1
00:00:06,519 --> 00:00:09,628
Từ thời Homer,

2
00:00:09,628 --> 00:00:14,578
truyện cổ kể về những chiến binh dũng mãnh
đã vượt khỏi Địa Trung Hải,

3
00:00:14,578 --> 00:00:18,669
gieo rắc nỗi sợ hãi tới 
những đế quốc hùng mạnh nhất thời xa xưa.

4
00:00:18,669 --> 00:00:22,380
Chiến tích của họ được thuật lại 
qua lời kể của nhiều nhà sử thi.

5
00:00:22,380 --> 00:00:25,269
Họ chiến đấu trong trận chiến
thành Troy huyền thoại

6
00:00:25,269 --> 00:00:27,519
và đội quân hùng hậu của họ
đã xâm lược Athen.

7
00:00:27,519 --> 00:00:30,650
Jason và nhóm Argonauts 
khi vượt qua eo biển của người Amazon

8
00:00:30,650 --> 00:00:33,118
phải chật vật tránh 
những mũi tên chết chóc.

9
00:00:33,118 --> 00:00:34,750
Những chiến binh thiện chiến này

10
00:00:34,750 --> 00:00:37,750
đã đối đầu với những anh hùng 
mạnh nhất trong thần thoại:

11
00:00:37,750 --> 00:00:38,581
Hercules,

12
00:00:38,581 --> 00:00:39,761
Theseus,

13
00:00:39,761 --> 00:00:41,321
và Achilles.

14
00:00:41,321 --> 00:00:45,251
Và tất cả chiến binh đều là phụ nữ.

15
00:00:45,251 --> 00:00:47,859
Những chiến binh thiện chiến Amazon,


16
00:00:47,859 --> 00:00:51,019
"bình đẳng với đàn ông" 
về lòng can đảm và tài năng,

17
00:00:51,019 --> 00:00:54,111
rất nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp.

18
00:00:54,111 --> 00:00:56,461
Trận chiến của người Amazon
được khắc họa

19
00:00:56,461 --> 00:00:59,221
trên đền Parthenon 
tại thành Acropolis của người Athen,

20
00:00:59,221 --> 00:01:03,362
tranh họa và tượng người Amazon
tô điểm cho đền đài và nơi công cộng.

21
00:01:03,362 --> 00:01:05,671
Các bé gái 
chơi với búp bê Amazon,

22
00:01:05,671 --> 00:01:09,812
và hình người Amazon được ưa chuộng
trong trang trí bình hoa tại Hy Lạp.

23
00:01:09,812 --> 00:01:12,141
Trong văn học và nghệ thuật Hy Lạp,

24
00:01:12,141 --> 00:01:15,231
họ được miêu tả là 
táo bạo và đầy khát khao,

25
00:01:15,231 --> 00:01:17,635
đồng thời cũng
đầy kinh hãi và chết chóc,

26
00:01:17,635 --> 00:01:21,342
và đã phải chịu số phận bi thảm
dưới tay những anh hùng Hy Lạp.

27
00:01:21,342 --> 00:01:25,211
Liệu người Amazon chỉ đợn thuần 
là hình tượng thần thoại hay còn hơn thế?

28
00:01:25,211 --> 00:01:28,027
Từ lâu, họ đã bị cho là 
sản phẩm của trí tưởng tượng,

29
00:01:28,027 --> 00:01:30,092
như Khổng lồ một mắt và Nhân Ngưu.

30
00:01:30,092 --> 00:01:33,323
Nhưng điều gây tò mò là,
trong những câu chuyện từ Ai Cập cổ đại,

31
00:01:33,323 --> 00:01:34,324
Ba Tư,

32
00:01:34,324 --> 00:01:35,397
Trung Đông,

33
00:01:35,397 --> 00:01:36,463
Trung Á,

34
00:01:36,463 --> 00:01:37,422
Ấn Độ,

35
00:01:37,422 --> 00:01:38,242
và Trung Quốc

36
00:01:38,242 --> 00:01:41,403
đều khắc họa hình tượng 
nữ chiến binh giống với người Amazon.

37
00:01:41,403 --> 00:01:46,883
Và người Amazon cũng được miêu tả 
không chỉ trong thần thoại mà cả sử sách,

38
00:01:46,883 --> 00:01:52,024
Những nhà văn như Herodotus, Plato, 
và Strabo đều tin vào sự tồn tại của họ.

39
00:01:52,024 --> 00:01:56,379
Vậy những nữ chiến binh được mệnh danh
là người Amazon thật ra là ai?

40
00:01:56,379 --> 00:02:00,507
Các nhà sử học cho rằng quê nhà 
của người Amazon ở Scythia,

41
00:02:00,507 --> 00:02:02,718
vùng lãnh thổ rộng lớn trải dài

42
00:02:02,718 --> 00:02:05,901
từ Biển Đen tới những 
vùng thảo nguyên Trung Á.

43
00:02:05,901 --> 00:02:08,695
Nhiều bộ lạc du cư sống tại
vùng đất rộng lớn này,

44
00:02:08,695 --> 00:02:10,919
cuộc sống của họ xoay quanh ngựa,

45
00:02:10,919 --> 00:02:11,928
bắn cung,

46
00:02:11,928 --> 00:02:13,120
và chiến tranh.

47
00:02:13,120 --> 00:02:18,535
Nền văn hóa của họ phát triển rực rỡ
trong khoảng 1,000 năm từ năm 800 TCN.

