-
Tại sao những trạm xăng luôn ở kề bên nhau
-
Và đôi khi lái xe cả dặm
mà chẳng tìm được quán cafe nào
-
để rồi thấy ba bốn cái một lúc
ở một góc đường
-
Tại sao những tiệm tạp hóa, sửa xe
và cả những nhà hàng
-
hay tụ họp với nhau thành một khu
-
thay vì rải đều
trên một địa bàn dân cư
-
Trong khi có khá nhiều các lý do
-
ảnh hưởng đến quyết định
đặt địa điểm kinh doanh của bạn
-
hiện tượng kể trên có thể giải thích
bằng một câu chuyện đơn giản
-
Hotelling's Model of Spatial Competition
(Mô hình Ganh đua vị trí của Hotelling)
-
Hãy tưởng tượng bạn
bán kem trên bờ biển
-
Bãi biển của bạn dài một dặm
không ai cạnh tranh với bạn
-
Bạn sẽ để xe kem ở đâu
để bán được nhiều kem nhất?
-
Ngay chính giữa.
-
Đi bộ nửa dặm có thể vẫn quá xa
đối với một số người
-
ở hai đầu của bãi
-
nhưng dù sao xe kem của bạn
đã bán được nhiều người nhất có thể
-
Một ngày, khi bạn bắt đầu
-
anh họ Teddy của bạn cũng ở đó
-
với xe kem riêng của anh ấy
-
Thực tế, anh ta bán
-
loại kem giống hệt bạn
-
Bạn đồng ý chia bãi làm hai
-
Và để đảm bảo các khách hàng
không phải đi bộ quá xa
-
Bạn đặt xe kem 1/4 dặm
về phía nam trung tâm bãi
-
ngay chính giữa lãnh thổ của bạn
-
Teddy đặt 1/4 dặm về phía bắc
của trung tâm bãi
-
ngay chính giữa lãnh thổ của Teddy
-
Với thỏa thuận này, mọi người ở phía nam
của bạn sẽ mua kem của bạn
-
Những người bắc Teddy sẽ mua từ anh ấy
và một nửa số người còn lại ở giữa
-
sẽ đi đến xe kem gần hơn
-
Không ai phải đi hơn 1/4 dặm
-
và mỗi xe bán cho một nửa
số người trên bãi biển
-
Trong lý thuyết trò chơi (Game theory),
đây là giải pháp tối ưu cho xã hội
-
Nó giảm đến mức thấp nhất
quãng đường tối đa khách hàng phải đi
-
để đến một xe kem
-
Ngày tiếp theo, khi bạn đến
-
Teedy lại đặt xe ngay chính giữa bãi
-
Bạn thì về lại vị trí cũ
1/4 dặm phía nam điểm giữa
-
và có được 25% lượng khách,
những người phía nam bạn
-
Teddy vẫn có được toàn bộ khách
phía bắc anh ấy
-
nhưng bây giờ còn giành nửa
25% ở giữa hai người
-
Ngày thứ ba của chiến tranh kem
bạn đến sớm
-
và đặt xe ngay giữa lãnh thổ
phía bắc của Teddy
-
nghĩ rằng mình sẽ giành được 75%
người tắm biển phía nam
-
làm cho ông anh họ chỉ bán được 25%
số người còn lại về phái bắc
-
Teddy đến, anh ấy đặt xe
ngay cạnh bạn về phía nam
-
lấy đi toàn bộ khách hàng phía nam
-
và để cho bạn số ít khách
về phia bắc
-
Không chịu thua, bạn dời xe 10 bước
phía nam Teddy để đoạt lại khách hàng
-
Giờ nghỉ trưa, Teddy dời 10 bước
về phía nam bạn
-
và lần nữa. giành lại toàn bộ khách hàng
về phía đầu kia của bãi
-
Suốt ngày hôm đó
-
cả hai xe cứ lần lượt dời về phía nam
-
để tiếp cận phần đa số người mua
-
cho đến khi cả hai ở ngay chính giữa bãi
-
tựa lưng vào nhau, bán cho 50% khách
phía mình
-
Lúc này, bạn và ông anh họ
đối thủ cạnh tranh
-
đã đạt trạng thái Cân bằng Nash
(Nash Equilibrium) của lý thuyết trò chơi
-
khi mà không ai còn có thể cải thiện
kết quả của họ nữa
-
nếu chệch đi chiến lược hiện tại
-
Chiến lược ban đầu của bạn
-
khi mỗi người 1/4 dặm
từ giữa bãi
-
không bền vững, bởi vì nó
không phải cân bằng Nash
-
Cả hai đều không thể dời về phía người kia
để bán được nhiều kem hơn nữa
-
Khi mà cả hai đã đều ở chình giữa bãi
-
bạn không thể dời vị trí để
gần hơn những khách hàng ở xa
-
mà không làm giảm đi
những khách hàng hiện tại
-
Tuy nhiên, bạn cũng đã đánh mất
giải pháp tối ưu cho xã hội
-
khi mà khách hàng ở hai đầu
-
phải đi xa hơn cần thiết
để tận hưởng que kem mát lạnh
-
Giờ về những chuỗi
cửa hàng thức ăn nhanh
-
thời trang, điện thoại di động
ở trung tâm mua sắm
-
Có lẽ sẽ tốt cho khách hàng hơn
-
nếu chúng được rải đều trong cộng đồng
-
nhưng điều đó là không thể
trong sự cạnh tranh ráo riết từ đối thủ
-
Thực tế, khách hàng đến từ nhiều hướng
-
và doanh nghiệp thì tự do cạnh tranh
với chiến lược marketing
-
tạo sự khác biệt của dòng sản phẩm,
hay giảm giá
-
nhưng trong cốt lõi
-
doanh nghiệp thường thích
ở càng gần đối thủ càng tốt.
closed TED
