0:00:06.786,0:00:09.410
Dla wielu osób słońce to przyjaciel.

0:00:09.410,0:00:10.854
Pomaga roślinom rosnąć,

0:00:10.854,0:00:11.862
ogrzewa nas,

0:00:11.862,0:00:15.035
no i kto nie lubi leżeć na plaży?

0:00:15.035,0:00:16.688
Pomimo zalet,

0:00:16.688,0:00:19.664
słońce w dużych ilościach może szkodzić.

0:00:19.664,0:00:22.417
Wynaleźliśmy więc kremy do opalania.

0:00:22.417,0:00:24.501
Chronią ciało

0:00:24.501,0:00:26.680
przed promieniami UV,

0:00:26.680,0:00:28.220
które dają szkodliwe efekty,

0:00:28.220,0:00:29.191
włącznie z oparzeniami,

0:00:29.191,0:00:29.839
starzeniem się,

0:00:29.839,0:00:32.137
i rakiem skóry.

0:00:32.137,0:00:33.472
Promienie dzielą się

0:00:33.472,0:00:35.112
ze względu na długość fal na:

0:00:35.112,0:00:36.725
UVA

0:00:36.725,0:00:38.311
i UVB,

0:00:38.311,0:00:40.524
które wpływają różnie na skórę,

0:00:40.524,0:00:43.305
dzięki sposobom wchłaniania chromoforów,

0:00:43.305,0:00:44.319
części cząsteczek

0:00:44.319,0:00:46.065
odpowiedzialnych za ich kolor.

0:00:46.065,0:00:48.568
2 główne chromofory to: hemoglobina,

0:00:48.568,0:00:50.213
składnik czerwonych krwinek,

0:00:50.213,0:00:53.210
i melanina, dająca kolor skórze.

0:00:53.210,0:00:56.193
Wiemy, że promienie UVB parzą skórę.

0:00:56.193,0:00:58.873
Mniej oczywista jest rola UVA.

0:00:58.873,0:01:00.414
Możliwe, że ma wpływ

0:01:00.414,0:01:02.037
na reakcję na opalanie,

0:01:02.037,0:01:03.128
karcynogenezę,

0:01:03.128,0:01:04.459
i starzenie.

0:01:04.459,0:01:07.122
Jak chroni nas krem do opalania?

0:01:07.122,0:01:09.088
Są 2 typy kremów:

0:01:09.088,0:01:11.790
fizyczne i chemiczne.

0:01:11.790,0:01:13.342
Fizyczne blokery, jak tlenek cynkowy

0:01:13.342,0:01:15.410
czy dwutlenek tytanu,

0:01:15.410,0:01:18.399
odbijają promienie słoneczne.

0:01:18.399,0:01:20.601
Jeśli widziałeś ratowników z białymi nosami,

0:01:20.601,0:01:22.229
wiesz jak to wygląda.

0:01:22.229,0:01:24.355
Składniki te znajdują się

0:01:24.355,0:01:25.536
w zasypkach dla dzieci,

0:01:25.536,0:01:28.230
gdzie tworzą fizyczną barierę.

0:01:28.230,0:01:30.534
Nie zawsze łatwe w użyciu

0:01:30.534,0:01:33.160
były widoczne na skórze,

0:01:33.160,0:01:36.161
ale nowe formuły to ułatwiły.

0:01:36.161,0:01:37.934
Chemiczne blokery

0:01:37.934,0:01:39.813
wchłaniają promienie słoneczne.

0:01:39.813,0:01:42.371
Niszczą się szybciej niż fizyczne filtry,

0:01:42.371,0:01:46.099
bo zmniejsza się ich zdolność [br]do wchłaniania słońca.

0:01:46.099,0:01:48.024
Są bardziej przezroczyste

0:01:48.024,0:01:49.494
po wtarciu w skórę,

0:01:49.494,0:01:51.632
ale niektórzy mają alergię

0:01:51.632,0:01:53.522
na pewne składniki chemiczne.

0:01:53.522,0:01:55.345
Każdy typ kremu

0:01:55.345,0:01:56.911
jest testowany, żeby ustalić

0:01:56.911,0:01:59.263
wskaźnik ochrony przed słońcem,

0:01:59.263,0:02:00.663
czyli SPF.

0:02:00.663,0:02:02.431
To miara ochrony,

0:02:02.431,0:02:05.301
jaką daje krem przeciw UVB,

0:02:05.301,0:02:07.009
zanim zacznie się oparzenie.

0:02:07.009,0:02:08.303
Nawet jeśli się nie opalasz,

0:02:08.303,0:02:09.895
musisz używać kremu z filtrem,

0:02:09.895,0:02:11.684
bo jeśli nie żyjesz w jaskini,

0:02:11.684,0:02:14.496
jesteś narażony na oparzenia.

0:02:14.496,0:02:16.492
Ludzie z ciemną skórą

0:02:16.492,0:02:17.604
i ci, którzy łatwo się opalają,

0:02:17.604,0:02:20.323
mają lepszą samoochronę,

0:02:20.323,0:02:21.992
lecz wciąż są podatni

0:02:21.992,0:02:23.822
na efekty UVA.

