0:00:06.573,0:00:10.844
Misschien heb je de term glutenvrij [br]wel eens gezien op verpakkingen,

0:00:10.844,0:00:15.629
of op afhaalmenu's, shampooflessen, [br]in het huizenaanbod, op kledinglabels

0:00:15.629,0:00:20.757
op een hamer, als tatoeage,[br]of op de CV van een vriend.

0:00:20.757,0:00:25.028
Als er nou weer eens iemand begint[br]over hoe hij 'glutenvrij' heeft ontdekt...

0:00:25.028,0:00:27.313
hier zijn wat vragen die je kunt stellen,

0:00:27.313,0:00:30.081
en intelligente antwoorden van je vriend,

0:00:30.081,0:00:34.320
die als een rationeel mens gewoon [br]verstandige voedingskeuzes maakt,

0:00:34.320,0:00:38.840
en natuurlijk niet alleen maar [br]de laatste rage volgt.

0:00:38.840,0:00:40.962
Wat zijn gluten?

0:00:40.962,0:00:43.948
Gluten zijn onoplosbare eiwitgroepen

0:00:43.948,0:00:47.871
die bestaan uit twee eiwitten:[br]gliadine en glutenine.

0:00:47.871,0:00:50.240
Waar kan je gluten tegenkomen?

0:00:50.240,0:00:56.291
Gluten zitten in bepaalde granen,[br]vooral in tarwe, rogge en gerst.

0:00:56.291,0:01:00.260
Wat hebben gluten [br]al die afgelopen eeuwen gedaan,

0:01:00.260,0:01:03.286
en waarom maak je je er nu ineens druk om?

0:01:03.286,0:01:07.242
Gluten zorgen voor [br]de elasticiteit van deeg

0:01:07.242,0:01:10.582
en voor de stevigheid van producten[br]die zijn gemaakt van tarwemeel,

0:01:10.582,0:01:12.981
zoals brood en pasta.

0:01:12.981,0:01:15.234
Sommige mensen krijgen er klachten van,

0:01:15.234,0:01:21.337
zoals tarweallergie, coeliakie[br]en glutensensitiviteit.

0:01:21.337,0:01:23.964
Tarweallergie is een zeldzame aandoening

0:01:23.964,0:01:26.299
waarbij iemands immuunsysteem

0:01:26.299,0:01:29.839
allergisch reageert op tarwe-eiwitten,

0:01:29.839,0:01:32.602
wat zorgt voor kleine ongemakken[br]en in zeldzame gevallen

0:01:32.602,0:01:37.484
een reactie die gevaarlijk kan zijn, [br]anafylaxie genoemd.

0:01:37.484,0:01:40.499
Coeliakie is een erfelijke ziekte,[br]

0:01:40.499,0:01:42.422
waarbij het eten van gluten

0:01:42.422,0:01:46.983
leidt tot ontsteking en beschadiging[br]van het slijmvlies van de dunne darm.

0:01:46.983,0:01:49.681
Dit beperkt de darmfunctie,

0:01:49.681,0:01:54.308
met als gevolg klachten als buikpijn,[br]opgeblazen gevoel, diarree,

0:01:54.308,0:01:59.186
gewichtsverlies, uitslag, [br]botontkalking, ijzertekort,

0:01:59.186,0:02:06.000
ondergewicht, onvruchtbaarheid, [br]vermoeidheid en depressiviteit.

0:02:06.000,0:02:09.080
Onbehandelde coeliakie kan het risico

0:02:09.080,0:02:11.809
op bepaalde soorten kanker vergroten.

0:02:11.809,0:02:17.841
Een op de 100 tot 200 personen [br]in de VS heeft coeliakie.

0:02:17.841,0:02:20.768
Als bloedonderzoek [br]coeliakie doet vermoeden,

0:02:20.768,0:02:24.417
kan de diagnose worden bevestigd [br]door een darmbiopsie.

0:02:24.417,0:02:27.596
De effectiefste behandeling [br]is een glutenvrij dieet,

0:02:27.596,0:02:31.061
waardoor de darm kan herstellen[br]en de klachten kunnen verdwijnen.

