-
Interneti: IP Adresa dhe DNS
-
Tung, Une quhem Paola, dhe jam inxhiniere softuerike
-
ne Microsoft. Le te bisedojme se si funksionon interneti. Puna ime eshte e nderlidhur me rrjetet
-
dhe te mundesoj qe ato te flasin me njera tjetren, mirepo ne 1970 nuk ka pasur metode standarde per kete.
-
Puna e Vint Cerf dhe Bob Kahn e shpiku protokolin e komunikimit ne mes te rrjetave, per
-
te bere komunikimin te mundshem. Kjo shpikje beri te mundur ate se cka ne e quajme sot
-
internet. Interneti eshte nje rrjet rrjetash, i cili i lidh biliona pajisje se bashku
-
perreth globit. Pra ndoshta ti je i lidhur ne internet permes nje llaptopi ose permes nje telefoni me wifi,
-
atehere ajo lidhje wifi lidhet me nje ofrues sherbimesh ne internet ISP dhe aj ISP te lidh ty me billiona pajisje rreth botes permes qindra e qindra rrjeteve
-
te cilat jane te lidhura ngushte me njeri tjetrin. Nje gje qe shumica e njerzve nuk e vlersojne eshte se
-
interneti eshte ne te vertete nje filozofi dizajni dhe nje arkitekture prokollesh
-
dhe nje arkitekture e shprehur permes protokolleve. Nje protokoll eshte nje grumbull rregullash
-
dhe standardesh, qe tregon se nese te gjitha partite
-
pajtohen te perdorin ate, ateher do te komunikojne pa problem. Forma se si interneti funksionon fizikisht eshte me pak e rendesishme
-
sesa fakti se ky dizajn filozofik ka mundesuar qe interneti te adaptoje dhe absorboje teknologji komunikative.
-
Kjo per shkak se ne menyre qe nje teknologji te perdor interentin ne nje forme, asaj vetem i duhet te dije se cilin protokoll
-
te marri per baze.
-
Te gjitha pajisjet e ndryshme ne internet kane adresa unike. Nje adrese ne internet
-
eshte nje numer, i ngjashem me ate te telefonit ose emrin e rruges,
-
kjo adrese eshte unike per secilin kompjuter. Eshte e ngjashme
-
se si shumica e shtepive dhe bizneseve kane nje adrese postare. Nuk ke nevoje ta njohesh nje person per t'i derguar
-
atyre nje leter, mirpo duhet te dish adresen dhe si te shkruash
-
adresen ne leter qe ajo te mund te bartet nga sistemi i email deri ne destinacionin.
-
Sistemi i adresave ne kompjuter ne internet eshte i ngjashem dhe formon nje nder
-
protokolet me te rendesishme te komunikimit i cili quhet internet protocol ose IP.
-
Nje adrese kompjuterike quhet IP. Vizita e nje webfaqe eshte thjeshte kompjuteri yt duke pyetur nje kompjuter tjeter per informacion.
-
Kompjuteri yt dergon nje mesazh ne kompjuterin tjeter me IP dhe poashtu dergon edhe adresen origjine, ne menyre qe kompjuteri
-
tjeter te dije se ku te dergoje pergjigjen e tij,
-
Mund te keni pare nje IP adrese. Eshte thjeshte
-
nje grumbull numrash! Keta numra jane te organizuar ne hierarki. Njejte si nje adrese e shtepise e ka shtetin, qytetin, rrugen, dhe numrin e shtepise, nje
-
IP adrese ka shume pjese. Njejte si te gjitha te dhenat tjera digjitale,
-
secila nga keto numra eshte e reprezentuar ne bita. IP adresat tradicional jane 32 bita.
-
Numrat fillastare zakonisht identifikojne shtetin dhe
-
rrjetin regjinal te pajisjes. Pastaj i kemi nenrrjetezimet, dhe ne fund adresa
-
specifike e pajisjes. Ky version i IP adreses quhet IPv4, eshte dizajnuar
-
ne vitin 1973 dhe u perhap ne vitet e 80ta, dhe siguron me shume se 4 billion
-
adresa unike per pajisjet e lidhura me internet. Mirpo interneti eshte bere
-
me i famshem se sa edhe Vint Cerf e imagjinoj me 4 billion adresa unike nuk
-
do te mjaftojne. Tani jemi ne mes te nje tranzicioni ne IP adresa me te gjata
-
te quajtuara IPv6 e cila perdor 128 bites per adresa dhe siguron mbi 340 undercillion
-
adresa unike. Kjo eshte me shume se mjaftueshem per cdo kokerr zalli ne Toke te kete
-
IP adressen e vet. Shumica e perdoruesve kurr nuk i shohin ose nuk interesohen per IP adresat. Nje sistem i quajtur
-
DNS lidh emrat ne adresat korresponduese.
-
Kompjuteri yt perdor DNS per te shikuar emrat e domainave dhe te shoh nese pershteten me IP
-
adresa e cila eshte perdorur per te lidhur kompjuterin tend me internet.
-
Dhe shkon dicka keshtu:
-
-
-
0
-
0
-
0
-
9
-
Nuk ka menyre se si DNS serveri do ti perballoje te gjitha keto kerkesa nga te gjitha keto pajisje.
-
Pergjigja eshte se DNS serverat jane te lidhur dhe te shperndare ne hierarki, dhe jane te ndare ne zona
-
duke i ndare pergjegjesite per doimainat e medhenje sic jane/org, .com, .net
-
etj. DNS eshte krijuar per te qene nje komunikim publik per qeverite me protokoll
-
dhe institucionet edukative. Pershkak te hapesires se tij DNS eshte ne gjendje te pranoje sulme kibernetike.
-
Nje shembull i sulmit te DNS eshte spoofing. Kjo eshte kur nje hacker hyn ne nje server DNS dhe ndryshon
-
ate qe ti pershtatet emrit te gabuar te domainit me adrese te gabuar te IP.
-
Kjo e mundeson sulmuesin ti dergoj njerzve webfaqe te gabuara. Nese kjo te ndodh ty ti je i qasshem per me shume probleme
-
sepse je duke perdorur nje website fallc si te jete e vertete. Interneti eshte gjigand dhe
-
po behet me i madh cdo dite e me shume. Mirpo sistemi i emrave ne internet protokoll eshte dizajnuar
-
qe te rritet se bashku me te.
