1
00:00:00,810 --> 00:00:04,722
Kariyerimi seçtiğimde 17 yaşındaydım.

2
00:00:05,647 --> 00:00:07,976
Sıcak bir Florida gecesi

3
00:00:08,000 --> 00:00:10,277
dışarıda dikiliyordum

4
00:00:11,238 --> 00:00:13,565
ve okyanustan birkaç mil uzaktaydım.

5
00:00:14,728 --> 00:00:18,125
Bir mucizenin olmasını bekliyordum.

6
00:00:19,540 --> 00:00:22,442
O yaz, Kennedy Uzay Merkezi'nde

7
00:00:22,476 --> 00:00:26,159
stajyer olarak çalışma ayrıcalığını
yaşamıştım

8
00:00:26,189 --> 00:00:28,180
ve beklediğim mucize

9
00:00:28,204 --> 00:00:31,725
bilim insanlarının kara delikleri
incelemesine olanak sağlayacak

10
00:00:31,749 --> 00:00:34,902
bir teleskop olan Chandra X-Işını 
Gözlemcisini taşıyan

11
00:00:35,486 --> 00:00:41,818
Kolombiya Uzay Mekiğinin fırlatılmasıydı.

12
00:00:42,712 --> 00:00:45,717
Bütün gökyüzünü ışık kapladı.

13
00:00:46,998 --> 00:00:50,270
Sanki gecenin ortasında gündüz gibiydi.

14
00:00:51,149 --> 00:00:54,994
Aniden, motorların göğüs kafesimizi 
titreten gürültüsünü hissettik.

15
00:00:56,003 --> 00:00:57,584
Bu bir mucize değildi

16
00:00:58,316 --> 00:01:02,333
bu imkansız görüneni gerçekleştirmek için

17
00:01:02,357 --> 00:01:03,648
birlikte çalışan

18
00:01:03,672 --> 00:01:06,956
binlerce kişilik bir ekibin
ortak çabasıydı.

19
00:01:07,991 --> 00:01:11,720
Bu ekibe katılmak istedim.

20
00:01:12,872 --> 00:01:17,167
Bu yüzden uzay mühendisliği okuyabileceğim
bir üniversiteye başvurmaya karar verdim.

21
00:01:17,644 --> 00:01:18,984
Sonraki yıl

22
00:01:19,008 --> 00:01:21,572
MIT'de mühendislik eğitimime başladım

23
00:01:21,596 --> 00:01:24,338
ve uzay robotları yapan 
bir öğrenci projesine katıldım.

24
00:01:25,146 --> 00:01:27,025
Her şey planladığım gibi gidiyordu

25
00:01:27,841 --> 00:01:32,479
kafamı karıştıran önemli bir şeyi
saymazsak.

26
00:01:33,768 --> 00:01:36,855
Kafa karışıklığım yaz tatillerinde 
ortaya çıkıyordu.

27
00:01:37,474 --> 00:01:40,242
Kenya'da bir okula gittim

28
00:01:40,915 --> 00:01:45,559
ve orada 5 ila 17 yaşındaki kızlar için
gönüllü oldum

29
00:01:45,583 --> 00:01:50,268
onlara İngilizce, Matematik ve Fen 
dersi veriyordum.

30
00:01:51,143 --> 00:01:53,901
Onlar da bana Svahili dilinde 
şarkılar öğrettiler.

31
00:01:55,290 --> 00:01:58,844
Genelde, bu kızları tanıyarak 
ve onların varlığının tadını çıkararak

32
00:01:58,868 --> 00:02:00,125
vakit geçirdim.

33
00:02:00,754 --> 00:02:04,848
Fark ettim ki, bu kızlar ve onların
toplumlarındaki liderleri

34
00:02:04,872 --> 00:02:07,778
bu kızların hayattaki en iyi şanslara
sahip olmalarına

35
00:02:07,802 --> 00:02:11,639
imkan sağlamak için zorlu engellerin
üstesinden geliyorlar.

36
00:02:12,556 --> 00:02:16,367
Bu ekibe katılmak istedim.

37
00:02:16,931 --> 00:02:19,988
Engelleri yerle bir eden ve tüm dünyadaki 
kızların hayatlarını

38
00:02:20,012 --> 00:02:22,581
güzelleştiren ekibin bir parçası
olmak istedim.

