< Return to Video

Dünya'daki yaşamı güzelleştirmek için kullanabileceğimiz 6 uzay teknolojisi

  • 0:01 - 0:05
    Kariyerimi seçtiğimde 17 yaşındaydım.
  • 0:06 - 0:08
    Sıcak bir Florida gecesi
  • 0:08 - 0:10
    dışarıda dikiliyordum
  • 0:11 - 0:14
    ve okyanustan birkaç mil uzaktaydım.
  • 0:15 - 0:18
    Bir mucizenin olmasını bekliyordum.
  • 0:20 - 0:22
    O yaz, Kennedy Uzay Merkezi'nde
  • 0:22 - 0:26
    stajyer olarak çalışma ayrıcalığını
    yaşamıştım
  • 0:26 - 0:28
    ve beklediğim mucize
  • 0:28 - 0:32
    bilim insanlarının kara delikleri
    incelemesine olanak sağlayacak
  • 0:32 - 0:35
    bir teleskop olan Chandra X-Işını
    Gözlemcisini taşıyan
  • 0:35 - 0:42
    Kolombiya Uzay Mekiğinin fırlatılmasıydı.
  • 0:43 - 0:46
    Bütün gökyüzünü ışık kapladı.
  • 0:47 - 0:50
    Sanki gecenin ortasında gündüz gibiydi.
  • 0:51 - 0:55
    Aniden, motorların göğüs kafesimizi
    titreten gürültüsünü hissettik.
  • 0:56 - 0:58
    Bu bir mucize değildi
  • 0:58 - 1:02
    bu imkansız görüneni gerçekleştirmek için
  • 1:02 - 1:04
    birlikte çalışan
  • 1:04 - 1:07
    binlerce kişilik bir ekibin
    ortak çabasıydı.
  • 1:08 - 1:12
    Bu ekibe katılmak istedim.
  • 1:13 - 1:17
    Bu yüzden uzay mühendisliği okuyabileceğim
    bir üniversiteye başvurmaya karar verdim.
  • 1:18 - 1:19
    Sonraki yıl
  • 1:19 - 1:22
    MIT'de mühendislik eğitimime başladım
  • 1:22 - 1:24
    ve uzay robotları yapan
    bir öğrenci projesine katıldım.
  • 1:25 - 1:27
    Her şey planladığım gibi gidiyordu
  • 1:28 - 1:32
    kafamı karıştıran önemli bir şeyi
    saymazsak.
  • 1:34 - 1:37
    Kafa karışıklığım yaz tatillerinde
    ortaya çıkıyordu.
  • 1:37 - 1:40
    Kenya'da bir okula gittim
  • 1:41 - 1:46
    ve orada 5 ila 17 yaşındaki kızlar için
    gönüllü oldum
  • 1:46 - 1:50
    onlara İngilizce, Matematik ve Fen
    dersi veriyordum.
  • 1:51 - 1:54
    Onlar da bana Svahili dilinde
    şarkılar öğrettiler.
  • 1:55 - 1:59
    Genelde, bu kızları tanıyarak
    ve onların varlığının tadını çıkararak
  • 1:59 - 2:00
    vakit geçirdim.
  • 2:01 - 2:05
    Fark ettim ki, bu kızlar ve onların
    toplumlarındaki liderleri
  • 2:05 - 2:08
    bu kızların hayattaki en iyi şanslara
    sahip olmalarına
  • 2:08 - 2:12
    imkan sağlamak için zorlu engellerin
    üstesinden geliyorlar.
  • 2:13 - 2:16
    Bu ekibe katılmak istedim.
  • 2:17 - 2:20
    Engelleri yerle bir eden ve tüm dünyadaki
    kızların hayatlarını
  • 2:20 - 2:23
    güzelleştiren ekibin bir parçası
    olmak istedim.
  • 2:23 - 2:26
    Uzay mühendisliğinin en yararlı uğraş
  • 2:26 - 2:27
    olduğu ile ilgili endişeliydim.
