< Return to Video

Pse ekranet na bëjnë më pak të lumtur

  • 0:01 - 0:04
    Para disa viteve kam dëgjuar një
    thashethem interesant.
  • 0:04 - 0:07
    Kreu i një kompanie të madhe
    të ushqimit të kafshëve
  • 0:07 - 0:09
    shkonte në takimet vjetore të aksionerëve
  • 0:09 - 0:10
    me kanaçe të ushqimit për qen.
  • 0:10 - 0:12
    Dhe ai e hante atë ushqim.
  • 0:13 - 0:16
    Kjo ishte mënyra e tij për ti bindur ata
    se nëse ky ushqim ishte i mirë për të,
  • 0:16 - 0:18
    ishte i mirë edhe për kafshët e tyre
  • 0:18 - 0:20
    Kjo strategji njihet si
    "Të ushqyerit me ushqim të qenit"
  • 0:20 - 0:23
    dhe është një strategji e njohur
    në botën e biznesit.
  • 0:23 - 0:25
    Jo se të gjithë hanë ushqim qeni,
  • 0:25 - 0:28
    por biznesmenët përdorin produktet e tyre
  • 0:28 - 0:31
    për të treguar se besojnë në to.
  • 0:31 - 0:33
    Kjo tashmë është një praktikë e përhapur
  • 0:33 - 0:35
    por mendoj se gjëja interesante është
  • 0:35 - 0:36
    kur gjen përjashtime nga ky rregull,
  • 0:36 - 0:37
    kur gjen raste ku biznese
  • 0:37 - 0:38
    apo njerëz në biznese
  • 0:38 - 0:40
    të cilët nuk përdorin produktet e tyre.
  • 0:40 - 0:44
    Rezulton se është një industri ku kjo gjë
    ndodh në mënyrë të zakonshme
  • 0:44 - 0:45
    dhe rregullisht.
  • 0:45 - 0:48
    Dhe kjo është industria teknologjike
    e bazuar në ekrane.
  • 0:48 - 0:53
    Kështu që, në 2010,
    kur Steve Jobs prezantonte iPad-in,
  • 0:53 - 0:56
    e përshkruante atë
    si një pajisje "të jashtëzakonshme".
  • 0:56 - 0:59
    "Përvoja më e mirë e shfletimit
    të internetit që keni pasur ndonjëherë,
  • 0:59 - 1:01
    shumë më i mirë se një Laptop
    apo Smartphone...
  • 1:01 - 1:03
    Është një pervojë e pabesueshme."
  • 1:03 - 1:07
    Disa muaj më vonë, ai u intevistua
    nga një gazetar i New York Times,
  • 1:07 - 1:08
    dhe pas një telefonate të gjatë,
  • 1:08 - 1:10
    në fund të bisedës,
  • 1:10 - 1:11
    gazetari i bëri një pyetje
  • 1:11 - 1:13
    që ngjante si një pyetje e lehtë.
  • 1:13 - 1:16
    Ai i tha: "Fëmijëve tuaj duhet
    ti pëlqejë shumë Ipad-i"
  • 1:16 - 1:18
    Ka një përgjigje të qartë për këtë,
  • 1:18 - 1:21
    por ajo që Jobs tha e tronditi gazetarin.
  • 1:21 - 1:22
    Ai ishte shumë i befasuar,
  • 1:22 - 1:25
    sepse ai tha: "Ata nuk e kanë përdorur.
  • 1:25 - 1:28
    Ne kufizojmë sa teknologji
    përdorin fëmijët tanë në shtëpi.
  • 1:28 - 1:32
    Kjo është një gjë shumë e zakonshme
    në botën e teknologjisë.
  • 1:32 - 1:34
    Në fakt, ka një shkollë
    pranë Silicon Valley
  • 1:34 - 1:36
    e quajtur Shkolla Waldorf e Gadishullit,
  • 1:37 - 1:39
    dhe ata nuk fusin në përdorim ekranet
    deri në klasën e tetë.
  • 1:39 - 1:42
    Çfarë është me të vërtetë interesante
    për shkollën
  • 1:42 - 1:44
    është se 75% përqind
    e fëmijëve që shkojnë atje
  • 1:44 - 1:47
    kanë prindër që janë drejtues të lartë
    të teknologjisë në Silicon Valley.
