< Return to Video

Patricia Ryan: Huwag mong ipilit ang Ingles!

  • 0:01 - 0:03
    Alam ko ang iniisip ninyo.
  • 0:03 - 0:05
    Sa tingin ninyo, nawawala yata ako
  • 0:05 - 0:07
    at maya maya ay may aakyat sa tanghalang ito
  • 0:07 - 0:09
    at magbabalik sa akin sa dapat kong kaupuan.
  • 0:09 - 0:15
    (Palakpakan)
  • 0:15 - 0:18
    Nangyayari sa akin yan madalas sa Dubai
  • 0:18 - 0:20
    Narito ka ba para magbakasyon?
  • 0:20 - 0:22
    (Tawanan)
  • 0:22 - 0:25
    Binibisita mo ba ang mga anak mo?
  • 0:25 - 0:27
    Gaano ka katagal dito?
  • 0:27 - 0:30
    Sa katunayan, ninanais kong magtagal.
  • 0:30 - 0:33
    Nakatira at nagtuturo ako sa lugar ng Gulf
  • 0:33 - 0:35
    nang mahigit 30 taon.
  • 0:35 - 0:39
    (Palakpakan)
  • 0:39 - 0:43
    At sa mga panahong iyon, nakita ko ang maraming pagbabago.
  • 0:43 - 0:45
    At ang bilang ng mga ito
  • 0:45 - 0:47
    ay nakakapangilabot.
  • 0:47 - 0:49
    At nais kong talakayin sa inyo ngayon
  • 0:49 - 0:51
    ay tungkol sa mga wikang namamatay
  • 0:51 - 0:54
    at ang globalisasyon ng Ingles.
  • 0:54 - 0:56
    Nais kong isalaysay sa inyo ang tungkol sa aking kaibigan
  • 0:56 - 0:59
    na nagtuturo ng Ingles sa mga matatanda sa Abu Dhabi
  • 0:59 - 1:01
    At isang mainam na araw,
  • 1:01 - 1:03
    napagpasyahan nyang dalhin sila sa halamanan
  • 1:03 - 1:05
    para turuan sila ng ilang salita tungkol sa kalikasan.
  • 1:05 - 1:07
    Ngunit sa huli ay siya ang natuto
  • 1:07 - 1:09
    ng lahat ng salitang Arabo para sa mga halaman ng lugar,
  • 1:09 - 1:11
    at kanilang mga gamit--
  • 1:11 - 1:14
    gamit sa panggagamot, pagpapaganda,
  • 1:14 - 1:17
    pagluluto, at herbal
  • 1:17 - 1:19
    Paano natutunan ng mga mag-aaral ang lahat ng iyon?
  • 1:19 - 1:21
    Tiyak, sa kanilang mga ninuno
  • 1:21 - 1:24
    at maging sa ninuno ng kanilang mga ninuno.
  • 1:24 - 1:27
    HIndi na natin kailangang pag-usapan kung gaano kahalaga
  • 1:27 - 1:29
    ang kakayahang nating makipagtalastasan
  • 1:29 - 1:31
    sa iba't ibang salinlahi.
  • 1:31 - 1:33
    Ngunit ang nakakalungkot, ngayon,
  • 1:33 - 1:35
    ang mga wika ay nagkakamatayan
  • 1:35 - 1:37
    sa hindi kapanipaniwalang bilis.
  • 1:37 - 1:40
    May isang wikang namamatay sa loob ng 14 na araw.
  • 1:41 - 1:43
    Kasabay nito,
  • 1:43 - 1:45
    ang Ingles ang itinuturing na pandaigdigang wika.
  • 1:45 - 1:47
    Mayroon kaya itong kaugnayan sa isa't isa?
  • 1:47 - 1:49
    Yan ang hindi ko alam.
  • 1:49 - 1:52
    Ang alam ko ay nakakita na ako ng maraming pagbabago.
  • 1:52 - 1:55
    Nang una akong makarating sa lugar na ito, nagtungo ako sa Kuwait
  • 1:55 - 1:58
    sa panahong wala pa sa kaayusan ang mga bagay.
  • 1:58 - 2:00
    Sa katunayan, hindi pa ito katagalan.
  • 2:00 - 2:03
    Masyado itong maaga.
  • 2:03 - 2:05
    Gayunpaman,
  • 2:05 - 2:07
    Kinuha ako ng British Council
  • 2:07 - 2:09
    kasama ng humigit-kumulang 25 ibang guro.