48
00:02:18,535 --> 00:02:22,246
Tuy khiến cho người Hy Lạp, Ba Tư, 
Trung Quốc khiếp sợ,

49
00:02:22,246 --> 00:02:26,636
người Scythia lại không để lại văn tự nào.
Nhưng chúng ta có thể biết về họ

50
00:02:26,636 --> 00:02:30,486
qua lời kể cũng như 
những vật chứng khảo cổ.

51
00:02:30,486 --> 00:02:33,356
Tổ tiên người Scythia là 
những người đầu tiên cưỡi ngựa

52
00:02:33,356 --> 00:02:36,030
và chính họ đã phát minh ra
cung tên cong hai đầu.

53
00:02:36,030 --> 00:02:41,647
Và vì một phụ nữ bắn cung cưỡi ngựa 
cũng có thể nhanh và mạnh như đàn ông,

54
00:02:41,647 --> 00:02:44,695
nên tất cả trẻ em đều được 
dạy cưỡi ngựa và bắn tên.

55
00:02:44,695 --> 00:02:47,748
Phụ nữ sát cánh cùng đàn ông 
trong chiến đấu và săn bắn,

56
00:02:47,748 --> 00:02:49,468
sử dụng vũ khí y hệt nhau.

57
00:02:49,468 --> 00:02:52,227
Môi trường sống khắc nghiệt
và lối sống du cư của họ

58
00:02:52,227 --> 00:02:55,007
tạo nên sự bình đẳng trong xã hội.

59
00:02:55,007 --> 00:03:00,797
Điều này làm người Hy Lạp cổ kinh ngạc,
vì phụ nữ của họ chỉ sống trong nhà.

60
00:03:00,797 --> 00:03:03,888
Những câu chuyện đầu tiên 
về người Scythia và người Amazon,

61
00:03:03,888 --> 00:03:06,619
có thể chỉ là lời đồn đoán 
được phóng đại.

62
00:03:06,619 --> 00:03:10,739
Nhưng khi người Hy Lạp giao thương với
khu vực Biển Đen và phía Đông xa xôi,

63
00:03:10,739 --> 00:03:13,646
những phác họa về người Amazon
dần rõ nét.

64
00:03:13,646 --> 00:03:17,539
Những khắc họa ban đầu cho thấy 
họ với vũ khí và trang bị của Hy Lạp.

65
00:03:17,539 --> 00:03:19,758
Nhưng trong những miêu tả về sau,

66
00:03:19,758 --> 00:03:22,220
họ sử dụng cung tên và rìu chiến,

67
00:03:22,220 --> 00:03:25,811
cưỡi ngựa, đội mũ chóp và 
mặc quần hoa văn,

68
00:03:25,811 --> 00:03:29,238
đặc trưng của cư dân vùng thảo nguyên.

69
00:03:29,238 --> 00:03:32,862
Cho tới gần đây, không ai 
biết chắc mối liên hệ giữa

70
00:03:32,862 --> 00:03:36,170
người Scythia và Amazon trong 
thần thoại Hy Lạp mật thiết thế nào.

71
00:03:36,170 --> 00:03:40,851
Nhưng các phát hiện khảo cổ gần đây
đã cung cấp vô số bằng chứng.

72
00:03:40,851 --> 00:03:46,234
Hơn 1,000 ngôi mộ hay ụ đất chôn cất
đã được khai quật,

73
00:03:46,234 --> 00:03:48,817
chứa đầy hài cốt và vũ khí.

74
00:03:48,817 --> 00:03:51,065
Các nhà khảo cổ, trước đây,
phỏng đoán rằng

75
00:03:51,065 --> 00:03:54,164
số vũ khí ấy thuộc về 
những nam chiến binh.

76
00:03:54,164 --> 00:03:56,781
Nhưng phương pháp phân tích ADN hiện đại

77
00:03:56,781 --> 00:03:59,825
cho thấy khoảng 300 bộ hài cốt
được chôn cùng vũ khí

78
00:03:59,825 --> 00:04:04,092
là của phụ nữ 
trong độ tuổi từ 10 đến 45,

79
00:04:04,092 --> 00:04:07,166
và số lượng được tìm thấy 
tăng lên mỗi năm.

80
00:04:07,166 --> 00:04:09,543
Những bộ xương nữ 
mang vết thương do chiến đấu:

81
00:04:09,543 --> 00:04:11,762
sườn bị rạch bởi kiếm,

82
00:04:11,762 --> 00:04:14,211
sọ bị nứt bởi rìu chiến,

83
00:04:14,211 --> 00:04:17,473
và cung tên găm vào xương.

84
00:04:17,473 --> 00:04:19,744
Trong nghệ thuật và văn học cổ điển,

85
00:04:19,744 --> 00:04:24,654
người Amazon luôn được miêu tả
là gan dạ và anh hùng.

86
00:04:24,654 --> 00:04:27,295
Tuy vậy, trong văn hóa Hy Lạp 
nơi đàn ông thống trị,

87
00:04:27,295 --> 00:04:31,292
ý tưởng về phụ nữ mạnh mẽ 
giành tự do và chiến thắng

88
00:04:31,292 --> 00:04:34,162
dấy lên những cảm xúc trái chiều.

89
00:04:34,162 --> 00:04:38,044
Song, người Hy Lạp cũng bị thu hút 
bởi tư tưởng bình đẳng này.

90
00:04:38,044 --> 00:04:42,167
Có chăng ẩn sau những câu chuyện ly kỳ 
về vùng đất Amazon thần bí

91
00:04:42,167 --> 00:04:46,684
là niềm mong ước về sự bình đẳng
giữa phụ nữ và đàn ông?