< Return to Video

Ի՞նչ է կատարվում սրտի կաթվածի ժամանակ - Կրիշնա Սուդհիր

  • 0:07 - 0:13
    Աշխարհում ամեն տարի սրտի կաթվածից
    մահանում է մոտ 7 մլն մարդ,
  • 0:13 - 0:15
    իսկ սրտանոթային հիվանդությունը,
  • 0:15 - 0:18
    որ հարուցում է սրտի կաթված կամ,
    օրինակ, ինսուլտ,
  • 0:18 - 0:20
    աշխարհում առաջինն է մահացության վտանգով։
  • 0:20 - 0:23
    Այսպիսով, ո՞րն է սրտի կաթվածի պատճառը։
  • 0:23 - 0:25
    Ինչպես բոլոր մկանները, սիրտը ևս
    ունի թթվածնի կարիք,
  • 0:25 - 0:29
    իսկ սրտի կաթվածի ժամանակ թթվածնի
    քանակը չի բավարարում։
  • 0:29 - 0:31
    Ճարպի պաշարները կամ հատուկ ափսեները
  • 0:31 - 0:33
    առաջանում են մեր կորոնար զարկերակներում։
  • 0:33 - 0:37
    Դրանք այն անոթներն են, որ սրտին
    մատակարարում են թթվածնով հարուստ արյուն։
  • 0:37 - 0:39
    Այս ափսեները մեծանում են տարիքին
    զուգընթաց,
  • 0:39 - 0:41
    երբեմն հաստանում են,
  • 0:41 - 0:42
    պնդանում
  • 0:42 - 0:43
    կամ այրվում։
  • 0:43 - 0:46
    Ի վերջո, ափսեները կարող են
    առաջացնել խցանում։
  • 0:46 - 0:49
    Եթե ափսեներից մեկը պատռվում է կամ ճաքվում,
  • 0:49 - 0:52
    րոպեներ անց դրա շուրջ արյունը
    սկսում է մակարդվել,
  • 0:52 - 0:56
    և մասամբ խցանված զարկերակը
    կարող է ամբողջությամբ խցանվել։
  • 0:56 - 0:59
    Դեպի սրտամկան արյան հոսքը դադարում է,
  • 0:59 - 1:03
    իսկ թթվածնի քաղց ունեցող բջիջները
    մեռնում են մի քանի րոպեների ընթացքում։
  • 1:03 - 1:06
    Սա սրտամկանի ինֆարկտ է
  • 1:06 - 1:07
    կամ սրտի կաթված։
  • 1:07 - 1:11
    Վիճակը կարող է արագ վատթարանալ
    բուժման բացակայության պայմաններում։
  • 1:11 - 1:15
    Վնասված մկանը կարող է նաև
    դադարել արյուն մղել,
  • 1:15 - 1:17
    իսկ դրա արդյունքում հնարավոր է ռիթմի
    խախտում:
  • 1:17 - 1:21
    Վատթարագույն դեպքում սրտի կաթվածի
    արդյունքում մարդը կարող է հանկարծամահ լինել։
  • 1:21 - 1:24
    Իսկ ինչպե՞ս հասկանալ, որ մարդու
    մոտ սրտի կաթված է։
  • 1:24 - 1:27
    Ամենաընդհանուր ախտանիշը
    կրծքավանդակի ցավն է,
  • 1:27 - 1:30
    որի պատճառը թթվածնազուրկ սրտամկանն է։
  • 1:30 - 1:33
    Հիվանդները բնորոշում են այն իբրև
    հարված կամ նման մի բան։
  • 1:33 - 1:35
    Այն կարող է ճառագայթել դեպի ձախ թևը,
  • 1:35 - 1:35
    ծնոտը,
  • 1:35 - 1:36
    մեջքը
  • 1:36 - 1:37
    կամ որովայնը։
  • 1:37 - 1:42
    Բայց դա միշտ այնքան հանկարծակի ու
    դրամատիկ չէ, որքան ֆիլմերում։
  • 1:42 - 1:44
    Որոշ մարդիկ ունենում են սրտխաոնոց
  • 1:44 - 1:45
    կամ դժվարանում են շնչել։
  • 1:45 - 1:48
    Կանանց և տարեցների մոտ այդ ախտանիշները
    կարող են լինել ոչ այնքան արտահայտիչ։
  • 1:48 - 1:53
    Նրանց դեպքում թուլությունն ու
    հոգնածությունը հիմնական նշաններն են։
  • 1:53 - 1:55
