< Return to Video

Usitaabike na msongo wa mawazo katika ukimya.

  • 0:01 - 0:04
    Unafanya nini katika jukwaa hili
  • 0:05 - 0:09
    mbele ya watu wote hawa?
  • 0:09 - 0:10
    (Kicheko)
  • 0:10 - 0:11
    Kimbia!
  • 0:11 - 0:12
    (Kicheko)
  • 0:12 - 0:13
    Kimbia sasa.
  • 0:15 - 0:18
    Hii ni sauti ya hofu yangu inaongea.
  • 0:19 - 0:21
    Hata kama hakuna tatizo lolote,
  • 0:21 - 0:25
    Kuna wakati huwa napata hisia za mahangaiko,
  • 0:25 - 0:28
    kama hatari inaninyemelea kwenye kona.
  • 0:29 - 0:31
    Unaona, miaka michache iliyopita,
  • 0:31 - 0:34
    Niligundulika na ugonjwa wa msongo wa hofu
  • 0:34 - 0:35
    na mawazo --
  • 0:35 - 0:38
    hali mbili ambazo huenda pamoja.
  • 0:38 - 0:42
    Sasa, kuna wakati nisingemuambia mtu yoyote,
  • 0:42 - 0:45
    hususani mbele ya umati mkubwa.
  • 0:45 - 0:46
    Kama mwanamke mwenye ngozi nyeusi,
  • 0:46 - 0:50
    Nimetakiwa kujijengea ustahimilivu wa hali ya juu ili kufanikiwa.
  • 0:50 - 0:52
    Na kama watu wengi katika jamii yangu,
  • 0:52 - 0:56
    Nilikuwa na imani potofu kwamba msongo wa mawazo ni kiashiria cha udhaifu,
  • 0:56 - 0:57
    udhaifu wa tabia.
  • 0:57 - 0:59
    Lakini sikuwa dhaifu;
  • 0:59 - 1:01
    Nilikuwa nimefanikiwa kwa hali ya juu.
  • 1:01 - 1:03
    Nilipata Shahada ya Uzamili kwenye masomo ya vyombo vya habari
  • 1:03 - 1:07
    na kuwa na kazi za hadhi ya juu katika tasnia ya filamu na televisheni.
  • 1:08 - 1:11
    Nimeshinda hata tuzo mbili za Emmy kwa uchapakazi kazi wangu.
  • 1:11 - 1:14
    Hakika, Nilitumika sana,
  • 1:14 - 1:17
    Nilikosa hamu katika vitu nilivyozoea kuvifurahia,
  • 1:17 - 1:18
    nilikula mara chache,
  • 1:18 - 1:20
    nilisumbuka kupata usingizi
  • 1:20 - 1:23
    na nilijihisi kutengwa na kushuka thamani.
  • 1:24 - 1:25
    Lakini kuwa na masononeko?
  • 1:25 - 1:26
    Hapana, sio mimi.
  • 1:28 - 1:30
    Ilinichukua wiki kadhaa kabla ya kukubaliana na hali yangu,
  • 1:30 - 1:32
    lakini daktari alikuwa sahihi:
  • 1:32 - 1:33
    Nilikumbwa na msongo wa mawazo.
  • 1:33 - 1:37
    Bado, sikumwambia mtu yoyote kuhusu majibu ya uchunguzi.
  • 1:38 - 1:39
    Nilihisi aibu.
  • 1:39 - 1:42
    Sikudhani nilipaswa kusongwa na mawazo.
  • 1:42 - 1:44
    Nilikuwa na maisha yenye kipaumbele
  • 1:44 - 1:47
    yenye familia iliyo na upendo na kazi iliyo na mafanikio.
  • 1:48 - 1:50
    Na nilipowaza kuhusu maafa yasiyofikirika
  • 1:50 - 1:53
    ambayo mababu zangu walipitia katika nchi hii
  • 1:53 - 1:55
    ili niwe na maisha bora,
  • 1:55 - 1:57
    aibu yangu iliongezeka zaidi.
  • 1:57 - 1:59
    Nilikuwa nimesimama kwenye mabega yao.
  • 1:59 - 2:01
    Ningewezaje kuwaangusha?
  • 2:01 - 2:03
    Nilinyanyua kichwa changu na kuangalia juu,
  • 2:03 - 2:06
    na kuweka tabasamu katika uso wangu
  • 2:06 - 2:08
    na kutoiambia nafsi yoyote.
  • 2:10 - 2:14
    Mnamo tarehe 4, Julai mwaka 2013,
