< Return to Video

Geschiedenis vs. Christopher Columbus - Alex Gendler

  • 0:07 - 0:10
    Veel mensen in de Verenigde Staten
    en Latijns-Amerika
  • 0:10 - 0:15
    zijn opgegroeid met de herdenking
    van Columbus' reis,
  • 0:15 - 0:18
    maar was hij een koene ontdekkingsreiziger
    die 2 werelden samenbracht
  • 0:18 - 0:23
    of een wrede uitbuiter die
    kolonialisme en slavernij bracht?
  • 0:23 - 0:26
    En heeft hij Amerika
    eigenlijk wel ontdekt?
  • 0:26 - 0:32
    Tijd dat Columbus in het beklaagdenbankje
    plaatsneemt in Geschiedenis vs. Columbus.
  • 0:32 - 0:34
    "Orde, orde in de zaal.
  • 0:34 - 0:37
    Wacht, moet ik eigenlijk
    wel werken vandaag?"
  • 0:37 - 0:38
    (Gekuch)
  • 0:38 - 0:39
    "Ja, Edelachtbare.
  • 0:39 - 0:44
    Sinds 1792 wordt Columbusdag
    in grote delen van de VS gevierd
  • 0:44 - 0:47
    op 12 oktober,
    de eigenlijke gedenkdag.
  • 0:47 - 0:51
    En hoewel het sinds 1934
    een officiële feestdag is,
  • 0:51 - 0:55
    moeten staten die dag niet vieren.
  • 0:55 - 0:57
    Slechts 23 staten sluiten
    hun openbare diensten
  • 0:57 - 1:01
    en steeds meer staten laten
    die dag volledig links liggen."
  • 1:01 - 1:02
    (Gekuch)
  • 1:02 - 1:03
    "Jammer.
  • 1:03 - 1:06
    In de jaren 70 viel die dag zelfs
    op de 2e maandag van oktober
  • 1:06 - 1:09
    zodat we een lang weekend hadden,
  • 1:09 - 1:12
    maar ik veronderstel dat
    jullie vieringen gewoon haten."
  • 1:12 - 1:14
    "Euh, wat vieren we ook alweer?"
  • 1:14 - 1:17
    "Kom aan, Edelachtbare, dat
    hebben we op school geleerd.
  • 1:17 - 1:21
    Columbus overtuigde de Spaanse koning
    om hem op een missie te sturen
  • 1:21 - 1:23
    om een betere handelsroute
    naar India te vinden,
  • 1:23 - 1:28
    niet oostwaarts over land,
    maar westwaarts over zee.
  • 1:28 - 1:31
    Iedereen zei dat hij gek was, want
    men dacht toen nog dat de aarde plat was,
  • 1:31 - 1:33
    maar hij wist wel beter.
  • 1:33 - 1:36
    En toen hij in 1492 de oceaan overstak,
  • 1:36 - 1:38
    vond hij iets beter dan India:
  • 1:38 - 1:41
    een volledig nieuw continent."
  • 1:41 - 1:42
    "Onzin.
  • 1:42 - 1:47
    Ten eerste wisten intellectuelen
    sinds Aristoteles dat de wereld rond was.
  • 1:47 - 1:50
    Ten tweede ontdekte Columbus niets.
  • 1:50 - 1:53
    Er woonden al duizenden jaren mensen.
  • 1:53 - 1:55
    En hij was zelfs niet de eerste Europeaan.
  • 1:55 - 2:00
    De Noren hadden bijna 500 jaar eerder
    Newfoundland gesticht."
  • 2:00 - 2:03
    "Echt waar, waarom dragen we dan
    niet allemaal helmen met hoorns?"
  • 2:03 - 2:05
    "Zij droegen die zelf ook niet."
  • 2:05 - 2:07
    (Gekuch)
  • 2:07 - 2:10
    "Wat maakt het uit wat enkele Vikingen
    lang geleden deden?
  • 2:10 - 2:13
    Die nederzettingen zijn niet gebleven,
    maar die van Columbus wel.
  • 2:13 - 2:16
    En zijn verhalen verspreidden zich
    wijd en zijd in Europa
  • 2:16 - 2:20
    en inspireerden alle ontdekkingsreizigers
    en kolonisten na hem.
  • 2:20 - 2:24
    Zonder hem zou niemand van ons
    hier vandaag zijn."
  • 2:24 - 2:29
    "En door hem zijn miljoenen indianen
    hier vandaag niet.
  • 2:29 - 2:32
    Weet je wat Columbus deed
    in de kolonies die hij stichtte?
  • 2:32 - 2:35
    Hij nam de allereerste inlanders
    die hij ontmoette gevangen
  • 2:35 - 2:41
    en schreef in zijn dagboek hoe gemakkelijk
    hij ze kon verslaan en tot slaaf maken."
  • 2:41 - 2:45
    "Och, kom aan, iedereen vocht
    toen tegen iedereen.
  • 2:45 - 2:46
    Hebben de inlanders
    Columbus niet verteld
  • 2:46 - 2:50
    over andere stammen die plunderden
    en gevangenen namen?"
  • 2:50 - 2:53
    "Ja, maar stammenoorlogen
    waren sporadisch en beperkt.
  • 2:53 - 2:56
    Ze hebben zeker niet 90%
    van de bevolking uitgeroeid."
  • 2:56 - 3:00
    "Hum. Waarom vind je het trouwens
    zo belangrijk om Columbus te vieren?"
  • 3:00 - 3:03
    "Edelachtbare, de reis van Columbus
    was een inspiratie
  • 3:03 - 3:08
    voor arme mensen in heel Europa en stond
    symbool voor vrijheid en een nieuw begin.
  • 3:08 - 3:11
    En zijn ontdekking gaf onze grootouders