    Որքան էլ որ զարմանալի է, շատ մարդկանց
    մոտ, հատկապես՝
  • 1:55 - 1:59
    դիաբետով հիվանդների, ում
    մոտ ցավային նյարդերը քայքայված են,
  • 1:59 - 2:01
    սրտի կաթվածը կարող է լինել աննկատ։
  • 2:01 - 2:04
    Եթե Ձեզ թվում է, որ ինչ-որ մեկի մոտ,
    գուցե, սրտի կաթված է,
  • 2:04 - 2:07
    ամենակարևոր բանն արագ արձագանքելն է։
  • 2:07 - 2:11
    Եթե ունեք կապ առաջին օգության
    ծառայությունների հետ, զանգե՛ք։
  • 2:11 - 2:13
    Նրանք հիվանդանոց հասնելու
    ամենաարագ ուղին են։
  • 2:13 - 2:16
    Ասպիրինը, որ նոսրացնում է արյունը,
  • 2:16 - 2:19
    և նիտրոգլիցերինը, որ բացում է
    զարկերակները,
  • 2:19 - 2:22
    կարող են օգնել կայունացնելու
    հիվանդի վիճակը։
  • 2:22 - 2:25
    Հիվանդանոցում բժիշկները կարող են
    ախտորոշել սրտի կաթված։
  • 2:25 - 2:28
    Նրանք հիմնականում օգտագործում են
    ԷԿԳ (էլեկտրակարդիոգրամմա)՝
  • 2:28 - 2:30
    չափելու սրտի էլեկտրական ակտիվությունը,
  • 2:30 - 2:33
    և ստուգում են արյունը՝ սրտամկանի
    վնասվածքը գնահատելու համար։
  • 2:33 - 2:37
    Հետո հիվանդին տանում են առաջատար
    սարքերով հագեցած սրտային բաժանմունք,
  • 2:37 - 2:40
    որտեղ ստուգում են խցանումների
    առաջացման տեղը։
  • 2:40 - 2:43
    Սրտաբանները կարող են վերաբացել
    խցանված զարկերակը
  • 2:43 - 2:47
    օդով լցված փուչիկի օգնությամբ, որն
    անվանում ենք անգիոպլաստիկա։
  • 2:47 - 2:51
    Շատ հաճախ նրանք տեղադրում են նաև
    պոլիմերային ստենտ,
  • 2:51 - 2:53
    որը զարկերակը բաց է պահում։
  • 2:53 - 2:58
    Ավելի ծավալային խցանումների դեպքում
    անհրաժեշտ է կորոնար զարկերակների
    շրջանցային վիրահատություն։
  • 2:58 - 3:02
    Մարմնի այլ մասի երակի կամ
    զարկերակի օգտագործմամբ
  • 3:02 - 3:06
    սրտի վիրաբույժները կարող են այնպես
    անել, որ արյան հոսքը շրջանցի խցանումը։
  • 3:06 - 3:09
    Սա կօգնի վերականգնել արյան
    շրջանառությունը դեպի սրտամկան՝
  • 3:09 - 3:11
    վերականգնելով սրտի գործունեությունը։
  • 3:11 - 3:13
    Սրտի կաթվածի բուժումն առաջնակարգ է,
  • 3:13 - 3:15
    բայց կանխումը ճակատագրական է։
  • 3:15 - 3:19
    Ե՛վ գեները, և՛ կենսակերպի գործոնները
    ունենում են իրենց ազդեցությունը։
  • 3:19 - 3:22
    Լավն այն է, որ Դուք կարող եք փոխել
    Ձեր կենսակերպը։
  • 3:22 - 3:25
    Վարժությունները, առողջ սննդակարգն
    ու նիհարելը,
  • 3:25 - 3:27
    բոլորն էլ նվազեցնում են
    սրտի կաթվածի հավանականությունը՝
  • 3:27 - 3:29
    անկախ նրանից՝ եղե՞լ է նախկինում
    նման դեպք, թե՞ ոչ։
  • 3:29 - 3:32
    Բժիշկները խորհուրդ են տալիս մարզվել
    շաբաթական մի քանի անգամ,
  • 3:32 - 3:35
    կատարել և՛ աերոբիկ, և՛ մկանները
    զարգացնող վարժություններ։
  • 3:35 - 3:39
    Առողջ սննդակարգի մեջ չեն մտնում
    ո՛չ շաքարը, ո՛չ էլ հագեցած ճարպերը,
