-
Do tio, kion vi rigardas estas
-
unu el la plej mirindaj organoj en via
korpo. Tio ĉi estas la homa koro.
-
Kaj ĝi estas montrata kun ĉiuj vaskuloj
videblaj, kaj vi povas
-
vidi ilin konduki en la koron kaj el ĝi
-
tamen plej fundamente la koro estas
pumpilo, kaj pro tio ni
-
nomas ĝin la plej fervore laborema
organo en la korpo, ĉar la koro komencas
-
pumpi sangon kiam vi estas nura feto
de ĉirkaŭ ok semajnoj
-
senĉese ĝis la momento de via morto.
Do ĉi tiu organo,
-
mi pensas ke estus ege interese
pli detale esplori ĝin
-
sed tio estas malfacile farebla,
rigardante nur la eksteron.
-
Do mi desegnis kiel ĝi aperus
interne.
-
Do lasu min montri tion al vi nun,
kaj ni sekvos
-
la kurson de la sango tra la koro
uzante tiun ĉi diagramon.
-
Lasu min komenci per malgranda
skizo en la angulo.
-
Ni supozu, ke ĉi tie staras homo,
-
jen lia vizaĝo, jen la kolo,
mi desegnos la brakojn
-
kaj meze de lia brusto kuŝas la koro.
-
Do la vera celo estas certigi, ke la sango
de ĉiuj partoj de la korpo,
-
inkluzive la krurojn, unue revenos al la
koro, kaj poste esti elpumpata
-
reen al la korpo. Do sango alvenos el
ĉi tiu brako
-
kaj enverŝiĝos tien, kaj same ĉi-flanke
-
Kaj ĝi venos de lia kapo, kaj ĉiuj
tri fontoj,
-
la du brakoj kaj la kapo, kuniĝos
en unu grandan vejnon
-
kaj tio enfluos tra la supro de la koro.
Kaj aparte, vejnoj de la kruroj
-
unuiĝinte kun vejnoj en la ventro
envenas tra alia enirejo en la koron.
-
Do tiel sango venas returne al la koro.
Kaj kiam mi mencias la vorton
-
'vejno', mi volas, ke vi imagu sangon
revenanta al la koro.
-
Do, se sango iras al la koro, nu post
kiam ĝi pumpiĝas per la koro, ĝi devas
-
eliri el la koro. Ĝuste, ĝi devas formovi
de la koro. Do tio estas la aorto.
-
Kaj la aorto havas malgrandan arkon, tiel,
kaj tion ni nomas la aortan arkon.
-
Kaj ĝi elsendas unu vaskulon al la brako,
unu vaskulon tien supren,
-
vaskulon tiudirekten, kaj ĉi tiu arko
etendas malsupren, malsupren, malsupren
-
kaj dividiĝas, jen tiel.
-
Do tio ĉi estas simpligita versio,
-
Sed vi povas vidi, ke certe ekzistas
paralelaĵoj en la maniero
-
laŭ kiu la vejnoj kaj la arterioj
estas aranĝitaj.
-
Kaj arterioj, do ĉiun fojon ke mi mencias
la vorton 'arterio',
-
mi volas, ke vi pensu pri sango
foriranta de la koro.
-
Kaj facila maniero memori tion, estas ke
ambaŭ 'vejno' kaj 'venas' estas V-vortoj.
-
Do, transiranta nun al nia granda
diagramo, ni vidas, ke
-
sango envenanta tra ĉi tie, kaj
sango envenanta tra ĉi tie
-
fine troviĝas ĉe la sama loko.
Ĝi troviĝos ĉe la -- nu,
-
mi eble desegnos ĝin ĉi tie --
troviĝos ĉe la dekstra atrio.
-
Dekstra atrio. Tio simple estas la nomo
de la kamero en kiun la sango envenas.
-
Kaj ĝi eniris en la dekstran atrion per
enorma vaskulo tie supre
-
nomita la supra kava vejno.
-
Kaj tio ĉi, kompreneble, estas vejno ĉar
ĝi alportas sangon al la koro,
-
Kaj ĉi tie malsupre, la suba kava vejno.
-
Do jen la du direktoj laŭ kiuj
fluos sango.
-
Kaj post kiam la sango estas en
la dekstra atrio,
-
ĝi moviĝos suben en la
dekstran ventriklon.
-
Do tio ĉi estas la dekstra ventriklo.
Ĉi tie malsupre.
-
Jen la dua kamero de la koro.
-
Kaj ĝi alvenas tien, pasante tra valvo.
-
Kaj ĉi tiu valvo, kaj ĉiuj valvoj
en la koro,
-
esence servas por garantii, ke sango
fluas ĝustadirekte,
-
ke ĝi ne fluas regrese.
-
Do tiu ĉi valvo nomiĝas la
trikuspida valvo.
-
Kaj ĝi tiel nomiĝas ĉar ĝi havas
tri malgrandajn klapojn, do tial tri-.
-
Kaj mi scias, ke videblas nur du en
mia desegno,
-
kaj tio simple estas ĉar mia desegno
ne estas perfekta.
