0:00:01.207,0:00:03.714
"Aan wat gemeenschappelijk is [br]voor de meesten

0:00:03.724,0:00:06.374
wordt het minste zorg besteed." --[br]Aristoteles, Politika

0:00:07.364,0:00:11.384
Stel je als gedachte-experiment voor [br]dat je leeft in een klein dorp

0:00:11.384,0:00:14.802
en je voor voedsel afhankelijk bent [br]van de lokale visvijver.

0:00:14.802,0:00:17.351
Je deelt de vijver [br]met drie andere dorpelingen.

0:00:17.481,0:00:22.402
De vijver begint met een dozijn vissen [br]en de vissen planten zich voort.

0:00:23.052,0:00:27.176
Voor elke twee vissen komt er [br]elke nacht één jonkie bij.

0:00:27.676,0:00:33.324
Hoeveel vis moet je elke dag vangen[br]om je voedselvoorziening te maximaliseren?

0:00:34.106,0:00:36.596
Neem even de tijd om erover na te denken.

0:00:36.596,0:00:39.847
Neem aan dat de jonge vissen [br]gelijk volwassen zijn,

0:00:39.847,0:00:42.866
dat de vijver op volle capaciteit begint

0:00:42.866,0:00:46.226
en negeer factoren zoals het geslacht [br]van de vis die je vangt.

0:00:46.726,0:00:50.356
Het antwoord is één[br]en dat geldt niet alleen voor jou.

0:00:50.756,0:00:54.027
Je maximaliseert de voedselvoorziening[br]voor alle dorpelingen

0:00:54.027,0:00:57.617
als elke visser elke dag [br]slechts één vis vangt.

0:00:58.127,0:00:59.558
Reken maar even mee.

0:00:59.848,0:01:04.733
Als elke dorpeling één vis vangt, [br]blijven er ’s nachts acht vissen over.

0:01:04.733,0:01:07.117
Elk paar vissen produceert één jonkie,

0:01:07.117,0:01:11.277
en de volgende dag is de vijver [br]weer op peil met twaalf vissen.

0:01:12.187,0:01:17.369
Als iemand er meer dan één vangt, [br]vermindert het aantal reproductieve paren

0:01:17.389,0:01:20.678
en kan de populatie[br]zich niet meer herstellen.

0:01:22.408,0:01:25.149
Uiteindelijk zal de vis [br]in de vijver verdwijnen,

0:01:25.149,0:01:27.969
waardoor de dorpelingen [br]allemaal verhongeren.

0:01:28.399,0:01:31.859
Deze visvijver is slechts één voorbeeld [br]van een klassiek probleem,

0:01:31.859,0:01:34.407
‘de tragedie van de meent’ genoemd.

0:01:34.937,0:01:37.408
Dit werd voor het eerst [br]beschreven in een pamflet

0:01:37.408,0:01:41.657
van econoom William Forster Lloyd in 1833

0:01:41.657,0:01:44.619
in een bespreking [br]van overbegrazing door vee

0:01:44.619,0:01:47.128
op gemeenschappelijke grond in dorpen.

0:01:47.508,0:01:52.528
Meer dan 100 jaar later blaast ecoloog [br]Garrett Hardin het concept nieuw leven in

0:01:52.528,0:01:54.488
om te beschrijven wat er gebeurt

0:01:54.488,0:01:57.920
als veel mensen allemaal [br]een beperkte hulpbron delen,

0:01:58.200,0:01:59.689
zoals grasland,

0:01:59.689,0:02:00.792
vangstgebieden,

0:02:00.792,0:02:01.889
woonruimte,

0:02:01.889,0:02:03.250
zelfs zuivere lucht.

0:02:03.650,0:02:06.088
Hardin voerde aan dat in deze situaties

0:02:06.108,0:02:09.899
eigenbelang op korte termijn[br]inbreuk maakt op het algemeen welzijn,

0:02:09.899,0:02:12.311
wat uiteindelijk slecht is voor iedereen.

0:02:12.351,0:02:14.240
Het resulteert in overbegrazing,

0:02:14.240,0:02:15.179
overbevissing,

0:02:15.179,0:02:16.489
overbevolking,

0:02:16.489,0:02:17.560
vervuiling

0:02:17.560,0:02:20.280
en andere sociale en milieuproblemen.