  • 2:27 - 2:30
    Kenya'daki bu ekibin
    uzay hakkında öğrendiğim bu teknolojiyi
  • 2:30 - 2:32
    kullanamayacağından endişeliydim.
  • 2:33 - 2:36
    Neyse ki, hatalı olduğumu anladım.
  • 2:37 - 2:40
    Geri döndüm ve NASA'da tekrar staj yaptım.
  • 2:40 - 2:41
    Bu kez bir danışman
  • 2:41 - 2:43
    Kenya'nın uzay teknolojisini
  • 2:43 - 2:49
    on yıllardır ülkelerindeki bu yaşamları
  • 2:49 - 2:52
    güzelleştirmek için kullandığını öğretti.
  • 2:52 - 2:55
    Anladım ki uzay ve gelişim üzerine
  • 2:55 - 2:57
    bir kariyerim olabilirdi.
  • 2:58 - 2:59
    Bu yeni bir fikir değil.
  • 3:00 - 3:04
    Aslına bakarsanız, 1967'de, dünya ulusları
    Dış Uzay Antlaşması'nı
  • 3:04 - 3:07
    imzalamak için bir araya geldiler.
  • 3:08 - 3:10
    Antlaşma ''Dış uzayın keşfi ve kullanımı
  • 3:10 - 3:14
    ekonomik ve bilimsel gelişim seviyesine
    bakılmaksızın
  • 3:14 - 3:18
    tüm insanlığın faydası için
    yapılmalıdır.''
  • 3:19 - 3:23
    şeklinde çarpıcı bir ifadeye
    yer vermişti.
  • 3:25 - 3:27
    İnsanlar on yıllardır bunu
    gerçeğe dönüştürmek
  • 3:27 - 3:31
    için çalışsalar da tam olarak
    bu ideale göre yaşamıyoruz.
  • 3:32 - 3:35
    Sömürgecilik, ırkçılık ve
    cinsiyet eşitsizliği gibi kuvvetler
  • 3:36 - 3:38
    birçok kişiyi uzayın faydalarından
  • 3:38 - 3:42
    mahrum bıraktı ve bizim uzayın
    nadir kişiler, zenginler
  • 3:43 - 3:46
    ya da seçkinler için olduğuna inanmamıza
  • 3:46 - 3:47
    neden oldu.
  • 3:50 - 3:52
    Fakat bu duyarsızlığın bedelini ödeyemeyiz
  • 3:52 - 3:55
    çünkü dünya herkes için yaşamı
    güzelleştirmeyi
  • 3:55 - 3:57
    hedefleyen önemli bir görevle meşgul.
  • 3:58 - 4:04
    Bu görev için yol haritamız Birleşmiş
    Milletler'in 17 Sürdürülebilir
  • 4:04 - 4:05
    Gelişim Hedefinden geliyor.
  • 4:06 - 4:09
    Birleşmiş Milletler'in tüm üye devletleri
    bunların
  • 4:09 - 4:12
    günümüz ile 2030 arasında
    öncelikler olduğunda karar kıldı.
  • 4:13 - 4:18
    Bu hedefler bize hayatımızın önemli
    anlarını ve fırsatlarını sunar.
  • 4:18 - 4:21
    Şiddetli yoksulluğu sona erdirecek,
  • 4:21 - 4:26
    herkesin yiyeceğe ve temiz suya
    ulaşabileceğini temin edecek fırsatlar...
  • 4:28 - 4:31
    Bu hedeflerin peşinden
    global bir topluluk olarak gitmeliyiz.
  • 4:32 - 4:36
    Uzay teknolojisi sürdürülebilir gelişimi
    destekler.
  • 4:37 - 4:40
    Aslına bakarsanız, Sürdürülebilir Gelişim
    Hedeflerinin
  • 4:40 - 4:44
    peşinden gitmemize yardım edecek
    6 uzay servisi var.
