Co sprawia, że życie jest udane? Lekcje z najdłuższych badań nad szczęściem
-
0:01 - 0:04Co sprawia, że jesteśmy
zdrowi i szczęśliwi, -
0:04 - 0:05idąc przez życie?
-
0:07 - 0:09Jeśli moglibyście dziś zainwestować
-
0:09 - 0:11w przyszłą wersję siebie,
-
0:11 - 0:14na co poświęcilibyście czas i energię?
-
0:15 - 0:18Ostatnio przeprowadzono
ankietę wśród młodych osób -
0:18 - 0:23na temat najważniejszych celów życiowych.
-
0:23 - 0:25Ponad 80% odpowiedziało,
-
0:25 - 0:29że ich głównym celem jest wzbogacenie się.
-
0:29 - 0:3450% spośród tych samych
młodych ludzi odpowiedziało, -
0:34 - 0:36że inny główny cel życiowy
-
0:36 - 0:38to sława.
-
0:39 - 0:40(Śmiech)
-
0:40 - 0:47Cały czas mówi się nam,
żeby poświęcać się pracy, starać się -
0:47 - 0:49i osiągać więcej.
-
0:49 - 0:53Wmawia się nam,
że to właśnie musimy robić, -
0:53 - 0:54żeby mieć udane życie.
-
0:54 - 0:57Obrazy całego życia,
-
0:57 - 1:02wyborów, które ludzie podejmują,
i jak te wybory wpływają na ich życie, -
1:02 - 1:05to obrazy praktycznie
niemożliwe do uzyskania. -
1:06 - 1:11Większość wiedzy o życiu
zdobywamy, prosząc ludzi, -
1:11 - 1:13żeby przypomnieli sobie przeszłość,
-
1:13 - 1:17a wiadomo, że nie jesteśmy
mądrzejsi po fakcie. -
1:17 - 1:21Zapominamy o wielu rzeczach,
które przydarzają się nam w życiu, -
1:21 - 1:24a czasem pamięć jest wręcz twórcza.
-
1:25 - 1:29Co jeśli moglibyśmy zobaczyć całe życie,
-
1:29 - 1:32jak zmienia się z czasem?
-
1:32 - 1:36Co jeśli moglibyśmy badać ludzi
od wieku nastoletniego -
1:36 - 1:39do starości,
-
1:39 - 1:42żeby zobaczyć, co sprawia,
że ludzie są szczęśliwi i zdrowi? -
1:44 - 1:45Zrobiliśmy to.
-
1:46 - 1:48Badania Harvardu nad rozwojem człowieka
-
1:48 - 1:53to chyba najdłuższe badania
nad życiem ludzi, jakie przeprowadzono. -
1:54 - 2:00Od 75 lat śledziliśmy życie 724 mężczyzn,
-
2:01 - 2:06rok po roku, pytając ich o pracę,
życie rodzinne, zdrowie, -
2:06 - 2:08i oczywiście przez cały czas nie wiedząc,
-
2:08 - 2:12jak potoczą się ich życiowe historie.
-
2:13 - 2:17Tego typu badania są bardzo rzadkie.
-
2:17 - 2:21Prawie wszystkie takie projekty
rozpadają się po 10 latach, -
2:21 - 2:24bo zbyt dużo ludzi odpada z badań,
-
2:24 - 2:27dopłaty do badań się kurczą,
-
2:27 - 2:29badacze mają dość
-
2:29 - 2:33albo umierają i nikt
nie przejmuje inicjatywy. -
2:34 - 2:37Dzięki mieszance szczęścia
-
2:37 - 2:40i wytrwałości kilku pokoleń badaczy
-
2:40 - 2:42to badanie przetrwało.
-
2:43 - 2:47Około 60 z początkowych 724 osób
-
2:47 - 2:48nadal żyje
-
2:48 - 2:51i bierze udział w badaniach.
-
2:51 - 2:53Większość ma ponad 90 lat.
-
2:54 - 2:55Zaczynamy teraz badania
-
2:55 - 3:00nad ponad dwoma tysiącami
dzieci tych mężczyzn. -
3:00 - 3:02Jestem czwartym kierownikiem tych badań.
-
3:03 - 3:08Od 1938 roku śledziliśmy
życie dwóch grup mężczyzn. -
3:08 - 3:10Pierwsza grupa przyłączyła się do badań,
-
3:10 - 3:13kiedy byli na drugim roku na Harvardzie.