  • 1:47 - 1:51
    Pra, kur dëgjova për këtë, mendova se
    ishte interesante dhe befasuese,
  • 1:51 - 1:54
    Dhe më shtyu të merrja në konsideratë
    atë që ekranet po më bënin mua
  • 1:54 - 1:56
    dhe familjes sime dhe njerëzve që unë dua,
  • 1:56 - 1:57
    dhe për njerëzit në përgjithësi.
  • 1:57 - 1:59
    Pra, për pesë vitet e fundit,
  • 1:59 - 2:01
    si profesor i biznesit dhe psikologjisë,
  • 2:01 - 2:04
    kam studiuar efektin
    e ekraneve në jetën tonë.
  • 2:05 - 2:08
    Dhe dua të filloj duke u fokusuar vetëm
    sa kohë marrin ato nga ne,
  • 2:09 - 2:11
    Dhe pastaj mund të flasim
    se si duket ajo kohë.
  • 2:11 - 2:12
    Atë që po ju tregoj këtu
  • 2:12 - 2:14
    është mesatarja e një dite pune 24 orëshe
  • 2:14 - 2:17
    në tre pika të ndryshme gjatë historisë:
  • 2:17 - 2:20
    2007 - 10 vjet më parë - 2015
  • 2:20 - 2:23
    Dhe pastaj të dhëna që i kam mbledhur
    vetëm javën e kaluar.
  • 2:23 - 2:25
    Dhe shumë gjëra nuk kanë ndryshuar
  • 2:25 - 2:26
    dhe aq shumë.
  • 2:27 - 2:30
    Ne flemë afërsisht shtatë e gjysmë
    deri në tetë orë në ditë;
  • 2:30 - 2:34
    Disa njerëz thonë se kjo është zvogëluar
    pak, por nuk ka ndryshuar shumë.
  • 2:34 - 2:36
    Ne punojmë tetë e gjysmë
    deri në nëntë orë në ditë.
  • 2:36 - 2:38
    Ne angazhohemi në aktivitete mbijetese -
  • 2:38 - 2:42
    Këtu përfshihen gjërat si të ushqyerit
    dhe banja dhe kujdesi ndaj fëmijëve -
  • 2:42 - 2:43
    rreth tre orë në ditë.
  • 2:43 - 2:44
    Dhe mbetet kjo hapësirë e bardhë;
  • 2:44 - 2:46
    Kjo është koha jonë personale.
  • 2:46 - 2:49
    Kjo hapësirë është
    tepër e rëndësishme për ne.
  • 2:49 - 2:52
    Kjo është hapësira ku bëjmë gjërat
    që na bëjnë individë.
  • 2:52 - 2:55
    Këtu ndodhin hobitë,
    ku kemi marrëdhënie të ngushta,
  • 2:55 - 2:58
    Ku ne mendojmë vërtetë për jetën tonë,
    ku ne tregojmë kreativitetin,
  • 2:58 - 2:59
    ku bëjmë një hap prapa
  • 2:59 - 3:02
    dhe përpiqemi të kuptojmë
    nëse jetët tona kanë qenë kuptimplota.
  • 3:02 - 3:04
    Një pjesë të kësaj
    e kuptojmë edhe nga puna,
  • 3:04 - 3:06
    por kur njerëzit shikojnë
    prapa në jetët e tyre
  • 3:06 - 3:08
    dhe pyesin veten se si ka qenë jeta e tyre
  • 3:08 - 3:09
    në fund të jetës së tyre,
  • 3:09 - 3:11
    ju shikoni gjërat e fundit që ata thonë -
  • 3:11 - 3:14
    ata flasin për ato momente që ndodhin
    në atë hapësirë të bardhë personale.
  • 3:14 - 3:16
    Pra, është e shenjtë,
    është e rëndësishme për ne.
  • 3:16 - 3:19
    Tani, ajo që unë do të bëj
    është t'ju tregoj
  • 3:19 - 3:22
    sa nga ajo hapësirë është marrë
    nga përdorimi i ekraneve gjate kohës.
