< Return to Video

Wat is de tragedie van de meent? - Nicholas Amendolare

  • 0:01 - 0:04
    "Aan wat gemeenschappelijk is
    voor de meesten
  • 0:04 - 0:06
    wordt het minste zorg besteed." --
    Aristoteles, Politika
  • 0:07 - 0:11
    Stel je als gedachte-experiment voor
    dat je leeft in een klein dorp
  • 0:11 - 0:15
    en je voor voedsel afhankelijk bent
    van de lokale visvijver.
  • 0:15 - 0:17
    Je deelt de vijver
    met drie andere dorpelingen.
  • 0:17 - 0:22
    De vijver begint met een dozijn vissen
    en de vissen planten zich voort.
  • 0:23 - 0:27
    Voor elke twee vissen komt er
    elke nacht één jonkie bij.
  • 0:28 - 0:33
    Hoeveel vis moet je elke dag vangen
    om je voedselvoorziening te maximaliseren?
  • 0:34 - 0:37
    Neem even de tijd om erover na te denken.
  • 0:37 - 0:40
    Neem aan dat de jonge vissen
    gelijk volwassen zijn,
  • 0:40 - 0:43
    dat de vijver op volle capaciteit begint
  • 0:43 - 0:46
    en negeer factoren zoals het geslacht
    van de vis die je vangt.
  • 0:47 - 0:50
    Het antwoord is één
    en dat geldt niet alleen voor jou.
  • 0:51 - 0:54
    Je maximaliseert de voedselvoorziening
    voor alle dorpelingen
  • 0:54 - 0:58
    als elke visser elke dag
    slechts één vis vangt.
  • 0:58 - 1:00
    Reken maar even mee.
  • 1:00 - 1:05
    Als elke dorpeling één vis vangt,
    blijven er ’s nachts acht vissen over.
  • 1:05 - 1:07
    Elk paar vissen produceert één jonkie,
  • 1:07 - 1:11
    en de volgende dag is de vijver
    weer op peil met twaalf vissen.
  • 1:12 - 1:17
    Als iemand er meer dan één vangt,
    vermindert het aantal reproductieve paren
  • 1:17 - 1:21
    en kan de populatie
    zich niet meer herstellen.
  • 1:22 - 1:25
    Uiteindelijk zal de vis
    in de vijver verdwijnen,
  • 1:25 - 1:28
    waardoor de dorpelingen
    allemaal verhongeren.
  • 1:28 - 1:32
    Deze visvijver is slechts één voorbeeld
    van een klassiek probleem,
  • 1:32 - 1:34
    ‘de tragedie van de meent’ genoemd.
  • 1:35 - 1:37
    Dit werd voor het eerst
    beschreven in een pamflet
  • 1:37 - 1:42
    van econoom William Forster Lloyd in 1833
  • 1:42 - 1:45
    in een bespreking
    van overbegrazing door vee
  • 1:45 - 1:47
    op gemeenschappelijke grond in dorpen.
  • 1:48 - 1:53
    Meer dan 100 jaar later blaast ecoloog
    Garrett Hardin het concept nieuw leven in
  • 1:53 - 1:54
    om te beschrijven wat er gebeurt
  • 1:54 - 1:58
    als veel mensen allemaal
    een beperkte hulpbron delen,
  • 1:58 - 2:00
    zoals grasland,
  • 2:00 - 2:01
    vangstgebieden,
  • 2:01 - 2:02
    woonruimte,
  • 2:02 - 2:03
    zelfs zuivere lucht.
  • 2:04 - 2:06
    Hardin voerde aan dat in deze situaties
  • 2:06 - 2:10
    eigenbelang op korte termijn
    inbreuk maakt op het algemeen welzijn,
  • 2:10 - 2:12
    wat uiteindelijk slecht is voor iedereen.
  • 2:12 - 2:14
    Het resulteert in overbegrazing,
  • 2:14 - 2:15
    overbevissing,
  • 2:15 - 2:16
    overbevolking,
  • 2:16 - 2:18
    vervuiling
  • 2:18 - 2:20
    en andere sociale en milieuproblemen.
  • 2:21 - 2:24
    Het belangrijkste kenmerk
    van een tragedie van de meent
  • 2:24 - 2:29
    is dat het een individu
    de mogelijkheid geeft om te profiteren
  • 2:29 - 2:33
    en eventuele negatieve effecten
    af te schuiven naar de grotere populatie.
  • 2:34 - 2:37
    Om te begrijpen wat dat betekent,
    gaan we opnieuw naar onze visvijver.
  • 2:37 - 2:40
    Elke individuele visser is gemotiveerd