  • 3:39 - 3:41
    որոնք երկուսն էլ կապված են
    սրտային հիվանդությունների հետ։
  • 3:41 - 3:43
    Եվ այսպես, ի՞նչ է պետք ուտել։
  • 3:43 - 3:44
    Բանջարեղենների մանրաթելերը,
  • 3:44 - 3:47
    կարմիր մսի փոխարեն հավն ու ձուկը,
  • 3:47 - 3:50
    ամբողջ հացահատիկեղենն ու ընկուզեղենը,
    օրինակ՝ պոպոքն ու նուշը,
  • 3:50 - 3:52
    բոլորն էլ, կարծեք թե, օգտակար են։
  • 3:52 - 3:57
    Ճիշտ սննդակարգի ու մարզումների ծրագիրը նույնպես
    կարող են Ձեր քաշը պահել ճիշտ սահմաններում,
  • 3:57 - 4:00
    ինչը նույնպես կնվազեցնի սրտի
    կաթվածի հավանականությունը։
  • 4:00 - 4:03
    Եվ իհարկե, դեղամիջոցները նույնպես
    կարող են օգնել կանխել սրտի կաթվածը։
  • 4:03 - 4:06
    Օրինակ՝ բժիշկները հաճախ նշանակում են
    փոքր չափաքանակով ասպիրին,
  • 4:06 - 4:10
    հիմանակում այն հիվանդներին, ովքեր
    արդեն տարել են սրտի կաթված,
  • 4:10 - 4:13
    և նրանց համար, ովքեր գտնվում են
    բարձր ռիսկային գոտում։
  • 4:13 - 4:15
    Եվ դեղամիջոցները, որ օգնում են
    պայքարել ռիսկային գործոնների հետ,
  • 4:15 - 4:18
    ինչպիսիք են արյան բարձր ճնշումը,
    խոլեստերինն ու դիաբետը,
  • 4:18 - 4:21
    նույնպես կօգնեն նվազեցնել սրտի
    կաթվածի վտանգը։
  • 4:21 - 4:25
    Սրտի կաթվածը տարածված երևույթ է, բայց դա
    չի նշանակում, որ դրանից խուսափելն անհնար է։
  • 4:25 - 4:26
    Առողջ սննդակարգը,
  • 4:26 - 4:28
    ծխախոտի բացառումը,
  • 4:28 - 4:29
    նիհարությունը,
  • 4:29 - 4:32
    բավարար քունն ու շատ ծիծաղը այն
  • 4:32 - 4:36
    առաջնային պայմաններն են, որ ապահովում
    են Ձեր մարմնի ամենակարևոր մկանի
  • 4:36 - 4:37
    հետագա աշխատանքը։
Title:
Ի՞նչ է կատարվում սրտի կաթվածի ժամանակ - Կրիշնա Սուդհիր
Speaker:
Krishna Sudhir
Description:

Ամբողջական դասը կարող եք գտնել այստեղ՝ http://ed.ted.com/lessons/what-happens-during-a-heart-attack-krishna-sudhir

Աշխարհում ամեն տարի սրտի կաթվածից մահանում է մոտ 7 մլն մարդ։ Իսկ սրտանոթային հիվանդությունը,
որ հարուցում է սրտի կաթված կամ, օրինակ, ինսուլտ,
աշխարհում առաջինն է մահացության վտանգով։ Այսպիսով, ո՞րն է սրտի կաթվածի պատճառը։ Կրիշնա Սուդհիրը քննում է այս մահացու հիվանդության առաջնային պատճառներն ու բուժման ձևերը։

Դասը պատրաստեց Կրիշնա Սուդհիրը։
Անիմացիայի հեղինակ՝ Չեդվիք Ուայթհեդ։
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:54
Kristine Sargsyan approved Armenian subtitles for What happens during a heart attack?
Tamara Shanoyan accepted Armenian subtitles for What happens during a heart attack?
Tamara Shanoyan edited Armenian subtitles for What happens during a heart attack?
Իրինա Սուքիասյան edited Armenian subtitles for What happens during a heart attack?

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.