  • 2:09 - 2:11
    At kami ang mga unang hindi Muslim
  • 2:11 - 2:14
    na nagturo sa mga pampublikong paaralan sa Kuwait.
  • 2:14 - 2:16
    Pinadala kami para magturo ng Ingles
  • 2:16 - 2:20
    sapagkat nais ng pamahalaan na gawing makabago ang bansang ito
  • 2:20 - 2:23
    at palakasin ang mga mamamayan sa pamamagitan ng edukasyon.
  • 2:23 - 2:25
    At tiyak, ang U.K. ay nakinabang
  • 2:25 - 2:28
    mula sa malaking kayamanan nito sa langis.
  • 2:28 - 2:30
    Okay.
  • 2:30 - 2:33
    At ito ang pinakamalaking pagbabago na aking nakita --
  • 2:33 - 2:35
    paanong ang pagtuturo ng Ingles
  • 2:35 - 2:37
    ay marahas na nagbago
  • 2:37 - 2:41
    mula sa pagiging kapaki-pakinabang na adhikain
  • 2:41 - 2:44
    sa pagiging isang malakihang pandaigdigang negosyo ngayon.
  • 2:44 - 2:48
    Hindi na lamang ito isang banyagang wika sa kurikulum ng mga paaralan.
  • 2:48 - 2:50
    At hindi na lamang ito pagmamay-ari
  • 2:50 - 2:52
    ng bansang Inglatera.
  • 2:52 - 2:54
    Ito ay nauso
  • 2:54 - 2:57
    sa lahat ng bansang nagsasalita ng Ingles.
  • 2:57 - 2:59
    At bakit hindi?
  • 2:59 - 3:02
    Sa huli, and pinakamagandang edukasyon --
  • 3:02 - 3:05
    ayon sa huling Hanay ng Pinakamagagaling na Pandaigdigang Pamantasan --
  • 3:05 - 3:07
    ay matatagpuan sa mga pamantasan
  • 3:07 - 3:11
    ng U.K at ng U.S.
  • 3:11 - 3:15
    Mangyari pa'y ang lahat ay nag-aasam na magkaroon ng karunugan sa Ingles.
  • 3:15 - 3:17
    Ngunit kung ikaw ay hindi likas na nagsasalita ng Ingles,
  • 3:17 - 3:19
    kailangan mong pumasa sa pagsusulit.
  • 3:19 - 3:21
    Ngayon, maaari bang
  • 3:21 - 3:23
    tanggihan ang isang mag-aaral
  • 3:23 - 3:25
    ayon sa kakayahan sa pagsasalita lamang?
  • 3:25 - 3:27
    Halimbawa, mayroong isang computer scientist
  • 3:27 - 3:29
    na napakatalino.
  • 3:29 - 3:32
    Kailangan ba nyang maging kasinggaling sa pagsasalita kagaya ng isang abogado??
  • 3:32 - 3:35
    Hindi sa tingin ko.
  • 3:36 - 3:39
    HIndi natin tanggap ang mga tulad nila.
  • 3:39 - 3:41
    NIlalagyan natin ng sagabal
  • 3:41 - 3:43
    ang kanilang daanan para sila ay pigilan.
  • 3:43 - 3:45
    Hindi nila maaaring makamit ang kanilang mga minimithi
  • 3:45 - 3:48
    hangga't hindi sila natututo ng Ingles.
  • 3:49 - 3:52
    Hayaan ninyo akong ipaliwanag ito sa ganitong paraan,
  • 3:52 - 3:56
    kung ako ay makakilala ng isang Olandes na ito lamang ang alam na salita,
  • 3:56 - 3:58
    na mayroon siyang alam na gamot sa kanser,
  • 3:58 - 4:01
    dapat ko ba siyang pigilan sa pagpasok sa aking British University?
  • 4:01 - 4:03
    Hindi sa tingin ko.
  • 4:03 - 4:06
    Ngunit sa katunayan, ito ang ating ginagawa sa kasalukuyan.
  • 4:06 - 4:09
    Tayong mga guro ng Ingles ay nagiging tanod.
  • 4:09 - 4:12
    At kailangan muna tayong mapaniwala
  • 4:12 - 4:15
    na ang kanilang kakayahan magsalita ng Ingles ay sapat.
