[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:02.42,0:00:08.58,Default,,0000,0000,0000,,Interneti: IP Adresa dhe DNS
Dialogue: 0,0:00:10.19,0:00:13.94,Default,,0000,0000,0000,,Tung, Une quhem Paola, dhe jam inxhiniere softuerike
Dialogue: 0,0:00:13.94,0:00:20.13,Default,,0000,0000,0000,,ne Microsoft. Le te bisedojme se si funksionon interneti. Puna ime eshte e nderlidhur me rrjetet
Dialogue: 0,0:00:20.13,0:00:26.49,Default,,0000,0000,0000,,dhe te mundesoj qe ato te flasin me njera tjetren, mirepo ne 1970 nuk ka pasur metode standarde per kete.
Dialogue: 0,0:00:26.49,0:00:32.67,Default,,0000,0000,0000,,Puna e Vint Cerf dhe Bob Kahn e shpiku protokolin e komunikimit ne mes te rrjetave, per
Dialogue: 0,0:00:32.67,0:00:38.56,Default,,0000,0000,0000,,te bere komunikimin te mundshem. Kjo shpikje beri te mundur ate se cka ne e quajme sot
Dialogue: 0,0:00:38.56,0:00:44.47,Default,,0000,0000,0000,,internet. Interneti eshte nje rrjet rrjetash, i cili i lidh biliona pajisje se bashku
Dialogue: 0,0:00:44.47,0:00:51.23,Default,,0000,0000,0000,,perreth globit. Pra ndoshta ti je i lidhur ne internet permes nje llaptopi ose permes nje telefoni me wifi,
Dialogue: 0,0:00:51.23,0:00:56.100,Default,,0000,0000,0000,,atehere ajo lidhje wifi lidhet me nje ofrues sherbimesh ne internet ISP dhe aj ISP te lidh ty me billiona pajisje rreth botes permes qindra e qindra rrjeteve
Dialogue: 0,0:00:56.100,0:01:01.60,Default,,0000,0000,0000,,te cilat jane te lidhura ngushte me njeri tjetrin. Nje gje qe shumica e njerzve nuk e vlersojne eshte se
Dialogue: 0,0:01:01.60,0:01:09.27,Default,,0000,0000,0000,,interneti eshte ne te vertete nje filozofi dizajni dhe nje arkitekture prokollesh
Dialogue: 0,0:01:09.27,0:01:15.64,Default,,0000,0000,0000,,dhe nje arkitekture e shprehur permes protokolleve. Nje protokoll eshte nje grumbull rregullash
Dialogue: 0,0:01:15.64,0:01:20.30,Default,,0000,0000,0000,,dhe standardesh, qe tregon se nese te gjitha partite
Dialogue: 0,0:01:20.30,0:01:26.30,Default,,0000,0000,0000,,pajtohen te perdorin ate, ateher do te komunikojne pa problem. Forma se si interneti funksionon fizikisht eshte me pak e rendesishme
Dialogue: 0,0:01:26.30,0:01:31.91,Default,,0000,0000,0000,,sesa fakti se ky dizajn filozofik ka mundesuar qe interneti te adaptoje dhe absorboje teknologji komunikative.
Dialogue: 0,0:01:31.91,0:01:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Kjo per shkak se ne menyre qe nje teknologji te perdor interentin ne nje forme, asaj vetem i duhet te dije se cilin protokoll
Dialogue: 0,0:01:37.71,0:01:42.61,Default,,0000,0000,0000,,te marri per baze.