39
00:02:22,605 --> 00:02:25,673
Uzay mühendisliğinin en yararlı uğraş

40
00:02:25,697 --> 00:02:27,178
olduğu ile ilgili endişeliydim.

41
00:02:27,202 --> 00:02:30,362
Kenya'daki bu ekibin 
uzay hakkında öğrendiğim bu teknolojiyi

42
00:02:30,386 --> 00:02:31,987
kullanamayacağından endişeliydim.

43
00:02:33,305 --> 00:02:36,449
Neyse ki, hatalı olduğumu anladım.

44
00:02:37,457 --> 00:02:39,816
Geri döndüm ve NASA'da tekrar staj yaptım.

45
00:02:39,840 --> 00:02:40,998
Bu kez bir danışman

46
00:02:41,022 --> 00:02:42,847
Kenya'nın uzay teknolojisini

47
00:02:42,871 --> 00:02:49,046
on yıllardır ülkelerindeki bu yaşamları

48
00:02:49,070 --> 00:02:51,631
güzelleştirmek için kullandığını öğretti.

49
00:02:51,655 --> 00:02:55,185
Anladım ki uzay ve gelişim üzerine

50
00:02:55,209 --> 00:02:56,783
bir kariyerim olabilirdi.

51
00:02:57,859 --> 00:02:59,217
Bu yeni bir fikir değil.

52
00:02:59,825 --> 00:03:04,025
Aslına bakarsanız, 1967'de, dünya ulusları
Dış Uzay Antlaşması'nı

53
00:03:04,049 --> 00:03:06,792
imzalamak için bir araya geldiler.

54
00:03:07,607 --> 00:03:10,269
Antlaşma ''Dış uzayın keşfi ve kullanımı

55
00:03:10,293 --> 00:03:14,355
ekonomik ve bilimsel gelişim seviyesine 
bakılmaksızın

56
00:03:14,379 --> 00:03:17,955
tüm insanlığın faydası için 
yapılmalıdır.''

57
00:03:18,573 --> 00:03:23,467
şeklinde çarpıcı bir ifadeye 
yer vermişti.

58
00:03:25,089 --> 00:03:27,446
İnsanlar on yıllardır bunu 
gerçeğe dönüştürmek

59
00:03:27,470 --> 00:03:30,689
için çalışsalar da tam olarak 
bu ideale göre yaşamıyoruz.

60
00:03:31,826 --> 00:03:35,332
Sömürgecilik, ırkçılık ve 
cinsiyet eşitsizliği gibi kuvvetler

61
00:03:35,880 --> 00:03:37,617
birçok kişiyi uzayın faydalarından

62
00:03:38,260 --> 00:03:41,785
mahrum bıraktı ve bizim uzayın 
nadir kişiler, zenginler

63
00:03:42,751 --> 00:03:46,292
ya da seçkinler için olduğuna inanmamıza

64
00:03:46,316 --> 00:03:47,316
neden oldu.

65
00:03:49,731 --> 00:03:52,185
Fakat bu duyarsızlığın bedelini ödeyemeyiz

66
00:03:52,209 --> 00:03:55,340
çünkü dünya herkes için yaşamı 
güzelleştirmeyi

67
00:03:55,364 --> 00:03:57,368
hedefleyen önemli bir görevle meşgul.

68
00:03:58,260 --> 00:04:04,049
Bu görev için yol haritamız Birleşmiş
Milletler'in 17 Sürdürülebilir

69
00:04:04,073 --> 00:04:05,438
Gelişim Hedefinden geliyor.

70
00:04:05,808 --> 00:04:08,507
Birleşmiş Milletler'in tüm üye devletleri 
bunların

71
00:04:08,531 --> 00:04:11,837
günümüz ile 2030 arasında
öncelikler olduğunda karar kıldı.

72
00:04:12,526 --> 00:04:17,700
Bu hedefler bize hayatımızın önemli 
anlarını ve fırsatlarını sunar.

73
00:04:18,323 --> 00:04:21,294
Şiddetli yoksulluğu sona erdirecek,

74
00:04:21,318 --> 00:04:25,865
herkesin yiyeceğe ve temiz suya 
ulaşabileceğini temin edecek fırsatlar...

75
00:04:27,720 --> 00:04:30,996
Bu hedeflerin peşinden 
global bir topluluk olarak gitmeliyiz.

