< Return to Video

Dlaczego należy używać kremów do opalania? - Kevin P. Boyd

  • 0:07 - 0:09
    Dla wielu osób słońce to przyjaciel.
  • 0:09 - 0:11
    Pomaga roślinom rosnąć,
  • 0:11 - 0:12
    ogrzewa nas,
  • 0:12 - 0:15
    no i kto nie lubi leżeć na plaży?
  • 0:15 - 0:17
    Pomimo zalet,
  • 0:17 - 0:20
    słońce w dużych ilościach może szkodzić.
  • 0:20 - 0:22
    Wynaleźliśmy więc kremy do opalania.
  • 0:22 - 0:25
    Chronią ciało
  • 0:25 - 0:27
    przed promieniami UV,
  • 0:27 - 0:28
    które dają szkodliwe efekty,
  • 0:28 - 0:29
    włącznie z oparzeniami,
  • 0:29 - 0:30
    starzeniem się,
  • 0:30 - 0:32
    i rakiem skóry.
  • 0:32 - 0:33
    Promienie dzielą się
  • 0:33 - 0:35
    ze względu na długość fal na:
  • 0:35 - 0:37
    UVA
  • 0:37 - 0:38
    i UVB,
  • 0:38 - 0:41
    które wpływają różnie na skórę,
  • 0:41 - 0:43
    dzięki sposobom wchłaniania chromoforów,
  • 0:43 - 0:44
    części cząsteczek
  • 0:44 - 0:46
    odpowiedzialnych za ich kolor.
  • 0:46 - 0:49
    2 główne chromofory to: hemoglobina,
  • 0:49 - 0:50
    składnik czerwonych krwinek,
  • 0:50 - 0:53
    i melanina, dająca kolor skórze.
  • 0:53 - 0:56
    Wiemy, że promienie UVB parzą skórę.
  • 0:56 - 0:59
    Mniej oczywista jest rola UVA.
  • 0:59 - 1:00
    Możliwe, że ma wpływ
  • 1:00 - 1:02
    na reakcję na opalanie,
  • 1:02 - 1:03
    karcynogenezę,
  • 1:03 - 1:04
    i starzenie.
  • 1:04 - 1:07
    Jak chroni nas krem do opalania?
  • 1:07 - 1:09
    Są 2 typy kremów:
  • 1:09 - 1:12
    fizyczne i chemiczne.
  • 1:12 - 1:13
    Fizyczne blokery, jak tlenek cynkowy
  • 1:13 - 1:15
    czy dwutlenek tytanu,
  • 1:15 - 1:18
    odbijają promienie słoneczne.
  • 1:18 - 1:21
    Jeśli widziałeś ratowników z białymi nosami,
  • 1:21 - 1:22
    wiesz jak to wygląda.
  • 1:22 - 1:24
    Składniki te znajdują się
  • 1:24 - 1:26
    w zasypkach dla dzieci,
  • 1:26 - 1:28
    gdzie tworzą fizyczną barierę.
  • 1:28 - 1:31
    Nie zawsze łatwe w użyciu
  • 1:31 - 1:33
    były widoczne na skórze,
  • 1:33 - 1:36
    ale nowe formuły to ułatwiły.
  • 1:36 - 1:38
    Chemiczne blokery
  • 1:38 - 1:40
    wchłaniają promienie słoneczne.
  • 1:40 - 1:42
    Niszczą się szybciej niż fizyczne filtry,
  • 1:42 - 1:46
    bo zmniejsza się ich zdolność
    do wchłaniania słońca.
  • 1:46 - 1:48
    Są bardziej przezroczyste
  • 1:48 - 1:49
    po wtarciu w skórę,
  • 1:49 - 1:52
    ale niektórzy mają alergię
  • 1:52 - 1:54
    na pewne składniki chemiczne.
  • 1:54 - 1:55
    Każdy typ kremu
  • 1:55 - 1:57
    jest testowany, żeby ustalić
  • 1:57 - 1:59
    wskaźnik ochrony przed słońcem,
  • 1:59 - 2:01
    czyli SPF.
  • 2:01 - 2:02
    To miara ochrony,
  • 2:02 - 2:05
    jaką daje krem przeciw UVB,
  • 2:05 - 2:07
    zanim zacznie się oparzenie.
  • 2:07 - 2:08
    Nawet jeśli się nie opalasz,
  • 2:08 - 2:10
    musisz używać kremu z filtrem,
  • 2:10 - 2:12
    bo jeśli nie żyjesz w jaskini,
  • 2:12 - 2:14
    jesteś narażony na oparzenia.
  • 2:14 - 2:16
    Ludzie z ciemną skórą
  • 2:16 - 2:18
    i ci, którzy łatwo się opalają,
  • 2:18 - 2:20
    mają lepszą samoochronę,
  • 2:20 - 2:22
    lecz wciąż są podatni
  • 2:22 - 2:24
    na efekty UVA.
  • 2:24 - 2:26
    Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy
  • 2:26 - 2:27
    Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy
  • 2:27 - 2:29
    powinny unikać słońca,
  • 2:29 - 2:30
    bo ich mechanizmy ochronne
  • 2:30 - 2:31
    nie działają w pełni,
  • 2:31 - 2:33
    a ich skóra łatwiej wchłania
  • 2:33 - 2:35
    kremy z filtrem.
  • 2:35 - 2:37
    Ich stosowanie chroni
  • 2:37 - 2:40
    przed trzema odmianami raka skóry:
  • 2:40 - 2:42