  • 2:14 - 2:17
    dunia yangu ilipasuka ndani yangu.
  • 2:17 - 2:20
    Hiyo ilikuwa siku nilipokea simu kutoka kwa mama yangu
  • 2:20 - 2:25
    akiniambia kwamba mpwa wangu mwenye miaka 22, Paul, amejiua,
  • 2:25 - 2:27
    baada ya miaka kadhaa ya kupambana na msongo wa mawazo na hofu.
  • 2:29 - 2:32
    Hakuna maneno ambayo yanaweza kuelezea namna gani nilijisikia vibaya.
  • 2:33 - 2:34
    Mimi na Paul tulikuwa karibu,
  • 2:34 - 2:36
    lakini sikutambua alikuwa akipitia maumivu makubwa.
  • 2:37 - 2:40
    Hakuna yeyote kati yetu ambaye aliwahi kumwambia mwenzie kuhusu mahangaiko aliyokuwa akipitia.
  • 2:40 - 2:42
    Aibu na unyanyapaa ulitufanya wote kuwa kimya.
  • 2:44 - 2:48
    Sasa, namna yangu ya kupambana na mikosi ni kuitazama bila uoga,
  • 2:48 - 2:51
    kwa hiyo nilitumia miaka miwili baadaye kufanyia utafiti msongo wa mawazo na hofu,
  • 2:51 - 2:54
    na niligundua jambo la kushangaza.
  • 2:55 - 2:57
    Taasisi ya Afya Duniani imetoa ripoti ikisema
  • 2:57 - 3:02
    kwamba msongo wa mawazo ni sababu kuu ya magonjwa na ulemavu
  • 3:02 - 3:03
    duniani.
  • 3:04 - 3:07
    Wakati sababu hasa ya msongo wa mawazo haijatambulika,
  • 3:07 - 3:10
    utafiti unaelezea kwamba magonjwa mengi ya akili hujitokeza,
  • 3:10 - 3:12
    walau katika sehemu,
  • 3:12 - 3:15
    kwa sababu ya kutolingana kwa kemikali katika ubongo,
  • 3:15 - 3:19
    na/au katika utengenezaji wa mwanzo wa jenetikia.
  • 3:19 - 3:21
    Kwa hiyo huwezi kuachana nayo tu.
  • 3:23 - 3:25
    Kwa Wamarekani weusi,
  • 3:25 - 3:29
    vileta msongo wa mawazo kama ubaguzi wa rangi na utofauti wa hali ya kiuchumi katika jamii
  • 3:29 - 3:34
    huwaweka katika asilimia 20 zaidi ya kupata ugonjwa wa akili,
  • 3:34 - 3:36
    na bado hutafuta huduma za afya ya akili
  • 3:36 - 3:39
    katika kiwango sawa na nusu ya Wamarekani weupe.
  • 3:40 - 3:42
    Sababu moja ni unyanyapaa,
  • 3:42 - 3:49
    ikiwa asilimia 63 ya Wamarekani weusi hukosea kwa kuwaza kwamba msongo wa mawazo ni udhaifu.
  • 3:50 - 3:54
    Cha kusikitisha, kasi ya watoto weusi ambao hujiua
  • 3:54 - 3:57
    imeongezeka mara mbili katika miaka 20 iliyopita.
  • 3:58 - 4:00
    Sasa, hii ni habari njema:
  • 4:01 - 4:05
    asilimia 70 ya watu ambao wanasumbuka na msongo wa mawazo hali zao zitaboreka
  • 4:05 - 4:08
    kwa kupata tiba na dawa.
  • 4:09 - 4:11
    Wakipewa taarifa,
  • 4:11 - 4:13
    Nimechukua uamuzi:
  • 4:13 - 4:16
    Sitakuwa kimya tena.
  • 4:17 - 4:19
    Na baraka za familia yangu,
  • 4:19 - 4:20
    Nitasimulia hadithi yetu
  • 4:20 - 4:23
    katika matumaini ya kuleta mjadala wa kitaifa.
  • 4:24 - 4:27
    Rafiki yangu, Kelly Pierre-Loius, alisema,
  • 4:27 - 4:29
    "Kuwa ngangari hutuua."
  • 4:31 - 4:32
    Alikuwa sahihi.
  • 4:32 - 4:36
    Tunabidi kuondokana na hizo imani ziilizopitwa na wakati
  • 4:36 - 4:38
    kuhusu mwanamke mweusi jasiri
  • 4:38 - 4:40
