< Return to Video

Oddziaływanie cukru na mózg – Nicole Avena

  • 0:07 - 0:09
    Ciepłe ciasteczka,
  • 0:09 - 0:11
    chrupiące landrynki,
  • 0:11 - 0:12
    puszyste ciasta,
  • 0:12 - 0:15
    lody z bakaliami.
  • 0:15 - 0:17
    Czujesz raj w ustach?
  • 0:17 - 0:18
    Może deser?
  • 0:18 - 0:19
    Dlaczego?
  • 0:19 - 0:21
    Jakie procesy mózgowe
  • 0:21 - 0:24
    uzależniają nas od słodyczy?
  • 0:24 - 0:25
    Cukier to ogólne określenie
  • 0:25 - 0:27
    klasy molekuł
  • 0:27 - 0:28
    zwanej węglowodanami,
  • 0:28 - 0:31
    zawartej w wielu produktach spożywczych.
  • 0:31 - 0:34
    Sprawdź etykiety na kupowanych słodyczach.
  • 0:34 - 0:35
    Glukoza,
  • 0:35 - 0:36
    fruktoza,
  • 0:36 - 0:37
    cukroza,
  • 0:37 - 0:37
    maltoza,
  • 0:37 - 0:38
    laktoza,
  • 0:38 - 0:39
    dekstroza
  • 0:39 - 0:40
    i skrobia
  • 0:40 - 0:41
    są formami cukru.
  • 0:41 - 0:44
    Podobnie syrop kukurydziany,
  • 0:44 - 0:44
    sok owocowy,
  • 0:44 - 0:45
    cukier
  • 0:45 - 0:47
    i miód.
  • 0:47 - 0:49
    Cukier znajduje się
    nie tylko w słodyczach.
  • 0:49 - 0:51
    Jest również w sosie pomidorowym,
  • 0:51 - 0:52
    jogurcie,
  • 0:52 - 0:53
    bakaliach,
  • 0:53 - 0:54
    wodach smakowych,
  • 0:54 - 0:56
    czy batonach zbożowych.
  • 0:56 - 0:57
    Cukier jest wszędzie,
  • 0:57 - 0:58
    więc warto zrozumieć,
  • 0:58 - 1:00
    jak wpływa na mózg.
  • 1:00 - 1:02
    Jak na jego obecność reaguje język?
  • 1:02 - 1:04
    Czy odrobina cukru
  • 1:04 - 1:05
    wzmaga łaknienie?
  • 1:05 - 1:07
    Weźmy płatki zbożowe.
  • 1:07 - 1:08
    Zawarty w nich cukier
  • 1:08 - 1:11
    aktywuje receptory smaku
  • 1:11 - 1:13
    w kubkach smakowych na języku.
  • 1:13 - 1:16
    Receptory wysyłają sygnał
    do rdzenia mózgu,
  • 1:16 - 1:17
    skąd rozprasza się on
  • 1:17 - 1:19
    na wiele obszarów przodomózgowia,
  • 1:19 - 1:22
    między innymi do kory mózgowej.
  • 1:22 - 1:24
    Każda strefa kory mózgowej
  • 1:24 - 1:26
    przetwarza inny smak:
  • 1:26 - 1:26
    gorzki,
  • 1:26 - 1:27
    słony,
  • 1:27 - 1:28
    umami
  • 1:28 - 1:30
    i w naszym przypadku, słodki.
  • 1:30 - 1:31
    Tu sygnał aktywuje
  • 1:31 - 1:33
    ośrodek przyjemności.
  • 1:33 - 1:35
    Jest to szereg
  • 1:35 - 1:37
    elektrycznych i chemicznych połączeń
  • 1:37 - 1:40
    między wieloma obszarami mózgu.
  • 1:40 - 1:41
    To złożona sieć,
  • 1:41 - 1:44
    ale pomaga odpowiedzieć
    na niewypowiedziane pytanie:
  • 1:44 - 1:46
    zrobić to jeszcze raz?
  • 1:46 - 1:48
    Kojarzysz to nieokreślone ciepło,
    które czujesz
  • 1:48 - 1:50
    kosztując babcinego ciasta?
  • 1:50 - 1:51
    To ośrodek przyjemności mówi:
  • 1:51 - 1:53
    "Mmm, tak!".
  • 1:53 - 1:55
    Nie tylko jedzenie go aktywuje.
  • 1:55 - 1:56
    Życie towarzyskie,
  • 1:56 - 1:57
    seksualność
  • 1:57 - 1:57
    i używki
  • 1:57 - 1:59
    to tylko kilka przykładów
  • 1:59 - 2:00
    impulsów i doświadczeń
  • 2:00 - 2:03
    aktywujących ośrodek przyjemności.
  • 2:03 - 2:05
    Jego nadmierna aktywacja
  • 2:05 - 2:08
    rozpoczyna serię powikłań:
  • 2:08 - 2:09
    utratę kontroli,
  • 2:09 - 2:10
    zachcianki
  • 2:10 - 2:13
    i zwiększoną tolerancja na cukier.
  • 2:13 - 2:15
    Wróćmy do płatków śniadaniowych.
  • 2:15 - 2:17
    Wędrują do żołądka
  • 2:17 - 2:19
    i trafiają do jelit.
  • 2:19 - 2:20
    A tam co?
  • 2:20 - 2:22
    Inne receptory cukru.
  • 2:22 - 2:24
    To nie są kubki smakowe,
  • 2:24 - 2:25