0:02:31.061,0:02:34.914
Sommige mensen hebben geen [br]coeliakie of tarweallergie,

0:02:34.914,0:02:38.766
maar hebben toch klachten[br]als ze producten met gluten eten.

0:02:38.766,0:02:42.850
Deze mensen hebben glutensensitiviteit.

0:02:42.850,0:02:44.936
Ze hebben last van pijnlijke darmklachten,

0:02:44.936,0:02:50.806
van vermoeidheid, concentratieproblemen, [br]gewrichtspijn of eczeem.

0:02:50.806,0:02:54.246
Die klachten verdwijnen meestal [br]door een glutenvrij dieet.

0:02:54.246,0:02:59.408
Hoeveel mensen hebben [br]eigenlijk zo'n glutensensitiviteit?

0:02:59.408,0:03:03.712
Hoe vaak glutensensititviteit voorkomt[br]onder de bevolking is onduidelijk,

0:03:03.712,0:03:08.086
maar waarschijnlijk komt het veel vaker [br]voor dan tarweallergie of coeliakie.

0:03:08.086,0:03:11.004
De diagnose wordt gesteld [br]aan de hand van de klachten,

0:03:11.004,0:03:13.833
het uitsluiten [br]van een tarweallergie en coeliakie,

0:03:13.833,0:03:17.908
en de afname van klachten als met [br]een glutenvrij dieet wordt begonnen.

0:03:17.908,0:03:20.317
Er is geen betrouwbare test,

0:03:20.317,0:03:24.874
onder andere omdat glutensensitiviteit [br]geen eenduidige aandoening is,

0:03:24.874,0:03:27.801
maar een aantal verschillende [br]oorzaken kan hebben.

0:03:27.801,0:03:29.723
Het kan bijvoorbeeld zijn dat gluten

0:03:29.723,0:03:33.187
het immuunsysteem [br]in de dunne darm activeren

0:03:33.187,0:03:36.046
of een lekkende darm veroorzaken.

0:03:36.046,0:03:39.325
Maar soms zijn mensen [br]die zeggen glutensensitief te zijn

0:03:39.325,0:03:41.729
niet gevoelig voor tarwe-eiwitten,

0:03:41.729,0:03:46.030
maar voor suikers die in de tarwe zitten, [br]fructanen genoemd.

0:03:46.030,0:03:50.077
De menselijk darm kan fructanen niet [br]afbreken of opnemen,

0:03:50.077,0:03:53.286
dus ze komen terecht in de dikke darm,

0:03:53.286,0:03:55.924
waar ze door bacteriën [br]worden gefermenteerd

0:03:55.924,0:03:59.469
waarbij korteketenvetzuren [br]en gas vrijkomen.

0:03:59.469,0:04:03.996
Dit zorgt voor vervelende symptomen[br]bij sommige mensen met darmklachten.

0:04:03.996,0:04:09.513
Een andere mogelijke verklaring van [br]glutensensitiviteit is het nocebo-effect.

0:04:09.513,0:04:13.430
Hiervan is sprake als iemand verwacht[br]dat iets problemen zal geven,

0:04:13.430,0:04:16.481
en dat door die verwachting[br]de problemen ook echt ontstaan.

0:04:16.481,0:04:22.098
Dit is het tegenovergestelde van het [br]bekendere en positievere placebo-effect.

0:04:22.098,0:04:25.148
Omdat er in de media [br]zo negatief over gluten wordt gesproken,

0:04:25.148,0:04:27.480
zou het kunnen dat [br]het nocebo-effect meespeelt

0:04:27.480,0:04:30.598
bij mensen die denken dat [br]ze gevoelig zijn voor gluten.

0:04:30.598,0:04:32.662
Al deze redenen tonen aan

0:04:32.662,0:04:34.738
dat de klachten die mensen krijgen

0:04:34.738,0:04:39.133
van tarwe en andere granen, niet alleen [br]door gluten worden veroorzaakt.

0:04:39.133,0:04:42.637
Dus een betere naam voor [br]glutensensitiviteit

0:04:42.637,0:04:45.611
is misschien tarwe-intolerantie.