  • 3:22 - 3:23
    Në vitin 2007,
  • 3:23 - 3:24
    kaq shumë.
  • 3:24 - 3:27
    Ky ishte viti që Apple
    prezantoi iPhone-in e parë.
  • 3:27 - 3:29
    Tetë vjet më vonë,
  • 3:29 - 3:30
    kaq shumë.
  • 3:31 - 3:33
    Tani, kaq shumë.
  • 3:33 - 3:37
    Kjo është sa kohë kemi shpenzuar
    nga ajo kohë e lirë para ekraneve tona.
  • 3:37 - 3:40
    Kjo zonë e verdhë, kjo petë e hollë,
    është vendi ku ndodh magjia.
  • 3:40 - 3:42
    Këtu jeton njerëzimi yt.
  • 3:42 - 3:44
    Dhe për momentin,
    është në një kuti shumë të vogël.
  • 3:44 - 3:46
    Cfarë bëjmë ne për këtë?
  • 3:46 - 3:47
    Pyetja e parë është:
  • 3:47 - 3:49
    Si duket kjo hapësira e kuqe?
  • 3:49 - 3:51
    Sigurisht, ekranet janë të mrekullueshme
  • 3:51 - 3:53
    në shumë mënyra.
  • 3:53 - 3:54
    Unë jetoj në Nju Jork,
  • 3:54 - 3:56
    një pjesë e madhe e familjes sime
    jeton në Australi,
  • 3:56 - 3:57
    dhe kam një djalë njëvjeçar.
  • 3:57 - 4:00
    Mënyra se si unë kam qenë në gjendje
    ti prezantoj ata tek ai
  • 4:00 - 4:01
    ka qenë përmes ekranit.
  • 4:01 - 4:04
    Nuk mund ta kisha bërë këtë
    15 ose 20 vjet më parë
  • 4:04 - 4:05
    në të njëjtën mënyrë.
  • 4:05 - 4:07
    Pra, ka shumë të mira
    që vijnë nga ekranet.
  • 4:07 - 4:09
    Një gjë që mund të bëni
    është të pyesni veten:
  • 4:09 - 4:11
    Çfarë ndodh gjatë asaj kohe?
  • 4:11 - 4:13
    Sa ti zgjerojnë njohuritë
    aplikacionet që po përdorim?
  • 4:13 - 4:15
    Dhe disa ndikojnë.
  • 4:15 - 4:17
    Nëse ju ndaloni njerëzit
    gjatë kohës që ata po i përdorin ato
  • 4:17 - 4:19
    dhe i pyesni,
    "Si ndihesh në këtë moment?"
  • 4:19 - 4:21
    Ata thonë se ndihen shumë mirë
    në lidhje me këto aplikacione -
  • 4:21 - 4:24
    Ato që kanë të bëjnë me relaksimin,
    stërvitjen, motin, leximin,
  • 4:25 - 4:26
    arsimin dhe shëndetin.
  • 4:26 - 4:28
    Ata shpenzojnë një mesatare
    prej nëntë minutash në ditë
  • 4:28 - 4:29
    për secilën nga këto aplikacione.
  • 4:29 - 4:32
    Këto aplikacione i bëjnë ata
    shumë më pak të lumtur.
  • 4:32 - 4:36
    Rreth gjysma e njerezve, kur i ndaloni
    ata dhe i pyesni, "Si ndiheni?"
  • 4:36 - 4:38
    thonë se nuk ndihen mirë
    në përdorimin e tyre.
  • 4:38 - 4:39
    Çfarë është interesante
    për këto aplikacione -
  • 4:40 - 4:41
    takime dashurie, rrjetet sociale, lojërat
  • 4:41 - 4:44
    argëtime, lajme, shfletim në internet -
  • 4:44 - 4:47
    Njerëzit shpenzojnë 27 minuta në ditë
    në secilën nga këto aplikacione
  • 4:47 - 4:50
    Ne po shpenzojmë tri herë më shumë
    në aplikacionet që nuk na bëjnë të lumtur.
  • 4:50 - 4:53
    Kjo nuk duket shumë e mençur.