-
3:13 - 3:16Wszyscy skończyli studia
podczas II Wojny Światowej -
3:16 - 3:18i większość z nich poszła na wojnę.
-
3:19 - 3:21Druga grupa badawcza
-
3:21 - 3:26to chłopcy z najbiedniejszych
dzielnic Bostonu, -
3:26 - 3:28wybrani do badania
-
3:28 - 3:31głównie dlatego, że byli z problemowych
-
3:31 - 3:33i skrzywdzonych przez los rodzin
-
3:33 - 3:36żyjących w Bostonie w latach 30. XX wieku.
-
3:36 - 3:40Większość żyła w kamienicach,
wielu bez ciepłej i zimnej bieżącej wody. -
3:43 - 3:44Kiedy dołączyli do badania,
-
3:44 - 3:47przeprowadzono z nimi rozmowę.
-
3:47 - 3:50Zrobiono im badania medyczne.
-
3:50 - 3:53Poszliśmy do ich domów
i porozmawialiśmy z ich rodzicami. -
3:53 - 3:56Kiedy ci nastolatkowie dorośli,
-
3:56 - 3:58wkroczyli na różne ścieżki życia.
-
3:58 - 4:04Zostali pracownikami fabryk,
prawnikami, murarzami i lekarzami. -
4:04 - 4:07Jeden został prezydentem USA.
-
4:08 - 4:12Jedni popadli w alkoholizm.
Kilku doświadczyło schizofrenii. -
4:13 - 4:16Jedni wspięli się po drabinie społecznej,
-
4:16 - 4:19z dołu aż na sam szczyt,
-
4:19 - 4:22a niektórzy pokonali
tę drogę w drugą stronę. -
4:24 - 4:26Twórcy tego badania,
-
4:26 - 4:28nawet w najśmielszych marzeniach,
-
4:29 - 4:33nie wyobrażali sobie,
że 75 lat później będę stał tutaj -
4:33 - 4:36i mówił o tym, że badania nadal trwają.
-
4:37 - 4:41Co dwa lata nasz cierpliwy
i oddany personel -
4:41 - 4:44dzwoni do naszych ludzi
i pyta, czy możemy wysłać -
4:44 - 4:47kolejny zestaw pytań o ich życiu.
-
4:48 - 4:52Wielu mężczyzn z ubogich
dzielnic Bostonu pyta nas: -
4:52 - 4:56"Dlaczego nadal chcecie mnie badać?
Moje życie nie jest tak ciekawe". -
4:57 - 4:59Ci z Harvardu nigdy
nie zadali takiego pytania. -
4:59 - 5:01(Śmiech)
-
5:09 - 5:12Żeby mieć jasny obraz ich życia,
-
5:12 - 5:15nie wysyłamy im tylko ankiet.
-
5:15 - 5:17Rozmawiamy z nimi w ich salonach.
-
5:17 - 5:20Bierzemy ich akta medyczne od lekarzy.
-
5:20 - 5:23Pobieramy im krew, prześwietlamy mózg,
-
5:23 - 5:24rozmawiamy z ich dziećmi.
-
5:24 - 5:30Nagrywamy, jak rozmawiają z żonami
o swoich największych rozterkach. -
5:30 - 5:33Kiedy 10 lat temu spytaliśmy ich żony,
-
5:33 - 5:36czy do nas dołączą,
jako uczestniczki badania, -
5:36 - 5:38wiele odpowiedziało: "Najwyższy czas".
-
5:38 - 5:39(Śmiech)
-
5:39 - 5:41Czego się dowiedzieliśmy?
-
5:41 - 5:46Jakie lekcje płyną z dziesiątek
tysięcy stron informacji, -
5:46 - 5:49które uzbieraliśmy
-
5:50 - 5:51na temat ich życia?
-
5:52 - 5:57Nie są to lekcje o bogactwie,
sławie czy coraz cięższej pracy. -
5:59 - 6:0575 lat badań mówi nam jedno,
-
6:05 - 6:10że dobre relacje czynią nas
szczęśliwszymi i zdrowszymi. -
6:11 - 6:15Odkryliśmy trzy ważne fakty
o relacjach międzyludzkich. -
6:15 - 6:19Po pierwsze, relacje społeczne
są dla nas bardzo dobre, -
6:19 - 6:21a samotność zabija.