    en overgrootouders
  • 3:11 - 3:16
    de kans om naar hier te komen en een beter
    leven op te bouwen voor hun kinderen.
  • 3:16 - 3:19
    Verdienen we geen held om ons
    eraan te herinneren dat ons land
  • 3:19 - 3:23
    gebouwd is op de strijd van immigranten?"
  • 3:23 - 3:25
    "En hoe zit het met de strijd van indianen
  • 3:25 - 3:28
    die bijna werden uitgeroeid en
    gedwongen tot een leven in reservaten
  • 3:28 - 3:33
    en van wie de afstammelingen nog steeds
    armoede lijden en gediscrimineerd worden?
  • 3:33 - 3:37
    Hoe kun je een held maken van een man
    die zo veel lijden heeft veroorzaakt?"
  • 3:37 - 3:41
    "Dat is verleden tijd. Je kunt hem niet
    beoordelen met de normen van vandaag.
  • 3:41 - 3:43
    Mensen in de 15e eeuw dachten zelfs
  • 3:43 - 3:47
    dat het hun morele plicht was om
    christendom en beschaving te verspreiden."
  • 3:47 - 3:50
    "Nou, hij was echt slecht,
    zelfs volgens de oude normen.
  • 3:50 - 3:53
    Toen hij Hispaniola bestuurde,
    martelde en verminkte hij inlanders
  • 3:53 - 3:56
    die hem niet genoeg goud brachten
  • 3:56 - 4:00
    en verkocht meisjes van negen
    als seksslavinnen.
  • 4:00 - 4:03
    Hij was zo brutaal, zelfs
    tegenover de andere kolonisten,
  • 4:03 - 4:07
    dat hij werd afgezet en opgesloten.
  • 4:07 - 4:09
    Toen de missionaris
    Bartolomé de las Casas
  • 4:09 - 4:11
    het eiland bezocht, schreef hij:
  • 4:11 - 4:17
    "Tussen 1494 tot 1508 kwamen
    meer dan 3.000.000 mensen om
  • 4:17 - 4:23
    door oorlog, slavernij en de mijnen.
    Wie in de toekomst zal dit geloven?"
  • 4:23 - 4:26
    "Wel, ik ben niet zeker
    dat ik die cijfers geloof."
  • 4:26 - 4:29
    "Zeg, zijn er geen andere manieren
    om die feestdag te vieren?"
  • 4:29 - 4:31
    "In sommige Latijns-Amerikaanse landen
  • 4:31 - 4:36
    vieren ze dezelfde datum onder
    verschillende namen zoals Día de la Raza.
  • 4:36 - 4:39
    Het is daar veeleer een viering
    van de inlandse en gemengde culturen
  • 4:39 - 4:42
    die de koloniale periode hebben overleefd.
  • 4:42 - 4:45
    Op enkele plaatsen in de VS
    kreeg de dag een nieuwe naam
  • 4:45 - 4:48
    zoals Indianendag
    of Dag van de Inheemse Volkeren,
  • 4:48 - 4:51
    en werden de vieringen aangepast."
  • 4:51 - 4:53
    "Dus, waarom verander je
    dan niet gewoon de naam?"
  • 4:53 - 4:56
    "Omdat het een traditie is.
  • 4:56 - 4:59
    Gewone mensen hebben helden
    en mythes over ons ontstaan nodig.
  • 4:59 - 5:03
    Kunnen we niet gewoon blijven vieren
    zoals we al een eeuw doen
  • 5:03 - 5:06
    zonder in al die ernstige zaken
    te moeten graven?
  • 5:06 - 5:09
    Het is niet alsof iemand
    echt een genocide viert."
  • 5:09 - 5:12
    "Tradities veranderen en de manier
    waarop we ze in leven willen houden,
  • 5:12 - 5:15
    zegt veel over onze waarden."
  • 5:15 - 5:21
    "Vermoeide rechters een vrije dag geven,
    is duidelijk niet een van die waarden."
  • 5:22 - 5:25
    Tradities en feestdagen
    zijn belangrijk voor alle culturen,
  • 5:25 - 5:29
    maar een held in het ene tijdperk
    kan een schurk worden in het volgende
  • 5:29 - 5:33
    omdat onze historische kennis vergroot
    en onze waarden evolueren.
  • 5:33 - 5:35
    En beslissen wat die tradities
    vandaag moeten betekenen,
  • 5:35 - 5:39
    maakt deel uit van ons oordeel
    over de geschiedenis.
Title:
Geschiedenis vs. Christopher Columbus - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Zie volledige les: http://ed.ted.com/lessons/history-vs-christopher-columbus-alex-gendler

Vele mensen in de Verenigde Staten en Latijns-Amerika herdenken hun leven lang de reis Christoffel Columbus. Maar was hij een dappere ontdekkingsreiziger die twee wereld samenbracht of een meedogenloze uitbuiter die kolonialisme en slavernij heeft gebracht? En heeft hij Amerika eigenlijk wel ontdekt? Alex Gendler zet Columbus in het beklaagdenbankje in Geschiedenis vs. Christoffel Columbus.

Les door Alex Gendler, getekend door Brett Underhill.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:55

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.