    podstawnokomórkowym,
  • 2:42 - 2:44
    płaskonabłonkowym,
  • 2:44 - 2:46
    i czerniakiem.
  • 2:46 - 2:48
    Co dzień DNA w komórkach
  • 2:48 - 2:50
    odkrywa mutacje i błędy,
  • 2:50 - 2:52
    które zwalcza mechanizm w komórkach,
  • 2:52 - 2:54
    które zwalcza mechanizm w komórkach,
  • 2:54 - 2:57
    lecz promienie UV tworzą mutacje,
  • 2:57 - 2:59
    których komórka może nie pokonać,
  • 2:59 - 3:01
    a które będą się rozrastać
  • 3:01 - 3:03
    i powodować raka skóry.
  • 3:03 - 3:04
    Najstraszniejsze jest to,
  • 3:04 - 3:06
    że nie można tego zobaczyć,
  • 3:06 - 3:08
    dopóki nie jest za późno.
  • 3:08 - 3:11
    Jeśli jednak to ryzyko
  • 3:11 - 3:14
    nie przekonuje cię do kremów z filtrem,
  • 3:14 - 3:16
    istnieją też estetyczne powody.
  • 3:16 - 3:18
    Razem z paleniem papierosów,
  • 3:18 - 3:21
    urazy słoneczne powodują wczesne starzenie.
  • 3:21 - 3:23
    Fotostarzenie od słońca
  • 3:23 - 3:26
    odbiera skórze elastyczność.
  • 3:26 - 3:28
    Skóra robi się obwisła.
  • 3:28 - 3:29
    Spójrz na kierowcę ciężarówki,
  • 3:29 - 3:32
    z lewym policzkiem
    chronicznie wystawionym na słońce,
  • 3:32 - 3:34
    i zauważ różnicę.
  • 3:34 - 3:36
    To ważne.
  • 3:36 - 3:39
    Okna samochodu blokują UVB,
  • 3:39 - 3:42
    ale nie UVA.
  • 3:42 - 3:44
    Kremów z filtrem powinno używać się co dzień,
  • 3:44 - 3:46
    należy też zwrócić uwagę
  • 3:46 - 3:48
    na długie przebywanie na słońcu,
  • 3:48 - 3:49
    na plaży
  • 3:49 - 3:50
    lub na śniegu,
  • 3:50 - 3:52
    ponieważ odbicie wody i lodu
  • 3:52 - 3:55
    wzmacnia promienie słoneczne.
  • 3:55 - 3:57
    Stosuj więc około 28 g kremu
  • 3:57 - 3:59
    15-30 minut przed wyjściem,
  • 3:59 - 4:01
    a potem jeszcze raz, niedługo po wyjściu.
  • 4:01 - 4:04
    Powtarzaj to co 2-3 godziny,
  • 4:04 - 4:07
    np. po pływaniu, poceniu się.
  • 4:07 - 4:09
    W przeciwnym razie noś odzież ochronną
  • 4:09 - 4:12
    z czynnikiem UPF.
  • 4:12 - 4:13
    Trzymaj się cienia,
  • 4:13 - 4:15
    pod drzewami lub parasolem,
  • 4:15 - 4:17
    i unikaj słońca w godzinach
  • 4:17 - 4:19
    od 10 do 16.
  • 4:19 - 4:21
    Który krem jest najlepszy?
  • 4:21 - 4:23
    Każdy ma swoje typy,
  • 4:23 - 4:25
    jednak szukaj takich:
  • 4:25 - 4:26
    przeciw UVA i UVB,
  • 4:26 - 4:28
    z SPF od 30,
  • 4:28 - 4:29
    i wodoodpornych.
  • 4:29 - 4:31
    Krem nawilżający z SPF 30
  • 4:31 - 4:34
    jest dobry do codziennego użytku.
  • 4:34 - 4:35
    Uważaj stosując spray.
  • 4:35 - 4:38
    Trzeba kilku warstw,
    żeby skutecznie pokryć skórę,
  • 4:38 - 4:40
    jak przy malowaniu ściany sprayem
  • 4:40 - 4:42
    w porównaniu do malowania pędzlem.
  • 4:42 - 4:44
    Ciesz się słońcem,
  • 4:44 - 4:46
    ale używaj kremów z filtrem.
Title:
Dlaczego należy używać kremów do opalania? - Kevin P. Boyd
Description:

View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-have-to-wear-sunscreen-kevin-p-boyd

Dobrze wiesz, że wycieczka na plażę może wywołać paskudne oparzenia, lecz sedno ochrony przed Słońcem jest dużo bardziej złożone. Powodujące zmarszczki promienie UVA i wywołujące oparzenia promienie UVB mogą stanowić poważne ryzyko dla zdrowia (i ładnego wyglądu). Co można zrobić? Kevin P. Boyd przekonuje do codziennego używania fizycznych lub chemicznych SPF.

Lekcja: Kevin P. Boyd, animacja: Andrew Foerster.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:02
  • Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/cqzrTr40dgz2/pl/557828/780818/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines). =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

Polish subtitles

Revisions Compare revisions