1 00:00:06,786 --> 00:00:09,410 Dla wielu osób słońce to przyjaciel. 2 00:00:09,410 --> 00:00:10,854 Pomaga roślinom rosnąć, 3 00:00:10,854 --> 00:00:11,862 ogrzewa nas, 4 00:00:11,862 --> 00:00:15,035 no i kto nie lubi leżeć na plaży? 5 00:00:15,035 --> 00:00:16,688 Pomimo zalet, 6 00:00:16,688 --> 00:00:19,664 słońce w dużych ilościach może szkodzić. 7 00:00:19,664 --> 00:00:22,417 Wynaleźliśmy więc kremy do opalania. 8 00:00:22,417 --> 00:00:24,501 Chronią ciało 9 00:00:24,501 --> 00:00:26,680 przed promieniami UV, 10 00:00:26,680 --> 00:00:28,220 które dają szkodliwe efekty, 11 00:00:28,220 --> 00:00:29,191 włącznie z oparzeniami, 12 00:00:29,191 --> 00:00:29,839 starzeniem się, 13 00:00:29,839 --> 00:00:32,137 i rakiem skóry. 14 00:00:32,137 --> 00:00:33,472 Promienie dzielą się 15 00:00:33,472 --> 00:00:35,112 ze względu na długość fal na: 16 00:00:35,112 --> 00:00:36,725 UVA 17 00:00:36,725 --> 00:00:38,311 i UVB, 18 00:00:38,311 --> 00:00:40,524 które wpływają różnie na skórę, 19 00:00:40,524 --> 00:00:43,305 dzięki sposobom wchłaniania chromoforów, 20 00:00:43,305 --> 00:00:44,319 części cząsteczek 21 00:00:44,319 --> 00:00:46,065 odpowiedzialnych za ich kolor. 22 00:00:46,065 --> 00:00:48,568 2 główne chromofory to: hemoglobina, 23 00:00:48,568 --> 00:00:50,213 składnik czerwonych krwinek, 24 00:00:50,213 --> 00:00:53,210 i melanina, dająca kolor skórze. 25 00:00:53,210 --> 00:00:56,193 Wiemy, że promienie UVB parzą skórę. 26 00:00:56,193 --> 00:00:58,873 Mniej oczywista jest rola UVA. 27 00:00:58,873 --> 00:01:00,414 Możliwe, że ma wpływ 28 00:01:00,414 --> 00:01:02,037 na reakcję na opalanie, 29 00:01:02,037 --> 00:01:03,128 karcynogenezę, 30 00:01:03,128 --> 00:01:04,459 i starzenie. 31 00:01:04,459 --> 00:01:07,122 Jak chroni nas krem do opalania? 32 00:01:07,122 --> 00:01:09,088 Są 2 typy kremów: 33 00:01:09,088 --> 00:01:11,790 fizyczne i chemiczne. 34 00:01:11,790 --> 00:01:13,342 Fizyczne blokery, jak tlenek cynkowy 35 00:01:13,342 --> 00:01:15,410 czy dwutlenek tytanu, 36 00:01:15,410 --> 00:01:18,399 odbijają promienie słoneczne. 37 00:01:18,399 --> 00:01:20,601 Jeśli widziałeś ratowników z białymi nosami, 38 00:01:20,601 --> 00:01:22,229 wiesz jak to wygląda. 39 00:01:22,229 --> 00:01:24,355 Składniki te znajdują się 40 00:01:24,355 --> 00:01:25,536 w zasypkach dla dzieci, 41 00:01:25,536 --> 00:01:28,230 gdzie tworzą fizyczną barierę. 42 00:01:28,230 --> 00:01:30,534 Nie zawsze łatwe w użyciu 43 00:01:30,534 --> 00:01:33,160 były widoczne na skórze, 44 00:01:33,160 --> 00:01:36,161 ale nowe formuły to ułatwiły. 45 00:01:36,161 --> 00:01:37,934 Chemiczne blokery 46 00:01:37,934 --> 00:01:39,813 wchłaniają promienie słoneczne. 