Những chiến binh Amazon có thực sự tồn tại? - Adrienne Mayor
-
0:07 - 0:10Từ thời Homer,
-
0:10 - 0:15truyện cổ kể về những chiến binh dũng mãnh
đã vượt khỏi Địa Trung Hải, -
0:15 - 0:19gieo rắc nỗi sợ hãi tới
những đế quốc hùng mạnh nhất thời xa xưa. -
0:19 - 0:22Chiến tích của họ được thuật lại
qua lời kể của nhiều nhà sử thi. -
0:22 - 0:25Họ chiến đấu trong trận chiến
thành Troy huyền thoại -
0:25 - 0:28và đội quân hùng hậu của họ
đã xâm lược Athen. -
0:28 - 0:31Jason và nhóm Argonauts
khi vượt qua eo biển của người Amazon -
0:31 - 0:33phải chật vật tránh
những mũi tên chết chóc. -
0:33 - 0:35Những chiến binh thiện chiến này
-
0:35 - 0:38đã đối đầu với những anh hùng
mạnh nhất trong thần thoại: -
0:38 - 0:39Hercules,
-
0:39 - 0:40Theseus,
-
0:40 - 0:41và Achilles.
-
0:41 - 0:45Và tất cả chiến binh đều là phụ nữ.
-
0:45 - 0:48Những chiến binh thiện chiến Amazon,
-
0:48 - 0:51"bình đẳng với đàn ông"
về lòng can đảm và tài năng, -
0:51 - 0:54rất nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp.
-
0:54 - 0:56Trận chiến của người Amazon
được khắc họa -
0:56 - 0:59trên đền Parthenon
tại thành Acropolis của người Athen, -
0:59 - 1:03tranh họa và tượng người Amazon
tô điểm cho đền đài và nơi công cộng. -
1:03 - 1:06Các bé gái
chơi với búp bê Amazon, -
1:06 - 1:10và hình người Amazon được ưa chuộng
trong trang trí bình hoa tại Hy Lạp. -
1:10 - 1:12Trong văn học và nghệ thuật Hy Lạp,
-
1:12 - 1:15họ được miêu tả là
táo bạo và đầy khát khao, -
1:15 - 1:18đồng thời cũng
đầy kinh hãi và chết chóc, -
1:18 - 1:21và đã phải chịu số phận bi thảm
dưới tay những anh hùng Hy Lạp. -
1:21 - 1:25Liệu người Amazon chỉ đợn thuần
là hình tượng thần thoại hay còn hơn thế? -
1:25 - 1:28Từ lâu, họ đã bị cho là
sản phẩm của trí tưởng tượng, -
1:28 - 1:30như Khổng lồ một mắt và Nhân Ngưu.
-
1:30 - 1:33Nhưng điều gây tò mò là,
trong những câu chuyện từ Ai Cập cổ đại, -
1:33 - 1:34Ba Tư,
-
1:34 - 1:35Trung Đông,
-
1:35 - 1:36Trung Á,
-
1:36 - 1:37Ấn Độ,
-
1:37 - 1:38và Trung Quốc
-
1:38 - 1:41đều khắc họa hình tượng
nữ chiến binh giống với người Amazon. -
1:41 - 1:47Và người Amazon cũng được miêu tả
không chỉ trong thần thoại mà cả sử sách, -
1:47 - 1:52Những nhà văn như Herodotus, Plato,
và Strabo đều tin vào sự tồn tại của họ. -
1:52 - 1:56Vậy những nữ chiến binh được mệnh danh
là người Amazon thật ra là ai? -
1:56 - 2:01Các nhà sử học cho rằng quê nhà
của người Amazon ở Scythia, -
2:01 - 2:03vùng lãnh thổ rộng lớn trải dài
-
2:03 - 2:06từ Biển Đen tới những
vùng thảo nguyên Trung Á. -
2:06 - 2:09Nhiều bộ lạc du cư sống tại
vùng đất rộng lớn này, -
2:09 - 2:11cuộc sống của họ xoay quanh ngựa,
-
2:11 - 2:12bắn cung,
-
2:12 - 2:13và chiến tranh.
-
2:13 - 2:19Nền văn hóa của họ phát triển rực rỡ
trong khoảng 1,000 năm từ năm 800 TCN. -
2:19 - 2:22Tuy khiến cho người Hy Lạp, Ba Tư,
Trung Quốc khiếp sợ, -
2:22 - 2:27người Scythia lại không để lại văn tự nào.
Nhưng chúng ta có thể biết về họ -
2:27 - 2:30qua lời kể cũng như
những vật chứng khảo cổ. -
2:30 - 2:33Tổ tiên người Scythia là
những người đầu tiên cưỡi ngựa -
2:33 - 2:36và chính họ đã phát minh ra
cung tên cong hai đầu. -
2:36 - 2:42Và vì một phụ nữ bắn cung cưỡi ngựa
cũng có thể nhanh và mạnh như đàn ông, -
2:42 - 2:45nên tất cả trẻ em đều được
dạy cưỡi ngựa và bắn tên. -
2:45 - 2:48Phụ nữ sát cánh cùng đàn ông
trong chiến đấu và săn bắn, -
2:48 - 2:49sử dụng vũ khí y hệt nhau.
