[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.41,0:00:12.98,Default,,0000,0000,0000,,Աշխարհում ամեն տարի սրտի կաթվածից\Nմահանում է մոտ 7 մլն մարդ,
Dialogue: 0,0:00:12.98,0:00:14.90,Default,,0000,0000,0000,,իսկ սրտանոթային հիվանդությունը,
Dialogue: 0,0:00:14.90,0:00:18.06,Default,,0000,0000,0000,,որ հարուցում է սրտի կաթված կամ, \Nօրինակ, ինսուլտ,
Dialogue: 0,0:00:18.06,0:00:20.50,Default,,0000,0000,0000,,աշխարհում առաջինն է մահացության վտանգով։
Dialogue: 0,0:00:20.50,0:00:22.65,Default,,0000,0000,0000,,Այսպիսով, ո՞րն է սրտի կաթվածի պատճառը։
Dialogue: 0,0:00:22.65,0:00:25.14,Default,,0000,0000,0000,,Ինչպես բոլոր մկանները, սիրտը ևս\Nունի թթվածնի կարիք,
Dialogue: 0,0:00:25.14,0:00:28.55,Default,,0000,0000,0000,,իսկ սրտի կաթվածի ժամանակ թթվածնի\Nքանակը չի բավարարում։
Dialogue: 0,0:00:28.55,0:00:30.54,Default,,0000,0000,0000,,Ճարպի պաշարները կամ հատուկ ափսեները
Dialogue: 0,0:00:30.54,0:00:33.24,Default,,0000,0000,0000,,առաջանում են մեր կորոնար զարկերակներում։
Dialogue: 0,0:00:33.24,0:00:37.21,Default,,0000,0000,0000,,Դրանք այն անոթներն են, որ սրտին \Nմատակարարում են թթվածնով հարուստ արյուն։
Dialogue: 0,0:00:37.21,0:00:39.49,Default,,0000,0000,0000,,Այս ափսեները մեծանում են տարիքին\Nզուգընթաց,
Dialogue: 0,0:00:39.49,0:00:40.76,Default,,0000,0000,0000,,երբեմն հաստանում են,
Dialogue: 0,0:00:40.76,0:00:41.78,Default,,0000,0000,0000,,պնդանում
Dialogue: 0,0:00:41.78,0:00:43.09,Default,,0000,0000,0000,,կամ այրվում։
Dialogue: 0,0:00:43.09,0:00:45.96,Default,,0000,0000,0000,,Ի վերջո, ափսեները կարող են\Nառաջացնել խցանում։
Dialogue: 0,0:00:45.96,0:00:48.79,Default,,0000,0000,0000,,Եթե ափսեներից մեկը պատռվում է կամ ճաքվում,
Dialogue: 0,0:00:48.79,0:00:52.17,Default,,0000,0000,0000,,րոպեներ անց դրա շուրջ արյունը \Nսկսում է մակարդվել,
Dialogue: 0,0:00:52.17,0:00:56.25,Default,,0000,0000,0000,,և մասամբ խցանված զարկերակը \Nկարող է ամբողջությամբ խցանվել։
Dialogue: 0,0:00:56.25,0:00:58.71,Default,,0000,0000,0000,,Դեպի սրտամկան արյան հոսքը դադարում է,
Dialogue: 0,0:00:58.71,0:01:03.06,Default,,0000,0000,0000,,իսկ թթվածնի քաղց ունեցող բջիջները \Nմեռնում են մի քանի րոպեների ընթացքում։
Dialogue: 0,0:01:03.06,0:01:05.91,Default,,0000,0000,0000,,Սա սրտամկանի ինֆարկտ է
Dialogue: 0,0:01:05.91,0:01:07.31,Default,,0000,0000,0000,,կամ սրտի կաթված։
Dialogue: 0,0:01:07.31,0:01:11.30,Default,,0000,0000,0000,,Վիճակը կարող է արագ վատթարանալ \Nբուժման բացակայության պայմաններում։
Dialogue: 0,0:01:11.30,0:01:14.71,Default,,0000,0000,0000,,Վնասված մկանը կարող է նաև \Nդադարել արյուն մղել,
Dialogue: 0,0:01:14.71,0:01:17.10,Default,,0000,0000,0000,,իսկ դրա արդյունքում հնարավոր է ռիթմի\Nխախտում:
Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:21.47,Default,,0000,0000,0000,,Վատթարագույն դեպքում սրտի կաթվածի \Nարդյունքում մարդը կարող է հանկարծամահ լինել։
Dialogue: 0,0:01:21.47,0:01:24.44,Default,,0000,0000,0000,,Իսկ ինչպե՞ս հասկանալ, որ մարդու \Nմոտ սրտի կաթված է։
Dialogue: 0,0:01:24.44,0:01:26.72,Default,,0000,0000,0000,,Ամենաընդհանուր ախտանիշը \Nկրծքավանդակի ցավն է,
Dialogue: 0,0:01:26.72,0:01:29.62,Default,,0000,0000,0000,,որի պատճառը թթվածնազուրկ սրտամկանն է։
Dialogue: 0,0:01:29.62,0:01:32.82,Default,,0000,0000,0000,,Հիվանդները բնորոշում են այն իբրև\Nհարված կամ նման մի բան։
Dialogue: 0,0:01:32.82,0:01:34.63,Default,,0000,0000,0000,,Այն կարող է ճառագայթել դեպի ձախ թևը,
Dialogue: 0,0:01:34.63,0:01:35.47,Default,,0000,0000,0000,,ծնոտը,
Dialogue: 0,0:01:35.47,0:01:36.24,Default,,0000,0000,0000,,մեջքը
Dialogue: 0,0:01:36.24,0:01:37.47,Default,,0000,0000,0000,,կամ որովայնը։
Dialogue: 0,0:01:37.47,0:01:41.62,Default,,0000,0000,0000,,Բայց դա միշտ այնքան հանկարծակի ու \Nդրամատիկ չէ, որքան ֆիլմերում։
Dialogue: 0,0:01:41.62,0:01:43.51,Default,,0000,0000,0000,,Որոշ մարդիկ ունենում են սրտխաոնոց
Dialogue: 0,0:01:43.51,0:01:44.93,Default,,0000,0000,0000,,կամ դժվարանում են շնչել։
Dialogue: 0,0:01:44.93,0:01:48.28,Default,,0000,0000,0000,,Կանանց և տարեցների մոտ այդ ախտանիշները\Nկարող են լինել ոչ այնքան արտահայտիչ։
Dialogue: 0,0:01:48.28,0:01:52.59,Default,,0000,0000,0000,,Նրանց դեպքում թուլությունն ու \Nհոգնածությունը հիմնական նշաններն են։
Dialogue: 0,0:01:52.59,0:01:54.51,Default,,0000,0000,0000,,Որքան էլ որ զարմանալի է, շատ մարդկանց \Nմոտ, հատկապես՝
Dialogue: 0,0:01:54.51,0:01:58.64,Default,,0000,0000,0000,,դիաբետով հիվանդների, ում \Nմոտ ցավային նյարդերը քայքայված են,
Dialogue: 0,0:01:58.64,0:02:01.19,Default,,0000,0000,0000,,սրտի կաթվածը կարող է լինել աննկատ։
Dialogue: 0,0:02:01.19,0:02:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Եթե Ձեզ թվում է, որ ինչ-որ մեկի մոտ,\Nգուցե, սրտի կաթված է,
Dialogue: 0,0:02:03.99,0:02:07.16,Default,,0000,0000,0000,,ամենակարևոր բանն արագ արձագանքելն է։
Dialogue: 0,0:02:07.16,0:02:11.03,Default,,0000,0000,0000,,Եթե ունեք կապ առաջին օգության \Nծառայությունների հետ, զանգե՛ք։
Dialogue: 0,0:02:11.03,0:02:13.47,Default,,0000,0000,0000,,Նրանք հիվանդանոց հասնելու \Nամենաարագ ուղին են։
Dialogue: 0,0:02:13.47,0:02:15.82,Default,,0000,0000,0000,,Ասպիրինը, որ նոսրացնում է արյունը,
Dialogue: 0,0:02:15.82,0:02:18.62,Default,,0000,0000,0000,,և նիտրոգլիցերինը, որ բացում է \Nզարկերակները,
Dialogue: 0,0:02:18.62,0:02:21.59,Default,,0000,0000,0000,,կարող են օգնել կայունացնելու \Nհիվանդի վիճակը։
Dialogue: 0,0:02:21.59,0:02:24.93,Default,,0000,0000,0000,,Հիվանդանոցում բժիշկները կարող են \Nախտորոշել սրտի կաթված։