  • 4:53 - 4:55
    Një nga arsyet që shpenzojmë
    aq shumë kohë në këto aplikacione
  • 4:55 - 4:57
    që na bëjnë të pakënaqur
  • 4:57 - 4:58
    Është se ata nuk përdorin "pauza pushimi"
  • 4:58 - 5:01
    "Pauzat e pushimit" ishin kudo
    në shekullin e 20-të.
  • 5:01 - 5:02
    Ato ishin pjese në çdo gjë që bënim.
  • 5:02 - 5:06
    Një "pauzë pushimi" është në thelb sinjal
    se është koha për të vazhduar tutje,
  • 5:06 - 5:09
    për të bërë diçka të re,
    për të bërë diçka ndryshe.
  • 5:09 - 5:12
    Mendoni gazetat;
    Gradualisht arrin fundin e saj,
  • 5:12 - 5:14
    E mbyll atë dhe e vendos mënjanë.
  • 5:14 - 5:17
    E njëjta gjë me revistat, librat -
    arrin në fund të një kapitulli,
  • 5:17 - 5:20
    Te bën të mendosh nëse do të vazhdosh.
  • 5:21 - 5:23
    Ke parë një shfaqje në TV,
    gradualisht shfaqja do të përfundojë,
  • 5:23 - 5:26
    Dhe pastaj do të kishit një javë
    derisa të vinte shfaqja e radhës.
  • 5:26 - 5:27
    Kishte "Pauza pushimi" kudo.
  • 5:27 - 5:31
    Por mënyra se si ne konsumojmë mediat sot
    është e tillë që nuk ka "pauza pushimi"
  • 5:32 - 5:33
    Shfletuesi i lajmeve,
    vazhdon te përditësohet.
  • 5:34 - 5:37
    Dhe gjithçka është pa fund:
    Twitter, Facebook, Instagram,
  • 5:37 - 5:40
    email, mesazhe tekst, lajme.
  • 5:40 - 5:43
    Dhe kur kontrolloni
    të gjitha llojet e burimeve të tjera,
  • 5:43 - 5:46
    ju mund të vazhdoni pafundsisht.
  • 5:46 - 5:47
    Pra, mund të marrim një sugjerim
  • 5:47 - 5:48
    se çfarë duhet të bëjmë
  • 5:48 - 5:50
    nga Europa Perëndimore,
  • 5:50 - 5:54
    Ku duket se ata kanë disa
    ide mjaft të mira në vendin e punës.
  • 5:54 - 5:55
    Ja një shembull.
  • 5:55 - 5:56
    Kjo është një firmë holandeze e dizajnit.
  • 5:56 - 5:59
    Dhe cfare kanë bërë ata është
    se i kanë lidhur tavolinat me tavanin.
  • 5:59 - 6:01
    Dhe në orën gjashtë të pasdites cdo ditë,
  • 6:01 - 6:03
    Nuk ka rëndësi kujt po i dërgoni me email
    apo çfarë po bën,
  • 6:03 - 6:05
    Tavolinat ngjiten në tavan
  • 6:05 - 6:06
    (Të Qeshura)
  • 6:06 - 6:07
    (Duartrokitje)
  • 6:07 - 6:11
    Katër ditë në javë, kjo hapësira
    shndërrohet në studio për joga,
  • 6:11 - 6:13
    Një ditë në javë, në klub vallëzimi.
  • 6:13 - 6:14
    Varet krejtësisht nga ju
  • 6:14 - 6:16
    se në cilin aktivitet
    zgjidhni të merrni pjesë
  • 6:16 - 6:18
    Por kjo është një "pauzë pushimi"
    shumë e mirë,
  • 6:18 - 6:19
    sepse do të thotë se në fund të ditës,
  • 6:19 - 6:20
    cdo gjë ndalon,
  • 6:20 - 6:22
    nuk ka asnjë mënyrë për të vazhduar punën.
  • 6:22 - 6:23
    Në Daimler, kompania gjermane e makinave,
  • 6:23 - 6:25
    ka një strategji tjetër shumë të mirë.
  • 6:25 - 6:27
    Kur shkoni në pushime,
  • 6:27 - 6:29
    në vend që të thoshin,
    "Ky person është në pushime,
  • 6:29 - 6:30
    ata do t'ju përgjigjen, pas një kohe "
  • 6:31 - 6:34
    ata thonë, "Ky person është në pushime,
    kështu që ne kemi fshirë email-in tuaj.