  • 4:45 - 4:48
    Gelin birkaç dakikada bu 6 servisi
    keşfedelim ve bu hedeflerin
  • 4:48 - 4:52
    birkaçının desteklediği örnekleri görelim.
  • 4:52 - 4:53
    Hazır mısınız?
  • 4:53 - 4:54
    Pekâlâ.
  • 4:54 - 4:58
    Haberleşme uyduları,dünyanın hemen her
    yerinde telefon ve internet servislerine
  • 4:59 - 5:00
    ulaşımı sağlar.
  • 5:01 - 5:04
    Bu özellikle felaketten kurtarma
    zamanlarında önemlidir.
  • 5:05 - 5:08
    Haiyan tayfunu Filipinler'i vurduğunda,
  • 5:08 - 5:11
    yerel haberleşme ağlarının tamir edilmesi
    gerekti
  • 5:11 - 5:14
    ve ekipler uydulara bağlanabilen
    şişirilebilir antenler
  • 5:14 - 5:16
    getirdiler.
  • 5:16 - 5:19
    Bu tamir ve kurtarma esnasında işe yaradı.
  • 5:19 - 5:23
    Konumlandırma uyduları, antenlerin
    yerlerini belirleyerek yerimizi
  • 5:23 - 5:24
    söylemiş oluyorlardı.
  • 5:25 - 5:28
    Bilim insanları bu teknolojiyi
    nesli tükenmekte olan
  • 5:28 - 5:31
    vahşi yaşamı izlemek için kullanabilirler.
  • 5:31 - 5:33
    Bu kaplumbağa, konumlandırma uydularından
  • 5:33 - 5:38
    konum bilgilerini almayı sağlayacak
    ve bunları haberleşme uyduları
  • 5:38 - 5:40
    vasıtasıyla bilim insanlarına gönderecek
  • 5:40 - 5:42
    bir sistem ile donatıldı.
  • 5:43 - 5:46
    Bilim insanları bunu daha iyi planlar
    yapmak, bu hayvanları nasıl
  • 5:46 - 5:49
    yaşatacaklarını belirlemek için
    kullanabilirler.
  • 5:50 - 5:53
    Yeryüzü gözlem uyduları.
  • 5:53 - 5:56
    Bize çevremizde olup biteni anlatıyorlar.
  • 5:56 - 5:59
    An itibariyle, 60'ın üstünde devlet kurumu
  • 5:59 - 6:02
    tarafından kullanılan 150'ye yakın
    uydu var
  • 6:02 - 6:04
    ve bunlar sadece Dünya'yı gözlemleyenler.
  • 6:04 - 6:07
    Tabii şirketler listeye yenilerini
    ekliyorlar.
  • 6:07 - 6:11
    Devletlerin çoğu,online olarak uydulardan
    ücretsiz bilgi elde ediyorlar.
  • 6:11 - 6:14
    Uydulardan bazıları, bunun gibi,
    bir kamerada görebileceğin
  • 6:14 - 6:17
    fotoğraflar sağlıyorlar.
  • 6:17 - 6:20
    Bu Kansas'taki
    tarımsal alanı gösteren bir fotoğraf.
  • 6:21 - 6:24
    Yine de, yeryüzü gözlem uydularının çoğu
  • 6:24 - 6:26
    tam anlamıyla fotoğraf çekmiyorlar.
  • 6:26 - 6:27
    Ölçüm yapıyorlar.
  • 6:27 - 6:31
    Bu ölçümleri karmaşık
    bilgisayar modelleriyle birleştiriyorlar
  • 6:31 - 6:34
    ve bunun gibi okyanus akıntılarını
  • 6:34 - 6:36
    ve sıcaklığını gösteren
  • 6:36 - 6:38
    evrensel görselleştirmeler oluşturuyorlar.
  • 6:39 - 6:45
    Ya da atmosferdeki tuzu, dumanı ve tozu
  • 6:48 - 6:50
    veya yağmur ve kar yağışını
    evrensel olarak görebiliriz.