    na mwanaume mweusi kuwa mwanaume hasa,
  • 4:40 - 4:43
    ambaye, haijalishi mara ngapi wakidondoshwa,
  • 4:43 - 4:45
    hujifuta na kisha husonga mbele.
  • 4:46 - 4:49
    Kuwa na hisia sio dalili ya udhaifu.
  • 4:51 - 4:52
    Hisia zinamaanisha kwamba sisi ni binadamu.
  • 4:53 - 4:55
    Na pale tunapoukana ubinadamu wetu,
  • 4:55 - 4:57
    hutuacha wapweke ndani,
  • 4:57 - 5:00
    tukitafuta njia za kujiponya ili kuepukana na upweke.
  • 5:01 - 5:03
    Dawa yangu ilikuwa mafanikio makubwa.
  • 5:04 - 5:08
    Siku hizi, naweza kusimulia hadithi yangu wazi,
  • 5:08 - 5:10
    na kuwauliza wengine kusimulia zao, pia.
  • 5:10 - 5:12
    Naamini hicho ndicho kinachoweza
  • 5:14 - 5:14
    kusaidia watu wanaohangaika katika ukimya
  • 5:14 - 5:17
    ili wajue kwamba hawapo peke yao
  • 5:17 - 5:18
    na kujua kwamba kwa msaada,
  • 5:18 - 5:20
    wanaweza kupona.
  • 5:20 - 5:22
    Sasa, bado nina mahangaiko yangu,
  • 5:22 - 5:24
    hasa kutokana na hofu,
  • 5:24 - 5:26
    lakini ninaweza kukabiliana na hali hio
  • 5:26 - 5:31
    kwa kutafakari kila siku, kufanya yoga na kula vizuri kiasi.
  • 5:31 - 5:32
    (Kicheko)
  • 5:32 - 5:34
    Kama nikiona kwamba hali inaanza kuwa mbaya,
  • 5:34 - 5:36
    Huwa nawasiliana na mtoa tiba wangu,
  • 5:36 - 5:39
    mwanamke mweusi anayeitwa Dawn Armstrong,
  • 5:39 - 5:41
    ambaye ni mcheshi
  • 5:41 - 5:44
    na mwenye uzoea ambao hunipa faraja.
  • 5:45 - 5:47
    Daima nitajuta
  • 5:47 - 5:49
    sikuwepo kumsaidia mpwa wangu.
  • 5:50 - 5:52
    Lakini tumaini langu la kweli
  • 5:53 - 5:56
    ni kwamba niwahamasishe wengine kutokana na somo nililojifunza.
  • 5:59 - 6:02
    Maisha ni mazuri.
  • 6:03 - 6:04
    Kuna wakati yanavurugika,
  • 6:04 - 6:06
    na hayatabiriki siku zote.
  • 6:07 - 6:08
    Lakini kila kitu kitakuwa sawa
  • 6:08 - 6:11
    unapokuwa na mfumo ambao utakusaidia kuyashinda yote.
  • 6:12 - 6:14
    Nina imani kama mzigo wako ukiwa mzito sana,
  • 6:14 - 6:16
    utaomba msaada, pia.
  • 6:16 - 6:17
    Asante.
  • 6:17 - 6:20
    (Makofi)
Title:
Usitaabike na msongo wa mawazo katika ukimya.
Speaker:
Nikki Webber Allen
Description:

Kuwa na hisia si dalili ya udhaifu -- humaanisha kwamba sisi ni binadamu, anasema mtayarishaji vipindi na mwanaharakati Nikki Webber Allen. Hata baada ya kugundulika na ugonjwa wa msongo wa mawazo na hofu, alijisikia aibu kumwambia mtu yoyote, aliweka hali yake katika usiri mpaka pale msiba wa mtu wa karibu katika familia yake ulipotokea, kutokana na hali kama yake. Katika mjadala huu muhimu kuhusu afya ya akili, anaongelea wazi kuhusu hangaiko lake -- na kwanini jamii ya watu wasio wazungu ina ulazimu wa kuondokana na unyanyapaa ambao huepelekea watu kuwaza msongo wa mawazo ni udhaifu na kuwatenga walio na hangaiko hilo katika kupata msaada.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:35

Swahili subtitles

Revisions