< Return to Video

Oddziaływanie cukru na mózg – Nicole Avena

  • 0:07 - 0:09
    Ciepłe ciasteczka,
  • 0:09 - 0:11
    chrupiące landrynki,
  • 0:11 - 0:12
    puszyste ciasta,
  • 0:12 - 0:15
    lody z bakaliami.
  • 0:15 - 0:17
    Czujesz raj w ustach?
  • 0:17 - 0:18
    Może deser?
  • 0:18 - 0:19
    Dlaczego?
  • 0:19 - 0:21
    Jakie procesy mózgowe
  • 0:21 - 0:24
    uzależniają nas od słodyczy?
  • 0:24 - 0:25
    Cukier to ogólne określenie
  • 0:25 - 0:27
    klasy molekuł
  • 0:27 - 0:28
    zwanej węglowodanami,
  • 0:28 - 0:31
    zawartej w wielu produktach spożywczych.
  • 0:31 - 0:34
    Sprawdź etykiety na kupowanych słodyczach.
  • 0:34 - 0:35
    Glukoza,
  • 0:35 - 0:36
    fruktoza,
  • 0:36 - 0:37
    cukroza,
  • 0:37 - 0:37
    maltoza,
  • 0:37 - 0:38
    laktoza,
  • 0:38 - 0:39
    dekstroza
  • 0:39 - 0:40
    i skrobia
  • 0:40 - 0:41
    są formami cukru.
  • 0:41 - 0:44
    Podobnie syrop kukurydziany,
  • 0:44 - 0:44
    sok owocowy,
  • 0:44 - 0:45
    cukier
  • 0:45 - 0:47
    i miód.
  • 0:47 - 0:49
    Cukier znajduje się
    nie tylko w słodyczach.
  • 0:49 - 0:51
    Jest również w sosie pomidorowym,
  • 0:51 - 0:52
    jogurcie,
  • 0:52 - 0:53
    bakaliach,
  • 0:53 - 0:54
    wodach smakowych,
  • 0:54 - 0:56
    czy batonach zbożowych.
  • 0:56 - 0:57
    Cukier jest wszędzie,
  • 0:57 - 0:58
    więc warto zrozumieć,
  • 0:58 - 1:00
    jak wpływa na mózg.
  • 1:00 - 1:02
    Jak na jego obecność reaguje język?
  • 1:02 - 1:04
    Czy odrobina cukru
  • 1:04 - 1:05
    wzmaga łaknienie?
  • 1:05 - 1:07
    Weźmy płatki zbożowe.
  • 1:07 - 1:08
    Zawarty w nich cukier
  • 1:08 - 1:11
    aktywuje receptory smaku
  • 1:11 - 1:13
    w kubkach smakowych na języku.
  • 1:13 - 1:16
    Receptory wysyłają sygnał
    do rdzenia mózgu,
  • 1:16 - 1:17
    skąd rozprasza się on
  • 1:17 - 1:19
    na wiele obszarów przodomózgowia,
  • 1:19 - 1:22
    między innymi do kory mózgowej.
  • 1:22 - 1:24
    Każda strefa kory mózgowej
  • 1:24 - 1:26
    przetwarza inny smak:
  • 1:26 - 1:26
    gorzki,
  • 1:26 - 1:27
    słony,
  • 1:27 - 1:28
    umami
  • 1:28 - 1:30
    i w naszym przypadku, słodki.
  • 1:30 - 1:31
    Tu sygnał aktywuje
  • 1:31 - 1:33
    ośrodek przyjemności.
  • 1:33 - 1:35
    Jest to szereg
  • 1:35 - 1:37
    elektrycznych i chemicznych połączeń
  • 1:37 - 1:40
    między wieloma obszarami mózgu.
  • 1:40 - 1:41
    To złożona sieć,
  • 1:41 - 1:44
    ale pomaga odpowiedzieć
    na niewypowiedziane pytanie:
  • 1:44 - 1:46
    zrobić to jeszcze raz?
  • 1:46 - 1:48
    Kojarzysz to nieokreślone ciepło,
    które czujesz
  • 1:48 - 1:50
    kosztując babcinego ciasta?
  • 1:50 - 1:51
    To ośrodek przyjemności mówi:
  • 1:51 - 1:53
    "Mmm, tak!".
  • 1:53 - 1:55
    Nie tylko jedzenie go aktywuje.
  • 1:55 - 1:56
    Życie towarzyskie,
  • 1:56 - 1:57
    seksualność
  • 1:57 - 1:57
    i używki
  • 1:57 - 1:59
    to tylko kilka przykładów
  • 1:59 - 2:00
    impulsów i doświadczeń
  • 2:00 - 2:03
    aktywujących ośrodek przyjemności.
  • 2:03 - 2:05
    Jego nadmierna aktywacja
  • 2:05 - 2:08
    rozpoczyna serię powikłań:
  • 2:08 - 2:09
    utratę kontroli,
  • 2:09 - 2:10
    zachcianki
  • 2:10 - 2:13
    i zwiększoną tolerancja na cukier.
  • 2:13 - 2:15
    Wróćmy do płatków śniadaniowych.
  • 2:15 - 2:17
    Wędrują do żołądka
  • 2:17 - 2:19
    i trafiają do jelit.
  • 2:19 - 2:20
    A tam co?
  • 2:20 - 2:22
    Inne receptory cukru.
  • 2:22 - 2:24
    To nie są kubki smakowe,
  • 2:24 - 2:25