Dialogue: 0,0:02:24.93,0:02:27.52,Default,,0000,0000,0000,,Նրանք հիմնականում օգտագործում են \NԷԿԳ (էլեկտրակարդիոգրամմա)՝
Dialogue: 0,0:02:27.52,0:02:30.03,Default,,0000,0000,0000,,չափելու սրտի էլեկտրական ակտիվությունը,
Dialogue: 0,0:02:30.03,0:02:33.29,Default,,0000,0000,0000,,և ստուգում են արյունը՝ սրտամկանի \Nվնասվածքը գնահատելու համար։
Dialogue: 0,0:02:33.29,0:02:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Հետո հիվանդին տանում են առաջատար \Nսարքերով հագեցած սրտային բաժանմունք,
Dialogue: 0,0:02:36.76,0:02:40.10,Default,,0000,0000,0000,,որտեղ ստուգում են խցանումների \Nառաջացման տեղը։
Dialogue: 0,0:02:40.10,0:02:42.73,Default,,0000,0000,0000,,Սրտաբանները կարող են վերաբացել\Nխցանված զարկերակը
Dialogue: 0,0:02:42.73,0:02:47.36,Default,,0000,0000,0000,,օդով լցված փուչիկի օգնությամբ, որն \Nանվանում ենք անգիոպլաստիկա։
Dialogue: 0,0:02:47.36,0:02:50.79,Default,,0000,0000,0000,,Շատ հաճախ նրանք տեղադրում են նաև \Nպոլիմերային ստենտ,
Dialogue: 0,0:02:50.79,0:02:53.15,Default,,0000,0000,0000,,որը զարկերակը բաց է պահում։
Dialogue: 0,0:02:53.15,0:02:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Ավելի ծավալային խցանումների դեպքում \Nանհրաժեշտ է կորոնար զարկերակների \Nշրջանցային վիրահատություն։
Dialogue: 0,0:02:57.62,0:03:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Մարմնի այլ մասի երակի կամ \Nզարկերակի օգտագործմամբ
Dialogue: 0,0:03:01.73,0:03:05.87,Default,,0000,0000,0000,,սրտի վիրաբույժները կարող են այնպես \Nանել, որ արյան հոսքը շրջանցի խցանումը։
Dialogue: 0,0:03:05.87,0:03:09.39,Default,,0000,0000,0000,,Սա կօգնի վերականգնել արյան \Nշրջանառությունը դեպի սրտամկան՝
Dialogue: 0,0:03:09.39,0:03:11.37,Default,,0000,0000,0000,,վերականգնելով սրտի գործունեությունը։
Dialogue: 0,0:03:11.37,0:03:13.11,Default,,0000,0000,0000,,Սրտի կաթվածի բուժումն առաջնակարգ է,
Dialogue: 0,0:03:13.11,0:03:15.45,Default,,0000,0000,0000,,բայց կանխումը ճակատագրական է։
Dialogue: 0,0:03:15.45,0:03:19.07,Default,,0000,0000,0000,,Ե՛վ գեները, և՛ կենսակերպի գործոնները\Nունենում են իրենց ազդեցությունը։
Dialogue: 0,0:03:19.07,0:03:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Լավն այն է, որ Դուք կարող եք փոխել \NՁեր կենսակերպը։
Dialogue: 0,0:03:22.17,0:03:24.57,Default,,0000,0000,0000,,Վարժությունները, առողջ սննդակարգն \Nու նիհարելը,
Dialogue: 0,0:03:24.57,0:03:27.04,Default,,0000,0000,0000,,բոլորն էլ նվազեցնում են \Nսրտի կաթվածի հավանականությունը՝
Dialogue: 0,0:03:27.04,0:03:29.02,Default,,0000,0000,0000,,անկախ նրանից՝ եղե՞լ է նախկինում \Nնման դեպք, թե՞ ոչ։
Dialogue: 0,0:03:29.02,0:03:32.01,Default,,0000,0000,0000,,Բժիշկները խորհուրդ են տալիս մարզվել \Nշաբաթական մի քանի անգամ,