76
00:04:31,861 --> 00:04:36,331
Uzay teknolojisi sürdürülebilir gelişimi
destekler.

77
00:04:36,891 --> 00:04:39,910
Aslına bakarsanız, Sürdürülebilir Gelişim
Hedeflerinin

78
00:04:39,934 --> 00:04:43,727
peşinden gitmemize yardım edecek 
6 uzay servisi var.

79
00:04:44,709 --> 00:04:47,962
Gelin birkaç dakikada bu 6 servisi 
keşfedelim ve bu hedeflerin

80
00:04:47,986 --> 00:04:51,505
birkaçının desteklediği örnekleri görelim.

81
00:04:51,529 --> 00:04:52,714
Hazır mısınız?

82
00:04:53,104 --> 00:04:54,262
Pekâlâ.

83
00:04:54,286 --> 00:04:58,479
Haberleşme uyduları,dünyanın hemen her
yerinde telefon ve internet servislerine

84
00:04:58,503 --> 00:05:00,241
ulaşımı sağlar.

85
00:05:00,622 --> 00:05:04,138
Bu özellikle felaketten kurtarma
zamanlarında önemlidir.

86
00:05:04,523 --> 00:05:08,041
Haiyan tayfunu Filipinler'i vurduğunda,

87
00:05:08,065 --> 00:05:10,839
yerel haberleşme ağlarının tamir edilmesi 
gerekti

88
00:05:10,863 --> 00:05:14,171
ve ekipler uydulara bağlanabilen 
şişirilebilir antenler

89
00:05:14,195 --> 00:05:16,185
getirdiler.

90
00:05:16,209 --> 00:05:18,786
Bu tamir ve kurtarma esnasında işe yaradı.

91
00:05:19,453 --> 00:05:22,783
Konumlandırma uyduları, antenlerin 
yerlerini belirleyerek yerimizi

92
00:05:22,807 --> 00:05:23,816
söylemiş oluyorlardı.

93
00:05:25,025 --> 00:05:27,727
Bilim insanları bu teknolojiyi
nesli tükenmekte olan

94
00:05:27,727 --> 00:05:30,727
vahşi yaşamı izlemek için kullanabilirler.

95
00:05:30,727 --> 00:05:33,237
Bu kaplumbağa, konumlandırma uydularından

96
00:05:33,261 --> 00:05:37,826
konum bilgilerini almayı sağlayacak 
ve bunları haberleşme uyduları

97
00:05:37,850 --> 00:05:40,423
vasıtasıyla bilim insanlarına gönderecek

98
00:05:40,447 --> 00:05:42,012
bir sistem ile donatıldı.

99
00:05:43,192 --> 00:05:46,263
Bilim insanları bunu daha iyi planlar
yapmak, bu hayvanları nasıl

100
00:05:46,287 --> 00:05:48,697
yaşatacaklarını belirlemek için 
kullanabilirler.

101
00:05:50,460 --> 00:05:52,561
Yeryüzü gözlem uyduları.

102
00:05:52,928 --> 00:05:55,522
Bize çevremizde olup biteni anlatıyorlar.

103
00:05:55,546 --> 00:05:59,044
An itibariyle, 60'ın üstünde devlet kurumu

104
00:05:59,068 --> 00:06:01,850
tarafından kullanılan 150'ye yakın 
uydu var

105
00:06:01,874 --> 00:06:04,093
ve bunlar sadece Dünya'yı gözlemleyenler.

106
00:06:04,117 --> 00:06:06,512
Tabii şirketler listeye yenilerini 
ekliyorlar.

107
00:06:07,157 --> 00:06:10,994
Devletlerin çoğu,online olarak uydulardan 
ücretsiz bilgi elde ediyorlar.

108
00:06:11,018 --> 00:06:14,196
Uydulardan bazıları, bunun gibi, 
bir kamerada görebileceğin

109
00:06:14,220 --> 00:06:16,632
fotoğraflar sağlıyorlar.

110
00:06:16,656 --> 00:06:19,597
Bu Kansas'taki
tarımsal alanı gösteren bir fotoğraf.

111
00:06:20,742 --> 00:06:23,627
Yine de, yeryüzü gözlem uydularının çoğu

112
00:06:23,651 --> 00:06:25,874
tam anlamıyla fotoğraf çekmiyorlar.

113
00:06:25,898 --> 00:06:27,425
Ölçüm yapıyorlar.

