Veel mensen in de Verenigde Staten
en Latijns-Amerika
zijn opgegroeid met de herdenking
van Columbus' reis,
maar was hij een koene ontdekkingsreiziger
die 2 werelden samenbracht
of een wrede uitbuiter die
kolonialisme en slavernij bracht?
En heeft hij Amerika
eigenlijk wel ontdekt?
Tijd dat Columbus in het beklaagdenbankje
plaatsneemt in Geschiedenis vs. Columbus.
"Orde, orde in de zaal.
Wacht, moet ik eigenlijk
wel werken vandaag?"
(Gekuch)
"Ja, Edelachtbare.
Sinds 1792 wordt Columbusdag
in grote delen van de VS gevierd
op 12 oktober,
de eigenlijke gedenkdag.
En hoewel het sinds 1934
een officiële feestdag is,
moeten staten die dag niet vieren.
Slechts 23 staten sluiten
hun openbare diensten
en steeds meer staten laten
die dag volledig links liggen."
(Gekuch)
"Jammer.
In de jaren 70 viel die dag zelfs
op de 2e maandag van oktober
zodat we een lang weekend hadden,
maar ik veronderstel dat
jullie vieringen gewoon haten."
"Euh, wat vieren we ook alweer?"
"Kom aan, Edelachtbare, dat
hebben we op school geleerd.
Columbus overtuigde de Spaanse koning
om hem op een missie te sturen
om een betere handelsroute
naar India te vinden,
niet oostwaarts over land,
maar westwaarts over zee.
Iedereen zei dat hij gek was, want
men dacht toen nog dat de aarde plat was,
maar hij wist wel beter.
En toen hij in 1492 de oceaan overstak,
vond hij iets beter dan India:
een volledig nieuw continent."
"Onzin.
Ten eerste wisten intellectuelen
sinds Aristoteles dat de wereld rond was.
Ten tweede ontdekte Columbus niets.
Er woonden al duizenden jaren mensen.
En hij was zelfs niet de eerste Europeaan.
De Noren hadden bijna 500 jaar eerder
Newfoundland gesticht."
"Echt waar, waarom dragen we dan
niet allemaal helmen met hoorns?"
"Zij droegen die zelf ook niet."
(Gekuch)
"Wat maakt het uit wat enkele Vikingen
lang geleden deden?
Die nederzettingen zijn niet gebleven,
maar die van Columbus wel.
En zijn verhalen verspreidden zich
wijd en zijd in Europa
en inspireerden alle ontdekkingsreizigers
en kolonisten na hem.
Zonder hem zou niemand van ons
hier vandaag zijn."
"En door hem zijn miljoenen indianen
hier vandaag niet.
Weet je wat Columbus deed
in de kolonies die hij stichtte?
Hij nam de allereerste inlanders
die hij ontmoette gevangen
en schreef in zijn dagboek hoe gemakkelijk
hij ze kon verslaan en tot slaaf maken."
"Och, kom aan, iedereen vocht
toen tegen iedereen.
Hebben de inlanders
Columbus niet verteld
over andere stammen die plunderden
en gevangenen namen?"
"Ja, maar stammenoorlogen
waren sporadisch en beperkt.
Ze hebben zeker niet 90%
van de bevolking uitgeroeid."
"Hum. Waarom vind je het trouwens
zo belangrijk om Columbus te vieren?"
"Edelachtbare, de reis van Columbus
was een inspiratie
voor arme mensen in heel Europa en stond
symbool voor vrijheid en een nieuw begin.
En zijn ontdekking gaf onze grootouders
en overgrootouders
de kans om naar hier te komen en een beter
leven op te bouwen voor hun kinderen.
Verdienen we geen held om ons
eraan te herinneren dat ons land
gebouwd is op de strijd van immigranten?"
"En hoe zit het met de strijd van indianen
die bijna werden uitgeroeid en
gedwongen tot een leven in reservaten
en van wie de afstammelingen nog steeds
armoede lijden en gediscrimineerd worden?
Hoe kun je een held maken van een man
die zo veel lijden heeft veroorzaakt?"
"Dat is verleden tijd. Je kunt hem niet
beoordelen met de normen van vandaag.
Mensen in de 15e eeuw dachten zelfs
dat het hun morele plicht was om
christendom en beschaving te verspreiden."
"Nou, hij was echt slecht,
zelfs volgens de oude normen.
Toen hij Hispaniola bestuurde,
martelde en verminkte hij inlanders
die hem niet genoeg goud brachten
en verkocht meisjes van negen
als seksslavinnen.
Hij was zo brutaal, zelfs
tegenover de andere kolonisten,
dat hij werd afgezet en opgesloten.
Toen de missionaris
Bartolomé de las Casas
het eiland bezocht, schreef hij:
"Tussen 1494 tot 1508 kwamen
meer dan 3.000.000 mensen om
door oorlog, slavernij en de mijnen.
Wie in de toekomst zal dit geloven?"
"Wel, ik ben niet zeker
dat ik die cijfers geloof."
"Zeg, zijn er geen andere manieren
om die feestdag te vieren?"
"In sommige Latijns-Amerikaanse landen
vieren ze dezelfde datum onder
verschillende namen zoals Día de la Raza.
Het is daar veeleer een viering
van de inlandse en gemengde culturen
die de koloniale periode hebben overleefd.
Op enkele plaatsen in de VS
kreeg de dag een nieuwe naam
zoals Indianendag
of Dag van de Inheemse Volkeren,
en werden de vieringen aangepast."
"Dus, waarom verander je
dan niet gewoon de naam?"
"Omdat het een traditie is.
Gewone mensen hebben helden
en mythes over ons ontstaan nodig.
Kunnen we niet gewoon blijven vieren
zoals we al een eeuw doen
zonder in al die ernstige zaken
te moeten graven?
Het is niet alsof iemand
echt een genocide viert."
"Tradities veranderen en de manier
waarop we ze in leven willen houden,
zegt veel over onze waarden."
"Vermoeide rechters een vrije dag geven,
is duidelijk niet een van die waarden."
Tradities en feestdagen
zijn belangrijk voor alle culturen,
maar een held in het ene tijdperk
kan een schurk worden in het volgende
omdat onze historische kennis vergroot
en onze waarden evolueren.
En beslissen wat die tradities
vandaag moeten betekenen,
maakt deel uit van ons oordeel
over de geschiedenis.