    ale zawiadamiają mózg,
  • 2:25 - 2:27
    że jesteś syty,
  • 2:27 - 2:29
    albo że ma zwiększyć produkcję insuliny,
  • 2:29 - 2:31
    żeby zaradzić nadwyżce cukru.
  • 2:31 - 2:32
    Produktem przetargowym
  • 2:32 - 2:35
    ośrodka przyjemności jest dopamina,
  • 2:35 - 2:37
    neuroprzekaźnik chemiczny.
  • 2:37 - 2:40
    Mózg zawiera wiele receptorów dopaminy
  • 2:40 - 2:42
    i nie są one rozprowadzone równomiernie.
  • 2:42 - 2:45
    W pewnych jego obszarach receptory
    są bardziej zagęszczone
  • 2:45 - 2:46
    i to one właśnie
  • 2:46 - 2:48
    są częścią ośrodka przyjemności.
  • 2:48 - 2:50
    Używki jak alkohol,
  • 2:50 - 2:50
    nikotyna
  • 2:50 - 2:51
    czy heroina
  • 2:51 - 2:53
    powodują nadprodukcję dopaminy,
  • 2:53 - 2:56
    powodując poszukiwanie
    zaspokojenia potrzeby,
  • 2:56 - 2:59
    innymi słowy uzależniają.
  • 2:59 - 3:01
    Cukier też powoduje uwalnianie dopaminy,
  • 3:01 - 3:03
    ale nie tak gwałtownie jak używki.
  • 3:03 - 3:06
    Rzadko też występuje w potrawach
    pobudzających dopaminę.
  • 3:06 - 3:09
    Brokuły nie wywierają tego efektu,
  • 3:09 - 3:10
    co może wyjaśniać,
  • 3:10 - 3:13
    czemu tak trudno przekonać do nich dzieci.
  • 3:13 - 3:14
    Mówiąc o zdrowej żywności,
  • 3:14 - 3:17
    powiedzmy, że chcesz zaspokoić głód
  • 3:17 - 3:18
    zdrowym posiłkiem.
  • 3:18 - 3:20
    Poziom dopaminy wzrasta
  • 3:20 - 3:21
    w ośrodku przyjemności.
  • 3:21 - 3:25
    Jednak gdy spożywasz go regularnie,
  • 3:25 - 3:27
    poziom dopaminy wzrasta wolniej,
  • 3:27 - 3:29
    w końcu wyrównując się.
  • 3:29 - 3:31
    To dlatego, że mózg
  • 3:31 - 3:33
    rozwinął umiejętność rozpoznawania
  • 3:33 - 3:35
    nowych i odmiennych smaków.
  • 3:35 - 3:36
    Po co?
  • 3:36 - 3:37
    Z dwóch powodów:
  • 3:37 - 3:39
    by rozpoznać zepsuty produkt
  • 3:39 - 3:41
    i by zachęcić do wzbogacania diety,
  • 3:41 - 3:44
    co zwiększa szanse na otrzymanie
  • 3:44 - 3:46
    wszystkich potrzebnych
    składników odżywczych.
  • 3:46 - 3:48
    A do tego niezbędna jest umiejętność
  • 3:48 - 3:50
    rozpoznawania nowych produktów
  • 3:50 - 3:54
    oraz chęć próbowania nowych potraw.
  • 3:54 - 3:56
    Dlatego poziom dopaminy spada
  • 3:56 - 3:57
    przy monotonnej diecie.
  • 3:57 - 3:59
    Wróćmy do tego posiłku.
  • 3:59 - 4:00
    Jakie procesy zachodzą,
  • 4:00 - 4:02
    jeśli zastąpimy zdrowe danie
  • 4:02 - 4:04
    słodyczami?
  • 4:04 - 4:06
    Jeśli rzadko jesz słodycze
  • 4:06 - 4:07
    albo jesz ich niewiele,
  • 4:07 - 4:10
    efekt jest podobny
    jak przy zdrowym posiłku.
  • 4:10 - 4:11
    Jeśli jesz za dużo,
  • 4:11 - 4:14
    poziom dopaminy nie wyrówna się.
  • 4:14 - 4:16
    Spożywanie cukru nadal będzie pobudzać
  • 4:16 - 4:18
    ośrodek przyjemności.
  • 4:18 - 4:21
    W tym względzie cukier przypomina używkę.
  • 4:21 - 4:23
    To główny powód, dla którego
  • 4:23 - 4:25
    nie możemy mu się oprzeć.
  • 4:25 - 4:28
    Pomyśl o różnych rodzajach cukru.
  • 4:28 - 4:29
    Każdy jest inny,
  • 4:29 - 4:31
    ale spożycie każdego cukru
  • 4:31 - 4:33
    powoduje w mózgu efekt domino,
  • 4:33 - 4:35
    włączając uczucie przyjemności.
  • 4:35 - 4:37
    Częsty nadmiar
  • 4:37 - 4:39
    może wymknąć się spod kontroli.
  • 4:39 - 4:41
    Czyli przejadanie się cukrem
  • 4:41 - 4:43
    może uzależnić mózg,
  • 4:43 - 4:46
    ale sporadyczne ciastko
    niczym nam nie grozi.
Title:
Oddziaływanie cukru na mózg – Nicole Avena
Speaker:
Nicole Avena
Description:

Zobacz całość pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/how-sugar-affects-the-brain-nicole-avena

Słodycze mają niebagatelny wpływ na nasze kubki smakowe, jelita i mózg. Poprzez ośrodek przyjemności podnoszą poziom dopaminy, uzależniając podobnie jak alkohol czy nikotyna. Nicole Avena wyjaśnia, dlaczego powinniśmy ograniczać słodycze i łakocie.

Lekcja: Nicole Avena, animacja: STK Films.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:03
Michelle Mehrtens edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
TED Translators admin edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta approved Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain
Show all

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/QPhGEr6mc7up/pl/633823/917485/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles), żeby tekst mieścił się w limicie 17 znaków na sekundę (​http://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo​). Poprawiłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
    ============================================================================== W edytorze Beta dostosowałam czasy tak, żeby zsynchronizować tekst z dźwiękiem.
    ================================================================================= 0:41 so --> czyli, so are --> podobnie ================================================================================
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.
    Przykłady:
    ++++++++++1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
    ++++++++++2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).
    ++++++++++Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.
    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    (np 0:55, 2:26) ============================================================================================ forebrain: http://pl.wikipedia.org/wiki/Przodom%C3%B3zgowie ============================================================================================ bitter --> gorzki. Kwaśny to "sour". http://pl.wikipedia.org/wiki/Kubki_smakowe ================================================================================
    Interpunkcja.
    W pisowni amerykańskiej inne znaki interpunkcyjne są po lewej stronie cudzysłowu ("This is an example."). W języku polskim umieszcza się je po prawej stronie ("To jest przykład".). Patrz: http://translations.ted.org/wiki/Częste_błędy_i_jak_ich_unikać.
    ++++++++Cudzysłów i znak zapytania
    ++++++++1. Jeżeli znak zapytania odnosi się do całego zdania, znak zapytania stawia się za cudzysłowem. Przykład: Czy można jeszcze wątpić, że „nihil novi”?
    ++++++++2. Jeżeli znak zapytania należy do frazy zamkniętej cudzysłowami, znak zapytania stawia się przed cudzysłowem. Jeżeli bezpośrednio następuje koniec zdania, stawia się jeszcze kropkę. W tym przykładzie zbiegają się 3 znaki: znak zapytania, cudzysłów zamykający i kropka. Przykład: Kandydat na posła potrafił tylko powtarzać za Gierkiem „Pomożecie?”. ++++++ Pauza / półpauza / dywiz http://pl.wikipedia.org/wiki/Pauza_%28znak_typograficzny%29
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudzys%C5%82%C3%B3w#Cudzys.C5.82owy_zagnie.C5.BCd.C5.BCone =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.