47 00:01:39,813 --> 00:01:42,371 Niszczą się szybciej niż fizyczne filtry, 48 00:01:42,371 --> 00:01:46,099 bo zmniejsza się ich zdolność do wchłaniania słońca. 49 00:01:46,099 --> 00:01:48,024 Są bardziej przezroczyste 50 00:01:48,024 --> 00:01:49,494 po wtarciu w skórę, 51 00:01:49,494 --> 00:01:51,632 ale niektórzy mają alergię 52 00:01:51,632 --> 00:01:53,522 na pewne składniki chemiczne. 53 00:01:53,522 --> 00:01:55,345 Każdy typ kremu 54 00:01:55,345 --> 00:01:56,911 jest testowany, żeby ustalić 55 00:01:56,911 --> 00:01:59,263 wskaźnik ochrony przed słońcem, 56 00:01:59,263 --> 00:02:00,663 czyli SPF. 57 00:02:00,663 --> 00:02:02,431 To miara ochrony, 58 00:02:02,431 --> 00:02:05,301 jaką daje krem przeciw UVB, 59 00:02:05,301 --> 00:02:07,009 zanim zacznie się oparzenie. 60 00:02:07,009 --> 00:02:08,303 Nawet jeśli się nie opalasz, 61 00:02:08,303 --> 00:02:09,895 musisz używać kremu z filtrem, 62 00:02:09,895 --> 00:02:11,684 bo jeśli nie żyjesz w jaskini, 63 00:02:11,684 --> 00:02:14,496 jesteś narażony na oparzenia. 64 00:02:14,496 --> 00:02:16,492 Ludzie z ciemną skórą 65 00:02:16,492 --> 00:02:17,604 i ci, którzy łatwo się opalają, 66 00:02:17,604 --> 00:02:20,323 mają lepszą samoochronę, 67 00:02:20,323 --> 00:02:21,992 lecz wciąż są podatni 68 00:02:21,992 --> 00:02:23,822 na efekty UVA. 69 00:02:23,822 --> 00:02:25,808 Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy 70 00:02:25,808 --> 00:02:26,660 Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy 71 00:02:26,660 --> 00:02:28,532 powinny unikać słońca, 72 00:02:28,532 --> 00:02:29,951 bo ich mechanizmy ochronne 73 00:02:29,951 --> 00:02:31,489 nie działają w pełni, 74 00:02:31,489 --> 00:02:33,075 a ich skóra łatwiej wchłania 75 00:02:33,075 --> 00:02:35,454 kremy z filtrem. 76 00:02:35,454 --> 00:02:37,012 Ich stosowanie chroni 77 00:02:37,012 --> 00:02:40,300 przed trzema odmianami raka skóry: 78 00:02:40,300 --> 00:02:42,341 podstawnokomórkowym, 79 00:02:42,341 --> 00:02:44,216 płaskonabłonkowym, 80 00:02:44,216 --> 00:02:45,843 i czerniakiem. 81 00:02:45,843 --> 00:02:47,969 Co dzień DNA w komórkach 82 00:02:47,969 --> 00:02:49,925 odkrywa mutacje i błędy, 83 00:02:49,925 --> 00:02:51,596 które zwalcza mechanizm w komórkach, 84 00:02:51,596 --> 00:02:53,681 które zwalcza mechanizm w komórkach, 85 00:02:53,681 --> 00:02:57,163 lecz promienie UV tworzą mutacje, 86 00:02:57,163 --> 00:02:59,223 których komórka może nie pokonać, 87 00:02:59,223 --> 00:03:00,859 a które będą się rozrastać 88 00:03:00,859 --> 00:03:02,690 i powodować raka skóry. 89 00:03:02,690 --> 00:03:04,191 Najstraszniejsze jest to, 90 00:03:04,191 --> 00:03:06,456 że nie można tego zobaczyć, 91 00:03:06,456 --> 00:03:08,162 dopóki nie jest za późno. 