114
00:06:27,449 --> 00:06:30,550
Bu ölçümleri karmaşık 
bilgisayar modelleriyle birleştiriyorlar

115
00:06:30,574 --> 00:06:33,853
ve bunun gibi okyanus akıntılarını

116
00:06:33,877 --> 00:06:35,783
ve sıcaklığını gösteren

117
00:06:35,807 --> 00:06:37,831
evrensel görselleştirmeler oluşturuyorlar.

118
00:06:39,275 --> 00:06:45,167
Ya da atmosferdeki tuzu, dumanı ve tozu

119
00:06:47,561 --> 00:06:50,236
veya yağmur ve kar yağışını 
evrensel olarak görebiliriz.

120
00:06:53,085 --> 00:06:58,086
Tıpkı karadaki ve okyanustaki 
yıllık bitkilenmeyi görebildiğimiz gibi.

121
00:07:00,065 --> 00:07:04,427
Artık bilim insanları yağmur yağışı 
ve bitkilenme hakkında

122
00:07:04,451 --> 00:07:05,841
bilgi elde edebiliyorlar

123
00:07:05,865 --> 00:07:09,630
bunu Dünya'da hangi alanların kıtlık 
ve kuraklık tehlikesinde olduğunu anlamak

124
00:07:09,654 --> 00:07:12,296
için kullanabiliyorlar, bu bilgiyi 
yardım kuruluşlarına

125
00:07:12,320 --> 00:07:16,137
sağlayabiliyorlar böylece onlar açlık 
ciddileşmeden besin hazırlığı yapıyorlar.

126
00:07:16,900 --> 00:07:21,742
Uzayda, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda
yörüngeli bir laboratuvarımız var.

127
00:07:22,653 --> 00:07:25,681
Bu araç ve içindeki her şey 
Dünya etrafında

128
00:07:25,705 --> 00:07:26,856
serbest düşüş hâlindeler

129
00:07:26,880 --> 00:07:29,210
ve yer çekiminden etkilenmiyorlar.

130
00:07:30,219 --> 00:07:32,481
Bu sebeple ona ''yer çekimsiz ortam'' 
diyoruz.

131
00:07:33,412 --> 00:07:35,875
Astronotlar yer çekimsiz ortamdayken

132
00:07:35,899 --> 00:07:39,411
vücutları hızla yaşlanıyor gibi 
tepki veriyor.

133
00:07:39,888 --> 00:07:42,304
Kemikleri ve kasları zayıflıyor

134
00:07:42,328 --> 00:07:45,882
kalp ve dolaşım ile 
bağışıklık sistemleri değişiyor.

135
00:07:47,052 --> 00:07:50,300
Bilim insanları astronotları uzayda
sağlıklı tutma konusunda

136
00:07:50,324 --> 00:07:53,632
çalıştıkları için, astronotlar için 
kullandığımız egzersizleri

137
00:07:53,656 --> 00:07:55,608
ve teknikleri sağlık gelişimi için

138
00:07:55,632 --> 00:07:57,029
insanlara aktarabiliriz.

139
00:07:57,465 --> 00:08:00,936
Astronotlar,uzay araçları ve keşif için 
sürekli teknoloji

140
00:08:00,960 --> 00:08:02,230
geliştirdiğimizden

141
00:08:02,254 --> 00:08:05,813
bu yenilikleri Dünya'daki yaşamı 
geliştirmek için de kullanabiliriz.

142
00:08:05,837 --> 00:08:07,171
Bu benim favorilerimden.

143
00:08:07,195 --> 00:08:08,951
Bu bir su arıtma sistemi

144
00:08:08,975 --> 00:08:11,998
ve temel bir kısmı uzay istasyonunda

145
00:08:12,022 --> 00:08:14,085
suyu arıtma teknolojisi üzerine kurulu.

146
00:08:14,439 --> 00:08:16,220
Günümüzde tüm dünyada kullanılıyor.

147
00:08:16,795 --> 00:08:20,213
Uzay aynı zamanda
eğitim araştırma, astronomi

148
00:08:20,237 --> 00:08:21,418
ve asırlık deneyim

149
00:08:21,442 --> 00:08:23,076
yıldız gözleme sayesinde

150
00:08:23,100 --> 00:08:26,232
sonsuz bir ilham kaynağıdır.