  • 6:34 - 6:36
    Ky person nuk do ta shohë kurrë
    emailin që sapo dërguat. "
  • 6:36 - 6:37
    (Të Qeshura)
  • 6:37 - 6:40
    "Ju mund të dergoni email përsëri, pas dy javësh,
  • 6:40 - 6:42
    ose mund ti dërgoni email dikujt tjetër."
  • 6:42 - 6:43
    (Të qeshura)
  • 6:43 - 6:44
    Dhe kështu --
  • 6:44 - 6:48
    (Duartrokitje)
  • 6:49 - 6:51
    Ju mund të imagjinoni se si është kjo.
  • 6:51 - 6:53
    Ju shkoni me pushime,
    dhe ju jeni realisht me pushime.
  • 6:53 - 6:55
    Njerëzit që punojnë në këtë kompani ndjejnë
  • 6:55 - 6:57
    se si është në të vërtetë
    të marrësh pushim nga puna
  • 6:57 - 6:59
    Por sigurisht, kjo nuk na tregon shumë
  • 6:59 - 7:02
    për atë që duhet të bëjmë
    në shtëpi dhe në jetën tonë,
  • 7:02 - 7:03
    kështu që unë dua të bëj disa sugjerime.
  • 7:03 - 7:05
    Është e lehtë të thuash,
  • 7:05 - 7:06
    unë nuk do të përdor telefonin tim,
  • 7:06 - 7:08
    mes orës 5 dhe 6 pasdite,
  • 7:08 - 7:11
    Problemi është se, 5 dhe 6 pasdite
    duket ndryshe në ditë të ndryshme.
  • 7:11 - 7:12
    Mendoj se një strategji shumë më e mirë
  • 7:12 - 7:14
    është të thuhet,
  • 7:14 - 7:15
    Unë bëj gjëra të caktuara çdo ditë,
  • 7:15 - 7:17
    ka raste të caktuara që ndodhin çdo ditë,
  • 7:17 - 7:19
    si, ngrënia e darkës.
  • 7:19 - 7:20
    Ndonjëherë unë do të jem vetëm,
  • 7:20 - 7:22
    nganjëherë me njerëz të tjerë,
  • 7:22 - 7:23
    nganjëherë në restorant,
  • 7:23 - 7:24
    nganjëherë në shtëpi.
  • 7:24 - 7:26
    Por rregulli që i kam vënë vetes është se:
  • 7:26 - 7:28
    Unë kurrë nuk do ta përdor
    telefonin tim në tavolinë.
  • 7:28 - 7:31
    Telefoni vendoset
    sa më larg të jetë e mundur.
  • 7:31 - 7:34
    Sepse ne jemi shumë të dobët
    që ti rezistojmë tundimit.
  • 7:34 - 7:35
    Por kur e vendos në "pushim pauzë"
  • 7:35 - 7:36
    sa herë që nis darka,
  • 7:36 - 7:37
    telefoni im largohet nga tavolina,
  • 7:37 - 7:39
    i shmangesh nxitjes tërësisht.
  • 7:39 - 7:41
    Fillimisht, është e dhimbshme.
  • 7:41 - 7:42
    Kisha shumë frikë,
  • 7:42 - 7:43
    se mos më ikte ndonjë risi.
  • 7:43 - 7:44
    (Të Qeshura)
  • 7:44 - 7:45
    Kam luftuar.
  • 7:45 - 7:47
    Por ajo që ndodh është që mësohesh.
  • 7:47 - 7:48
    Ju e tejkaloni tërheqjen
  • 7:48 - 7:49
    në të njëjtën mënyrë
  • 7:49 - 7:51
    që do të bënit nga një drogë.
  • 7:51 - 7:54
    Dhe çfarë ndodh është se
    jeta bëhet më e gjalle, më e pasur,
  • 7:54 - 7:54
    më interesante --
  • 7:54 - 7:56
    Ju zhvilloni biseda më të mira.
  • 7:56 - 7:59
    Ju me të vërtetë lidheni me njerëzit
    që ndodhen aty me ju.