-
6:21 - 6:25Okazuje się, że ludzie bardziej związani
-
6:25 - 6:28z rodziną, przyjaciółmi
czy społeczeństwem, -
6:28 - 6:32są szczęśliwsi, fizycznie zdrowsi
-
6:32 - 6:36i żyją dłużej niż ci,
którzy nie utrzymują takich kontaktów. -
6:36 - 6:40Samotność jest toksyczna.
-
6:40 - 6:45Ludzie, którzy są bardziej odizolowani
od innych niż by tego chcieli, -
6:45 - 6:48są mniej szczęśliwi,
-
6:48 - 6:51ich zdrowie pogarsza się
wcześniej w wieku średnim, -
6:51 - 6:53ich funkcje mózgowe
szybciej się pogarszają -
6:53 - 6:57i żyją krócej niż ci,
którzy nie są samotni. -
6:58 - 7:01Przykre jest to, że w każdej chwili
-
7:01 - 7:06więcej niż jeden na pięciu Amerykanów
twierdzi, że jest samotny. -
7:07 - 7:10Wiemy, że można być samotnym w tłumie
-
7:10 - 7:12i można być samotnym w małżeństwie.
-
7:12 - 7:15Więc drugą ważną lekcją jest to,
-
7:15 - 7:18że nie chodzi tylko o liczbę przyjaciół
-
7:18 - 7:21ani o bycie w stałym związku,
-
7:21 - 7:26ale o jakość bliskich relacji.
-
7:27 - 7:31Okazuję się, że życie w konflikcie
źle wpływa na zdrowie. -
7:31 - 7:35Bardzo konfliktowe małżeństwa,
bez wielkiego uczucia, -
7:35 - 7:41źle wpływają na nasze zdrowie,
może nawet gorzej niż rozwód. -
7:41 - 7:46Życie w dobrym,
ciepłym związku jest ochroną. -
7:46 - 7:49Gdy już doszliśmy
z badanymi do 80 roku życia, -
7:49 - 7:52chcieliśmy cofnąć się
do ich wieku średniego i zobaczyć, -
7:52 - 7:54czy można było przewidzieć,
-
7:54 - 7:58kto będzie szczęśliwym,
zdrowym 80-latkiem, -
7:58 - 7:59a kto nie.
-
8:00 - 8:04Zgromadziliśmy wszystko, co wiemy o nich
-
8:04 - 8:06z okresu, kiedy mieli 50 lat.
-
8:06 - 8:09To nie poziom cholesterolu
-
8:09 - 8:12pozwolił przewidzieć,
jaka będzie ich starość, -
8:12 - 8:15tylko zadowolenie z relacji z innymi.
-
8:15 - 8:20Ludzie najbardziej zadowoleni
ze swoich relacji w wieku 50 lat, -
8:20 - 8:22byli najzdrowsi w wieku 80 lat.
-
8:24 - 8:27Dobre, bliskie relacje
wydają się nas chronić -
8:27 - 8:30od niektórych problemów
związanych ze starzeniem się. -
8:30 - 8:34Najszczęśliwsze pary kobiet i mężczyzn
-
8:34 - 8:37mówiły, w wieku ponad 80 lat,
-
8:37 - 8:39że nawet kiedy odczuwali
większy ból fizyczny, -
8:40 - 8:41byli nadal szczęśliwi.
-
8:42 - 8:46U ludzi, którzy byli
w nieszczęśliwych związkach, -
8:46 - 8:49odczuwanie większego bólu fizycznego
-
8:49 - 8:52nasilało się przez ból emocjonalny.
-
8:52 - 8:57Trzecim ważnym odkryciem
o związkach i zdrowiu jest to, -
8:57 - 9:00że dobre relacje nie tylko chronią ciało,
-
9:00 - 9:02ale także mózg.
-
9:02 - 9:07Okazuję się, że stabilny związek
-
9:07 - 9:11w wieku 80 lat działa jak ochrona.
-
9:11 - 9:13Ludzie, którzy są w związkach,
-
9:13 - 9:17w których czują, że będąc w potrzebie,
mogą polegać na drugiej osobie, -
9:17 - 9:21dłużej zachowują lepszą pamięć.
-
9:21 - 9:22Ludzie w związkach,
-
9:22 - 9:26w których czują, że nie mogą
liczyć na drugą osobę, -
9:26 - 9:29wcześniejszej tracą pamięć.