151
00:08:26,818 --> 00:08:30,097
Günümüzde dünya genelinde ülkeler

152
00:08:30,121 --> 00:08:31,297
mühendislik

153
00:08:31,321 --> 00:08:35,168
bilim ve uzay bilgilerini artırarak 
gelişimlerini ilerletmekle meşguller.

154
00:08:35,644 --> 00:08:39,511
Şimdi en yeni uydu mühendislerinden
bazılarını tanıyalım.

155
00:08:40,149 --> 00:08:43,300
Bu Venezuela'dan Elyka Abello.

156
00:08:44,264 --> 00:08:47,322
Elyka Venezuela'daki 
ulusal uydu programında

157
00:08:47,346 --> 00:08:50,162
uydu mühendisi olarak çalışıyor.

158
00:08:50,750 --> 00:08:52,572
Ekibine mühendislik için

159
00:08:52,596 --> 00:08:56,347
daha iyi tasarım sağlayan 
bir yazılım dizayn etti.

160
00:08:58,036 --> 00:08:59,431
Bu Filipinler'den

161
00:08:59,495 --> 00:09:02,025
Adel Castillo-Duran.

162
00:09:02,474 --> 00:09:05,481
Adel hem bir meteoroloji uzmanı
hem de uydu mühendisi

163
00:09:05,505 --> 00:09:08,881
ve hava tahminlerinde uydulardan 
veri kullanıyor.

164
00:09:10,549 --> 00:09:12,122
Son olarak, Hala'yı tanıyalım.

165
00:09:12,708 --> 00:09:14,326
Hala Sudan'dan

166
00:09:14,350 --> 00:09:17,590
ve Hartum'da üniversite öğrenicisi olarak
elektrik mühendisliği

167
00:09:17,614 --> 00:09:18,773
okurken

168
00:09:18,797 --> 00:09:21,953
o ve birkaç arkadaşı 
kendi uydularını yapmaya karar verdiler.

169
00:09:21,977 --> 00:09:26,351
Daha sonra, Hala mastır seviyesinde 
uydu mühendisliği

170
00:09:26,375 --> 00:09:27,691
okumak için hak kazandı.

171
00:09:29,093 --> 00:09:31,367
Sizinle paylaştığım bu hikâyeler

172
00:09:31,391 --> 00:09:35,504
gösteriyor ki uzay, sürdürülebilir gelişim
ve tüm insanların yararı için

173
00:09:35,528 --> 00:09:37,302
hakikaten faydalı.

174
00:09:38,016 --> 00:09:39,759
Ama yapacak daha çok işimiz var

175
00:09:40,487 --> 00:09:44,217
çünkü hâlâ insanları uzaydan 
mahrum eden ve bu teknolojinin

176
00:09:44,241 --> 00:09:46,384
etkisini kısıtlayan engeller var.

177
00:09:47,402 --> 00:09:50,997
Birçok kişi için, 
yeryüzü gözlem verileri karmaşıktır.

178
00:09:51,576 --> 00:09:54,288
Uydu haberleşme servisleri çok pahalı.

179
00:09:54,966 --> 00:09:58,441
Yer çekimsiz ortam araştırması 
ulaşılamaz gibi görünüyor.

180
00:09:59,611 --> 00:10:04,409
MIT'nin medya laboratuvarındaki çalışmamı
harekete geçiren de bu.

181
00:10:04,840 --> 00:10:09,995
Yakın zamanda Etkin Uzay adında 
yeni bir araştırma ekibi kurdum.

182
00:10:10,829 --> 00:10:15,168
Uzayın faydalarını sınırlayan engelleri 
ortadan kaldırmak için çalışıyoruz.

183
00:10:15,699 --> 00:10:18,347
Aynı zamanda sürdürülebilir gelişime

184
00:10:18,371 --> 00:10:21,651
katkı sağlamaya devam edecek 
yeni nesil uygulamalar geliştireceğiz.

185
00:10:22,533 --> 00:10:24,141
Uzayın insanlığın faydası için

186
00:10:24,165 --> 00:10:28,341
olduğunu ve hepimizin
uzaya erişebildiğini

187
00:10:28,834 --> 00:10:31,972
içtenlikle söyleyebilene kadar
bu işi sürdüreceğiz.

188
00:10:32,815 --> 00:10:33,974
Teşekkürler.

189
00:10:33,998 --> 00:10:36,624
(Alkışlar)