  • 6:53 - 6:58
    Tıpkı karadaki ve okyanustaki
    yıllık bitkilenmeyi görebildiğimiz gibi.
  • 7:00 - 7:04
    Artık bilim insanları yağmur yağışı
    ve bitkilenme hakkında
  • 7:04 - 7:06
    bilgi elde edebiliyorlar
  • 7:06 - 7:10
    bunu Dünya'da hangi alanların kıtlık
    ve kuraklık tehlikesinde olduğunu anlamak
  • 7:10 - 7:12
    için kullanabiliyorlar, bu bilgiyi
    yardım kuruluşlarına
  • 7:12 - 7:16
    sağlayabiliyorlar böylece onlar açlık
    ciddileşmeden besin hazırlığı yapıyorlar.
  • 7:17 - 7:22
    Uzayda, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda
    yörüngeli bir laboratuvarımız var.
  • 7:23 - 7:26
    Bu araç ve içindeki her şey
    Dünya etrafında
  • 7:26 - 7:27
    serbest düşüş hâlindeler
  • 7:27 - 7:29
    ve yer çekiminden etkilenmiyorlar.
  • 7:30 - 7:32
    Bu sebeple ona ''yer çekimsiz ortam''
    diyoruz.
  • 7:33 - 7:36
    Astronotlar yer çekimsiz ortamdayken
  • 7:36 - 7:39
    vücutları hızla yaşlanıyor gibi
    tepki veriyor.
  • 7:40 - 7:42
    Kemikleri ve kasları zayıflıyor
  • 7:42 - 7:46
    kalp ve dolaşım ile
    bağışıklık sistemleri değişiyor.
  • 7:47 - 7:50
    Bilim insanları astronotları uzayda
    sağlıklı tutma konusunda
  • 7:50 - 7:54
    çalıştıkları için, astronotlar için
    kullandığımız egzersizleri
  • 7:54 - 7:56
    ve teknikleri sağlık gelişimi için
  • 7:56 - 7:57
    insanlara aktarabiliriz.
  • 7:57 - 8:01
    Astronotlar,uzay araçları ve keşif için
    sürekli teknoloji
  • 8:01 - 8:02
    geliştirdiğimizden
  • 8:02 - 8:06
    bu yenilikleri Dünya'daki yaşamı
    geliştirmek için de kullanabiliriz.
  • 8:06 - 8:07
    Bu benim favorilerimden.
  • 8:07 - 8:09
    Bu bir su arıtma sistemi
  • 8:09 - 8:12
    ve temel bir kısmı uzay istasyonunda
  • 8:12 - 8:14
    suyu arıtma teknolojisi üzerine kurulu.
  • 8:14 - 8:16
    Günümüzde tüm dünyada kullanılıyor.
  • 8:17 - 8:20
    Uzay aynı zamanda
    eğitim araştırma, astronomi
  • 8:20 - 8:21
    ve asırlık deneyim
  • 8:21 - 8:23
    yıldız gözleme sayesinde
  • 8:23 - 8:26
    sonsuz bir ilham kaynağıdır.
  • 8:27 - 8:30
    Günümüzde dünya genelinde ülkeler
  • 8:30 - 8:31
    mühendislik
  • 8:31 - 8:35
    bilim ve uzay bilgilerini artırarak
    gelişimlerini ilerletmekle meşguller.
  • 8:36 - 8:40
    Şimdi en yeni uydu mühendislerinden
    bazılarını tanıyalım.
  • 8:40 - 8:43
    Bu Venezuela'dan Elyka Abello.
  • 8:44 - 8:47
    Elyka Venezuela'daki
    ulusal uydu programında
  • 8:47 - 8:50
    uydu mühendisi olarak çalışıyor.
  • 8:51 - 8:53
    Ekibine mühendislik için
  • 8:53 - 8:56
    daha iyi tasarım sağlayan
    bir yazılım dizayn etti.