-
9:31 - 9:34Dobre relacje nie muszą
być cały czas spokojne. -
9:34 - 9:38Niektóre z naszych 80-letnich par
mogłyby się sprzeczać -
9:38 - 9:39całymi dniami,
-
9:39 - 9:43ale dopóki czuli, że naprawdę
mogą na siebie liczyć, -
9:43 - 9:44kiedy robi się ciężko,
-
9:44 - 9:48te sprzeczki nie wpływały na ich pamięć
-
9:50 - 9:52Ta wiadomość,
-
9:52 - 9:58że dobre, bliskie relacje sprzyjają
zdrowiu i dobremu samopoczuciu -
9:58 - 10:01jest mądrością starą jak świat.
-
10:01 - 10:05Czemu tak ciężko to osiągnąć,
a tak łatwo zignorować? -
10:06 - 10:07Jesteśmy tylko ludźmi.
-
10:07 - 10:10Pragniemy szybkich rozwiązań,
-
10:10 - 10:12czegoś, co możemy dostać,
-
10:12 - 10:14co polepszy nasze życie na zawsze.
-
10:15 - 10:19Związki są kłopotliwe i skomplikowane,
-
10:19 - 10:22a ciężka praca nad utrzymaniem
dobrych relacji z rodziną i przyjaciółmi -
10:23 - 10:25nie jest seksowna ani atrakcyjna.
-
10:25 - 10:29To praca na całe życie.
Nigdy się nie kończy. -
10:29 - 10:34Najszczęśliwsi emeryci
z naszego 75-letniego badania -
10:34 - 10:39starali się, żeby kolega z pracy
stał się towarzyszem do rozrywki. -
10:39 - 10:42Jak młodzi ludzie z ostatniego sondażu,
-
10:42 - 10:46wielu spośród naszych mężczyzn,
kiedy wchodzili w dorosłe życie, -
10:46 - 10:50naprawdę wierzyli, że sława,
bogactwo i wielkie osiągnięcia -
10:50 - 10:54są potrzebne do udanego życia.
-
10:54 - 10:58Ale w ciągu 75 latach nasze badania
nieustannie wskazują, -
10:58 - 11:04że najlepiej powiodło się tym,
którzy opierali się na relacjach -
11:04 - 11:07z rodziną, przyjaciółmi czy społecznością.
-
11:09 - 11:11A wy?
-
11:11 - 11:15Powiedzmy, że macie 25, 40 albo 60 lat.
-
11:16 - 11:19Jak mogłoby wyglądać
opieranie się na relacjach? -
11:20 - 11:23Możliwości są praktycznie nieskończone.
-
11:24 - 11:30Można spędzać czas z ludźmi
zamiast przed ekranem -
11:30 - 11:34albo ożywić nudny związek,
robiąc wspólnie coś nowego, -
11:34 - 11:36pójść na długi spacer
czy wieczorną randkę. -
11:37 - 11:42Można dotrzeć do członka rodziny,
z którym nie rozmawiało się od lat, -
11:42 - 11:46bo te częste rodzinne waśnie
-
11:46 - 11:48bardzo źle wpływają
-
11:48 - 11:50na ludzi chowających urazę.
-
11:52 - 11:56Chciałbym zakończyć cytatem Marka Twaina.
-
11:57 - 12:00Ponad wiek temu
-
12:00 - 12:02wspominał swoje życie
-
12:02 - 12:04i napisał to:
-
12:05 - 12:09"Nie ma czasu, tak krótkie jest życie,
-
12:09 - 12:14na sprzeczki, przeprosiny,
zawiść, wyjaśnienia. -
12:15 - 12:18Jest tylko czas na kochanie,
-
12:18 - 12:21i to w tej chwili, że się tak wyrażę".
-
12:23 - 12:27Dobre życie jest zbudowane
na dobrych relacjach. -
12:27 - 12:28Dziękuję.
-
12:28 - 12:30(Brawa)
- Title:
- Co sprawia, że życie jest udane? Lekcje z najdłuższych badań nad szczęściem
- Speaker:
- Robert Waldinger
- Description:
-
Co sprawia, że jesteśmy zdrowi i szczęśliwi, idąc przez życie?
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:46
Barbara Guzik edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz approved Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What makes a good life? Lessons from the longest study on happiness |