Doğuştan gelen bağırsak mikropları yaşam boyu sağlığınızı nasıl etkiler

Doğduğunuz gün yaşam boyu sağlığınıza karar verilmiş olabilir, diyor mikrobiyom araştırmacısı Henna-Maria Uusitupa. Bu etkileyici konuşmada, daha bebek olarak doğum sırasında edindiğiniz bağırsak mikroplarının erişkinliğe kadar sağlığınızı nasıl etkilediğini gösteriyor ve obezite ile diyabet gibi sorunların önünü kesmeye yardım edebilecek yeni mikrobiyom araştırmasını tartışıyor.

Biliyorum ki mikropların,

özellikle bebekler için,

kötü olduğunu düşünmek kolay olabilir

ancak bilim aksini kanıtladı.

Gerçek birazcık karmaşık olabilir

ancak göründüğünden çok daha ilgi çekici.

Görünüşe göre sağlıklı olabilmemiz için

mikroplara ihtiyacımız var

ama öyle her mikroba değil,

doğru kombinasyona ihtiyacımız var.

En iyi şekilde,

evrim sırasında beraber yaşamaya
adapte olduğumuz mikroplarla anlaşıyoruz.

Sanıyorum bu doğru kombinasyonu
doğum sırasında edindiğimizi öğrenmek

sizi şaşırtmayacaktır.

En azından bazılarımız kazanıyor.

Sezaryenle doğan bebekler ile
normal doğumla doğan bebekler

mikrobiyal hayata başlama
konusunda aynı değiller.

ve doğumdan sonra

bağırsak mikrobiyotasının
gelişimini etkileyen

sayısız farklı erken yaşam
olayı ve koşullar vardır:

anneye ya da bebeğe yazılan ilaçlar,

ailedeki kardeş ve evcil hayvan sayısı,

evdeki hijyen seviyesi,

ki bu durumda evin her zaman
son derece temiz olmaması

aslında daha iyi.

Bir de annenin ve bebeğin beslenmesi.

Tüm bu olaylar ve koşullar,

bağırsak mikrobiyotasının gelişiminde
oldukça büyük bir rol oynamakta

ve bunun, bebeğin yaşam boyu sağlığında
devasa bir etkisi var.

Burada küçük bağışıklıklardan
bahsetmiyorum.

Büyük şeylerden bahsediyorum.

Edindiğimiz veya edinmediğimiz mikroplar

obeziteye, diyabete ve hatta
bazı kanser türlerine

yakalanma olasılığımızı etkiliyor.

Bu saydığım erken yaşam olaylarının çoğu

etkileyemeyeceğimiz şeyler olduğundan

kaçınmanın bir yolu yok.

Örneğin, sezaryenle doğum
hayat kurtarmak için bulundu,

her gün gerçekleştiriliyor

ve çoğu ilaç geçerli sebepler
üzerine veriliyor,

özellikle bebekler için olanlar.

Bu sebeple bizler,

bağırsak mikrobiyota
gelişimlerini bozabilecek

bu erken yaşam olaylarından sonra

bebeklerin sağlıklarını
korumayı öğrenmeliyiz.

Ben bir araştırmacı,

aynı zamanda bir bebek sağlığı
platformunun teknoloji lideriyim

ve her gün iş yerinde
çözüm bulmaya çalışıp

aynı zamanda bu konuşmada
cevaplamayı amaçladığım soru;

bütün bebeklerin, nasıl doğdukları

veya ne tür erken yaşam olaylarıyla
karşılaştıkları fark etmeksizin

yaşam boyu sağlıkta aynı şansa
sahip olmalarını nasıl sağlayacağımız.

Yüce bir amaç gibi görünüyor, değil mi?

Güzel.

Hadi çözümünü bulalım.

İlk olarak, doğru mikrop kombinasyonuna
ihtiyacımız olduğunu hatırlıyor musunuz?