92 00:03:08,162 --> 00:03:10,584 Jeśli jednak to ryzyko 93 00:03:10,584 --> 00:03:13,613 nie przekonuje cię do kremów z filtrem, 94 00:03:13,613 --> 00:03:16,119 istnieją też estetyczne powody. 95 00:03:16,119 --> 00:03:17,603 Razem z paleniem papierosów, 96 00:03:17,603 --> 00:03:20,747 urazy słoneczne powodują wczesne starzenie. 97 00:03:20,747 --> 00:03:22,748 Fotostarzenie od słońca 98 00:03:22,748 --> 00:03:25,511 odbiera skórze elastyczność. 99 00:03:25,511 --> 00:03:28,330 Skóra robi się obwisła. 100 00:03:28,330 --> 00:03:29,434 Spójrz na kierowcę ciężarówki, 101 00:03:29,434 --> 00:03:32,171 z lewym policzkiem chronicznie wystawionym na słońce, 102 00:03:32,171 --> 00:03:33,911 i zauważ różnicę. 103 00:03:33,911 --> 00:03:35,848 To ważne. 104 00:03:35,848 --> 00:03:38,745 Okna samochodu blokują UVB, 105 00:03:38,745 --> 00:03:41,691 ale nie UVA. 106 00:03:41,691 --> 00:03:44,276 Kremów z filtrem powinno używać się co dzień, 107 00:03:44,276 --> 00:03:45,747 należy też zwrócić uwagę 108 00:03:45,747 --> 00:03:47,694 na długie przebywanie na słońcu, 109 00:03:47,694 --> 00:03:48,904 na plaży 110 00:03:48,904 --> 00:03:50,119 lub na śniegu, 111 00:03:50,119 --> 00:03:52,415 ponieważ odbicie wody i lodu 112 00:03:52,415 --> 00:03:54,758 wzmacnia promienie słoneczne. 113 00:03:54,758 --> 00:03:56,834 Stosuj więc około 28 g kremu 114 00:03:56,834 --> 00:03:58,956 15-30 minut przed wyjściem, 115 00:03:58,956 --> 00:04:01,161 a potem jeszcze raz, niedługo po wyjściu. 116 00:04:01,161 --> 00:04:04,325 Powtarzaj to co 2-3 godziny, 117 00:04:04,325 --> 00:04:06,909 np. po pływaniu, poceniu się. 118 00:04:06,909 --> 00:04:08,508 W przeciwnym razie noś odzież ochronną 119 00:04:08,508 --> 00:04:12,166 z czynnikiem UPF. 120 00:04:12,166 --> 00:04:13,250 Trzymaj się cienia, 121 00:04:13,250 --> 00:04:15,052 pod drzewami lub parasolem, 122 00:04:15,052 --> 00:04:16,637 i unikaj słońca w godzinach 123 00:04:16,637 --> 00:04:18,603 od 10 do 16. 124 00:04:18,603 --> 00:04:20,985 Który krem jest najlepszy? 125 00:04:20,985 --> 00:04:22,544 Każdy ma swoje typy, 126 00:04:22,544 --> 00:04:24,674 jednak szukaj takich: 127 00:04:24,674 --> 00:04:25,752 przeciw UVA i UVB, 128 00:04:25,752 --> 00:04:27,859 z SPF od 30, 129 00:04:27,859 --> 00:04:29,361 i wodoodpornych. 130 00:04:29,361 --> 00:04:31,365 Krem nawilżający z SPF 30 131 00:04:31,365 --> 00:04:33,521 jest dobry do codziennego użytku. 132 00:04:33,521 --> 00:04:35,495 Uważaj stosując spray. 133 00:04:35,495 --> 00:04:38,416 Trzeba kilku warstw, żeby skutecznie pokryć skórę, 134 00:04:38,416 --> 00:04:40,327 jak przy malowaniu ściany sprayem 135 00:04:40,327 --> 00:04:41,967 w porównaniu do malowania pędzlem. 136 00:04:41,967 --> 00:04:43,831 Ciesz się słońcem, 137 00:04:43,831 --> 00:04:46,223 ale używaj kremów z filtrem.