Dialogue: 0,0:01:42.61,0:01:49.14,Default,,0000,0000,0000,,Te gjitha pajisjet e ndryshme ne internet kane adresa unike. Nje adrese ne internet
Dialogue: 0,0:01:49.14,0:01:54.35,Default,,0000,0000,0000,,eshte nje numer, i ngjashem me ate te telefonit ose emrin e rruges,
Dialogue: 0,0:01:54.35,0:02:00.17,Default,,0000,0000,0000,,kjo adrese eshte unike per secilin kompjuter. Eshte e ngjashme
Dialogue: 0,0:02:00.17,0:02:04.69,Default,,0000,0000,0000,,se si shumica e shtepive dhe bizneseve kane nje adrese postare. Nuk ke nevoje ta njohesh nje person per t'i derguar
Dialogue: 0,0:02:04.69,0:02:09.11,Default,,0000,0000,0000,,atyre nje leter, mirpo duhet te dish adresen dhe si te shkruash
Dialogue: 0,0:02:09.11,0:02:14.19,Default,,0000,0000,0000,,adresen ne leter qe ajo te mund te bartet nga sistemi i email deri ne destinacionin.
Dialogue: 0,0:02:14.19,0:02:19.87,Default,,0000,0000,0000,,Sistemi i adresave ne kompjuter ne internet eshte i ngjashem dhe formon nje nder
Dialogue: 0,0:02:19.87,0:02:25.34,Default,,0000,0000,0000,,protokolet me te rendesishme te komunikimit i cili quhet internet protocol ose IP.
Dialogue: 0,0:02:25.34,0:02:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Nje adrese kompjuterike quhet IP. Vizita e nje webfaqe eshte thjeshte kompjuteri yt duke pyetur nje kompjuter tjeter per informacion.
Dialogue: 0,0:02:31.90,0:02:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Kompjuteri yt dergon nje mesazh ne kompjuterin tjeter me IP dhe poashtu dergon edhe adresen origjine, ne menyre qe kompjuteri
Dialogue: 0,0:02:36.62,0:02:41.28,Default,,0000,0000,0000,,tjeter te dije se ku te dergoje pergjigjen e tij,
Dialogue: 0,0:02:41.28,0:02:48.45,Default,,0000,0000,0000,,Mund te keni pare nje IP adrese. Eshte thjeshte
Dialogue: 0,0:02:48.45,0:02:54.91,Default,,0000,0000,0000,,nje grumbull numrash! Keta numra jane te organizuar ne hierarki. Njejte si nje adrese e shtepise e ka shtetin, qytetin, rrugen, dhe numrin e shtepise, nje
Dialogue: 0,0:02:54.91,0:03:02.27,Default,,0000,0000,0000,,IP adrese ka shume pjese. Njejte si te gjitha te dhenat tjera digjitale,
Dialogue: 0,0:03:02.27,0:03:09.52,Default,,0000,0000,0000,,secila nga keto numra eshte e reprezentuar ne bita. IP adresat tradicional jane 32 bita.
Dialogue: 0,0:03:09.52,0:03:16.47,Default,,0000,0000,0000,,Numrat fillastare zakonisht identifikojne shtetin dhe
Dialogue: 0,0:03:16.47,0:03:22.47,Default,,0000,0000,0000,,rrjetin regjinal te pajisjes. Pastaj i kemi nenrrjetezimet, dhe ne fund adresa
Dialogue: 0,0:03:22.47,0:03:30.47,Default,,0000,0000,0000,,specifike e pajisjes. Ky version i IP adreses quhet IPv4, eshte dizajnuar
Dialogue: 0,0:03:30.47,0:03:36.05,Default,,0000,0000,0000,,ne vitin 1973 dhe u perhap ne vitet e 80ta, dhe siguron me shume se 4 billion
Dialogue: 0,0:03:36.05,0:03:41.42,Default,,0000,0000,0000,,adresa unike per pajisjet e lidhura me internet. Mirpo interneti eshte bere
Dialogue: 0,0:03:41.42,0:03:47.34,Default,,0000,0000,0000,,me i famshem se sa edhe Vint Cerf e imagjinoj me 4 billion adresa unike nuk
Dialogue: 0,0:03:47.34,0:03:53.26,Default,,0000,0000,0000,,do te mjaftojne. Tani jemi ne mes te nje tranzicioni ne IP adresa me te gjata
Dialogue: 0,0:03:53.26,0:04:03.66,Default,,0000,0000,0000,,te quajtuara IPv6 e cila perdor 128 bites per adresa dhe siguron mbi 340 undercillion
Dialogue: 0,0:04:03.66,0:04:08.78,Default,,0000,0000,0000,,adresa unike. Kjo eshte me shume se mjaftueshem per cdo kokerr zalli ne Toke te kete
Dialogue: 0,0:04:08.78,0:04:15.74,Default,,0000,0000,0000,,IP adressen e vet. Shumica e perdoruesve kurr nuk i shohin ose nuk interesohen per IP adresat. Nje sistem i quajtur
Dialogue: 0,0:04:15.74,0:04:23.41,Default,,0000,0000,0000,,DNS lidh emrat ne adresat korresponduese.