Bu kombinasyonun doğru olması için

vücudumuzu mesken belleyen bu mikropları

belirli bir sırada almamız gerekli.

Bunu, bir koloni seferi gibi
düşünebilirsiniz.

Vücudumuza ilk yerleşen mikroplar

bebeğin bağırsaklarındaki
ortamı değiştiriyor,

böylece sonraki mikroplar yerleşebiliyor,

tıpkı ilk istilacıların önce yerleşip

diğer yerleşimcilerin
üzerine inşa etmesi için

alt yapıyı hazırlaması gibi.

Eğer bebekler sezaryenle doğmuşlarsa

kolonizasyonun bu erken evresi
fazlasıyla değiştirilmiş oluyor

çünkü annenin vajinal, dışkısal
ve cilt bakterileri yerine

yalnızca cilt bakterileri
bebeğin bağırsaklarına yerleşiyor.

Bu da koloni seferini
tamamen farklı bir hale getiriyor

çünkü sezaryenle doğanlara sonraki yaşamda
bazı sağlık sorunları yaşatabilen bu şey

evrim sırasında adapte
olduğumuzdan tamamen farklı.

Ağırlık gelişimini örnek alabiliriz.

Çeşitli araştırmalar,

bağırsak mikrobiyota yapısının

bebeğin ağırlığının yanında

diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların
görülme oranıyla da ilgili olduğunu

çoktan göstermiş bulunuyor.

Ancak şimdi, bir bebeğin
dışkı örneğinden yola çıkarak

ileride obez veya aşırı kilolu
bireyler olacak kişilerde

bazı mikropların eksik olduğunu

daha bebeklikten görebileceğimiz
belirteçler mevcut.

Yine, sezaryenle doğan
veya yaşamlarının ilk yıllarında

yüksek dozda antibiyotiğe
maruz kalan bebeklerde de

aynı mikropların
bulunmayabileceği gösterildi.

Ayrıca bu döngüyü sonlandırmak için,

bazı araştırmalarda gösterildiği üzere,

sezaryenle doğan

veya yaşamlarının ilk dönemlerinde
fazla antibiyotik verilen bebekler

obez ya da aşırı kilolu olmaya
yüzde 50 oranında daha yatkınlar,

bu çok yüksek bir oran.

Biliyorum, bu noktada “Eyvah,
daha yeni sezaryenle doğum yaptım!"

veya "Ben de sezaryenle doğmuştum!"

ya da "Benim çocuğum da antibiyotik
kullandı!” diye düşünüyor olabilirsiniz.

Fakat endişelenmemenizi istiyorum.

Eğer bu mikroplar eksikse

veya herhangi bir sebeple yoklarsa

sonradan elde edilebilirler,

yalnızca bebeğin bu konuda
biraz yardıma ihtiyacı var.

Emzirmenin yardımcı olduğu
bir süredir zaten biliniyor.

Anne sütü bir bakıma mucizevi bir şey:

bebek için besleyici ögeler
içermesinin yanında

yararlı mikroplar için de
besin içerdiği görülüyor.

Bu, anne sütüyle beslenen
bir bebek için harika

ancak hepimiz biliyoruz ki
tüm bebekler anne sütüyle beslenmiyor.

Öyleyse, bu anne sütüyle
beslenmemiş bebeklerin de

bağırsak mikrobiyotasını bozacak tarzda
yıkıcı olaylara maruz kaldıktan sonra

mikrobiyota gelişimlerini onarmalarını
nasıl garanti altına alabiliriz?

Şimdi bu konuşmanın
asıl çözüm kısmına geliyoruz.

Son zamanlarda bu alandaki araştırmalar
devasa adımlar atmaya başladı.

İlk olarak, eğer bazı mikroplar eksikse

bu mikropların yutulabileceği anlaşıldı.