0:02:20.760,0:02:23.550
Het belangrijkste kenmerk [br]van een tragedie van de meent

0:02:23.550,0:02:28.600
is dat het een individu [br]de mogelijkheid geeft om te profiteren

0:02:28.600,0:02:32.892
en eventuele negatieve effecten [br]af te schuiven naar de grotere populatie.

0:02:33.872,0:02:37.257
Om te begrijpen wat dat betekent, [br]gaan we opnieuw naar onze visvijver.

0:02:37.257,0:02:39.691
Elke individuele visser is gemotiveerd

0:02:39.691,0:02:42.552
om zoveel mogelijk vis [br]voor zichzelf te vangen.

0:02:42.822,0:02:46.111
Ondertussen heeft elke daling [br]van de voortplanting van de vissen

0:02:46.111,0:02:48.182
zijn weerslag op het hele dorp.

0:02:48.762,0:02:51.453
Van schrik om minder [br]te hebben dan zijn buren,

0:02:51.453,0:02:54.563
besluit een visser [br]dat het in zijn voordeel is

0:02:54.563,0:02:56.403
om een extra vis te vangen,

0:02:56.403,0:02:57.242
of twee,

0:02:57.242,0:02:58.193
of drie.

0:02:58.643,0:03:02.371
Helaas komen andere vissers [br]tot hetzelfde besluit,

0:03:02.371,0:03:03.813
en dat is de tragedie.

0:03:04.043,0:03:06.689
Optimaliseren voor jezelf [br]op de korte termijn

0:03:06.689,0:03:10.069
komt op de lange termijn[br]niemand ten goede .

0:03:10.419,0:03:13.513
Dat is een vereenvoudigd voorbeeld, [br]maar de tragedie van de meent

0:03:13.533,0:03:17.034
speelt ook in meer complexe [br]systemen van het echte leven.

0:03:17.704,0:03:19.653
Het overmatig gebruik van antibiotica

0:03:19.653,0:03:22.533
heeft geleid tot korte-termijnwinsten [br]in de veehouderij

0:03:22.553,0:03:25.293
en bij de behandeling [br]van veel voorkomende ziekten,

0:03:25.293,0:03:29.803
maar resulteerde ook in de opkomst [br]van antibiotica-resistente bacteriën,

0:03:29.823,0:03:32.303
die een bedreiging vormen [br]voor de gehele bevolking.

0:03:32.843,0:03:36.466
Een kolencentrale produceert [br]goedkope elektriciteit voor haar klanten

0:03:36.466,0:03:38.193
en winst voor de eigenaren.

0:03:38.443,0:03:41.225
Deze lokale voordelen zijn nuttig [br]op de korte termijn,

0:03:41.225,0:03:44.285
maar vervuiling door mijnbouw [br]en verbranding van kolen

0:03:44.285,0:03:46.985
verspreidt zich door de hele atmosfeer

0:03:46.985,0:03:49.408
en blijft daar duizenden jaren lang.

0:03:49.718,0:03:51.498
Er zijn nog andere voorbeelden.

0:03:51.998,0:03:53.024
Zwerfvuil,

0:03:53.024,0:03:54.188
watertekorten,

0:03:54.188,0:03:55.495
ontbossing,

0:03:55.495,0:03:56.728
files,

0:03:56.728,0:03:58.981
zelfs het kopen van flessenwater.

0:03:59.421,0:04:03.145
Maar de menselijke beschaving[br]heeft bewezen in staat te zijn

0:04:03.145,0:04:04.925
tot bijzondere dingen.

0:04:05.295,0:04:06.785
We maken sociale contracten

0:04:06.785,0:04:08.595
en gemeenschappelijke afspraken,

0:04:08.595,0:04:10.136
we kiezen overheden

0:04:10.146,0:04:11.745
en formuleren wetgeving.

0:04:11.855,0:04:14.276
Dit alles om ons collectieve zelf

0:04:14.276,0:04:17.266
te beschermen tegen onze [br]eigen individuele impulsen.

0:04:17.616,0:04:22.046
Het is niet gemakkelijk[br]en het lukt ons vrijwel nooit helemaal.

0:04:22.186,0:04:26.995
Maar mensen op hun best hebben laten zien [br]dat we deze problemen kunnen oplossen

0:04:26.995,0:04:31.097
en we kunnen dat blijven doen [br]als we ons Hardins les herinneren:

0:04:31.337,0:04:33.866
wanneer de tragedie van de meent [br]van toepassing is,

0:04:33.866,0:04:37.856
is wat goed is voor ons allemaal,[br]goed voor ieder van ons.