  • 2:40 - 2:43
    om zoveel mogelijk vis
    voor zichzelf te vangen.
  • 2:43 - 2:46
    Ondertussen heeft elke daling
    van de voortplanting van de vissen
  • 2:46 - 2:48
    zijn weerslag op het hele dorp.
  • 2:49 - 2:51
    Van schrik om minder
    te hebben dan zijn buren,
  • 2:51 - 2:55
    besluit een visser
    dat het in zijn voordeel is
  • 2:55 - 2:56
    om een extra vis te vangen,
  • 2:56 - 2:57
    of twee,
  • 2:57 - 2:58
    of drie.
  • 2:59 - 3:02
    Helaas komen andere vissers
    tot hetzelfde besluit,
  • 3:02 - 3:04
    en dat is de tragedie.
  • 3:04 - 3:07
    Optimaliseren voor jezelf
    op de korte termijn
  • 3:07 - 3:10
    komt op de lange termijn
    niemand ten goede .
  • 3:10 - 3:14
    Dat is een vereenvoudigd voorbeeld,
    maar de tragedie van de meent
  • 3:14 - 3:17
    speelt ook in meer complexe
    systemen van het echte leven.
  • 3:18 - 3:20
    Het overmatig gebruik van antibiotica
  • 3:20 - 3:23
    heeft geleid tot korte-termijnwinsten
    in de veehouderij
  • 3:23 - 3:25
    en bij de behandeling
    van veel voorkomende ziekten,
  • 3:25 - 3:30
    maar resulteerde ook in de opkomst
    van antibiotica-resistente bacteriën,
  • 3:30 - 3:32
    die een bedreiging vormen
    voor de gehele bevolking.
  • 3:33 - 3:36
    Een kolencentrale produceert
    goedkope elektriciteit voor haar klanten
  • 3:36 - 3:38
    en winst voor de eigenaren.
  • 3:38 - 3:41
    Deze lokale voordelen zijn nuttig
    op de korte termijn,
  • 3:41 - 3:44
    maar vervuiling door mijnbouw
    en verbranding van kolen
  • 3:44 - 3:47
    verspreidt zich door de hele atmosfeer
  • 3:47 - 3:49
    en blijft daar duizenden jaren lang.
  • 3:50 - 3:51
    Er zijn nog andere voorbeelden.
  • 3:52 - 3:53
    Zwerfvuil,
  • 3:53 - 3:54
    watertekorten,
  • 3:54 - 3:55
    ontbossing,
  • 3:55 - 3:57
    files,
  • 3:57 - 3:59
    zelfs het kopen van flessenwater.
  • 3:59 - 4:03
    Maar de menselijke beschaving
    heeft bewezen in staat te zijn
  • 4:03 - 4:05
    tot bijzondere dingen.
  • 4:05 - 4:07
    We maken sociale contracten
  • 4:07 - 4:09
    en gemeenschappelijke afspraken,
  • 4:09 - 4:10
    we kiezen overheden
  • 4:10 - 4:12
    en formuleren wetgeving.
  • 4:12 - 4:14
    Dit alles om ons collectieve zelf
  • 4:14 - 4:17
    te beschermen tegen onze
    eigen individuele impulsen.
  • 4:18 - 4:22
    Het is niet gemakkelijk
    en het lukt ons vrijwel nooit helemaal.
  • 4:22 - 4:27
    Maar mensen op hun best hebben laten zien
    dat we deze problemen kunnen oplossen
  • 4:27 - 4:31
    en we kunnen dat blijven doen
    als we ons Hardins les herinneren:
  • 4:31 - 4:34
    wanneer de tragedie van de meent
    van toepassing is,
  • 4:34 - 4:38
    is wat goed is voor ons allemaal,
    goed voor ieder van ons.
Title:
Wat is de tragedie van de meent? - Nicholas Amendolare
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/what-is-the-tragedy-of-the-commons-nicholas-amendolare

Is het mogelijk dat overbevissing, superbacteriën en het broeikaseffect allemaal door hetzelfde worden veroorzaakt? In 1968 schreef Garrett Hardin een verhandeling over overbevolking. Daarin ontdekte hij een patroon van menselijk gedrag dat enkele van de grootste problemen van de geschiedenis verklaart. Nicholas Amendolare beschrijft de tragedie van de meent.

Les door Nicholas Amendolare, geregisseerd door TED-Ed.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:58

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.