Wyobraź sobie, że możesz podłączyć swój mózg do maszyny, która uczyni cię szczęśliwym do końca życia. Czy zrobiłbyś to? Takie pytanie postawił filozof Robert Nozick w eksperymencie myślowym: Maszyna Doświadczeń. Chodzi o to, by wyobrazić sobie świat, gdzie naukowcy stworzyli maszynę symulującą prawdziwe życie, gwarantując zawsze pozytywne doznania, nigdy negatywne. Jakiś haczyk? Będziesz musiał na zawsze opuścić rzeczywistość, ale prawie nie odczujesz różnicy. Twoje doświadczenia będą nierozróżnialne od rzeczywistości. Życiowe upadki i wzloty zostaną zastąpione przez niekończącą się serię wzlotów. Brzmi nieźle, co? Oferta wydaje się być kusząca, ale może nie jest aż tak dobra. Eksperyment wymyślono, aby obalić szkołę filozoficzną zwaną hedonizmem. Według hedonistów, dążenie do czystych przyjemności jest najważniejszą rzeczą w życiu, przyjemność jest najwyższym dobrem oferowanym przez życie. Dla hedonistów, najlepsza podjęta decyzja to ta przynosząca potencjalnie jak najwięcej przyjemności, nie przynosząc zarazem cierpienia. Nieograniczona przyjemność, minus zero cierpienia, równa się czysta przyjemność, czyli to, co oferuje Maszyna Doświadczeń. Dlatego jeśli hedonizm jest twoją filozofią życiową, nie ma co się zastanawiać nad podłączeniem. A jeśli w życiu chodzi o coś więcej niż przyjemność? To właśnie chciał pokazać Nozic, za pomocą swojego myślowego eksperymentu, Pomimo obietnicy zmaksymalizowania przyjemności, wciąż miał powód, żeby się nie podłączać, jak wielu innych eksperymentatorów rozważających tę propozycję. Co mogło by nas odwieść od wyboru niekończącej się przyjemności? Rozważmy ten scenariusz. Betsy i Xander są w kochającym się związku. Betsy jest w siódmym niebie i nigdy nie czuła się szczęśliwsza. Jednak Xander oszukuje Betsy i romansuje z jej siostrą Angelicą, pisze listy miłosne i potajemnie się z nią umawia, będąc w związku z Betsy. Gdyby Betsy się o tym dowiedziała, zniszczyłoby to jej relację zarówno z Xanderem jaki i Angelicą, a traumatyczne doświadczenie sprawiłoby, że więcej nikogo by nie pokochała. Błoga nieświadomość Betsy, dotycząca niewierności Xandera jest dla niej dobra, powiedzieliby hedoniści, bo podtrzymuje wysoki poziom czystej przyjemności w jej życiu. Jeśli tylko Betsy nigdy nie dowie się o romansie, ma zagwarantowane szczęśliwe życie, jak w chwili obecnej. Czy to, że Betsy pozna prawdę ma jakąś wartość? Wyobraź sobie, że ty nią jesteś. Czy wolałbyś poznać prawdę? Jeśli tak, wybrałbyś opcję zmniejszającą ilość twojej czystej przyjemności. Być może więc uważasz, że w życiu istnieją rzeczy o większej wartości niż przyjemność. Prawda, wiedza, prawdziwa więź z innymi ludźmi. Oto wartości, które być może wypełniają twoją listę. Nigdy nie poznawszy prawdy, Betsy żyje jakby podłączona do własnej Maszyny Doświadczeń, gdzie szczęście nie opiera się na rzeczywistości. Ta historia miłosna jest skrajnym przykładem, ale pokazuje jak na co dzień podejmujemy decyzje. Nie ważne, czy podejmujesz decyzję za siebie, czy za Betsy, dlaczego realność jest dla ciebie wyznacznikiem? Czy rzeczywiste doświadczenia mają swoją nieodłączną wartość, niezależnie, czy dają przyjemność, czy cierpienie? Czy ty sam jesteś bardziej wartościowy gdy doświadczasz prawdziwych przyjemności i cierpień? Eksperyment Nozicka może nie odpowie na te pytania, ale zmusza nas do rozważenia, czy życie poprzez swoją niedoskonałość zawiera w sobie wartość, ponad przyjemności wygenerowane przez maszynę.