  • 4:16 - 4:18
    Maaaring maging mapanganib
  • 4:18 - 4:21
    ang pagbibigay ng lubos na kapangyarihan
  • 4:21 - 4:23
    sa isang maliit na bahagi ng lipunan.
  • 4:23 - 4:26
    Marahil ang sagabal ay magiging pandaigdigan.
  • 4:26 - 4:28
    Okay.
  • 4:28 - 4:31
    "Ngunit," ang sabi ninyo,
  • 4:31 - 4:33
    "paano naman ang mga pananaliksik?
  • 4:33 - 4:35
    Lahat ng ito'y nasa Ingles."
  • 4:35 - 4:37
    Ang mga aklat ay nasa Ingles,
  • 4:37 - 4:39
    ang mga pahayagan ay nasa Ingles,
  • 4:39 - 4:42
    ngunit lahat ng ito'y katuparan ng kanilang mga pangarap.
  • 4:42 - 4:44
    Ito ay katupdan ng kailanganing Ingles.
  • 4:44 - 4:46
    At ngayon ito'y nagpapatuloy.
  • 4:46 - 4:49
    Ang aking tanong, ano ang nagyari sa pagsasaling-wika?
  • 4:49 - 4:53
    Kung inyong iisipin ang Islamic Golden Age,
  • 4:53 - 4:56
    nagkaroon noon ng malawakang pagsasaling-wka.
  • 4:56 - 4:59
    Nagsaling-wika sila mula sa Latin at Griyego
  • 4:59 - 5:01
    patungo sa Arabe, sa Persyano,
  • 5:01 - 5:03
    at ang mga ito'y isinaling-wika
  • 5:03 - 5:05
    maging sa wikang Aleman ng Europa,
  • 5:05 - 5:07
    at maging sa wikang Romano.
  • 5:07 - 5:11
    At dahil dito, nagliwanag ang Panahon ng Kadiliman sa Europa.
  • 5:12 - 5:14
    Ngayon, huwag ninyo sana akong masamain;
  • 5:14 - 5:16
    Hindi ako salungat sa pagtuturo ng wikang Ingles,
  • 5:16 - 5:18
    ng lahat ng mga gurong naririto ngayon.
  • 5:18 - 5:20
    Sang-ayon ako na mayroon tayong isang pandaigdigang wika.
  • 5:20 - 5:23
    Kailngan natin ito ngayon higit kailanman.
  • 5:23 - 5:25
    Ngunit salungat ako sa paggamit nito
  • 5:25 - 5:27
    bilang isang hadlang.
  • 5:27 - 5:30
    Nais ba talaga natin na mauwi sa 600 na wika lamang
  • 5:30 - 5:33
    at may isang pangunahing wika tulad ng Ingles, o Tsino?
  • 5:33 - 5:36
    Higit ang kailangan natin. Hanggang saan ang magiging hangganan?
  • 5:36 - 5:38
    Ang sistemang ito
  • 5:38 - 5:41
    ay tumutumbas sa karunugan
  • 5:41 - 5:44
    sa kaalaman sa wikang Ingles
  • 5:44 - 5:46
    na hindi na makatwiran.
  • 5:46 - 5:52
    (Palakpakan)
  • 5:52 - 5:54
    At nais kong ipaalala sa inyo
  • 5:54 - 5:57
    na ang mga naglalakihang pangalan na nagdala
  • 5:57 - 5:59
    ng mga karunungan sa kasalukuyang panahon
  • 5:59 - 6:01
    ay hindi kinailangang magkaroon ng kaalaman sa wikang Ingles,
  • 6:01 - 6:03
    hindi nila kinailangang makapasa sa isang Ingles na pagsusulit.
  • 6:03 - 6:06
    Isang halimbawa, si Einstein.
  • 6:07 - 6:10
    Siya, maiba ako, ay itinuring na kakaiba sa kanyang paaralan
  • 6:10 - 6:12
    sapagkat siya, sa katotohanan, ay isang dyslexic.
  • 6:12 - 6:14
    Ngunit kabutihang-palad para sa mundo,
  • 6:14 - 6:17
    hindi niya kinailangang pumasa sa isang pagsusulit sa Ingles.
  • 6:17 - 6:20
    Sapagkat ito ay nagsimula lamang noong 1964
  • 6:20 - 6:22
    sa pamamagitan ng TOEFL,
  • 6:22 - 6:24
    ang pagsusulit sa Amerikanong Ingles .