  • 7:59 - 8:01
    Unë mendoj se kjo është
    një strategji fantastike,
  • 8:01 - 8:03
    Dhe ne e dimë se funksionon,
    sepse kur njerëzit e bëjnë këtë -
  • 8:03 - 8:06
    dhe kam ndjekur shumë njerëz
    të cilët e kanë provuar këtë -
  • 8:06 - 8:07
    ajo zgjerohet.
  • 8:07 - 8:08
    Ata ndihen kaq mirë për këtë,
  • 8:08 - 8:09
    sa që fillojnë ta bëjnë atë
  • 8:09 - 8:11
    që në orën e parë të ditës në mëngjes.
  • 8:11 - 8:14
    Ata fillojnë të vënë telefonat e tyre
    në "modalitet avion" gjatë fundjavës.
  • 8:14 - 8:17
    Në këtë mënyrë,
    telefoni juaj mbetet si kamera,
  • 8:17 - 8:19
    por jo si telefon.
  • 8:19 - 8:20
    Është një ide vërtet e fuqishme,
  • 8:20 - 8:24
    E dimë që njerëzit ndihen shumë më mirë
    për jetën e tyre kur e bëjnë këtë.
  • 8:24 - 8:26
    Pra, cili është përfitimi këtu?
  • 8:26 - 8:27
    Ekranet janë të mrekullueshme;
  • 8:27 - 8:28
    Unë e kam thënë tashmë,
  • 8:28 - 8:29
    dhe mendoj se është e vërtetë.
  • 8:29 - 8:31
    Por mënyra se si i përdorim ato
  • 8:31 - 8:32
    është si të ngasësh shumë shpejt
  • 8:32 - 8:34
    përgjatë një rruge shumë të gjatë,
  • 8:34 - 8:37
    Dhe ju jeni në një makinë ku shpejtuesi
    është në maksimum,
  • 8:37 - 8:39
    dhe është disi e vështire të shtypësh
    pedalen e frenave.
  • 8:39 - 8:41
    Ke një zgjedhje.
  • 8:42 - 8:43
    Ju ose mund të kaloni përgjatë
  • 8:43 - 8:45
    një pamje të mrekullueshme oqeani
  • 8:45 - 8:47
    dhe të bëni foto nga dritarja -
  • 8:47 - 8:49
    kjo është e lehtë për ta bërë,
  • 8:49 - 8:50
    ose ju mund të kaloni nga rruga kryesore
  • 8:50 - 8:52
    të ndaloni makinën tuaj në anën e rrugës,
  • 8:52 - 8:54
    të shtypni pedalen e frenave,
  • 8:54 - 8:55
    të dilni jashtë,
  • 8:55 - 8:57
    të hiqni kepucet dhe çorapet tuaja,
  • 8:57 - 8:59
    të bëni disa hapa në rërë,
  • 8:59 - 9:01
    të ndjeni rërën poshtë
    këmbëve tuaja,
  • 9:02 - 9:03
    të ecni drejt oqeanit,
  • 9:03 - 9:05
    dhe të lejoni oqeanin të takojë këmbët.
  • 9:05 - 9:08
    Jeta juaj do të jetë më e pasur
    dhe më kuptimplotë
  • 9:08 - 9:10
    sepse ju e ndjeni atë moment,
  • 9:10 - 9:13
    dhe sepse ju keni lënë
    telefonin tuaj në makinë.
  • 9:13 - 9:14
    Ju falemnderit!
  • 9:14 - 9:16
    (Duartrokitje)
Title:
Pse ekranet na bëjnë më pak të lumtur
Speaker:
Adam Alter
Description:

Cfare jane duke na bere ne ekranet dhe pajisjet tona? Psikologu Adam Alter studion se sa shumë kohe na marrin ekranet prej nesh dhe se si ne nuk bejme asgje per kete. Ai tregon se pse të gjitha ato orë që shpenzoni duke parë në Smartphonin tuaj, tabletin apo kompjuterin mund t'ju bëjnë të mjerueshme - dhe çfarë mund të bëni për këtë.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:29
  • A mund te di se edhe sa kohe duhet qe te aprovohen titrat per kete video ?

Albanian subtitles

Revisions