Dialogue: 0,0:03:32.01,0:03:35.18,Default,,0000,0000,0000,,կատարել և՛ աերոբիկ, և՛ մկանները \Nզարգացնող վարժություններ։
Dialogue: 0,0:03:35.18,0:03:38.83,Default,,0000,0000,0000,,Առողջ սննդակարգի մեջ չեն մտնում \Nո՛չ շաքարը, ո՛չ էլ հագեցած ճարպերը,
Dialogue: 0,0:03:38.83,0:03:41.10,Default,,0000,0000,0000,,որոնք երկուսն էլ կապված են\Nսրտային հիվանդությունների հետ։
Dialogue: 0,0:03:41.10,0:03:42.57,Default,,0000,0000,0000,,Եվ այսպես, ի՞նչ է պետք ուտել։
Dialogue: 0,0:03:42.57,0:03:44.24,Default,,0000,0000,0000,,Բանջարեղենների մանրաթելերը,
Dialogue: 0,0:03:44.24,0:03:46.68,Default,,0000,0000,0000,,կարմիր մսի փոխարեն հավն ու ձուկը,
Dialogue: 0,0:03:46.68,0:03:49.95,Default,,0000,0000,0000,,ամբողջ հացահատիկեղենն ու ընկուզեղենը,\Nօրինակ՝ պոպոքն ու նուշը,
Dialogue: 0,0:03:49.95,0:03:52.36,Default,,0000,0000,0000,,բոլորն էլ, կարծեք թե, օգտակար են։
Dialogue: 0,0:03:52.36,0:03:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Ճիշտ սննդակարգի ու մարզումների ծրագիրը նույնպես \Nկարող են Ձեր քաշը պահել ճիշտ սահմաններում,
Dialogue: 0,0:03:56.74,0:03:59.55,Default,,0000,0000,0000,,ինչը նույնպես կնվազեցնի սրտի\Nկաթվածի հավանականությունը։
Dialogue: 0,0:03:59.55,0:04:03.17,Default,,0000,0000,0000,,Եվ իհարկե, դեղամիջոցները նույնպես \Nկարող են օգնել կանխել սրտի կաթվածը։
Dialogue: 0,0:04:03.17,0:04:06.27,Default,,0000,0000,0000,,Օրինակ՝ բժիշկները հաճախ նշանակում են\Nփոքր չափաքանակով ասպիրին,
Dialogue: 0,0:04:06.27,0:04:09.98,Default,,0000,0000,0000,,հիմանակում այն հիվանդներին, ովքեր \Nարդեն տարել են սրտի կաթված,
Dialogue: 0,0:04:09.98,0:04:12.85,Default,,0000,0000,0000,,և նրանց համար, ովքեր գտնվում են \Nբարձր ռիսկային գոտում։
Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:14.96,Default,,0000,0000,0000,,Եվ դեղամիջոցները, որ օգնում են \Nպայքարել ռիսկային գործոնների հետ,
Dialogue: 0,0:04:14.96,0:04:18.34,Default,,0000,0000,0000,,ինչպիսիք են արյան բարձր ճնշումը, \Nխոլեստերինն ու դիաբետը,
Dialogue: 0,0:04:18.34,0:04:21.04,Default,,0000,0000,0000,,նույնպես կօգնեն նվազեցնել սրտի \Nկաթվածի վտանգը։
Dialogue: 0,0:04:21.04,0:04:25.06,Default,,0000,0000,0000,,Սրտի կաթվածը տարածված երևույթ է, բայց դա \Nչի նշանակում, որ դրանից խուսափելն անհնար է։
Dialogue: 0,0:04:25.06,0:04:26.18,Default,,0000,0000,0000,,Առողջ սննդակարգը,
Dialogue: 0,0:04:26.18,0:04:27.60,Default,,0000,0000,0000,,ծխախոտի բացառումը,
Dialogue: 0,0:04:27.60,0:04:28.73,Default,,0000,0000,0000,,նիհարությունը,
Dialogue: 0,0:04:28.73,0:04:31.53,Default,,0000,0000,0000,,բավարար քունն ու շատ ծիծաղը այն
Dialogue: 0,0:04:31.53,0:04:35.77,Default,,0000,0000,0000,,առաջնային պայմաններն են, որ ապահովում \Nեն Ձեր մարմնի ամենակարևոր մկանի
Dialogue: 0,0:04:35.77,0:04:37.42,Default,,0000,0000,0000,,հետագա աշխատանքը։