Dialogue: 0,0:04:23.41,0:04:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Kompjuteri yt perdor DNS per te shikuar emrat e domainave dhe te shoh nese pershteten me IP
Dialogue: 0,0:04:29.16,0:04:33.29,Default,,0000,0000,0000,,adresa e cila eshte perdorur per te lidhur kompjuterin tend me internet.
Dialogue: 0,0:04:33.29,0:04:38.05,Default,,0000,0000,0000,,Dhe shkon dicka keshtu:
Dialogue: 0,0:04:38.05,0:04:49.90,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:49.90,0:04:59.10,Default,,0000,0000,0000,,0
Dialogue: 0,0:04:59.10,0:05:04.50,Default,,0000,0000,0000,,0
Dialogue: 0,0:05:04.50,0:05:14.04,Default,,0000,0000,0000,,0
Dialogue: 0,0:05:14.04,0:05:20.12,Default,,0000,0000,0000,,9
Dialogue: 0,0:05:20.12,0:05:27.89,Default,,0000,0000,0000,,Nuk ka menyre se si DNS serveri do ti perballoje te gjitha keto kerkesa nga te gjitha keto pajisje.
Dialogue: 0,0:05:27.89,0:05:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Pergjigja eshte se DNS serverat jane te lidhur dhe te shperndare ne hierarki, dhe jane te ndare ne zona
Dialogue: 0,0:05:33.00,0:05:40.70,Default,,0000,0000,0000,,duke i ndare pergjegjesite per doimainat e medhenje sic jane/org, .com, .net
Dialogue: 0,0:05:40.70,0:05:48.03,Default,,0000,0000,0000,,etj. DNS eshte krijuar per te qene nje komunikim publik per qeverite me protokoll
Dialogue: 0,0:05:48.03,0:05:55.37,Default,,0000,0000,0000,,dhe institucionet edukative. Pershkak te hapesires se tij DNS eshte ne gjendje te pranoje sulme kibernetike.
Dialogue: 0,0:05:55.37,0:06:02.54,Default,,0000,0000,0000,,Nje shembull i sulmit te DNS eshte spoofing. Kjo eshte kur nje hacker hyn ne nje server DNS dhe ndryshon
Dialogue: 0,0:06:02.54,0:06:09.48,Default,,0000,0000,0000,,ate qe ti pershtatet emrit te gabuar te domainit me adrese te gabuar te IP.
Dialogue: 0,0:06:09.48,0:06:15.74,Default,,0000,0000,0000,,Kjo e mundeson sulmuesin ti dergoj njerzve webfaqe te gabuara. Nese kjo te ndodh ty ti je i qasshem per me shume probleme
Dialogue: 0,0:06:15.74,0:06:23.87,Default,,0000,0000,0000,,sepse je duke perdorur nje website fallc si te jete e vertete. Interneti eshte gjigand dhe
Dialogue: 0,0:06:23.87,0:06:30.79,Default,,0000,0000,0000,,po behet me i madh cdo dite e me shume. Mirpo sistemi i emrave ne internet protokoll eshte dizajnuar
Dialogue: 0,0:06:30.79,0:06:35.21,Default,,0000,0000,0000,,qe te rritet se bashku me te.