0:02:23.822,0:02:25.808
Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy

0:02:25.808,0:02:26.660
Natomiast dzieci poniżej 6 miesięcy

0:02:26.660,0:02:28.532
powinny unikać słońca,

0:02:28.532,0:02:29.951
bo ich mechanizmy ochronne

0:02:29.951,0:02:31.489
nie działają w pełni,

0:02:31.489,0:02:33.075
a ich skóra łatwiej wchłania

0:02:33.075,0:02:35.454
kremy z filtrem.

0:02:35.454,0:02:37.012
Ich stosowanie chroni

0:02:37.012,0:02:40.300
przed trzema odmianami raka skóry:

0:02:40.300,0:02:42.341
podstawnokomórkowym,

0:02:42.341,0:02:44.216
płaskonabłonkowym,

0:02:44.216,0:02:45.843
i czerniakiem.

0:02:45.843,0:02:47.969
Co dzień DNA w komórkach

0:02:47.969,0:02:49.925
odkrywa mutacje i błędy,

0:02:49.925,0:02:51.596
które zwalcza mechanizm w komórkach,

0:02:51.596,0:02:53.681
które zwalcza mechanizm w komórkach,

0:02:53.681,0:02:57.163
lecz promienie UV tworzą mutacje,

0:02:57.163,0:02:59.223
których komórka może nie pokonać,

0:02:59.223,0:03:00.859
a które będą się rozrastać

0:03:00.859,0:03:02.690
i powodować raka skóry.

0:03:02.690,0:03:04.191
Najstraszniejsze jest to,

0:03:04.191,0:03:06.456
że nie można tego zobaczyć,

0:03:06.456,0:03:08.162
dopóki nie jest za późno.

0:03:08.162,0:03:10.584
Jeśli jednak to ryzyko

0:03:10.584,0:03:13.613
nie przekonuje cię do kremów z filtrem,

0:03:13.613,0:03:16.119
istnieją też estetyczne powody.

0:03:16.119,0:03:17.603
Razem z paleniem papierosów,

0:03:17.603,0:03:20.747
urazy słoneczne powodują wczesne starzenie.

0:03:20.747,0:03:22.748
Fotostarzenie od słońca

0:03:22.748,0:03:25.511
odbiera skórze elastyczność.

0:03:25.511,0:03:28.330
Skóra robi się obwisła.

0:03:28.330,0:03:29.434
Spójrz na kierowcę ciężarówki,

0:03:29.434,0:03:32.171
z lewym policzkiem [br]chronicznie wystawionym na słońce,

0:03:32.171,0:03:33.911
i zauważ różnicę.

0:03:33.911,0:03:35.848
To ważne.

0:03:35.848,0:03:38.745
Okna samochodu blokują UVB,

0:03:38.745,0:03:41.691
ale nie UVA.

0:03:41.691,0:03:44.276
Kremów z filtrem powinno używać się co dzień,

0:03:44.276,0:03:45.747
należy też zwrócić uwagę

0:03:45.747,0:03:47.694
na długie przebywanie na słońcu,

0:03:47.694,0:03:48.904
na plaży

0:03:48.904,0:03:50.119
lub na śniegu,

0:03:50.119,0:03:52.415
ponieważ odbicie wody i lodu

0:03:52.415,0:03:54.758
wzmacnia promienie słoneczne.

0:03:54.758,0:03:56.834
Stosuj więc około 28 g kremu

0:03:56.834,0:03:58.956
15-30 minut przed wyjściem,

0:03:58.956,0:04:01.161
a potem jeszcze raz, niedługo po wyjściu.

0:04:01.161,0:04:04.325
Powtarzaj to co 2-3 godziny,

0:04:04.325,0:04:06.909
np. po pływaniu, poceniu się.

0:04:06.909,0:04:08.508
W przeciwnym razie noś odzież ochronną

0:04:08.508,0:04:12.166
z czynnikiem UPF.

0:04:12.166,0:04:13.250
Trzymaj się cienia,

0:04:13.250,0:04:15.052
pod drzewami lub parasolem,

0:04:15.052,0:04:16.637
i unikaj słońca w godzinach

0:04:16.637,0:04:18.603
od 10 do 16.

0:04:18.603,0:04:20.985
Który krem jest najlepszy?

0:04:20.985,0:04:22.544
Każdy ma swoje typy,

0:04:22.544,0:04:24.674
jednak szukaj takich:

0:04:24.674,0:04:25.752
przeciw UVA i UVB,

0:04:25.752,0:04:27.859
z SPF od 30,

0:04:27.859,0:04:29.361
i wodoodpornych.

0:04:29.361,0:04:31.365
Krem nawilżający z SPF 30

0:04:31.365,0:04:33.521
jest dobry do codziennego użytku.

0:04:33.521,0:04:35.495
Uważaj stosując spray.

0:04:35.495,0:04:38.416
Trzeba kilku warstw, [br]żeby skutecznie pokryć skórę,

0:04:38.416,0:04:40.327
jak przy malowaniu ściany sprayem

0:04:40.327,0:04:41.967
w porównaniu do malowania pędzlem.

0:04:41.967,0:04:43.831
Ciesz się słońcem,

0:04:43.831,0:04:46.223
ale używaj kremów z filtrem.