  • 6:24 - 6:26
    Ngayon ito ay lumawak na.
  • 6:26 - 6:29
    Laganap na ngayon ang napakaraming uri ng pagsusulit sa Ingles.
  • 6:29 - 6:31
    At milyon milyong mag-aaral
  • 6:31 - 6:33
    ang kumukuha nito bawat taon.
  • 6:33 - 6:35
    At ngayon, maaari mong isipin, ikaw at ako,
  • 6:35 - 6:37
    ang halaga ng mga ito ay hindi masama, sila at nararapat lamang
  • 6:37 - 6:39
    ngunit ito ay nagiging hadlang
  • 6:39 - 6:41
    para sa napakaraming mahihirap na tao.
  • 6:41 - 6:43
    Kaya sa pamamagitan nito, agad nating silang tinatanggihan.
  • 6:43 - 6:46
    (Palakpakan)
  • 6:46 - 6:49
    Naalala ko ang isang ulo ng balita kamakailan lamang:
  • 6:49 - 6:51
    "Edukasyon: Isang Dakilang Tagapaghati."
  • 6:51 - 6:53
    Ngayon naintindihan ko ito,
  • 6:53 - 6:56
    Naunawaan ko kung bakit ang mga tao ay nakapokus sa Ingles.
  • 6:56 - 6:59
    Nais nilang ibigay sa kanilang mga anak ang kaginhawahan sa buhay.
  • 7:00 - 7:03
    Para makamit ito, kailangan nila ng isang Kanluraning karunugan.
  • 7:03 - 7:05
    Sapagkat, syempre, ang pinakamagagandang hanap-buhay
  • 7:05 - 7:08
    ay napupunta sa mga taong galing sa Kanluraning Pamantasan,
  • 7:08 - 7:10
    na akin nang nabanggit kanina.
  • 7:10 - 7:12
    Ito ay paikot-ikot lamang.
  • 7:12 - 7:14
    Okay.
  • 7:14 - 7:16
    Hayaan ninyo akong isalaysay ang isang kwento tungkol sa dalawang siyentipiko,
  • 7:16 - 7:18
    dalawang siyentipikong Ingles.
  • 7:18 - 7:20
    Mayroon silang isang ekperimento
  • 7:20 - 7:22
    sa may kinalaman sa genetika
  • 7:22 - 7:25
    at sa unahan at likurang biyas ng mga hayop.
  • 7:25 - 7:27
    Ngunit hindi nila makuha ang nais nilang kahantungan.
  • 7:27 - 7:29
    Hindi na nila alam ang dapat gawin,
  • 7:29 - 7:32
    hanggang dumating ang isang siyentipikong Aleman
  • 7:32 - 7:35
    na nakapagtanto na sila ay gumagamit ng dalawang magkaibang salita
  • 7:35 - 7:37
    para sa unahan at likurang biyas ng hayop,
  • 7:37 - 7:41
    samantalang sa genetika ay walang pagkakaiba
  • 7:41 - 7:43
    at maging sa wikang Aleman.
  • 7:43 - 7:45
    Kaya ayun,
  • 7:45 - 7:47
    nagkaroon ng kasagutan ang kanilang suliranin.
  • 7:47 - 7:49
    Kung ikaw ay hindi makapag-iisip,
  • 7:49 - 7:52
    ikaw ay hindi na makakagalaw.
  • 7:52 - 7:54
    Ngunit kapag ang ibang wika ay maykakayahang maisip ang kaisipang ito,
  • 7:54 - 7:56
    at, sa pagtutulungan,
  • 7:56 - 7:59
    maaaring malawak ang ating makamit at matutuhan.
  • 8:01 - 8:03
    Ang aking anak na babae,
  • 8:03 - 8:06
    ay nagpunta mula Inglatera patungo sa Kuwait
  • 8:06 - 8:09
    Nag-aral siya ng agham at aghambilang sa salitang Arabe.
  • 8:09 - 8:12
    Ito ay isang paaralang Arabe.
  • 8:12 - 8:15
    Kinailangan niya itong isalin sa Ingles sa kanyang paaralang panggramatika.
  • 8:15 - 8:17
    At siya ang pinakamagaling sa kanyang klase
  • 8:17 - 8:19
    at sa kaniyang mga asignatura.