-
2:49 - 2:52Môi trường sống khắc nghiệt
và lối sống du cư của họ -
2:52 - 2:55tạo nên sự bình đẳng trong xã hội.
-
2:55 - 3:01Điều này làm người Hy Lạp cổ kinh ngạc,
vì phụ nữ của họ chỉ sống trong nhà. -
3:01 - 3:04Những câu chuyện đầu tiên
về người Scythia và người Amazon, -
3:04 - 3:07có thể chỉ là lời đồn đoán
được phóng đại. -
3:07 - 3:11Nhưng khi người Hy Lạp giao thương với
khu vực Biển Đen và phía Đông xa xôi, -
3:11 - 3:14những phác họa về người Amazon
dần rõ nét. -
3:14 - 3:18Những khắc họa ban đầu cho thấy
họ với vũ khí và trang bị của Hy Lạp. -
3:18 - 3:20Nhưng trong những miêu tả về sau,
-
3:20 - 3:22họ sử dụng cung tên và rìu chiến,
-
3:22 - 3:26cưỡi ngựa, đội mũ chóp và
mặc quần hoa văn, -
3:26 - 3:29đặc trưng của cư dân vùng thảo nguyên.
-
3:29 - 3:33Cho tới gần đây, không ai
biết chắc mối liên hệ giữa -
3:33 - 3:36người Scythia và Amazon trong
thần thoại Hy Lạp mật thiết thế nào. -
3:36 - 3:41Nhưng các phát hiện khảo cổ gần đây
đã cung cấp vô số bằng chứng. -
3:41 - 3:46Hơn 1,000 ngôi mộ hay ụ đất chôn cất
đã được khai quật, -
3:46 - 3:49chứa đầy hài cốt và vũ khí.
-
3:49 - 3:51Các nhà khảo cổ, trước đây,
phỏng đoán rằng -
3:51 - 3:54số vũ khí ấy thuộc về
những nam chiến binh. -
3:54 - 3:57Nhưng phương pháp phân tích ADN hiện đại
-
3:57 - 4:00cho thấy khoảng 300 bộ hài cốt
được chôn cùng vũ khí -
4:00 - 4:04là của phụ nữ
trong độ tuổi từ 10 đến 45, -
4:04 - 4:07và số lượng được tìm thấy
tăng lên mỗi năm. -
4:07 - 4:10Những bộ xương nữ
mang vết thương do chiến đấu: -
4:10 - 4:12sườn bị rạch bởi kiếm,
-
4:12 - 4:14sọ bị nứt bởi rìu chiến,
-
4:14 - 4:17và cung tên găm vào xương.
-
4:17 - 4:20Trong nghệ thuật và văn học cổ điển,
-
4:20 - 4:25người Amazon luôn được miêu tả
là gan dạ và anh hùng. -
4:25 - 4:27Tuy vậy, trong văn hóa Hy Lạp
nơi đàn ông thống trị, -
4:27 - 4:31ý tưởng về phụ nữ mạnh mẽ
giành tự do và chiến thắng -
4:31 - 4:34dấy lên những cảm xúc trái chiều.
-
4:34 - 4:38Song, người Hy Lạp cũng bị thu hút
bởi tư tưởng bình đẳng này. -
4:38 - 4:42Có chăng ẩn sau những câu chuyện ly kỳ
về vùng đất Amazon thần bí -
4:42 - 4:47là niềm mong ước về sự bình đẳng
giữa phụ nữ và đàn ông?
- Title:
- Những chiến binh Amazon có thực sự tồn tại? - Adrienne Mayor
- Speaker:
- Adrienne Mayor
- Description:
-
Xem bài giảng đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/did-the-amazons-really-exist-adrienne-mayor
Từ lâu người Amazon, những nữ chiến binh mạnh mẽ và oai dũng của Hy Lạp đã bị cho là sản phẩm của trí tưởng tượng. Nhưng điều gây tò mò là, trong những câu chuyện từ Ai Cập cổ đại, Ba Tư, Trung Đông, Trung Á, Ấn Độ, và Trung Quốc đều khắc họa hình tượng nữ chiến binh giống với người Amazon. Và người Amazon cũng được miêu tả không chỉ trong thần thoại mà còn trong sử sách. Vậy những nữ chiến binh được mệnh danh là người Amazon thật ra là ai? Hãy cùng Adrienne Mayor tìm hiểu.
Bài giảng bởi Adrienne Mayor, hoạt họa bởi Silvia Prietov.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:02
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? | ||
Hoa Pham edited Vietnamese subtitles for Did the Amazons really exist? |