:36.05,Default,,0000,0000,0000,,of een lekkende darm veroorzaken.
Dialogue: 0,0:03:36.05,0:03:39.32,Default,,0000,0000,0000,,Maar soms zijn mensen \Ndie zeggen glutensensitief te zijn
Dialogue: 0,0:03:39.32,0:03:41.73,Default,,0000,0000,0000,,niet gevoelig voor tarwe-eiwitten,
Dialogue: 0,0:03:41.73,0:03:46.03,Default,,0000,0000,0000,,maar voor suikers die in de tarwe zitten, \Nfructanen genoemd.
Dialogue: 0,0:03:46.03,0:03:50.08,Default,,0000,0000,0000,,De menselijk darm kan fructanen niet \Nafbreken of opnemen,
Dialogue: 0,0:03:50.08,0:03:53.29,Default,,0000,0000,0000,,dus ze komen terecht in de dikke darm,
Dialogue: 0,0:03:53.29,0:03:55.92,Default,,0000,0000,0000,,waar ze door bacteriën \Nworden gefermenteerd
Dialogue: 0,0:03:55.92,0:03:59.47,Default,,0000,0000,0000,,waarbij korteketenvetzuren \Nen gas vrijkomen.
Dialogue: 0,0:03:59.47,0:04:03.100,Default,,0000,0000,0000,,Dit zorgt voor vervelende symptomen\Nbij sommige mensen met darmklachten.
Dialogue: 0,0:04:03.100,0:04:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Een andere mogelijke verklaring van \Nglutensensitiviteit is het nocebo-effect.
Dialogue: 0,0:04:09.51,0:04:13.43,Default,,0000,0000,0000,,Hiervan is sprake als iemand verwacht\Ndat iets problemen zal geven,
Dialogue: 0,0:04:13.43,0:04:16.48,Default,,0000,0000,0000,,en dat door die verwachting\Nde problemen ook echt ontstaan.
Dialogue: 0,0:04:16.48,0:04:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Dit is het tegenovergestelde van het \Nbekendere en positievere placebo-effect.
Dialogue: 0,0:04:22.10,0:04:25.15,Default,,0000,0000,0000,,Omdat er in de media \Nzo negatief over gluten wordt gesproken,
Dialogue: 0,0:04:25.15,0:04:27.48,Default,,0000,0000,0000,,zou het kunnen dat \Nhet nocebo-effect meespeelt
Dialogue: 0,0:04:27.48,0:04:30.60,Default,,0000,0000,0000,,bij mensen die denken dat \Nze gevoelig zijn voor gluten.
Dialogue: 0,0:04:30.60,0:04:32.66,Default,,0000,0000,0000,,Al deze redenen tonen aan
Dialogue: 0,0:04:32.66,0:04:34.74,Default,,0000,0000,0000,,dat de klachten die mensen krijgen
Dialogue: 0,0:04:34.74,0:04:39.13,Default,,0000,0000,0000,,van tarwe en andere granen, niet alleen \Ndoor gluten worden veroorzaakt.
Dialogue: 0,0:04:39.13,0:04:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Dus een betere naam voor \Nglutensensitiviteit
Dialogue: 0,0:04:42.64,0:04:45.61,Default,,0000,0000,0000,,is misschien tarwe-intolerantie.