  • 8:19 - 8:21
    Na nagsasabi sa atin
  • 8:21 - 8:23
    na, kapag ang isang mag-aaral ang nagtungo sa atin mula sa ibang bansa,
  • 8:23 - 8:25
    maaaring hindi natin sila nabibigyang halaga
  • 8:25 - 8:27
    at ang kanilang mga nalalaman,
  • 8:27 - 8:30
    at ang kaalaman nilang ito ay nasa kanilang sariling wika.
  • 8:30 - 8:32
    Kapag ang isang wika ay namatay,
  • 8:32 - 8:35
    hindi natin malalaman kung ano ang nawala kasama ng wikang ito.
  • 8:35 - 8:39
    Ito ay -- Hindi ko alam kung ito ay napanood ninyo sa CNN kamakailan lamang --
  • 8:39 - 8:41
    ibinigay nila ang Heroes Award
  • 8:41 - 8:44
    sa isang pastol na batang Kenyan
  • 8:44 - 8:47
    na hindi makapag-aral sa gabi sa kanyang pamayanan
  • 8:47 - 8:49
    tulad ng lahat ng ibang bata,
  • 8:49 - 8:51
    sapagkat ang lamparang de gaas
  • 8:51 - 8:53
    kapag ito ay umuusok ay nakakasakit sa kanyang mata.
  • 8:53 - 8:56
    At maging ang gaas ay hindi sapat,
  • 8:56 - 8:59
    sapagkat ano ang mabibili ng isang dolyar isang araw?
  • 8:59 - 9:01
    Kaya lumikha siya
  • 9:01 - 9:04
    ng isang cost-free solar lamp.
  • 9:04 - 9:06
    At ngayon, ang mga kabataan sa kanyang pamayanan
  • 9:06 - 9:08
    ay nakakakuha ng kaparehong marka sa paaralan
  • 9:08 - 9:12
    kagaya ng mga kabataan na mayroong elektrisidad sa kanilang tahanan.
  • 9:12 - 9:18
    (Palakpakan)
  • 9:18 - 9:20
    Nang tanggapin niya ang kanyang parangal,
  • 9:20 - 9:22
    Binanggit niya ang mga wikang ito:
  • 9:22 - 9:25
    "Ang kabataan ay may kakayahang akayin ang Aprika mula sa kalagayan nito ngayon,
  • 9:25 - 9:27
    isang lupain sa kadiliman,
  • 9:27 - 9:29
    patungo sa isang lupain ng kaliwanagan."
  • 9:29 - 9:31
    Isang payak ng ideya,
  • 9:31 - 9:34
    ngunit maaari itong magkaron ng isang makabuluhang kahihinatnan.
  • 9:35 - 9:37
    Ang mga taong walang kaliwanagan,
  • 9:37 - 9:40
    maging ito ay pisikal o metaporikal,
  • 9:40 - 9:43
    ay hindi maaaring makapasa sa ating mga pagsusulit,
  • 9:43 - 9:46
    at hindi natin kailanman matutuklasan ang kanilang mga nalalaman.
  • 9:46 - 9:49
    Huwag nating hayaang masadlak sila at maging tayo
  • 9:49 - 9:51
    sa dilim.
  • 9:51 - 9:54
    Ipagdiwang natin ang pagkakaiba-iba.
  • 9:54 - 9:57
    Intindihin ang iyong sariling wika.
  • 9:57 - 10:01
    Gamitin ninyo ito sa pagpapalaganap ng mga dakilang ideya.
  • 10:01 - 10:08
    (Palakpakan)
  • 10:08 - 10:10
    Maraming salamat sa inyong lahat.
  • 10:10 - 10:13
    (Palakpakan)
Title:
Patricia Ryan: Huwag mong ipilit ang Ingles!
Speaker:
Patricia Ryan
Description:

Sa TEDxDubai, isang matagal nang guro sa ingles, si Patricia Ryan, ay nagtanong ng isang pamukaw na tanong: ang pagpokus ba ng mundo sa Ingles ay humahadlang sa paglaganap ng mga dakilang ideya sa ibang wika? (Halimbawa: paano kung kailangan ni Einstein na pumasa ng TOEFL?) Isa itong marubdob na pagtatanggol sa pagsasalingwika at pagbabahagi ng mga ideya.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:14
Mark Angelo Sakay added a translation

Filipino subtitles

Revisions