    ale zawiadamiają mózg,
  • 2:25 - 2:27
    że jesteś syty,
  • 2:27 - 2:29
    albo że ma zwiększyć produkcję insuliny,
  • 2:29 - 2:31
    żeby zaradzić nadwyżce cukru.
  • 2:31 - 2:32
    Produktem przetargowym
  • 2:32 - 2:35
    ośrodka przyjemności jest dopamina,
  • 2:35 - 2:37
    neuroprzekaźnik chemiczny.
  • 2:37 - 2:40
    Mózg zawiera wiele receptorów dopaminy
  • 2:40 - 2:42
    i nie są one rozprowadzone równomiernie.
  • 2:42 - 2:45
    W pewnych jego obszarach receptory
    są bardziej zagęszczone
  • 2:45 - 2:46
    i to one właśnie
  • 2:46 - 2:48
    są częścią ośrodka przyjemności.
  • 2:48 - 2:50
    Używki jak alkohol,
  • 2:50 - 2:50
    nikotyna
  • 2:50 - 2:51
    czy heroina
  • 2:51 - 2:53
    powodują nadprodukcję dopaminy,
  • 2:53 - 2:56
    powodując poszukiwanie
    zaspokojenia potrzeby,
  • 2:56 - 2:59
    innymi słowy uzależniają.
  • 2:59 - 3:01
    Cukier też powoduje uwalnianie dopaminy,
  • 3:01 - 3:03
    ale nie tak gwałtownie jak używki.
  • 3:03 - 3:06
    Rzadko też występuje w potrawach
    pobudzających dopaminę.
  • 3:06 - 3:09
    Brokuły nie wywierają tego efektu,
  • 3:09 - 3:10
    co może wyjaśniać,
  • 3:10 - 3:13
    czemu tak trudno przekonać do nich dzieci.
  • 3:13 - 3:14
    Mówiąc o zdrowej żywności,
  • 3:14 - 3:17
    powiedzmy, że chcesz zaspokoić głód
  • 3:17 - 3:18
    zdrowym posiłkiem.
  • 3:18 - 3:20
    Poziom dopaminy wzrasta
  • 3:20 - 3:21
    w ośrodku przyjemności.
  • 3:21 - 3:25
    Jednak gdy spożywasz go regularnie,
  • 3:25 - 3:27
    poziom dopaminy wzrasta wolniej,
  • 3:27 - 3:29
    w końcu wyrównując się.
  • 3:29 - 3:31
    To dlatego, że mózg
  • 3:31 - 3:33
    rozwinął umiejętność rozpoznawania
  • 3:33 - 3:35
    nowych i odmiennych smaków.
  • 3:35 - 3:36
    Po co?
  • 3:36 - 3:37
    Z dwóch powodów:
  • 3:37 - 3:39
    by rozpoznać zepsuty produkt
  • 3:39 - 3:41
    i by zachęcić do wzbogacania diety,
  • 3:41 - 3:44
    co zwiększa szanse na otrzymanie
  • 3:44 - 3:46
    wszystkich potrzebnych
    składników odżywczych.
  • 3:46 - 3:48
    A do tego niezbędna jest umiejętność
  • 3:48 - 3:50
    rozpoznawania nowych produktów
  • 3:50 - 3:54
    oraz chęć próbowania nowych potraw.
  • 3:54 - 3:56
    Dlatego poziom dopaminy spada
  • 3:56 - 3:57
    przy monotonnej diecie.
  • 3:57 - 3:59
    Wróćmy do tego posiłku.
  • 3:59 - 4:00
    Jakie procesy zachodzą,
  • 4:00 - 4:02
    jeśli zastąpimy zdrowe danie
  • 4:02 - 4:04
    słodyczami?
  • 4:04 - 4:06
    Jeśli rzadko jesz słodycze
  • 4:06 - 4:07
    albo jesz ich niewiele,
  • 4:07 - 4:10
    efekt jest podobny
    jak przy zdrowym posiłku.
  • 4:10 - 4:11
    Jeśli jesz za dużo,
  • 4:11 - 4:14
    poziom dopaminy nie wyrówna się.
  • 4:14 - 4:16
    Spożywanie cukru nadal będzie pobudzać
  • 4:16 - 4:18
    ośrodek przyjemności.
  • 4:18 - 4:21
    W tym względzie cukier przypomina używkę.
  • 4:21 - 4:23
    To główny powód, dla którego
  • 4:23 - 4:25
    nie możemy mu się oprzeć.
  • 4:25 - 4:28
    Pomyśl o różnych rodzajach cukru.
  • 4:28 - 4:29
    Każdy jest inny,
  • 4:29 - 4:31
    ale spożycie każdego cukru
  • 4:31 - 4:33
    powoduje w mózgu efekt domino,
  • 4:33 - 4:35
    włączając uczucie przyjemności.
  • 4:35 - 4:37
    Częsty nadmiar
  • 4:37 - 4:39
    może wymknąć się spod kontroli.
  • 4:39 - 4:41
    Czyli przejadanie się cukrem
  • 4:41 - 4:43
    może uzależnić mózg,
  • 4:43 - 4:46
    ale sporadyczne ciastko
    niczym nam nie grozi.
Title:
Oddziaływanie cukru na mózg – Nicole Avena
Speaker:
Nicole Avena
Description:

Zobacz całość pod adresem: http://ed.ted.com/lessons/how-sugar-affects-the-brain-nicole-avena

Słodycze mają niebagatelny wpływ na nasze kubki smakowe, jelita i mózg. Poprzez ośrodek przyjemności podnoszą poziom dopaminy, uzależniając podobnie jak alkohol czy nikotyna. Nicole Avena wyjaśnia, dlaczego powinniśmy ograniczać słodycze i łakocie.

Lekcja: Nicole Avena, animacja: STK Films.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:03
Michelle Mehrtens edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Dec 19, 2017, 7:10 PM
TED Translators admin edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Jan 15, 2016, 11:31 PM
Krystian Aparta approved Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:41 PM
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:41 PM
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:41 PM
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:41 PM
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:39 PM
Krystian Aparta edited Polish subtitles for How sugar affects the brain Apr 1, 2014, 1:39 PM
Show all

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/QPhGEr6mc7up/pl/633823/917485/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles), żeby tekst mieścił się w limicie 17 znaków na sekundę (​http://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo​). Poprawiłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
    ============================================================================== W edytorze Beta dostosowałam czasy tak, żeby zsynchronizować tekst z dźwiękiem.
    ================================================================================= 0:41 so --> czyli, so are --> podobnie ================================================================================
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.
    Przykłady:
    ++++++++++1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
    ++++++++++2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).
    ++++++++++Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji.
    Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    (np 0:55, 2:26) ============================================================================================ forebrain: http://pl.wikipedia.org/wiki/Przodom%C3%B3zgowie ============================================================================================ bitter --> gorzki. Kwaśny to "sour". http://pl.wikipedia.org/wiki/Kubki_smakowe ================================================================================
    Interpunkcja.
    W pisowni amerykańskiej inne znaki interpunkcyjne są po lewej stronie cudzysłowu ("This is an example."). W języku polskim umieszcza się je po prawej stronie ("To jest przykład".). Patrz: http://translations.ted.org/wiki/Częste_błędy_i_jak_ich_unikać.
    ++++++++Cudzysłów i znak zapytania
    ++++++++1. Jeżeli znak zapytania odnosi się do całego zdania, znak zapytania stawia się za cudzysłowem. Przykład: Czy można jeszcze wątpić, że „nihil novi”?
    ++++++++2. Jeżeli znak zapytania należy do frazy zamkniętej cudzysłowami, znak zapytania stawia się przed cudzysłowem. Jeżeli bezpośrednio następuje koniec zdania, stawia się jeszcze kropkę. W tym przykładzie zbiegają się 3 znaki: znak zapytania, cudzysłów zamykający i kropka. Przykład: Kandydat na posła potrafił tylko powtarzać za Gierkiem „Pomożecie?”. ++++++ Pauza / półpauza / dywiz http://pl.wikipedia.org/wiki/Pauza_%28znak_typograficzny%29
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudzys%C5%82%C3%B3w#Cudzys.C5.82owy_zagnie.C5.BCd.C5.BCone =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska

    Jan 12, 2014, 7:09 PM

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

  • Revision 6 Edited
    Michelle Mehrtens Dec 19, 2017, 7:10 PM
  • Revision 5 API
    TED Translators admin Jan 15, 2016, 11:31 PM
  • Revision 4 Edited
    Krystian Aparta Apr 1, 2014, 1:41 PM
Our website uses cookies for analysis purposes.