-
Estas malfacile montri klapon frontante
rekte al vi
-
sed vi povas imagi ĝin.
-
Do sango iras al la dekstra ventriklo,
kaj kien ĝi iras poste?
-
Nu, post tio ĝi iros tiudirekten.
Ĝi iros en tiun ĉi vaskulon,
-
Kaj ĝi dividiĝos.
-
Sed antaŭ ol ĝi iras tien, ĝi devas pasi
tra plia valvo.
-
Do jen ĉi tie estas valvo, nomata
pulmarteria valvo.
-
Kaj ĝi indikas kien ĝi iros poste, ĉu ne,
-
ĉar laŭ la nomo, ĝi celas la pulmojn.
-
Do, se ĉi tio estas mia ĉi-flanka pulmo,
jen mia maldekstra pulmo
-
Kaj jen mia dekstra pulmo, ĉi-flanke
-
tiam tiuj ĉi vaskuloj, kaj mi lasos vin
diveni kiel ili nomiĝas,
-
tiuj ĉi vaskuloj, ĉi tiu estus --
-
Mi certiĝu, ke mi prave nomas la
dekstran kaj maldekstran --
-
Ĉi tio estas mia maldekstra pulma...
-
arterio.
-
Kaj mi hezitis tie por certiĝi, ke vi
komprenis tion, ĉar
-
ĝi prenas sangon for de la koro.
-
Kaj ĉi tio estas mia dekstra
pulma arterio.
-
Do jen mia dekstra kaj maldekstra
pulmaj arterioj.
-
Kaj la sango do iras nun en miajn pulmojn,
-
ĉu ne, kiuj situas enfermite en mia
torako, kie kuŝas mia koro.
-
Ĝi iras en miajn pulmojn.
-
Kaj rememoru, tiu ĉi sango estas blua.
-
Kial ĝi estas blua?
-
Nu, ĝi estas blua ĉar ĝi ne enhavas
multe da oksigeno.
-
Do unu afero, kiun mi devas akiri
estas oksigeno.
-
Do tio estas unu afero, kiun la pulmoj
helpos al mi akiri,
-
kaj mi skribos O2 por oksigeno.
-
Kaj ĝi estas blua ankaŭ ĉar -- kaj tio
memorigas nin, ke --
-
ĝi estas plena de karbona dioksido.
Ĝi estas plena de rubo.
-
Ĉar ĝi venas de la korpo, ĉu ne,
la korpo faris multe da karbona dioksido
-
de kiu ĝi volas liberigi sin.
-
Do en la pulmoj, vi liberigas vin de
karbona dioksido kaj vi akiras oksigenon.
-
Do tial mi ŝanĝas je tiu ĉi punkto
de blua vaskulo al ruĝa vaskulo.
-
Do nun sango reeniras ĉi-direkte
kaj ĉi-direkte
-
kaj verŝiĝas en ĉi tiun kameron.
-
Do kio estas tio? Tio estas nia
maldekstra atrio.
-
Kaj ĝuste kiel nia dekstra atrio, ni
havas ankaŭ unu maldekstre.
-
Kaj ĝi iras suben en -- kaj vi probable
povas diveni kiel ĉi tio nomiĝas --
-
ĝi estas nia maldekstra ventriklo.
-
Do same kiel antaŭe, kiam ĝi iris de
la dekstra atrio al la dekstra ventriklo,
-
ni iras nun de la maldekstra atrio
al la maldekstra ventriklo.
-
Kaj ĝi pasas tra valvo ĉi tie, ĉu ne,
-
do ĉi tiu valvo nomiĝas la mitra valvo.
Mitra valvo.
-
Kaj ties tasko, kompreneble, estas
certigi, ke sango ne hazarde regresu
-
de la maldekstra ventriklo reen al la
maldekstra atrio.
-
Ĝi volas garantii, ke ekzistas
antaŭendirekta fluo.
-
Kaj poste, la fina valvo, kaj mi
devas trovi taŭgan lokon por skribi ĝin,
-
eble ĉi tie, ĉi tiu fina valvo, tra kiu ĝi
pasas, nomiĝas la aorta valvo.
-
Aorta valvo.
-
Kaj la aorta valvo estas tio, kio dividas
la maldekstran ventriklon
-
de ĉi tiu grandega vaskulo, pri kiu ni
parolis pli frue.
-
Kaj tio kompreneble estas la aorto.
Jen mia aorto.
-
Do nun la sango iros tra la aorto
al la cetero de la korpo.
-
Do vi povas vidi kiel sango fluas de la
korpo en la kvar kamerojn.
-
Unue en la dekstran atrion, tiu ĉi estas
kamero numero unu.
-
Kaj poste ĝi iras en la dekstran
ventriklon. Ĉi tiu estas kamero numero du.
-
Ĝi iras al la pulmoj, kaj poste returnas
en la maldekstran atrion.
-
Do tiu ĉi estas kamero numero tri.
-
Kaj poste la maldekstra ventriklo.
-
Kaj ĉi tio okazas ĉiun momenton
de ĉiu tago.
-
Ĉiun fojon, kiam vi aŭdas korbaton,
okazas tiu ĉi procezo.