  • 8:58 - 8:59
    Bu Filipinler'den
  • 8:59 - 9:02
    Adel Castillo-Duran.
  • 9:02 - 9:05
    Adel hem bir meteoroloji uzmanı
    hem de uydu mühendisi
  • 9:06 - 9:09
    ve hava tahminlerinde uydulardan
    veri kullanıyor.
  • 9:11 - 9:12
    Son olarak, Hala'yı tanıyalım.
  • 9:13 - 9:14
    Hala Sudan'dan
  • 9:14 - 9:18
    ve Hartum'da üniversite öğrenicisi olarak
    elektrik mühendisliği
  • 9:18 - 9:19
    okurken
  • 9:19 - 9:22
    o ve birkaç arkadaşı
    kendi uydularını yapmaya karar verdiler.
  • 9:22 - 9:26
    Daha sonra, Hala mastır seviyesinde
    uydu mühendisliği
  • 9:26 - 9:28
    okumak için hak kazandı.
  • 9:29 - 9:31
    Sizinle paylaştığım bu hikâyeler
  • 9:31 - 9:36
    gösteriyor ki uzay, sürdürülebilir gelişim
    ve tüm insanların yararı için
  • 9:36 - 9:37
    hakikaten faydalı.
  • 9:38 - 9:40
    Ama yapacak daha çok işimiz var
  • 9:40 - 9:44
    çünkü hâlâ insanları uzaydan
    mahrum eden ve bu teknolojinin
  • 9:44 - 9:46
    etkisini kısıtlayan engeller var.
  • 9:47 - 9:51
    Birçok kişi için,
    yeryüzü gözlem verileri karmaşıktır.
  • 9:52 - 9:54
    Uydu haberleşme servisleri çok pahalı.
  • 9:55 - 9:58
    Yer çekimsiz ortam araştırması
    ulaşılamaz gibi görünüyor.
  • 10:00 - 10:04
    MIT'nin medya laboratuvarındaki çalışmamı
    harekete geçiren de bu.
  • 10:05 - 10:10
    Yakın zamanda Etkin Uzay adında
    yeni bir araştırma ekibi kurdum.
  • 10:11 - 10:15
    Uzayın faydalarını sınırlayan engelleri
    ortadan kaldırmak için çalışıyoruz.
  • 10:16 - 10:18
    Aynı zamanda sürdürülebilir gelişime
  • 10:18 - 10:22
    katkı sağlamaya devam edecek
    yeni nesil uygulamalar geliştireceğiz.
  • 10:23 - 10:24
    Uzayın insanlığın faydası için
  • 10:24 - 10:28
    olduğunu ve hepimizin
    uzaya erişebildiğini
  • 10:29 - 10:32
    içtenlikle söyleyebilene kadar
    bu işi sürdüreceğiz.
  • 10:33 - 10:34
    Teşekkürler.
  • 10:34 - 10:37
    (Alkışlar)
Title:
Dünya'daki yaşamı güzelleştirmek için kullanabileceğimiz 6 uzay teknolojisi
Speaker:
Danielle Wood
Description:

Danielle Wood uzay keşfinin faydalarını nadir kişiler, zenginler ya da seçkinlere sınırlayan engelleri ortadan kaldırmak için çalıştığı yer olan MIT'nin medya laboratuvarındaki Etkin Uzay araştırma ekibine liderlik ediyor. Yardım kuruluşlarına bilgi sağlayacak gözlem uydularından Dünya'daki sağlık hizmetlerini geliştirmek için kullanılabilecek yer çekimsiz ortam üzerine tıbbi araştırmaya kadar, uzay keşfi için geliştirilmiş, Dünya genelinde sürdürülebilir gelişime katkı sağlayacak 6 teknolojiyi tanıtıyor. ''Uzay tam anlamıyla tüm insanların yararına olan sürdürülebilir gelişim için kullanışlıdır,'' diyor Wood.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:51

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.