Czy wybrał byś życie bez cierpienia? - Hayley Levitt i Bethany Rickwald Autorzy : Hayley Levitt i Bethany Rickwald

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/would-you-opt-for-a-life-with-no-pain-hayley-levitt-and-bethany-rickwald

Wyobraź sobie, że możesz podłączyć swój mózg do maszyny, która dostarczałaby nie kończącej się przyjemności do końca twojego życia. Jakiś haczyk? Musiałbyś na zawsze porzucić rzeczywistość. Hayley Levitt i Bethany Rickwald omawiają eksperyment myślowy Roberta Nozicka, nazwany Maszyną Doświadczeń.

Lekcja: Hayley Levitt i Bethany Rickwald, animacja: Avi Ofer.

Wyobraź sobie, że możesz
podłączyć swój mózg do maszyny,

która uczyni cię szczęśliwym
do końca życia.

Czy zrobiłbyś to?

Takie pytanie postawił
filozof Robert Nozick

w eksperymencie myślowym:
Maszyna Doświadczeń.

Chodzi o to, by wyobrazić sobie świat,

gdzie naukowcy stworzyli maszynę
symulującą prawdziwe życie,

gwarantując zawsze pozytywne doznania,
nigdy negatywne.

Jakiś haczyk?

Będziesz musiał na zawsze
opuścić rzeczywistość,

ale prawie nie odczujesz różnicy.

Twoje doświadczenia będą
nierozróżnialne od rzeczywistości.

Życiowe upadki i wzloty

zostaną zastąpione przez
niekończącą się serię wzlotów.

Brzmi nieźle, co?

Oferta wydaje się być kusząca,
ale może nie jest aż tak dobra.

Eksperyment wymyślono,
aby obalić szkołę filozoficzną

zwaną hedonizmem.

Według hedonistów,

dążenie do czystych przyjemności
jest najważniejszą rzeczą w życiu,

przyjemność jest najwyższym dobrem
oferowanym przez życie.

Dla hedonistów, najlepsza podjęta decyzja

to ta przynosząca potencjalnie
jak najwięcej przyjemności,

nie przynosząc zarazem cierpienia.

Nieograniczona przyjemność,
minus zero cierpienia,

równa się czysta przyjemność,
czyli to, co oferuje Maszyna Doświadczeń.

Dlatego jeśli hedonizm
jest twoją filozofią życiową,

nie ma co się zastanawiać
nad podłączeniem.

A jeśli w życiu chodzi o coś więcej
niż przyjemność?

To właśnie chciał pokazać Nozic,

za pomocą swojego myślowego eksperymentu,

Pomimo obietnicy
zmaksymalizowania przyjemności,

wciąż miał powód, żeby się nie podłączać,

jak wielu innych eksperymentatorów
rozważających tę propozycję.

Co mogło by nas odwieść
od wyboru niekończącej się przyjemności?

Rozważmy ten scenariusz.

Betsy i Xander
są w kochającym się związku.

Betsy jest w siódmym niebie
i nigdy nie czuła się szczęśliwsza.

Jednak Xander oszukuje Betsy

i romansuje z jej siostrą Angelicą,
pisze listy miłosne

i potajemnie się z nią umawia,
będąc w związku z Betsy.

Gdyby Betsy się o tym dowiedziała,

zniszczyłoby to jej relację
zarówno z Xanderem jaki i Angelicą,

a traumatyczne doświadczenie sprawiłoby,
że więcej nikogo by nie pokochała.

Błoga nieświadomość Betsy,
dotycząca niewierności Xandera

jest dla niej dobra,
powiedzieliby hedoniści,

bo podtrzymuje wysoki poziom
czystej przyjemności w jej życiu.

Jeśli tylko Betsy nigdy
nie dowie się o romansie,

ma zagwarantowane szczęśliwe życie,
jak w chwili obecnej.

Czy to, że Betsy pozna prawdę
ma jakąś wartość?

Wyobraź sobie, że ty nią jesteś.

Czy wolałbyś poznać prawdę?

Jeśli tak,

wybrałbyś opcję zmniejszającą
ilość twojej czystej przyjemności.

Być może więc uważasz,
że w życiu istnieją rzeczy

o większej wartości niż przyjemność.

Prawda, wiedza,
prawdziwa więź z innymi ludźmi.

Oto wartości, które być może
wypełniają twoją listę.

Nigdy nie poznawszy prawdy,

Betsy żyje jakby podłączona do
własnej Maszyny Doświadczeń,

gdzie szczęście
nie opiera się na rzeczywistości.

Ta historia miłosna
jest skrajnym przykładem,

ale pokazuje jak na co dzień
podejmujemy decyzje.

Nie ważne, czy podejmujesz decyzję
za siebie, czy za Betsy,

dlaczego realność
jest dla ciebie wyznacznikiem?

Czy rzeczywiste doświadczenia
mają swoją nieodłączną wartość,

niezależnie, czy dają
przyjemność, czy cierpienie?

Czy ty sam jesteś bardziej wartościowy

gdy doświadczasz
prawdziwych przyjemności i cierpień?

Eksperyment Nozicka może
nie odpowie na te pytania,

ale zmusza nas do rozważenia,
czy życie poprzez swoją niedoskonałość

zawiera w sobie wartość, ponad
przyjemności wygenerowane przez maszynę.