Bu iyi mikroplara, yutulduklarında
probiyotikler diyoruz

ve probiyotikler yıllar boyunca

birçok klinik deneyde

ve ileri yaşlarda düşük egzama riski gibi
harika etkiler sağladığı bebeklerde

defalarca test edildi.

İkinci devrim,

araştırmacılar gözlerini
anne sütüne çevirdiklerinde ortaya çıktı.

Daha önce de söylediğim gibi
bu tamamen mantıksaldı,

anne sütünün bağırsak mikrobiyotasının
sağlıklı gelişimine destek olduğu

bilinen bir şeydi.

Anne sütünde,

1930'larda çoktan bulunmuş

insan sütü oligosakkaritleri denen
partiküller vardı

ancak işlevleri, ilk keşfinden bu yana

onlarca yıl gizemini korudu.

İnsan sütünde bol miktarda
bulunmasından dolayı

araştırmacılar için
oldukça kafa karıştırıcıydı.

Aslında katıların en büyük üçüncü grubu

ancak insanlar ve hatta bebekler
tarafından bile sindirilemiyor.

Peki, anneler neden sütleri için
kaynaklarını kullanıp

bebeklerin işine yaramayacak
bir şeyler sentezleyerek

sütlerine koyar ki?

Doğa genelde bu şekilde işlemiyor.

Değil mi?

Bu yüzden, bu partiküllerin
rolünün anlaşılması

oldukça büyük bir açıklamaydı.

Bunlar, bebekler için en iyi mikropları
seçici bir şekilde beslemek

ve bu yolla bebek sağlığını
etkilemek içindi.

Yüzden fazla insan sütü
oligosakkaridi yapısı vardır

ve günümüzde bunların bir kısmını
laboratuvarda da sentezleyebiliyoruz.

Bu sayede, erken yaşamlarında
yıkıcı olaylara maruz kaldıktan sonra

mikrobiyotalarını onarmak için

bunları anne sütünden alma imkanı olmayan
çocuklara ve bebeklere

probiyotikler sağlayabiliyoruz.

İşte çözüm bu.

Bir araştırmacı olarak
bu noktada söylemeliyim ki

bu alandaki araştırmalar hala devam ediyor

ve daha yapılması gereken
çok şey var.

Bu biz bilim insanlarının sevdiği bir söz.

Ancak çeşitli vakalarda
hangi kilit mikropların eksik olduğunu

ve o özel vakadaki özel bebeğin
mikrobiyotasını onarmak için

hangi oligosakkaritler ile hangi
probiyotikleri birleştirmemiz gerektiğini

daha iyi anlamak adına adımlar atıyoruz.

Bu konuşmadan hatırlamanızı istediğim şey,

evet, vajinal yolla doğan
ve anne sütüyle beslenen bebekler

bizim evrimle alıştığımız
mikrobiyotaya sahip.

Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda

olumsuz sonuçları azaltmanın yolları var.

Son olarak, bir dünya
hayal etmenizi istiyorum.

Öyle bir dünya ki bebeğinizi
hastaneye götürdüğünüzde

rutin olarak bağırsak mikrobiyotası
gelişiminin kontrol edildiği

ve herhangi bir bozulmanın görüldüğü anda

mikrobiyotayı onarmak için
özel hazırlanmış bir ürün verilecek.

Böyle sağlık sistemine sahip bir dünya
hayal etmenizi istiyorum.

Bu ileri görüşlü sağlık sistemi sayesinde

herhangi bir kronik rahatsızlığın
başlangıcı oldukça nadir olsaydı

harika olmaz mıydı?

Böyle bir dünya düşünebiliyor musunuz?

Böyle bir geleceğin mümkün
olabileceğine inanıyor musunuz?

Ben inanıyorum.

Ben bu geleceğe inanıyorum

ve ona ulaşmakta benim de
parmağım olsun istiyorum.

Tüm bebeklerin hayata
aynı noktada başlayıp

yaşam boyu sağlık şansına
sahip olduğu bir geleceğe...

Teşekkürler.

(Alkış)